Sędki: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Ludzie związani z miejscowością:) |
|||
| (Nie pokazano 14 wersji utworzonych przez 5 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
| − | |||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
|nazwa = Sędki | |nazwa = Sędki | ||
| Linia 6: | Linia 4: | ||
|flaga wsi = | |flaga wsi = | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
| − | |dopełniacz wsi = | + | |dopełniacz wsi = Sędków lub Sędek |
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = Mogiła 15 żołnierzy rosyjskich.jpg |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = Mogiła 15 żołnierzy rosyjskich. Fot. Grzegorz Bućko. Źródło: [http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/miejsca/1914/warminsko-mazurskie/sedki/ www.rowery.olsztyn.pl] [26.07.2013] |
|rodzaj miejscowości = wieś sołecka | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 17: | Linia 15: | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
|liczba ludności = 110 | |liczba ludności = 110 | ||
| − | |rok = | + | |rok = 2010 |
|strefa numeracyjna =(+48) 87 | |strefa numeracyjna =(+48) 87 | ||
|kod pocztowy =19-300 | |kod pocztowy =19-300 | ||
| Linia 30: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }}<br/> |
| − | < | + | ''' Sędki''' (niem. ''Sentken'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat ełcki|powiecie ełckim]], w [[Ełk (gmina wiejska)|gminie Ełk]]. |
| − | + | W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała w [[Województwo suwalskie|województwie suwalskim]]. W 2010 roku wieś liczyła 110 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Janina Dąbrowska]]<ref> [http://elk-ug.bip.eur.pl/public/?id=2554#/ Strona Urzędu Gminy Ełk]</ref>. | |
| − | W latach | + | <br/><br/> |
| − | + | [[File:Sędki. Mogiła żołnierzy rosyjskich.jpg|thumb|right|290px|Sędki. Mogiła żołnierzy rosyjskich. Fot. Błażej Łaszcz. Źródło: [http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/miejsca/1914/warminsko-mazurskie/sedki/ www.rowery.olsztyn.pl] [26.07.2013] ]] | |
| − | <br/> | + | ==Położenie== |
| + | Miejscowość oddalona jest o 9 km od [[Ełk|Ełku]], położona w odległości 1,4 km od jeziora [[Jezioro Selmęt Wielki|Selmęt Wielki]]. | ||
| + | == Dzieje miejscowości == | ||
| + | Miejscowość została założona w 1469 roku na [[Prawo magdeburskie|prawie magdeburskim]], w okresie wzmożonego napływu ludności polskiej z Mazowsza. Przywilej lokacyjny uzyskała w latach 1472-1473. Dobra liczące 15 łanów otrzymał Paweł Sędek i dzieci jego brata: Piotr i Stanisław. Nazwa miejscowości wywodzi się od nazwiska pierwszego zasadźcy. Wieś pierwotnie występowała pod nazwą ''Santken''. Wystawcą przywileju był prokurator [[Walter von Kökeritz]]. W roku 1933 miejscowość była zamieszkana przez 523 osoby. W roku 1939 Sędki liczyły 483 mieszkańców. | ||
| − | + | Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa. | |
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | == | + | ==Religia== |
| − | + | Wieś znajduje się na terenie [[Parafia pw. św. Brata Alberta Chmielowskiego w Chełchach |parafii rzymskokatolickiej w Chełchach]]. Nabożeństwa odbywają się w miejscowym [[Kościół pw. Matki Bożej Ostrobramskiej w Sędkach |kościele filialnym]]. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | == | + | == Zabytki== |
| + | *mogiły zbiorowe żołnierzy poległych w czasie [[I wojna światowa na Warmii i Mazurach|I wojny światowej]], zlokalizowane na dawnym [[Cmentarz ewangelicki w Sędkach|cmentarzu ewangelickim]]; w dwóch kwaterach pochowano 19 żołnierzy rosyjskich | ||
| − | + | ==Turystyka== | |
| + | *[[Czerwony szlak rowerowy "Miejsca Pamięci" |czerwony szlak rowerowy "Miejsca Pamięci"]] o łącznej długości 42,80 km – przebieg trasy: Ełk – [[Mrozy Wielkie]] – [[Sordachy]] – [[Koziki]] – [[Giże]] – [[Brodowo]] – [[Laski Małe]] – [[Sypitki]] – [[Makosieje]] – [[Łoje]] – [[Laski Wielkie]] – Sędki – [[Lega]] – [[Buczki]] – [[Szeligi]] – Ełk | ||
| + | == Bibliografia== | ||
| + | Białuński Grzegorz, ''Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie)'', Olsztyn 2002.<br/> | ||
| + | Kawecki Jan, Roman Bolesław, ''Ełk. Z dziejów miasta i powiatu'', Olsztyn 1970.<br/> | ||
| + | ''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', red. Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski, t. 10, Warszawa 1889.<br/> | ||
| + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/miejsc_w.display?p_id=5847&p_token=0.15149869967554874/ Bank Danych Lokalnych GUS] [26.07.2013]<br/> | ||
| + | [http://www.verwaltungsgeschichte.de/lyck.html/ Deutsche Verwaltungsgeschichte] [26.07.2013]<br/> | ||
| + | [http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/miejsca/1914/warminsko-mazurskie/sedki/ Olsztyńska Strona Rowerowa] [26.07.2013] | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
| − | + | <references/> | |
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Powiat ełcki]] | |
| − | + | [[Kategoria: Ełk (gmina wiejska)]] | |
| − | + | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | |
| − | [[Kategoria: | + | [[Kategoria: 1401-1500]] |
| − | [[ | ||
Aktualna wersja na dzień 11:34, 14 mar 2016
| Sędki | |
| | |
![Mogiła 15 żołnierzy rosyjskich. Fot. Grzegorz Bućko. Źródło: www.rowery.olsztyn.pl [26.07.2013]](/index.php/Plik:Mogi%C5%82a_15_%C5%BCo%C5%82nierzy_rosyjskich.jpg) Mogiła 15 żołnierzy rosyjskich. Fot. Grzegorz Bućko. Źródło: www.rowery.olsztyn.pl [26.07.2013]
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | ełcki |
| Gmina | Ełk |
| Liczba ludności (2010) | 110 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 87 |
| Kod pocztowy | 19-300 |
| Tablice rejestracyjne | NEL |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Sędki | |
| Położenie na mapie Polski  Sędki | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Sędki (niem. Sentken) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie ełckim, w gminie Ełk.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała w województwie suwalskim. W 2010 roku wieś liczyła 110 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Janina Dąbrowska[1].
Sędki. Mogiła żołnierzy rosyjskich. Fot. Błażej Łaszcz. Źródło: www.rowery.olsztyn.pl [26.07.2013]
Spis treści
Położenie
Miejscowość oddalona jest o 9 km od Ełku, położona w odległości 1,4 km od jeziora Selmęt Wielki.
Dzieje miejscowości
Miejscowość została założona w 1469 roku na prawie magdeburskim, w okresie wzmożonego napływu ludności polskiej z Mazowsza. Przywilej lokacyjny uzyskała w latach 1472-1473. Dobra liczące 15 łanów otrzymał Paweł Sędek i dzieci jego brata: Piotr i Stanisław. Nazwa miejscowości wywodzi się od nazwiska pierwszego zasadźcy. Wieś pierwotnie występowała pod nazwą Santken. Wystawcą przywileju był prokurator Walter von Kökeritz. W roku 1933 miejscowość była zamieszkana przez 523 osoby. W roku 1939 Sędki liczyły 483 mieszkańców.
Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.
Religia
Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej w Chełchach. Nabożeństwa odbywają się w miejscowym kościele filialnym.
Zabytki
- mogiły zbiorowe żołnierzy poległych w czasie I wojny światowej, zlokalizowane na dawnym cmentarzu ewangelickim; w dwóch kwaterach pochowano 19 żołnierzy rosyjskich
Turystyka
- czerwony szlak rowerowy "Miejsca Pamięci" o łącznej długości 42,80 km – przebieg trasy: Ełk – Mrozy Wielkie – Sordachy – Koziki – Giże – Brodowo – Laski Małe – Sypitki – Makosieje – Łoje – Laski Wielkie – Sędki – Lega – Buczki – Szeligi – Ełk
Bibliografia
Białuński Grzegorz, Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
Kawecki Jan, Roman Bolesław, Ełk. Z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1970.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski, t. 10, Warszawa 1889.
Bank Danych Lokalnych GUS [26.07.2013]
Deutsche Verwaltungsgeschichte [26.07.2013]
Olsztyńska Strona Rowerowa [26.07.2013]
Przypisy
