Sędańsk: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
 
(Nie pokazano 8 wersji utworzonych przez 5 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
 
 
{{Wieś infobox
 
{{Wieś infobox
 
  |nazwa                = Sędańsk   
 
  |nazwa                = Sędańsk   
Linia 7: Linia 5:
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
 
  |dopełniacz wsi        = Sędańska   
 
  |dopełniacz wsi        = Sędańska   
  |zdjęcie              = Pole-obowiązkowe    
+
  |zdjęcie              =   
  |opis zdjęcia          = Pole-obowiązkowe   
+
  |opis zdjęcia          =  
 
  |rodzaj miejscowości  =wieś sołecka
 
  |rodzaj miejscowości  =wieś sołecka
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
Linia 16: Linia 14:
 
  |sołectwo              =
 
  |sołectwo              =
 
  |wysokość              =
 
  |wysokość              =
  |liczba ludności      = 332(łącznie Sędańsk, Janowo, Sawica)
+
  |liczba ludności      = 332
 
  |rok                  = 2010
 
  |rok                  = 2010
 
  |strefa numeracyjna    =(+48) 89
 
  |strefa numeracyjna    =(+48) 89
Linia 30: Linia 28:
 
  |wikisłownik          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |www                  =
 
  |www                  =
}}
+
}}<br/>
<big>''' Sędańsk''' (niem. od 1907 r. ''Seedanzig'') – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie szczycieńskim, w gminie Szczytno.
+
''' Sędańsk''' (niem. od 1907 r. ''Seedanzig'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat szczycieński |powiecie szczycieńskim]], w [[Szczytno (gmina wiejska)|gminie Szczytno]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 332 mieszkańców<ref>łącznie Sędańsk, [[Janowo]], Sawica</ref>. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Jonik Reinhold]]<ref> [http://szczytno.mserwer.pl/content.php?sid=e2e332c414f5051f9d6c3ef4e05f0465&tr=cl&cms_id=386&p= Strona Urzędu Gminy Szczytno] </ref>.
 +
<br/><br/>
  
W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.
+
==Położenie==
 +
Wieś położona jest na [[Pojezierze Mazurskie|Pojezierzu Mazurskim]], na granicy [[Pojezierze Mrągowskie|Pojezierza Mrągowskiego]] i [[Równina Mazurska|Równiny Mazurskiej]]. Miejscowość leży w odległości 8 km na zachód od [[Szczytno| Szczytna]], między jeziorami [[Jezioro Sędańskie|Sędańskim]] i [[Jezioro Natać|Natać]]; w pobliżu również niewielkie jeziorko [[Jezioro Młyński Staw|Młyński Staw]].
 +
<br/>
  
<br/>
+
== Dzieje miejscowości ==
 +
Wieś powstała na 4 łanach dąbrowy nadanych 21 lutego 1565 roku niejakiemu Jerzemu „Moelner” (być może młynarzowi z [[Sawica |Sawicy]]). 14 lat później niejaki Jakub Pożedze z Nidzickiego objął za opłatą 300 grzywien 3 łany sołeckie, aby lokować [[Wieś czynszowa|wieś czynszową]] na 12 łanach na [[Prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]]. W 1858 roku Sędańsk obejmował 30 łanów.
  
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
+
W raporcie starosty szczycieńskiego von Gaudeckera z 1730 r. odnotowano Sędańsk jako miejscowość posiadającą szkołę.
Wieś położona jest w makroregionie Pojezierza Mazurskiego na granicy dwóch mezoregionów: Pojezierza Mrągowskiego i Równiny Mazurskiej. Miejscowość leży w odległości 8 km na zachód od Szczytna, między jeziorami Sędańskim i Natać; w pobliżu również niewielkie jeziorko Młyński Staw.
 
  
<br/>
+
Wieś jest siedzibą sołectwa.
  
=== Dzieje miejscowości ===
+
Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych w poszczególnych okresach:
Wieś powstała na 4 łanach dąbrowy nadanych 21 lutego 1565 roku niejakiemu Jerzemu „Moelner” (być może młynarzowi z Sawicy). 14 lat później niejaki Jakub Pożedze z Nidzickiego objął za opłatą 300 grzywien 3 łany sołeckie, aby lokować wieś czynszową na 12 łanach na prawie chełmińskim. W 1858 roku Sędańsk obejmował 30 łanów.
 
  
Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych
+
*1782 r. – 16 gospodarstw
1782 – 16 gospodarstw
 
1818 – 121 osób, 20 gospodarstw
 
1939 – 318 osób
 
  
<br/>
+
*1818 r. – 121 osób, 20 gospodarstw
  
=== Zabytki: ===
+
*1939 r. – 318 osób
*Dawny cmentarz ewangelicki z XIX wieku, 200 m na północ od wsi, w lesie
 
  
 +
==Religia==
 +
Wieś znajduje się na terenie [[Parafia pw. Chrystusa Króla w Szczytnie |parafii rzymskokatolickiej w Szczytnie]].
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Bibliografia: ===
+
==Turystyka==
#Letkiewicz Arkadiusz, ''Z dziejów miasta i gminy Szczytno'', Rocznik Mazurski, t. 10, 2006, s. 30-37.
+
*[[Szlak kajakowy rzek Saski i Sawicy]] – trasa: [[Jezioro Sasek Wielki|Sasek Wielki]] – [[Jęcznik]] – [[Janowo (gmina Szczytno) |Janowo]] – Sędańsk – [[Jezioro Sędańskie]] – [[Jezioro Sasek Mały|Sasek Mały]] – [[Kucbork]] – [[Wielbark]] o łącznej długości 47 km
#''Szczytno. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Jan Jałoszyński i in., Olsztyn 1962.
 
#Bank Danych Lokalnych GUS: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims  [data dostępu: 23.08.2013]
 
#Deutsche Verwaltungsgeschichte: http://www.verwaltungsgeschichte.de/ortelsburg.html [data dostępu: 23.08.2013]
 
  
 +
== Zabytki==
 +
*dawny [[Cmentarz ewangelicki w Sędańsku|cmentarz ewangelicki]] z XIX wieku, 200 m na północ od wsi, w lesie
 +
 +
== Bibliografia==
 +
Toeppen Max, ''Historia Mazur'', Olsztyn 1995 (przekład M. Szymańska-Jasińska)<br>
 +
Letkiewicz Arkadiusz, ''Z dziejów miasta i gminy Szczytno'', Rocznik Mazurski, t. 10, 2006, ss. 30–37.<br/>
 +
''Szczytno. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Jan Jałoszyński i in., Olsztyn 1962.<br/>
 +
[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims/ Bank Danych Lokalnych GUS] [23.08.2013]<br/>
 +
[http://www.verwaltungsgeschichte.de/ortelsburg.html/ Deutsche Verwaltungsgeschichte] [23.08.2013]
  
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}
 
+
<references/>
  
 
<br/>
 
<br/>
  
== Zobacz też ==
+
[[Kategoria: Powiat szczycieński]] 
 
+
[[Kategoria: Szczytno (gmina wiejska)]]  
 
+
[[Kategoria: Wsie sołeckie]]  
[[Kategoria: Miejscowość]]
+
[[Kategoria: 1501-1600]]
[[Użytkownik:Emes|Emes]] ([[Dyskusja użytkownika:Emes|dyskusja]]) 17:37, 21 wrz 2013 (CEST)
 

Aktualna wersja na dzień 08:24, 10 wrz 2015

Sędańsk

Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat szczycieński
Gmina Szczytno
Liczba ludności (2010) 332
Strefa numeracyjna (+48) 89
Kod pocztowy 12-100
Tablice rejestracyjne NSZ
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Sędańsk
Sędańsk
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Sędańsk
Sędańsk
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Sędańsk (niem. od 1907 r. Seedanzig) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie szczycieńskim, w gminie Szczytno. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 332 mieszkańców[1]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Jonik Reinhold[2].

Położenie

Wieś położona jest na Pojezierzu Mazurskim, na granicy Pojezierza Mrągowskiego i Równiny Mazurskiej. Miejscowość leży w odległości 8 km na zachód od Szczytna, między jeziorami Sędańskim i Natać; w pobliżu również niewielkie jeziorko Młyński Staw.

Dzieje miejscowości

Wieś powstała na 4 łanach dąbrowy nadanych 21 lutego 1565 roku niejakiemu Jerzemu „Moelner” (być może młynarzowi z Sawicy). 14 lat później niejaki Jakub Pożedze z Nidzickiego objął za opłatą 300 grzywien 3 łany sołeckie, aby lokować wieś czynszową na 12 łanach na prawie chełmińskim. W 1858 roku Sędańsk obejmował 30 łanów.

W raporcie starosty szczycieńskiego von Gaudeckera z 1730 r. odnotowano Sędańsk jako miejscowość posiadającą szkołę.

Wieś jest siedzibą sołectwa.

Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych w poszczególnych okresach:

  • 1782 r. – 16 gospodarstw
  • 1818 r. – 121 osób, 20 gospodarstw
  • 1939 r. – 318 osób

Religia

Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej w Szczytnie.

Turystyka

Zabytki

Bibliografia

Toeppen Max, Historia Mazur, Olsztyn 1995 (przekład M. Szymańska-Jasińska)
Letkiewicz Arkadiusz, Z dziejów miasta i gminy Szczytno, Rocznik Mazurski, t. 10, 2006, ss. 30–37.
Szczytno. Z dziejów miasta i powiatu, red. Jan Jałoszyński i in., Olsztyn 1962.
Bank Danych Lokalnych GUS [23.08.2013]
Deutsche Verwaltungsgeschichte [23.08.2013]

Przypisy

  1. łącznie Sędańsk, Janowo, Sawica
  2. Strona Urzędu Gminy Szczytno