Harsz: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
| (Nie pokazano 14 wersji utworzonych przez 5 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
| − | |||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
| − | + | |nazwa = Harsz | |
|herb wsi = | |herb wsi = | ||
|flaga wsi = | |flaga wsi = | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
| − | |dopełniacz wsi = | + | |dopełniacz wsi = Harszu |
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = Jezioro Harsz.jpg |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = Jezioro Harsz.<br>Źródło: Fot. Eume. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Harsz.jpg Commons Wikimedia] [09.07.2014] |
|rodzaj miejscowości = wieś sołecka | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 17: | Linia 15: | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
|liczba ludności = 455 | |liczba ludności = 455 | ||
| − | |rok = | + | |rok = 2010 |
|strefa numeracyjna =(+48) 87 | |strefa numeracyjna =(+48) 87 | ||
|kod pocztowy =11-610 | |kod pocztowy =11-610 | ||
| Linia 30: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }}<br/> |
| − | < | + | ''' Harsz''' (niem. ''Haarszen'', od 1936 r. ''Haarschen'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat węgorzewski | powiecie węgorzewskim]], w [[Pozezdrze (gmina wiejska)|gminie Pozezdrze]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 455 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Stanisław Borysiewicz]]<ref>[http://bip.warmia.mazury.pl/ Wrota Warmii i Mazur] [30.08.2013]</ref>. |
| − | + | <br/><br/> | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| + | == Położenie == | ||
| + | Wieś położona jest w północnej części [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich|Krainy Wielkich Jezior Mazurskich]], nad jeziorem [[Jezioro Harsz| Harsz]], 11 km na południe od [[Węgorzewo|Węgorzewa]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
| − | + | == Dzieje miejscowości == | |
Nazwa wsi pochodzi od jeziora, zwanego w języku [[Prusowie|pruskim]] ''Skarsaw''. | Nazwa wsi pochodzi od jeziora, zwanego w języku [[Prusowie|pruskim]] ''Skarsaw''. | ||
| − | Wieś została założona w 1550 roku na 80 łanach, z których osiem uzyskał za 240 grzywien sołtys Marcin Gut ze [[Świdry|Świder]] w [[ | + | Wieś została założona w 1550 roku na 80 łanach, z których osiem uzyskał za 240 grzywien sołtys [[Marcin Gut]] ze [[Świdry|Świder]] w [[Starostwo piskie|starostwie piskim]]. Zasiedlenie miejscowości postępowało stosunkowo szybko: w 1557 roku we wsi mieszkało 36 rodzin chłopskich, a w 1600 roku – 48 rodzin chłopskich i 10 zagrodników. Mieszkańcy odrabiali pańszczyznę w majątku państwowym w Węgorzewie. W tym okresie wieś nazywano ''Harsen'', ''Arzen'', ''Haarsen ''. |
| − | W następstwie | + | W następstwie epidemii dżumy w 1710 roku zmarli niemal wszyscy mieszkańcy (311 osób), jednak wieś szybko odzyskała status jednej z największych w okolicy. W XVII wieku obejmowała już 100 łanów, zaś w połowie XIX wieku ponad 79 łanów. W 1858 roku była zamieszkana przez 685 osób, a w 1939 roku Harsz liczył 811 mieszkańców. |
| − | Szkołę we wsi założono w 1737 roku; stulecie później uczyło się w niej 129 dzieci w dwóch klasach, zaś 1935 roku – 138 dzieci, a zatrudnionych było trzech nauczycieli. Reaktywowana w 1947 roku, | + | Szkołę we wsi założono w 1737 roku; stulecie później uczyło się w niej 129 dzieci w dwóch klasach, zaś 1935 roku – 138 dzieci, a zatrudnionych było trzech nauczycieli. Reaktywowana w 1947 roku, w połowie lat 60. obejmowała osiem klas. |
| − | Po [[II wojna światowa | + | Po [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach |II wojnie światowej]] działała we wsi cegielnia. Funkcjonowała [[Ochotnicza Straż Pożarna w Harszu|Ochotnicza Straż Pożarna]] – remizę wybudowano w czynie społecznym. W podobny sposób powstał klub ''Ruchu''. |
| − | Aktualnie wieś jest siedzibą | + | Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa. |
| + | <br/> | ||
| + | == Kultura == | ||
| + | W Harszu od 2004 roku cyklicznie odbywa się [[lkwim: Międzynarodowy Plener Malarski w Harszu| Międzynarodowy Plener Malarski]], mający na celu m.in. popularyzację regionu. W czerwcu organizowana jest także [[Noc Świętojańska w Harszu |Noc Świętojańska]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | [[ | + | ==Religia == |
| + | Wieś znajduje się na terenie [[Parafia pw. św. Stanisława Kostki w Pozezdrzu |parafii rzymskokatolickiej pw. św. Stanisława Kostki w Pozezdrzu]]. | ||
| + | <br/> | ||
| − | + | ==Turystyka== | |
| − | + | *Szlak rowerowy o długości 40 km – przebieg trasy: [[Giżycko]] – [[Świdry (gmina Giżycko)|Świdry]] – [[Pieczarki]] – Harsz – [[Pozezdrze]] – [[Spytkowo]] – Giżycko. | |
| − | == | ||
| − | * | ||
| − | |||
| − | |||
| − | + | ==Bibliografia == | |
| − | + | Białuński Grzegorz, ''Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie)'', Olsztyn 2002.<br/> | |
| − | + | Wakar Andrzej, Wilamowski Bohdan, ''Węgorzewo. Z dziejów miasta i powiatu'', Olsztyn 1968.<br/> | |
| − | + | [http://www.stat.gov.pl/ Bank Danych Lokalnych] [29.07.2013]<br/> | |
| − | + | [http://www.verwaltungsgeschichte.de/ Deutsche Verwaltungsgeschichte] [29.07.2013]<br/> | |
| + | [http://www.wikipedia.pl/ Wikipedia] [09.07.2014]<br/> | ||
| + | [http://bip.warmia.mazury.pl/ Wrota Warmii i Mazur] [30.08.2013] | ||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
| Linia 76: | Linia 74: | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Powiat węgorzewski]] | |
| − | [[ | + | [[Kategoria: Pozezdrze (gmina wiejska)]] |
| − | + | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | |
| − | [[Kategoria: | + | [[Kategoria: 1501-1600]] |
| − | |||
Aktualna wersja na dzień 12:32, 8 sty 2016
| Harsz | |
| | |
![Jezioro Harsz.Źródło: Fot. Eume. Źródło: Commons Wikimedia [09.07.2014]](/index.php/Plik:Jezioro_Harsz.jpg) Jezioro Harsz.
Źródło: Fot. Eume. Źródło: Commons Wikimedia [09.07.2014] | |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | węgorzewski |
| Gmina | Pozezdrze |
| Liczba ludności (2010) | 455 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 87 |
| Kod pocztowy | 11-610 |
| Tablice rejestracyjne | NWE |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Harsz | |
| Położenie na mapie Polski  Harsz | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Harsz (niem. Haarszen, od 1936 r. Haarschen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie węgorzewskim, w gminie Pozezdrze. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. W 2010 roku wieś liczyła 455 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Stanisław Borysiewicz[1].
Spis treści
Położenie
Wieś położona jest w północnej części Krainy Wielkich Jezior Mazurskich, nad jeziorem Harsz, 11 km na południe od Węgorzewa.
Dzieje miejscowości
Nazwa wsi pochodzi od jeziora, zwanego w języku pruskim Skarsaw.
Wieś została założona w 1550 roku na 80 łanach, z których osiem uzyskał za 240 grzywien sołtys Marcin Gut ze Świder w starostwie piskim. Zasiedlenie miejscowości postępowało stosunkowo szybko: w 1557 roku we wsi mieszkało 36 rodzin chłopskich, a w 1600 roku – 48 rodzin chłopskich i 10 zagrodników. Mieszkańcy odrabiali pańszczyznę w majątku państwowym w Węgorzewie. W tym okresie wieś nazywano Harsen, Arzen, Haarsen .
W następstwie epidemii dżumy w 1710 roku zmarli niemal wszyscy mieszkańcy (311 osób), jednak wieś szybko odzyskała status jednej z największych w okolicy. W XVII wieku obejmowała już 100 łanów, zaś w połowie XIX wieku ponad 79 łanów. W 1858 roku była zamieszkana przez 685 osób, a w 1939 roku Harsz liczył 811 mieszkańców.
Szkołę we wsi założono w 1737 roku; stulecie później uczyło się w niej 129 dzieci w dwóch klasach, zaś 1935 roku – 138 dzieci, a zatrudnionych było trzech nauczycieli. Reaktywowana w 1947 roku, w połowie lat 60. obejmowała osiem klas.
Po II wojnie światowej działała we wsi cegielnia. Funkcjonowała Ochotnicza Straż Pożarna – remizę wybudowano w czynie społecznym. W podobny sposób powstał klub Ruchu.
Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.
Kultura
W Harszu od 2004 roku cyklicznie odbywa się Międzynarodowy Plener Malarski, mający na celu m.in. popularyzację regionu. W czerwcu organizowana jest także Noc Świętojańska.
Religia
Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej pw. św. Stanisława Kostki w Pozezdrzu.
Turystyka
- Szlak rowerowy o długości 40 km – przebieg trasy: Giżycko – Świdry – Pieczarki – Harsz – Pozezdrze – Spytkowo – Giżycko.
Bibliografia
Białuński Grzegorz, Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
Wakar Andrzej, Wilamowski Bohdan, Węgorzewo. Z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1968.
Bank Danych Lokalnych [29.07.2013]
Deutsche Verwaltungsgeschichte [29.07.2013]
Wikipedia [09.07.2014]
Wrota Warmii i Mazur [30.08.2013]
Przypisy
- ↑ Wrota Warmii i Mazur [30.08.2013]
