Burdąg: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(Dzieje miejscowości)
 
(Nie pokazano 10 wersji utworzonych przez 4 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
  
 
{{Wieś infobox
 
{{Wieś infobox
|nazwa                = Burdąg   
+
|nazwa                = Burdąg   
 
  |herb wsi              =
 
  |herb wsi              =
 
  |flaga wsi            =
 
  |flaga wsi            =
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
 
  |dopełniacz wsi        = Burdąga   
 
  |dopełniacz wsi        = Burdąga   
  |zdjęcie              = Pole-obowiązkowe    
+
  |zdjęcie              = Burdag.jpg    
  |opis zdjęcia          = Pole-obowiązkowe   
+
  |opis zdjęcia          = Burdąg. <br>Fot. Albert Jankowski. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Burd%C4%85g.JPG Commons Wikimedia] [03.07.2014]   
  |rodzaj miejscowości  =wieś sołecka
+
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
 
  |powiat                = szczycieński  
 
  |powiat                = szczycieński  
Linia 16: Linia 15:
 
  |sołectwo              =
 
  |sołectwo              =
 
  |wysokość              =
 
  |wysokość              =
  |liczba ludności      = 378
+
  |liczba ludności      = 382
  |rok                  = 2009
+
  |rok                  = 2010
 
  |strefa numeracyjna    =(+48) 89
 
  |strefa numeracyjna    =(+48) 89
 
  |kod pocztowy          =12-122
 
  |kod pocztowy          =12-122
Linia 30: Linia 29:
 
  |wikisłownik          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |www                  =
 
  |www                  =
}}
+
}}<br/>
<big>''' Burdąg''' (niem. ''Burdungen'') – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie szczycieńskim, w gminie Jedwabno.  
+
''' Burdąg''' (niem. ''Burdungen'') – wieś sołecka w Polsce położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat szczycieński |powiecie szczycieńskim]], w [[Jedwabno (gmina wiejska)|gminie Jedwabno]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny|administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 382 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Magdalena Gąsiorowska]]<ref> [http://www.jedwabno.pl/solectwa Strona Gminy Jedwabno] </ref>.
 +
<br/><br/>
  
W latach 1945-1954 miejscowość wchodziła w skład powiatu nidzickiego, krótko (1954-1957) była siedzibą gromady, w skład której wchodziły również wsie Małszewo i Waplewo.  
+
[[Plik: Jezioro Burdąg.jpg|right|290px|thumb| Jezioro Burdąg.<br>Fot. Albert Jankowski. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Jezioro_Burd%C4%85g.JPG Commons Wikimedia] [03.07.2014] ]]
  
W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
+
[[Plik: Jezioro Małszewskie.jpg|right|290px|thumb| Jezioro Małszewskie.<br>Źródło: [http://www.archeo-burdag.pl/ www.archeo-burdag.pl] [17.09.2013] ]]
  
<br/>
+
[[Plik: Grób popielnicowy.jpg|right|290px|thumb| Grób popielnicowy.<br>Źródło: [http://www.archeo-burdag.pl/ www.archeo-burdag.pl] [17.09.2013] ]]
  
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
+
== Położenie ==
Wieś położona jest na Pojezierzu Mazurskim, południowej części województwa warmińsko-mazurskiego, między jeziorami [[Jezioro Małszewskie|Małszewskim]] i [[Jezioro Burdąg|Burdąg]] (Burdądzkie), 20 km na zachód od Szczytna i 5 km od Jedwabna, 4 km na północ od drogi krajowej nr 58.
+
Wieś położona jest na [[Pojezierze Mazurskie|Pojezierzu Mazurskim]], w południowej części województwa warmińsko–mazurskiego, między jeziorami [[Jezioro Małszewskie|Małszewskim]] i [[Jezioro Burdąg|Burdąg]] (Burdądzkie), 20 km na zachód od [[Szczytno|Szczytna]] i 5 km od [[Jedwabno|Jedwabna]], 4 km na północ od drogi krajowej nr 58.
[[File:Jezioro Burdąg.jpg|thumb|200px|Jezioro Burdąg]]
+
== Dzieje miejscowości ==
[[File: Jezioro Małszewskie.jpg|thumb|left|200px|Jezioro Małszewskie]]
+
Okolice te przed przybyciem [[Zakon Krzyżacki|Krzyżaków]] zamieszkiwało plemię [[Galindowie|Galindów]]. Nazwa wsi pochodzi od pruskiej nazwy jeziora Burdąg – ''Burgelin''. Wieś założono w 1383 roku na [[Prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]] na 10 łanach. Kolejne nadania (m.in. z 1397, 1450 i 1477 roku) znacznie powiększyły areał osady. Od 1536 roku działała tu karczma. W drugiej połowie XVI wieku Burdąg był już jedną z większych i najlepiej zorganizowanych wsi w okolicy, w 1579 roku obejmował 80 łanów. W 1782 roku miejscowość składała się z 51 gospodarstw. W 1818 roku Burdąg był zamieszkany przez 350 osób.
<br/>
+
W Burdągu istniał silny ośrodek obrony polskości (po 1820 r.), zaś w okresie międzywojnia działało koło [[Związek Towarzystw Młodzieży w Prusach Wschodnich |Związku Towarzystw Młodzieży w Prusach Wschodnich]]. W 1939 roku Burdąg liczył 589 mieszkańców.
 
+
W wyniku działań wojennych podczas [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach|II wojny światowej]] Burdąg został zniszczony w 10%. W latach powojennych założono tu jednostkę [[Ochotnicza Straż Pożarna w Burdągu |Ochotniczej Straży Pożarnej]], która w dalszym ciągu funkcjonuje. W roku 1954 miejscowość zamieszkiwało 347 osób. Działała tu również [[Szkoła Podstawowa w Burdągu|szkoła podstawowa]], ale została zlikwidowana w połowie lat 90.  
=== Dzieje miejscowości ===
 
Okolice te przed przybyciem Krzyżaków zamieszkiwało plemię Galindów. Nazwa wsi pochodzi od pruskiej nazwy jeziora Burdąg – ''Burgelin''. Wieś założona w 1383 roku na prawie chełmińskim na 10 łanach. Kolejne nadania (m.in. z 1397, 1450 i 1477 roku) znacznie powiększyły areał osady. Od 1536 roku działała tu karczma. W drugiej połowie XVI wieku Burdąg był już jedną z większych i najlepiej zorganizowanych wsi w okolicy, w 1579 roku obejmował 80 łanów. W 1782 roku miejscowość składała się z 51 gospodarstw.  
 
W Burdągu istniał silny ośrodek obrony polskości (po 1820 r.), zaś w okresie międzywojnia działało tu koło Związku Towarzystw Młodzieży w Prusach Wschodnich.
 
W wyniku działań wojennych podczas II wojny światowej Burdąg został zniszczony w 10%. W latach powojennych założono tu jednostkę Ochotniczej Straży Pożarnej, która w dalszym ciągu tu funkcjonuje. Działała tu również szkoła podstawowa, ale została zlikwidowana w połowie lat 90.  
 
 
Dużą rolę w życiu mieszkańców wsi odgrywa turystyka; znajduje się tu wiele domków letniskowych. Według danych z 2010 roku Burdąg jest drugą pod względem liczby ludności miejscowością w gminie Jedwabno.
 
Dużą rolę w życiu mieszkańców wsi odgrywa turystyka; znajduje się tu wiele domków letniskowych. Według danych z 2010 roku Burdąg jest drugą pod względem liczby ludności miejscowością w gminie Jedwabno.
 
Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych:
 
 
1818 – 350 osób, 71 gospodarstw
 
1939 – 589 osób
 
1954 – 347 osób
 
2010 – 382 osoby
 
 
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Ludzie związani z miejscowością: ===
+
==Ludzie związani z miejscowością ==
*[[Wilhelm Małaszewski]] (ur.1879) – urodzony w Burdągu, aktywny działacz plebiscytowy, opowiadający się za przyłączeniem do Polski.
+
*[[Wilhelm Małaszewski]] (ur.1879) – urodzony w Burdągu, aktywny działacz plebiscytowy, opowiadający się za przyłączeniem do Polski
<br/>
+
== Zabytki ==
 
+
*dawny cmentarz ewangelicki
 
+
*kilka zabytkowych drewnianych chałup
[[File:Grób popielnicowy.jpg|thumb|200px|Grób popielnicowy]]
+
*budynek szkoły z początku XX wieku
 
+
*[[Cmentarzysko ciałopalne w Burdągu |cmentarzysko ciałopalne]] z VI–VII wieku; stanowisko odkryte w roku 1881 (69 grobów); w roku 2011 ponownie "odkryte" przez dr [[Mirosław Rudnicki|Mirosława Rudnickiego]]
=== Zabytki: ===
 
*Za wsią zlokalizowany jest dawny cmentarz ewangelicki.
 
*Kilka zabytkowych drewnianych chałup, wpisanych do wojewódzkiego rejestru zabytków.
 
*Budynek szkoły z początku XX wieku, przebudowany.
 
*Cmentarzysko ciałopalne z VI-VII wieku, na którym zlokalizowano kilkadziesiąt grobów. Stanowisko zostało odkryte w roku 1881, a w wyniku przeprowadzonych prac udało się odnaleźć 69 grobów. W roku 2011 cmentarzysko zostało ponownie "odkryte" przez dr Mirosława Rudnickiego. Wstępne badania zostały przeprowadzone latem 2012 roku. Odkryto 26 stanowisk ciałopalnych oraz liczne ozdoby.
 
 
 
<br/>
 
 
 
=== Bibliografia: ===
 
#Stanisław Achremczyk, ''Historia Warmii i Mazur'', t. 2, Olsztyn 2011.
 
#Sławomir Ambroziak, ''Dzieje parafii, kościołów i życia religijnego gminy Jedwabno (Jedwabno, Małga, Nowy Dwór)'', Rocznik Mazurski, t. 5, 2001, s. 3-30.
 
#Sławomir Ambroziak, ''Historia gminy Jedwabno'', http://www.jedwabno.pl/historia [ data dostępu: 22.08.2013]
 
#Sławomir Ambroziak, ''Z dziejów gminy Jedwabno'', Rocznik Mazurski, t. 10, 2006, s. 7-15.
 
#Iwona Liżewska Iwona, Wiktor Knercer, ''Przewodnik po historii i zabytkach ziemi szczycieńskiej'', Olsztyn 1998.
 
#''Szczytno. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Jan Jałoszyński i in., Olsztyn 1962.
 
#Badania archeologiczne w Burdągu: http://www.archeo-burdag.pl/ [data dostępu: 17.09.2013]
 
# Bank Danych Lokalnych GUS: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/miejsc_w.display?p_id=6886&p_token=0.5831050824615632 [data dostępu: 18.08.2013]
 
#Wojewódzka Ewidencja Zabytków: http://www.wuoz.olsztyn.pl/  [data dostępu: 18.08.2013]
 
  
 +
==Bibliografia ==
 +
Achremczyk Stanisław, ''Historia Warmii i Mazur'', t. 2, Olsztyn 2011.<br/>
 +
Ambroziak Sławomir, ''Dzieje parafii, kościołów i życia religijnego gminy Jedwabno (Jedwabno, Małga, Nowy Dwór)'', Rocznik Mazurski, t. 5, 2001, ss. 3-30.<br/>
 +
Ambroziak Sławomir, ''Historia gminy Jedwabno''[w:] [http://www.jedwabno.pl/ Strona Gminy Jedwabno /historia] [22.08.2013]<br/>
 +
Ambroziak Sławomir, ''Z dziejów gminy Jedwabno'', Rocznik Mazurski, t. 10, 2006, ss. 7-15.<br/>
 +
Liżewska Iwona, Knercer Wiktor, ''Przewodnik po historii i zabytkach ziemi szczycieńskiej'', Olsztyn 1998.<br/>
 +
''Szczytno. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Jan Jałoszyński i in., Olsztyn 1962.<br/>
 +
[http://www.archeo-burdag.pl/ Strona Archeologiczna] [17.09.2013]<br/>
 +
[http://www.stat.gov.pl/ Bank Danych Lokalnych GUS] [18.08.2013]<br/>
 +
[http://www.wuoz.olsztyn.pl/ Wojewódzka Ewidencja Zabytków] [18.08.2013]<br/>
 +
[http://www.jedwabno.pl/ Strona Gminy Jedwabno] [10.09.2013]<br/>
 +
[http://www.wikipedia.pl/ Wikipedia] [03.07.2014]
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}
 +
<references/>
  
 
+
[[Kategoria: Powiat szczycieński]] 
<br/>
+
[[Kategoria: Jedwabno (gmina wiejska)]]  
 
+
[[Kategoria: Wsie sołeckie]]  
== Zobacz też ==
+
[[Kategoria: 1301-1400]]
 
 
 
 
[[Kategoria: Miejscowość]]
 
[[Użytkownik:Emes|Emes]] ([[Dyskusja użytkownika:Emes|dyskusja]]) 19:06, 20 wrz 2013 (CEST)
 

Aktualna wersja na dzień 07:47, 28 sie 2015

Burdąg

Burdąg. Fot. Albert Jankowski. Źródło: Commons Wikimedia [03.07.2014]
Burdąg.
Fot. Albert Jankowski. Źródło: Commons Wikimedia [03.07.2014]
Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat szczycieński
Gmina Jedwabno
Liczba ludności (2010) 382
Strefa numeracyjna (+48) 89
Kod pocztowy 12-122
Tablice rejestracyjne NSZ
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Burdąg
Burdąg
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Burdąg
Burdąg
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Burdąg (niem. Burdungen) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie szczycieńskim, w gminie Jedwabno. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 382 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Magdalena Gąsiorowska[1].

Jezioro Burdąg.
Fot. Albert Jankowski. Źródło: Commons Wikimedia [03.07.2014]
Jezioro Małszewskie.
Źródło: www.archeo-burdag.pl [17.09.2013]
Grób popielnicowy.
Źródło: www.archeo-burdag.pl [17.09.2013]

Położenie

Wieś położona jest na Pojezierzu Mazurskim, w południowej części województwa warmińsko–mazurskiego, między jeziorami Małszewskim i Burdąg (Burdądzkie), 20 km na zachód od Szczytna i 5 km od Jedwabna, 4 km na północ od drogi krajowej nr 58.

Dzieje miejscowości

Okolice te przed przybyciem Krzyżaków zamieszkiwało plemię Galindów. Nazwa wsi pochodzi od pruskiej nazwy jeziora Burdąg – Burgelin. Wieś założono w 1383 roku na prawie chełmińskim na 10 łanach. Kolejne nadania (m.in. z 1397, 1450 i 1477 roku) znacznie powiększyły areał osady. Od 1536 roku działała tu karczma. W drugiej połowie XVI wieku Burdąg był już jedną z większych i najlepiej zorganizowanych wsi w okolicy, w 1579 roku obejmował 80 łanów. W 1782 roku miejscowość składała się z 51 gospodarstw. W 1818 roku Burdąg był zamieszkany przez 350 osób. W Burdągu istniał silny ośrodek obrony polskości (po 1820 r.), zaś w okresie międzywojnia działało koło Związku Towarzystw Młodzieży w Prusach Wschodnich. W 1939 roku Burdąg liczył 589 mieszkańców. W wyniku działań wojennych podczas II wojny światowej Burdąg został zniszczony w 10%. W latach powojennych założono tu jednostkę Ochotniczej Straży Pożarnej, która w dalszym ciągu funkcjonuje. W roku 1954 miejscowość zamieszkiwało 347 osób. Działała tu również szkoła podstawowa, ale została zlikwidowana w połowie lat 90. Dużą rolę w życiu mieszkańców wsi odgrywa turystyka; znajduje się tu wiele domków letniskowych. Według danych z 2010 roku Burdąg jest drugą pod względem liczby ludności miejscowością w gminie Jedwabno.

Ludzie związani z miejscowością

  • Wilhelm Małaszewski (ur.1879) – urodzony w Burdągu, aktywny działacz plebiscytowy, opowiadający się za przyłączeniem do Polski

Zabytki

  • dawny cmentarz ewangelicki
  • kilka zabytkowych drewnianych chałup
  • budynek szkoły z początku XX wieku
  • cmentarzysko ciałopalne z VI–VII wieku; stanowisko odkryte w roku 1881 (69 grobów); w roku 2011 ponownie "odkryte" przez dr Mirosława Rudnickiego

Bibliografia

Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. 2, Olsztyn 2011.
Ambroziak Sławomir, Dzieje parafii, kościołów i życia religijnego gminy Jedwabno (Jedwabno, Małga, Nowy Dwór), Rocznik Mazurski, t. 5, 2001, ss. 3-30.
Ambroziak Sławomir, Historia gminy Jedwabno[w:] Strona Gminy Jedwabno /historia [22.08.2013]
Ambroziak Sławomir, Z dziejów gminy Jedwabno, Rocznik Mazurski, t. 10, 2006, ss. 7-15.
Liżewska Iwona, Knercer Wiktor, Przewodnik po historii i zabytkach ziemi szczycieńskiej, Olsztyn 1998.
Szczytno. Z dziejów miasta i powiatu, red. Jan Jałoszyński i in., Olsztyn 1962.
Strona Archeologiczna [17.09.2013]
Bank Danych Lokalnych GUS [18.08.2013]
Wojewódzka Ewidencja Zabytków [18.08.2013]
Strona Gminy Jedwabno [10.09.2013]
Wikipedia [03.07.2014]

Przypisy