Popioły: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja zweryfikowana][wersja zweryfikowana]
 
(Nie pokazano 10 wersji utworzonych przez 5 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
 
 
{{Wieś infobox
 
{{Wieś infobox
 
  |nazwa                = Popioły   
 
  |nazwa                = Popioły   
Linia 6: Linia 4:
 
  |flaga wsi            =
 
  |flaga wsi            =
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
  |dopełniacz wsi        = Pole-obowiązkowe 
+
  |dopełniacz wsi        = Popiołów
  |zdjęcie              = Popioły.jpg   
+
  |zdjęcie              = popioly.jpg   
  |opis zdjęcia          = Popioły
+
  |opis zdjęcia          = Popielska Dolina.<br>Źródło: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Popio%C5%82y.jpg.<br>Fot. EuMe
 
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
 
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
Linia 17: Linia 15:
 
  |wysokość              =
 
  |wysokość              =
 
  |liczba ludności      = 222
 
  |liczba ludności      = 222
  |rok                  = 2009
+
  |rok                  = 2010
 
  |strefa numeracyjna    =(+48) 87
 
  |strefa numeracyjna    =(+48) 87
 
  |kod pocztowy          = 11-606
 
  |kod pocztowy          = 11-606
Linia 30: Linia 28:
 
  |wikisłownik          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |www                  =
 
  |www                  =
}}
+
}}<br/>
<big>''' Popioły''' (niem. ''Popiollen'', od 1938 r. ''Albrechtswiesen'') – [[wieś sołecka]] w Polsce, położona w [[województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat węgorzewski | powiecie węgorzewskim]], w [[gmina Budry|gminie Budry]]. W latach 1975-1998 miejscowość [[administracja|administracyjnie]] należała do [[województwo suwalskie|województwa suwalskiego]].
+
''' Popioły''' (niem. ''Popiollen'', od 1938 r. ''Albrechtswiesen'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat węgorzewski | powiecie węgorzewskim]], w [[Budry (gmina wiejska)|gminie Budry]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 222 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Czesław Bułajewski]]<ref>[http://bip.warmia.mazury.pl/budry_gmina_wiejska/101/Jednostki_pomocnicze/ Wrota Warmii i Mazur] </ref>.
 +
<br/><br/>
  
[[File:Budynek szkoły podstawowej. Lata 60.-70. XX wieku.jpg|thumb|200px|Budynek szkoły podstawowej. Lata 60.-70. XX wieku]]
+
==Położenie==
 +
Wieś położona jest w  północnej części [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich|Krainy Wielkich Jezior Mazurskich]], na [[Pojezierze Giżycko-Węgorzewskie|Pojezierzu Giżycko-Węgorzewskim]], nad rzeką [[Rzeka Gołdapa |Gołdapą]], 16 km na wschód od [[Węgorzewo|Węgorzewa]], w pobliżu granicy z [[Powiat gołdapski|powiatem gołdapskim]], przebiega przez nią droga wojewódzka nr 650.  
 +
== Dzieje miejscowości ==
 +
Osada istniała tutaj już w 1558 roku. Lokowana została w 1566 roku na 39,5 łana, z których cztery przypadły sołtysowi Marcinowi z [[Wróbel| Wróbla]]. Nazwa miejscowości (''Pappiollen'', ''Popiollen'') pochodzi od popiołów, jakie pozostawały po wypaleniu puszczy pod zasiedlenie.
  
[[File:Mogiła żołnierza niemieckiego.jpg|thumb|200px|Mogiła żołnierza niemieckiego]]
+
W 1562 roku powstał tu majątek państwowy, w którym pańszczyznę odrabiali zarówno chłopi z Popiołów, jak i z okolicznych wsi. Osada obejmowała wówczas 15 łanów, zaś majątek ponad 17 łanów. W wyniku epidemii dżumy w 1710 roku zmarli niemal wszyscy mieszkańcy (143 osoby). Majątek przeszedł w prywatne ręce w 1815 roku. W połowie XIX wieku wieś liczyła 15 łanów, zaś majątek ponad 38 łanów. Wieś łącznie z majątkiem w 1858 roku były zamieszkane przez 378 osób.
 +
Podróżujący po tych okolicach przed [[I wojna światowa na Warmii i Mazurach |wojną światową]] [[Mieczysław Orłowicz]] zwracał uwagę, że wieś jest dobrym punktem wyjściowym wycieczek w piękne okoliczne wzgórza i lasy ([[Piłackie Wzgórza]]). W roku 1939 wieś liczyła 494 mieszkańców.
  
 +
Szkoła we wsi powstała w 1752 roku. W połowie następnego stulecia uczęszczało do niej 43 dzieci, zaś w 1935 roku dwóch nauczycieli pracowało tu z 39 dziećmi. Po [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach|II wojnie światowej]] szkołę uruchomiono w 1947 roku; w połowie lat 60. obejmowała ona osiem klas.
  
<br/>
+
Po II wojnie światowej w Popiołach powstała (1947) młodzieżowa drużyna pożarnicza, zaś remizę wybudowano w czynie społecznym.
 
 
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
 
Wieś położona jest w północnej części [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich|Krainy Wielkich Jezior Mazurskich]], na [[Pojezierze Giżycko-Węgorzewskie|Pojezierzu Giżycko-Węgorzewskim]], nad rzeką [[Gołdapa|Gołdapą]], 16 km na wschód od [[Węgorzewo|Węgorzewa]], w pobliżu granicy z [[powiat gołdapski|powiatem gołdapskim]], przebiega przez nią droga wojewódzka nr 650.  
 
  
 +
Od 1954 roku Popioły były siedzibą [[Gromada Popioły|gromady]], następnie weszły w skład gromady (później gminy) Budry. W 1972 roku sołectwo Popioły obejmowało wsie: [[Zakałcze Małe]], [[Zakałcze Wielkie]], Popioły i [[Wydutki]].
 
<br/>
 
<br/>
[[File:Mogiła żołnierza rosyjskiego.jpg|thumb|200px|Mogiła żołnierza rosyjskiego]]
 
  
=== Dzieje miejscowości ===
+
==Religia==
Osada istniała tutaj już w 1558 roku. Lokowana została w 1566 roku na 39,5 łanu, z których cztery przypadły sołtysowi Marcinowi z Wróbla . Nazwa miejscowości (''Pappiollen'', ''Popiollen'') pochodzi od popiołów, jakie pozostawały po wypaleniu puszczy pod zasiedlenie.
+
Wieś znajduje się na terenie [[Parafia pw. Trójcy Przenajświętszej w Budrach |parafii rzymskokatolickiej w Budrach]], a także [[Parafia greckokatolicka pw. Świętego Mikołaja w Baniach Mazurskich |parafii greckokatolickiej w Baniach Mazurskich]].
 
 
W 1562 roku powstał tu majątek państwowy, w którym pańszczyznę odrabiali zarówno chłopi z Popiołów, jak i z okolicznych wsi. Osada obejmowała wówczas 15 łanów, zaś majątek ponad 17 łanów. W wyniku [[epidemia dżumy|epidemii dżumy]] w 1710 roku zmarli niemal wszyscy mieszkańcy (143 osoby). Majątek przeszedł w prywatne ręce w 1815 roku. W połowie XIX wieku wieś liczyła 15 łanów, zaś majątek ponad 38 łanów. Wieś łącznie z majątkiem w 1858 roku były zamieszkane przez 378 osób.
 
Podróżujący po tych okolicach przed [[I wojna światowa w Prusach Wschodnich|I wojną światową]] [[Mieczysław Orłowicz]] zwracał uwagę, że wieś jest dobrym punktem wyjściowym wycieczek w piękne okoliczne wzgórza i lasy ([[Piłackie Wzgórza]]). W roku 1939 wieś liczyła 494 mieszkańców.
 
 
 
Szkoła we wsi powstała w 1752 roku. W połowie następnego stulecia uczęszczało do niej 43 dzieci, zaś w 1935 roku dwóch nauczycieli pracowało tu z 39 dziećmi. Po [[II wojna światowa w Prusach Wschodnich|II wojnie światowej]] szkołę uruchomiono w 1947 roku; w połowie lat 60. obejmowała ona osiem klas.
 
 
 
Po II wojnie światowej w Popiołach powstała (1947) młodzieżowa drużyna pożarnicza, zaś remizę wybudowano w czynie społecznym.
 
 
 
Od 1954 roku Popioły były siedzibą [[gromada Popioły|gromady]], następnie weszły w skład gromady (później gminy) Budry. W 1972 roku sołectwo Popioły obejmowało wsie: [[Zakałcze Małe]], [[Zakałcze Wielkie]], Popioły i [[Wydutki]]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Henryk Waraksa]].<ref>http://bip.warmia.mazury.pl/budry_gmina_wiejska/101/Jednostki_pomocnicze/[data dostępu: 30.08.2013]</ref>.
 
 
 
[[File:Popioły. Kwatera wojenna.jpg|thumb|200px|Popioły. Kwatera wojenna]]
 
 
 
 
 
[[File:Popioły. Zabytkowa chałupa.jpg|thumb|200px|Popioły. Zabytkowa chałupa]]
 
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Zabytki: ===
+
== Zabytki ==
*Drewniana chałupa chłopska z początku XIX wieku, na podmurówce kamiennej, z podcieniami, dwuspadowym dachem.
+
*drewniana chałupa chłopska z początku XIX wieku, na podmurówce kamiennej, z podcieniami, dwuspadowym dachem
*Murowany młyn z przełomu XVIII i XIX wieku.
+
*murowany młyn z przełomu XVIII i XIX wieku
*Stary cmentarz ewangelicki, na którym zlokalizowana jest mogiła 2 żołnierzy rosyjskich i 1 żołnierza niemieckiego, poległych w czasie I wojny światowej.
+
*stary cmentarz ewangelicki, na którym zlokalizowana jest mogiła 2 żołnierzy rosyjskich i 1 żołnierza niemieckiego, poległych w czasie I wojny światowej
 
 
[[File:Popioły zabytkowy młyn.jpg|thumb|200px|Popioły. Zabytkowy młyn]]
 
 
 
<br/>
 
  
=== Bibliografia: ===
+
== Bibliografia ==
#Grzegorz Białuński, ''Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie)'', Olsztyn 2002.
+
Białuński Grzegorz, ''Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie)'', Olsztyn 2002.<br/>
#Mieczysław Orłowicz, ''Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii'', na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991.  
+
Orłowicz Mieczysław, ''Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii'', na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991. <br/>
#Andrzej Wakar, Bohdan Wilamowski, ''Węgorzewo. Z dziejów miasta i powiatu'', Olsztyn 1968.
+
Wakar Andrzej, Wilamowski Bohdan, ''Węgorzewo. Z dziejów miasta i powiatu'', Olsztyn 1968.<br/>
#Bank Danych Lokalnych GUS: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/miejsc_w.display?p_id=6085&p_token=0.7499192505683278 [data dostępu: 30.07.2013]
+
[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/miejsc_w.display?p_id=6085&p_token=0.7499192505683278/ Bank Danych Lokalnych GUS] [30.07.2013]<br/>
#Deutsche Verwaltungsgeschichte: http://www.verwaltungsgeschichte.de/angerburg.html [data dostępu: 30.07.2013]
+
[http://www.verwaltungsgeschichte.de/angerburg.html/ Deutsche Verwaltungsgeschichte] [30.07.2013]<br/>
#Olsztyńska Strona Rowerowa: http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/miejsca/1914/warminsko-mazurskie/popioly [data dostępu: 30.07.2013]
+
[http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/miejsca/1914/warminsko-mazurskie/popioly/ Olsztyńska Strona Rowerowa] [30.07.2013]
  
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}
Linia 86: Linia 69:
 
<br/>
 
<br/>
  
== Zobacz też ==
+
[[Kategoria: Powiat węgorzewski]]   
[[Użytkownik:Emes|Emes]] ([[Dyskusja użytkownika:Emes|dyskusja]]) 03:38, 29 paź 2013 (CET)
+
[[Kategoria: Budry (gmina wiejska)]]  
[[Użytkownik:Emes|Emes]] ([[Dyskusja użytkownika:Emes|dyskusja]]) 15:20, 18 wrz 2013 (CEST)
+
[[Kategoria: Wsie sołeckie]]  
[[Użytkownik:Emes|Emes]] ([[Dyskusja użytkownika:Emes|dyskusja]]) 23:56, 15 wrz 2013 (CEST)
+
[[Kategoria: 1501-1600]]
 
 
[[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: wieś sołecka]] [[Kategoria: powiat węgorzewski]]  [[Kategoria: gmina Budry]] [[Kategoria: Cmentarze wojenne z okresu I wojny światowej]]
 
[[Użytkownik:Emes|Emes]] ([[Dyskusja użytkownika:Emes|dyskusja]]) 15:04, 12 wrz 2013 (CEST)
 

Aktualna wersja na dzień 09:28, 10 maj 2016

Popioły

Popielska Dolina.Źródło: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Popio%C5%82y.jpg.Fot. EuMe
Popielska Dolina.
Źródło: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Popio%C5%82y.jpg.
Fot. EuMe
Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat węgorzewski
Gmina Budry
Liczba ludności (2010) 222
Strefa numeracyjna (+48) 87
Kod pocztowy 11-606
Tablice rejestracyjne NWE
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Popioły
Popioły
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Popioły
Popioły
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Popioły (niem. Popiollen, od 1938 r. Albrechtswiesen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie węgorzewskim, w gminie Budry. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. W 2010 roku wieś liczyła 222 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Czesław Bułajewski[1].

Położenie

Wieś położona jest w północnej części Krainy Wielkich Jezior Mazurskich, na Pojezierzu Giżycko-Węgorzewskim, nad rzeką Gołdapą, 16 km na wschód od Węgorzewa, w pobliżu granicy z powiatem gołdapskim, przebiega przez nią droga wojewódzka nr 650.

Dzieje miejscowości

Osada istniała tutaj już w 1558 roku. Lokowana została w 1566 roku na 39,5 łana, z których cztery przypadły sołtysowi Marcinowi z Wróbla. Nazwa miejscowości (Pappiollen, Popiollen) pochodzi od popiołów, jakie pozostawały po wypaleniu puszczy pod zasiedlenie.

W 1562 roku powstał tu majątek państwowy, w którym pańszczyznę odrabiali zarówno chłopi z Popiołów, jak i z okolicznych wsi. Osada obejmowała wówczas 15 łanów, zaś majątek ponad 17 łanów. W wyniku epidemii dżumy w 1710 roku zmarli niemal wszyscy mieszkańcy (143 osoby). Majątek przeszedł w prywatne ręce w 1815 roku. W połowie XIX wieku wieś liczyła 15 łanów, zaś majątek ponad 38 łanów. Wieś łącznie z majątkiem w 1858 roku były zamieszkane przez 378 osób. Podróżujący po tych okolicach przed wojną światową Mieczysław Orłowicz zwracał uwagę, że wieś jest dobrym punktem wyjściowym wycieczek w piękne okoliczne wzgórza i lasy (Piłackie Wzgórza). W roku 1939 wieś liczyła 494 mieszkańców.

Szkoła we wsi powstała w 1752 roku. W połowie następnego stulecia uczęszczało do niej 43 dzieci, zaś w 1935 roku dwóch nauczycieli pracowało tu z 39 dziećmi. Po II wojnie światowej szkołę uruchomiono w 1947 roku; w połowie lat 60. obejmowała ona osiem klas.

Po II wojnie światowej w Popiołach powstała (1947) młodzieżowa drużyna pożarnicza, zaś remizę wybudowano w czynie społecznym.

Od 1954 roku Popioły były siedzibą gromady, następnie weszły w skład gromady (później gminy) Budry. W 1972 roku sołectwo Popioły obejmowało wsie: Zakałcze Małe, Zakałcze Wielkie, Popioły i Wydutki.

Religia

Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej w Budrach, a także parafii greckokatolickiej w Baniach Mazurskich.

Zabytki

  • drewniana chałupa chłopska z początku XIX wieku, na podmurówce kamiennej, z podcieniami, dwuspadowym dachem
  • murowany młyn z przełomu XVIII i XIX wieku
  • stary cmentarz ewangelicki, na którym zlokalizowana jest mogiła 2 żołnierzy rosyjskich i 1 żołnierza niemieckiego, poległych w czasie I wojny światowej

Bibliografia

Białuński Grzegorz, Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
Orłowicz Mieczysław, Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii, na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991.
Wakar Andrzej, Wilamowski Bohdan, Węgorzewo. Z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1968.
Bank Danych Lokalnych GUS [30.07.2013]
Deutsche Verwaltungsgeschichte [30.07.2013]
Olsztyńska Strona Rowerowa [30.07.2013]

Przypisy