Parafia pw. św. Jakuba Apostoła w Białutach: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
m (Zastępowanie tekstu - "Kler parafialny" na "Duchowni parafii") |
|||
| (Nie pokazano 7 wersji utworzonych przez 5 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Parafia infobox | {{Parafia infobox | ||
|nazwa = Parafia pw. św. Jakuba Apostoła w Białutach | |nazwa = Parafia pw. św. Jakuba Apostoła w Białutach | ||
| − | |grafika = | + | |grafika = bialuty.jpg |
| − | |podpis grafiki = Kościół | + | |podpis grafiki = Kościół w Białutach.<br>Źródło:[https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Bialuty_kosciol_kat-01.jpg Wikimedia Commons] |
|siedziba = Białuty | |siedziba = Białuty | ||
|adres = Białuty 21, 13-240 Iłowo-Osada | |adres = Białuty 21, 13-240 Iłowo-Osada | ||
| Linia 19: | Linia 19: | ||
}}<br/> | }}<br/> | ||
| − | ''' Parafia pw. św. Jakuba Apostoła w Białutach ''' – rzymskokatolicka parafia leżąca w [[dekanat Działdowo |dekanacie Działdowo]], który należy do [[diecezja toruńska | diecezji toruńskiej]]. Erygowana w 1371 r. Mieści się w [[Białuty| Białutach]]. Proboszczem parafii jest ks. [[Grzegorz Malinowski]]. | + | ''' Parafia pw. św. Jakuba Apostoła w Białutach ''' – rzymskokatolicka parafia leżąca w [[dekanat Działdowo |dekanacie Działdowo]], który należy do [[diecezja toruńska |diecezji toruńskiej]]. Erygowana w 1371 r. Mieści się w [[Białuty|Białutach]]. Proboszczem parafii jest ks. [[Grzegorz Malinowski]]. |
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
== Historia parafii == | == Historia parafii == | ||
| − | Parafia założona została w 1371 r. przez [[Zakon Krzyżacki| Krzyżaków]]. Znalazła się w diecezji pomezańskiej i podporządkowano jej następujące miejscowości: [[Białuty]], Wola Białucka, [[Dźwieżnia]], [[Sochy]] i [[Purgałki]]. W XVI w. parafia borykała się z trudnościami. W wyniku sekularyzacji [[Prusy| Prus]] na jej terenie pojawili się protestanci. W czasie walki o [[Kościół pw. św. Jakuba Apostoła w Białutach| kościół pw. św. Jakuba Apostoła w Białutach]] zabito proboszcza ewangelickiego. W 1577 r. parafię podporządkowano diecezji płockiej. W 1578 r. [[Kościół pw. św. Jakuba Apostoła w Białutach| świątynia]] katolicka została przejęta przez nowo powstałą parafię ewangelicką. O odzyskanie [[Kościół pw. św. Jakuba Apostoła w Białutach|kościoła pw. św. Jakuba Apostoła]] i przywrócenie parafii katolickiej starał się Stanisław Narzymski. Ostatecznie w 1593 r. przywrócono parafię katolicką, która należała do dekanatu janowskiego diecezji płockiej. | + | Parafia założona została w 1371 r. przez [[Zakon Krzyżacki|Krzyżaków]]. Znalazła się w diecezji pomezańskiej i podporządkowano jej następujące miejscowości: [[Białuty]], Wola Białucka, [[Dźwieżnia]], [[Sochy]] i [[Purgałki]]. W XVI w. parafia borykała się z trudnościami. W wyniku sekularyzacji [[Prusy|Prus]] na jej terenie pojawili się protestanci. W czasie walki o [[Kościół pw. św. Jakuba Apostoła w Białutach|kościół pw. św. Jakuba Apostoła w Białutach]] zabito proboszcza ewangelickiego. W 1577 r. parafię podporządkowano diecezji płockiej. W 1578 r. [[Kościół pw. św. Jakuba Apostoła w Białutach|świątynia]] katolicka została przejęta przez nowo powstałą parafię ewangelicką. O odzyskanie [[Kościół pw. św. Jakuba Apostoła w Białutach|kościoła pw. św. Jakuba Apostoła]] i przywrócenie parafii katolickiej starał się Stanisław Narzymski. Ostatecznie w 1593 r. przywrócono parafię katolicką, która należała do dekanatu janowskiego diecezji płockiej. |
<br/> | <br/> | ||
| − | W 1781 r. w parafii odbyła się wizytacja archidiakona pułtuskiego diecezji płockiej, ks. Jakuba Jasieńskiego. Wówczas do parafii należały [[Białuty]] i [[Dźwierznia]]. Parafia uposażona była w trzy pola siewne w [[Napierki| Napierkach]], Woli Białuckiej i Uniszkach. | + | W 1781 r. w parafii odbyła się wizytacja archidiakona pułtuskiego diecezji płockiej, ks. Jakuba Jasieńskiego. Wówczas do parafii należały [[Białuty]] i [[Dźwierznia]]. Parafia uposażona była w trzy pola siewne w [[Napierki|Napierkach]], Woli Białuckiej i Uniszkach. |
<br/> | <br/> | ||
| − | W 1907 r. w parafii było 870 wiernych (wyłącznie Polaków), w 1910 r. – 900 (w tym 600 Polaków), a w 1912 r. – 908 (w tym 500 [[Mazurzy| Mazurów]]). W 1902 r. utworzono okręg duszpasterski, obejmujący [[Białuty]], [[Pruski]], [[Dźwierznia |Dźwierznię]], [[Krokowo]], [[Wola|Wolę]], [[Grabowo (gmina Janowo) |Grabowo]] i [[Napierki]]. Jako kaznodzieję pomocniczego zatrudniono wówczas Roberta Assmanna. 1 października 1905 r. okręg duszpasterski przekształcono w gminę kościelną. Gmina początkowo posiadała jednego proboszcza wspólnie z [[Zaborowo |Zaborowem]]. W 1907 r. gminę usamodzielniono. | + | W 1907 r. w parafii było 870 wiernych (wyłącznie Polaków), w 1910 r. – 900 (w tym 600 Polaków), a w 1912 r. – 908 (w tym 500 [[Mazurzy|Mazurów]]). W 1902 r. utworzono okręg duszpasterski, obejmujący [[Białuty]], [[Pruski]], [[Dźwierznia |Dźwierznię]], [[Krokowo]], [[Wola|Wolę]], [[Grabowo (gmina Janowo) |Grabowo]] i [[Napierki]]. Jako kaznodzieję pomocniczego zatrudniono wówczas Roberta Assmanna. 1 października 1905 r. okręg duszpasterski przekształcono w gminę kościelną. Gmina początkowo posiadała jednego proboszcza wspólnie z [[Zaborowo |Zaborowem]]. W 1907 r. gminę usamodzielniono. |
<br/> | <br/> | ||
W dniach 23–24 lipca 2013 r. w parafii odbyło się nawiedzenie obrazu Pani Jasnogórskiej. Bezpośrednim duchowym przygotowaniem do nawiedzenia były misje parafialne, które głosił o. Bazyli. | W dniach 23–24 lipca 2013 r. w parafii odbyło się nawiedzenie obrazu Pani Jasnogórskiej. Bezpośrednim duchowym przygotowaniem do nawiedzenia były misje parafialne, które głosił o. Bazyli. | ||
| Linia 34: | Linia 34: | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | == | + | == Duchowni parafii == |
'''Księża katolicy wymienieni w dokumentach parafialnych:''' | '''Księża katolicy wymienieni w dokumentach parafialnych:''' | ||
| Linia 65: | Linia 65: | ||
* ks. Bernhard Czekay (1904–1912) | * ks. Bernhard Czekay (1904–1912) | ||
| − | * ks. Heinrich Heldt (od 1912) | + | * ks. Heinrich Heldt (od 1912) |
== Filie parafii == | == Filie parafii == | ||
| − | * Kaplica w przedszkolu w [[Pruski| Pruskach]] | + | * Kaplica w przedszkolu w [[Pruski|Pruskach]] |
| − | |||
* Kaplica w [[las białucki |lesie białuckim]]. Nieopodal kaplicy znajdują się zbiorowe mogiły pomordowanych w działdowskim obozie. W ostatnią niedzielę września odprawia się tu uroczystą Mszę św. <br/> | * Kaplica w [[las białucki |lesie białuckim]]. Nieopodal kaplicy znajdują się zbiorowe mogiły pomordowanych w działdowskim obozie. W ostatnią niedzielę września odprawia się tu uroczystą Mszę św. <br/> | ||
| − | |||
== Ruchy i stowarzyszenie działające na terenie parafii == | == Ruchy i stowarzyszenie działające na terenie parafii == | ||
* Akcja Katolicka | * Akcja Katolicka | ||
| Linia 84: | Linia 82: | ||
== Zobacz też == | == Zobacz też == | ||
| − | [http://diecezja-torun.pl Diecezja toruńska] | + | [http://diecezja-torun.pl Diecezja toruńska]<br/> |
| − | + | [http://www.diecezja.torun.pl/par_pokaz.php?idpar=11 Diecezja toruńska, arch.]<br/> | |
| − | [http://www.diecezja.torun.pl/par_pokaz.php?idpar=11 Diecezja toruńska, arch.] | ||
| − | |||
[http://www.parafiabialuty.pl Parafia w Białutach] | [http://www.parafiabialuty.pl Parafia w Białutach] | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | + | Mogilnicki Zbigniew, ''660-lecie Działdowa. Cztery lata po urodzinach miasta, Działdowo 2008, 100 s. <br/> | |
| − | Mogilnicki Zbigniew, ''660-lecie Działdowa. Cztery lata po urodzinach miasta, Działdowo 2008, 100 s. | ||
| − | |||
Wółkowski Wojciech, ''Działdowo i okolice'', Działdowo 2006. | Wółkowski Wojciech, ''Działdowo i okolice'', Działdowo 2006. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | [[Kategoria: Kościół | + | [[Kategoria: Kościół rzymskokatolicki]] |
[[Kategoria: Parafie rzymskokatolickie]] | [[Kategoria: Parafie rzymskokatolickie]] | ||
[[Kategoria: Diecezja toruńska]] | [[Kategoria: Diecezja toruńska]] | ||
Aktualna wersja na dzień 07:28, 28 lip 2015
| Parafia pw. św. Jakuba Apostoła w Białutach | |
| | |
 Kościół w Białutach.
Źródło:Wikimedia Commons | |
| Siedziba | Białuty |
| Adres | Białuty 21, 13-240 Iłowo-Osada |
| Data powołania | 1371 r. |
| Wyznanie | katolickie |
| Kościół | rzymskokatolicki |
| Diecezja | toruńska |
| Dekanat | Działdowo |
| Kościół | kościół pw. św. Jakuba Apostoła |
| Wspomnienie liturgiczne | Świętego Jakuba Apostoła (ostatnia niedziela lipca) |
| Parafia w Białutach | |
Parafia pw. św. Jakuba Apostoła w Białutach – rzymskokatolicka parafia leżąca w dekanacie Działdowo, który należy do diecezji toruńskiej. Erygowana w 1371 r. Mieści się w Białutach. Proboszczem parafii jest ks. Grzegorz Malinowski.
Spis treści
Historia parafii
Parafia założona została w 1371 r. przez Krzyżaków. Znalazła się w diecezji pomezańskiej i podporządkowano jej następujące miejscowości: Białuty, Wola Białucka, Dźwieżnia, Sochy i Purgałki. W XVI w. parafia borykała się z trudnościami. W wyniku sekularyzacji Prus na jej terenie pojawili się protestanci. W czasie walki o kościół pw. św. Jakuba Apostoła w Białutach zabito proboszcza ewangelickiego. W 1577 r. parafię podporządkowano diecezji płockiej. W 1578 r. świątynia katolicka została przejęta przez nowo powstałą parafię ewangelicką. O odzyskanie kościoła pw. św. Jakuba Apostoła i przywrócenie parafii katolickiej starał się Stanisław Narzymski. Ostatecznie w 1593 r. przywrócono parafię katolicką, która należała do dekanatu janowskiego diecezji płockiej.
W 1781 r. w parafii odbyła się wizytacja archidiakona pułtuskiego diecezji płockiej, ks. Jakuba Jasieńskiego. Wówczas do parafii należały Białuty i Dźwierznia. Parafia uposażona była w trzy pola siewne w Napierkach, Woli Białuckiej i Uniszkach.
W 1907 r. w parafii było 870 wiernych (wyłącznie Polaków), w 1910 r. – 900 (w tym 600 Polaków), a w 1912 r. – 908 (w tym 500 Mazurów). W 1902 r. utworzono okręg duszpasterski, obejmujący Białuty, Pruski, Dźwierznię, Krokowo, Wolę, Grabowo i Napierki. Jako kaznodzieję pomocniczego zatrudniono wówczas Roberta Assmanna. 1 października 1905 r. okręg duszpasterski przekształcono w gminę kościelną. Gmina początkowo posiadała jednego proboszcza wspólnie z Zaborowem. W 1907 r. gminę usamodzielniono.
W dniach 23–24 lipca 2013 r. w parafii odbyło się nawiedzenie obrazu Pani Jasnogórskiej. Bezpośrednim duchowym przygotowaniem do nawiedzenia były misje parafialne, które głosił o. Bazyli.
Obecnie do parafii należą następujące miejscowości: Białuty, Białuty Kolonia, Chorap, Dźwierznia, Pruski, Purgałki, Szczepka.
Duchowni parafii
Księża katolicy wymienieni w dokumentach parafialnych:
- ks. Dutkowsky lub Putkowsky (1677–1687)
- ks. Jakob Szielkowski (1718–1725)
- ks. Kasimir Baranowski (1765–1770)
- ks. Anton Grodcziki (1811–1831)
- ks. Adalbert Czackert (1831–1835)
- ks. Schulzen (1835–1845)
- ks. Pawlowski (1848–1857)
- ks. Eduard Klawitter (1858–1860)
- ks. Karl Gustav Holtzer (1863–1872)
- ks. Podlaszewski (1886)
- ks. Binerowski (1891)
- ks. Casina Leonardus Marchlewski (przed 1914)
Wykaz proboszczów:
- ks. Bernhard Czekay (1904–1912)
- ks. Heinrich Heldt (od 1912)
Filie parafii
- Kaplica w przedszkolu w Pruskach
- Kaplica w lesie białuckim. Nieopodal kaplicy znajdują się zbiorowe mogiły pomordowanych w działdowskim obozie. W ostatnią niedzielę września odprawia się tu uroczystą Mszę św.
Ruchy i stowarzyszenie działające na terenie parafii
- Akcja Katolicka
- Chór kościelny
- Koło ministranckie
- Zespół Charytatywny Caritas
- Żywy Różaniec
Zobacz też
Diecezja toruńska
Diecezja toruńska, arch.
Parafia w Białutach
Bibliografia
Mogilnicki Zbigniew, 660-lecie Działdowa. Cztery lata po urodzinach miasta, Działdowo 2008, 100 s.
Wółkowski Wojciech, Działdowo i okolice, Działdowo 2006.
