Gronity: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja zweryfikowana][wersja zweryfikowana]
(Dzieje miejscowości)
 
(Nie pokazano 3 wersji utworzonych przez 3 użytkowników)
Linia 37: Linia 37:
 
W I połowie XIV wieku w komornictwie olsztyńskim rozpoczęła się akcja kolonizacyjna. Najstarszą miejscowością na tym obszarze był Bartążek, zlokalizowany w 1335 roku. Z terenu naszej gminy w 1348 roku zlokalizowano Gronity, wieś założoną na prawie chełmińskim. Kolonistów do wsi sprowadzał zasadźca, który był nagradzany dziedzicznym urzędem sołtysa. Najczęściej zasadźcami byli Prusowie. Najprawdopodobniej tak też było i w przypadku Gronit,  gdyż końcówki -it ( niem. –itten) pochodzą z języka pruskiego i są to nazwy odosobowe.  
 
W I połowie XIV wieku w komornictwie olsztyńskim rozpoczęła się akcja kolonizacyjna. Najstarszą miejscowością na tym obszarze był Bartążek, zlokalizowany w 1335 roku. Z terenu naszej gminy w 1348 roku zlokalizowano Gronity, wieś założoną na prawie chełmińskim. Kolonistów do wsi sprowadzał zasadźca, który był nagradzany dziedzicznym urzędem sołtysa. Najczęściej zasadźcami byli Prusowie. Najprawdopodobniej tak też było i w przypadku Gronit,  gdyż końcówki -it ( niem. –itten) pochodzą z języka pruskiego i są to nazwy odosobowe.  
 
Kolejne dzieje Gronit nie są wystarczająco dobrze zdokumentowane. Następne wzmianki pojawiają się dopiero w XVIII wieku. W Regestrum Preceptoprum z lat 1717-76 Gronity zostają zaliczone do parafii olsztyńskiej.
 
Kolejne dzieje Gronit nie są wystarczająco dobrze zdokumentowane. Następne wzmianki pojawiają się dopiero w XVIII wieku. W Regestrum Preceptoprum z lat 1717-76 Gronity zostają zaliczone do parafii olsztyńskiej.
W 1921 roku powstało Polsko-Katolickie Towarzystwo Szkolne na Warmii, którego celem było zachowanie i pielęgnowanie języka polskiego, opiekunem z ramienia Towarzystwa nad ludnością polską w Gronitach został Wiktor Salmann. W latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych w Gronitach kwitło życie sportowe i kulturalne. Wieś posiadała swoją drużynę piłki nożnej ( klasa C ), piłki siatkowej a także w ramach drużyny Ludowych Zespołów Sportowych ,,Diamenty”. Ponadto aktywnie uczestniczyła w różnych spartakiadach i zawodach gminnych. Animatorką życia kulturalnego była Marianna Rutowicz – kierowniczka szkoły podstawowej. Dzięki jej staraniom wieś na przełomie lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych została zelektryzowana a świetlica została zaopatrzona m.in. w telewizor ,, Wawel”.
+
W 1921 roku powstało Polsko-Katolickie Towarzystwo Szkolne na Warmii, którego celem było zachowanie i pielęgnowanie języka polskiego, opiekunem z ramienia Towarzystwa nad ludnością polską w Gronitach został Wiktor Salmann. W latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych w Gronitach kwitło życie sportowe i kulturalne. Wieś posiadała swoją drużynę piłki nożnej ( klasa C ), piłki siatkowej a także w ramach drużyny Ludowych Zespołów Sportowych ,,Diamenty”. Ponadto aktywnie uczestniczyła w różnych spartakiadach i zawodach gminnych. Animatorką życia kulturalnego była Marianna Rutowicz – kierowniczka szkoły podstawowej. Dzięki jej staraniom wieś na przełomie lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych została zelektryzowana a świetlica została zaopatrzona m.in. w telewizor ''Wawel''.
  
 
W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego<ref>Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl]  [10.02.2015]</ref>. Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl]  [10.02.2015]</ref> umiejscowiły ją w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim.
 
W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego<ref>Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl]  [10.02.2015]</ref>. Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl]  [10.02.2015]</ref> umiejscowiły ją w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim.
 +
 +
==Multimedia==
 +
 +
{{#ev:youtube|Z2Ru4y8qZS0|500|left|Film udostępniony w ramach projektu [http://rkf.warmia.mazury.pl/ Regionalna Kronika Filmowa]}}
 +
{{#ev:youtube|MxATx1VAOGA|500|center|Film udostępniony w ramach projektu [http://rkf.warmia.mazury.pl/ Regionalna Kronika Filmowa]}}
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}
 
<references/>
 
<references/>
  
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
Krzysztof Panasik, ''Warmia i Mazury. Przewodnik po regionie'', Olsztyn, 2000.<br/>
+
Krzysztof Panasik, ''Warmia i Mazury. Przewodnik po regionie'', Olsztyn 2000.<br/>
Andrzej Wakar, ''Dzieje miasta'', Olsztyn 1997<br/>
+
Andrzej Wakar, ''Dzieje miasta'', Olsztyn 1997.<br/>
 
Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl] [10.02.2015]<br/>
 
Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl] [10.02.2015]<br/>
 
Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl]  [10.02.2015]<br/>
 
Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl]  [10.02.2015]<br/>

Aktualna wersja na dzień 12:29, 27 kwi 2016

Gronity

Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat olsztyński
Gmina Gietrzwałd
Liczba ludności (2010) brak danych
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Gronity
Gronity
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Gronity
Gronity
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Gronity – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Gietrzwałd. Funkcję sołtysa sprawuje Krystyna Hołdyńska[1].

Położenie

Miejscowość położona jest około 13 km na wschód od Gietrzwałdu, 2,5 km od drogi krajowej nr 16.

Dzieje miejscowości

W I połowie XIV wieku w komornictwie olsztyńskim rozpoczęła się akcja kolonizacyjna. Najstarszą miejscowością na tym obszarze był Bartążek, zlokalizowany w 1335 roku. Z terenu naszej gminy w 1348 roku zlokalizowano Gronity, wieś założoną na prawie chełmińskim. Kolonistów do wsi sprowadzał zasadźca, który był nagradzany dziedzicznym urzędem sołtysa. Najczęściej zasadźcami byli Prusowie. Najprawdopodobniej tak też było i w przypadku Gronit, gdyż końcówki -it ( niem. –itten) pochodzą z języka pruskiego i są to nazwy odosobowe. Kolejne dzieje Gronit nie są wystarczająco dobrze zdokumentowane. Następne wzmianki pojawiają się dopiero w XVIII wieku. W Regestrum Preceptoprum z lat 1717-76 Gronity zostają zaliczone do parafii olsztyńskiej. W 1921 roku powstało Polsko-Katolickie Towarzystwo Szkolne na Warmii, którego celem było zachowanie i pielęgnowanie języka polskiego, opiekunem z ramienia Towarzystwa nad ludnością polską w Gronitach został Wiktor Salmann. W latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych w Gronitach kwitło życie sportowe i kulturalne. Wieś posiadała swoją drużynę piłki nożnej ( klasa C ), piłki siatkowej a także w ramach drużyny Ludowych Zespołów Sportowych ,,Diamenty”. Ponadto aktywnie uczestniczyła w różnych spartakiadach i zawodach gminnych. Animatorką życia kulturalnego była Marianna Rutowicz – kierowniczka szkoły podstawowej. Dzięki jej staraniom wieś na przełomie lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych została zelektryzowana a świetlica została zaopatrzona m.in. w telewizor Wawel.

W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego[2]. Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa[3] umiejscowiły ją w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim.

Multimedia

Film udostępniony w ramach projektu Regionalna Kronika Filmowa
Film udostępniony w ramach projektu Regionalna Kronika Filmowa

Przypisy

  1. Urząd Gminy Gietrzwałd
  2. Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
  3. Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]


Bibliografia

Krzysztof Panasik, Warmia i Mazury. Przewodnik po regionie, Olsztyn 2000.
Andrzej Wakar, Dzieje miasta, Olsztyn 1997.
Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
Bank Danych Lokalnych GUS [10.02.2015]
Urząd Gminy Gietrzwałd [10.02.2015]
Mapy Google Maps [10.02.2015]