Pranie: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| (Nie pokazano 9 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
| − | |||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
|nazwa = Pranie | |nazwa = Pranie | ||
| Linia 7: | Linia 5: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = Prania | |dopełniacz wsi = Prania | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = Pranie.jpg |
| − | |opis zdjęcia = Leśniczówka Pranie | + | |opis zdjęcia = Leśniczówka Pranie.<br>Fot. Mieczysław Kalski |
|rodzaj miejscowości = osada | |rodzaj miejscowości = osada | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 31: | Linia 29: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| − | < | + | [[image:pranie2.jpg|thumb|right|290px|Pranie położone jest nad Jeziorem Nidzkim.<br>Fot. Mieczysław Kalski]] |
| − | W latach 1975-1998 miejscowość [[ | + | '''Pranie''' (niem. ''Seehorst'', od 1938 r. ''Eichenborn'') – [[osada]] w Polsce położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat piski|powiecie piskim]], w [[Ruciane-Nida (gmina miejsko-wiejska)|gminie Ruciane-Nida]]. |
| + | W latach 1975-1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. | ||
| + | <br/><br/> | ||
| + | == Charakterystyka fizjograficzna == | ||
| + | Wieś położona we wschodniej części [[Równina Mazurska|Równiny Mazurskiej]], na obszarze [[Puszcza Piska|Puszczy Piskiej]] i nad [[Jezioro Nidzkie|Jeziorem Nidzkim]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | == | + | == Dzieje miejscowości == |
| − | + | Leśniczówka została wybudowana ok. roku 1870. W 1909 roku drewniany budynek został przebudowany na murowany. Ostatnim niemieckim leśniczym w Praniu był [[Hugo Schmidt]], natomiast pierwszym polskim – [[Stanisław Popowski]]. | |
| − | + | ||
| + | Najsławniejszym mieszkańcem leśniczówki jest bez wątpienia [[lkwim: Konstanty Ildefons Gałczyński|Konstanty Ildefons Gałczyński]], który w Praniu spędził łącznie 13 miesięcy (od roku 1950). W czasie pobytu Gałczyński napisał 29 utworów, m.in. [[lkwim:Kronika Olsztyńska|''Kronikę Olsztyńską'']], [[Niobe|''Niobe'']], [[Wit Stwosz|''Wita Stwosza'']], [[''Podróż do Ciemnogrodu'']]. W 1965 roku w leśniczówce została otwarta izba pamięci poświęcona Gałczyńskiemu. | ||
| + | |||
| + | W 1980 roku powstało [[lkwim: Muzeum Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego w Praniu|muzeum]], którym przez 17 lat opiekowała się córka poety [[lkwim:Kira Gałczyńska|Kira]] wraz z mężem [[Janusz Kiliański|Januszem Kiliańskim]]. Obecnie funkcję dyrektora muzeum sprawuje [[lkwim: Wojciech Kass| Wojciech Kass]]. | ||
| − | + | Z Praniem związana jest również postać [[Jerzy Markuszewski|Jerzego Markuszewskiego]] (1930-2007), reżysera, scenarzysty i współzałożyciela legendarnego STS-u oraz [[Stowarzyszenia „Leśniczówka Pranie”]]. Scenę w Praniu zaprojektowała jego żona, [[Zofia Góralczyk]]. | |
| − | |||
| − | |||
| − | Z Praniem związana jest również postać [[Jerzy Markuszewski|Jerzego Markuszewskiego]] | ||
W 1938 roku nazwę zamieniono na Eichenborn. | W 1938 roku nazwę zamieniono na Eichenborn. | ||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Ludzie związani z miejscowością: == | |
*Poeta Konstanty Ildefons Gałczyński, rezydujący w Praniu przez kilkanaście miesięcy | *Poeta Konstanty Ildefons Gałczyński, rezydujący w Praniu przez kilkanaście miesięcy | ||
*Jerzy Markuszewki, założyciel Stowarzyszenia „Leśniczówka Pranie”, współzałożyciel Studenckiego Teatru Satyryków | *Jerzy Markuszewki, założyciel Stowarzyszenia „Leśniczówka Pranie”, współzałożyciel Studenckiego Teatru Satyryków | ||
| − | [[ | + | ==Kultura== |
| + | W 1965 r. zorganizowano tu szereg imprez w ramach [[lkwim:Zjazd Pisarzy Ziem Zachodnich i Północnych 1965 |Zjazdu Pisarzy Ziem Zachodnich i Północnych]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Zabytki: == | |
| − | |||
*Murowany budynek leśniczówki z 1870 roku, przebudowany w roku 1909. Obiekt wpisany do wojewódzkiego rejestru zabytków. Obecnie siedziba Muzeum Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego | *Murowany budynek leśniczówki z 1870 roku, przebudowany w roku 1909. Obiekt wpisany do wojewódzkiego rejestru zabytków. Obecnie siedziba Muzeum Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego | ||
| + | == Turystyka == | ||
| + | *[[Szlak pieszy Ruciane-Nida - Leśniczówka Pranie]] | ||
| + | *[[Szlak im. Karola Małłka: Krutyń - Pranie]] | ||
| − | + | == Bibliografia: == | |
| − | + | Drawicz Andrzej, ''Gałczyński na Mazurach'', Olsztyn 1971.<br/> | |
| − | + | Gałczyńska Kira, ''"Czas swe wzory układa" : dziennik z Prania'', Warszawa 1984.<br/> | |
| − | + | Gałczyńska Kira, ''Leśniczówka Pranie : Muzeum K. I. Gałczyńskiego'',Warszawa 1989.<br/> | |
| − | + | Gałczyńska Kira, ''Mazurskie szlaki Gałczyńskiego'', Warszawa 1984.<br/> | |
| − | + | Maciejewski Stefan,''Gałczyńskiego... Pranie i okolice'', Suwałki 2003. <br/> | |
| − | + | ''Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany'', red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.<br/> | |
| − | + | ''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.<br/> | |
| − | + | Bank Danych Lokalnych GUS: [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims stat.gov.pl] [23.08.2013] <br/> | |
| − | + | Leśniczówka Pranie: [http://www.lesniczowkapranie.art.pl/ lesniczowkapranie.art.pl] [23.08.2013]<br/> | |
| − | + | Rejestr Zabytków Nieruchomych województwa warmińsko-mazurskiego: [http://www.wuoz.olsztyn.pl/ wuoz.olsztyn.pl] [23.08.2013] | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Powiat piski]] | |
| − | [[ | + | [[Kategoria: Ruciane-Nida (gmina miejsko-wiejska)]] |
| − | [[ | + | [[Kategoria: Wsie niesołeckie]] |
| − | + | [[Kategoria: 1801-1918]] | |
| − | [[Kategoria: | ||
| − | |||
Aktualna wersja na dzień 12:02, 8 sty 2016
| Pranie | |
| | |
 Leśniczówka Pranie.
Fot. Mieczysław Kalski | |
| Rodzaj miejscowości | osada |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | piski |
| Gmina | Ruciane-Nida |
| Liczba ludności (2010) | 97 (łącznie Krzyże, Pranie, Zdrużno) |
| Strefa numeracyjna | (+48) 89 |
| Kod pocztowy | 12-220 |
| Tablice rejestracyjne | NPI |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Pranie | |
| Położenie na mapie Polski  Pranie | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Pranie (niem. Seehorst, od 1938 r. Eichenborn) – osada w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Ruciane-Nida.
W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.
Spis treści
Charakterystyka fizjograficzna
Wieś położona we wschodniej części Równiny Mazurskiej, na obszarze Puszczy Piskiej i nad Jeziorem Nidzkim.
Dzieje miejscowości
Leśniczówka została wybudowana ok. roku 1870. W 1909 roku drewniany budynek został przebudowany na murowany. Ostatnim niemieckim leśniczym w Praniu był Hugo Schmidt, natomiast pierwszym polskim – Stanisław Popowski.
Najsławniejszym mieszkańcem leśniczówki jest bez wątpienia Konstanty Ildefons Gałczyński, który w Praniu spędził łącznie 13 miesięcy (od roku 1950). W czasie pobytu Gałczyński napisał 29 utworów, m.in. Kronikę Olsztyńską, Niobe, Wita Stwosza, ''Podróż do Ciemnogrodu''. W 1965 roku w leśniczówce została otwarta izba pamięci poświęcona Gałczyńskiemu.
W 1980 roku powstało muzeum, którym przez 17 lat opiekowała się córka poety Kira wraz z mężem Januszem Kiliańskim. Obecnie funkcję dyrektora muzeum sprawuje Wojciech Kass.
Z Praniem związana jest również postać Jerzego Markuszewskiego (1930-2007), reżysera, scenarzysty i współzałożyciela legendarnego STS-u oraz Stowarzyszenia „Leśniczówka Pranie”. Scenę w Praniu zaprojektowała jego żona, Zofia Góralczyk.
W 1938 roku nazwę zamieniono na Eichenborn.
Ludzie związani z miejscowością:
- Poeta Konstanty Ildefons Gałczyński, rezydujący w Praniu przez kilkanaście miesięcy
- Jerzy Markuszewki, założyciel Stowarzyszenia „Leśniczówka Pranie”, współzałożyciel Studenckiego Teatru Satyryków
Kultura
W 1965 r. zorganizowano tu szereg imprez w ramach Zjazdu Pisarzy Ziem Zachodnich i Północnych.
Zabytki:
- Murowany budynek leśniczówki z 1870 roku, przebudowany w roku 1909. Obiekt wpisany do wojewódzkiego rejestru zabytków. Obecnie siedziba Muzeum Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego
Turystyka
Bibliografia:
Drawicz Andrzej, Gałczyński na Mazurach, Olsztyn 1971.
Gałczyńska Kira, "Czas swe wzory układa" : dziennik z Prania, Warszawa 1984.
Gałczyńska Kira, Leśniczówka Pranie : Muzeum K. I. Gałczyńskiego,Warszawa 1989.
Gałczyńska Kira, Mazurskie szlaki Gałczyńskiego, Warszawa 1984.
Maciejewski Stefan,Gałczyńskiego... Pranie i okolice, Suwałki 2003.
Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany, red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Bank Danych Lokalnych GUS: stat.gov.pl [23.08.2013]
Leśniczówka Pranie: lesniczowkapranie.art.pl [23.08.2013]
Rejestr Zabytków Nieruchomych województwa warmińsko-mazurskiego: wuoz.olsztyn.pl [23.08.2013]
