Olszyny: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| Linia 39: | Linia 39: | ||
Wieś została założona w 1687 roku na [[Prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]] na 45 łanach; zasadźcą wsi był [[Fryderyk Speka]] (zob. [[Piasutno]]). Wieś dość szybko stała się jedną z największych w okolicy (i taką pozostaje do dziś). W połowie XIX wieku obejmowała 161 łanów. Na przełomie XIX i XX wieku wieś była ośrodkiem handlu runem leśnym. Została częściowo zniszczona podczas [[I wojna światowa na Warmii i Mazurach|I wojny światowej]] (17 domów i 22 zabudowania gospodarcze). | Wieś została założona w 1687 roku na [[Prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]] na 45 łanach; zasadźcą wsi był [[Fryderyk Speka]] (zob. [[Piasutno]]). Wieś dość szybko stała się jedną z największych w okolicy (i taką pozostaje do dziś). W połowie XIX wieku obejmowała 161 łanów. Na przełomie XIX i XX wieku wieś była ośrodkiem handlu runem leśnym. Została częściowo zniszczona podczas [[I wojna światowa na Warmii i Mazurach|I wojny światowej]] (17 domów i 22 zabudowania gospodarcze). | ||
| − | Szkoła we wsi – dwuklasowa – funkcjonowała już od 1709 r | + | Szkoła we wsi – dwuklasowa – funkcjonowała już od 1709 r. <ref>http://olszyny105.blogspot.com/2010/10/budynek-szkoy-w-olszynach.html</ref> |
Olszyny były jednym z największych ośrodków gromadkarskich na terenie powiatu szczycieńskiego. | Olszyny były jednym z największych ośrodków gromadkarskich na terenie powiatu szczycieńskiego. | ||
Wersja z 07:30, 7 wrz 2015
| Olszyny | |
| | |
 Fot. Mieczysław Kalski
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | szczycieński |
| Gmina | Szczytno |
| Liczba ludności (2010) | 898 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 89 |
| Kod pocztowy | 12-100 |
| Tablice rejestracyjne | NSZ |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Olszyny | |
| Położenie na mapie Polski  Olszyny | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Olszyny (niem. Olschienen, od 1938 r. Ebendorf) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie szczycieńskim, w gminie Szczytno. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 898 mieszkańców[1]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Zygmunt Rząp[2].
Spis treści
Położenie
Wieś położona jest na Pojezierzu Mazurskim na granicy Pojezierza Mrągowskiego i Równiny Mazurskiej. Miejscowość leży w odległości 8 km na wschód od Szczytna, przy drodze krajowej nr 53 w kierunku Rozogów; stacja kolejowa na linii Olsztyn - Ełk.
Dzieje miejscowości
Wieś została założona w 1687 roku na prawie chełmińskim na 45 łanach; zasadźcą wsi był Fryderyk Speka (zob. Piasutno). Wieś dość szybko stała się jedną z największych w okolicy (i taką pozostaje do dziś). W połowie XIX wieku obejmowała 161 łanów. Na przełomie XIX i XX wieku wieś była ośrodkiem handlu runem leśnym. Została częściowo zniszczona podczas I wojny światowej (17 domów i 22 zabudowania gospodarcze).
Szkoła we wsi – dwuklasowa – funkcjonowała już od 1709 r. [3]
Olszyny były jednym z największych ośrodków gromadkarskich na terenie powiatu szczycieńskiego. Wieś zachowała charakter ulicówki.
Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.
Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych w poszczególnych okresach:
- ok. 1700 r. – 30 gospodarstw
- 1782 r. – 52 gospodarstwa
- 1818 r. – 463 osoby, 65 gospodarstw
- 1858 r. – 644 osoby, 92 gospodarstw
- 1939 r. – 861 osób
Bezpieczeństwo
W miejscowości działa jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej.
Kultura
W miejscowości znajduje się Muzeum Rolnicze.
Sport
Działa tutaj klub piłkarski "Weteran" uczestniczący w rozgrywkach ligi sołeckiej.
Szkolnictwo
W miejscowości funkcjonuje zespół szkół[4] i oddział przedszkolny.
Zabytki
- kilka przykładów budownictwa drewnianego (chałupy nr 14, 16, 26, 32, 49, 62)
- dobrze zachowane budynki murowane z 1911 roku, z czerwonej cegły, jeden z nich z drewnianym gankiem
- dawny cmentarz ewangelicki, obecnie katolicki; za wsią; obok niego, w lesie, cmentarz wojenny z okresu I wojny światowej: zawiera jedną zbiorową mogiłę, w której pochowany jest jeden żołnierz armii niemieckiej i ośmiu żołnierzy armii rosyjskiej poległych 30 sierpnia 1914 roku; napisy na grobach zatarte, słabo czytelne
Bibliografia
Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. 1, Olsztyn 2011.
Knercer Wiktor, Cmentarze wojenne z okresu I wojny światowej w województwie olsztyńskim, Warszawa 1995.
Letkiewicz Arkadiusz, Z dziejów miasta i gminy Szczytno, Rocznik Mazurski, t. 10, 2006, ss. 30–37.
Liżewska Iwona, Knercer Wiktor, Przewodnik po historii i zabytkach ziemi szczycieńskiej, Olsztyn 1998.
Orłowicz Mieczysław, Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii, na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991.
Szczytno. Z dziejów miasta i powiatu, red. Jan Jałoszyński i in., Olsztyn 1962.
Bank Danych Lokalnych GUS [23.08.2013]
Deutsche Verwaltungsgeschichte [23.08.2013]
Przypisy
- ↑ łącznie Olszyny i Wikno
- ↑ Strona Urzędu Gminy Szczytno [10.09.2013]
- ↑ http://olszyny105.blogspot.com/2010/10/budynek-szkoy-w-olszynach.html
- ↑ Strona Zespołu Szkół w Olszynach [10.09.2013]
