Doba: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
 
(Nie pokazano 31 wersji utworzonych przez 6 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
 
 
{{Wieś infobox
 
{{Wieś infobox
|nazwa                = Doba   
+
|nazwa                = Doba   
 
  |herb wsi              =
 
  |herb wsi              =
 
  |flaga wsi            =
 
  |flaga wsi            =
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
 
  |dopełniacz wsi        = Doby
 
  |dopełniacz wsi        = Doby
  |zdjęcie              = [[Plik:Doba.jpg|200px]] 
+
  |zdjęcie              = doba.jpg
  |opis zdjęcia          = [[Plik:Doba.jpg| Grobowiec hrabiego von Schenk zu Tautenberg <br/>Źródło: http://i.wm.pl/00/04/31/63/f/20130504-195243-1064889.jpg, dostęp 15 września 2013]]    
+
  |opis zdjęcia          = Kuźnia w Dobie.<br>Źródło: [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Doba_-_ku%C5%BAnia.jpg Commons Wikimedia]
  |rodzaj miejscowości  =
+
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
  |województwo          = Warmińsko-Mazurskie
+
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
  |powiat                = Giżycki
+
  |powiat                = giżycki
 
  |gmina                = Giżycko  
 
  |gmina                = Giżycko  
 
  |miejscowość podstawowa =
 
  |miejscowość podstawowa =
 
  |sołectwo              =
 
  |sołectwo              =
 
  |wysokość              =
 
  |wysokość              =
  |liczba ludności      =
+
  |liczba ludności      = 233
  |rok                  =
+
  |rok                  = 2010
  |strefa numeracyjna    =
+
  |strefa numeracyjna    = (+48) 87
  |kod pocztowy          =
+
  |kod pocztowy          = 11-500
  |tablice rejestracyjne =
+
  |tablice rejestracyjne = NGI
 
  |SIMC                  =
 
  |SIMC                  =
 
  |mapa wsi              =
 
  |mapa wsi              =
Linia 30: Linia 28:
 
  |wikisłownik          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |www                  =
 
  |www                  =
}}
+
}}<br/>
<big>''' Doba''' (niem. ''Dobben'') – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko – mazurskim, w powiecie giżyckim, w gminie Giżycko. W latach 1975 – 1998 była miejscowością administracyjnie należącą do województwa suwalskiego. Doba przed ostatnią wojną należała do powiatu węgorzewskiego.
+
'''Doba''' (niem. ''Dobben'') – wieś sołecka w Polsce położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat giżycki|powiecie giżyckim]], w [[Giżycko (gmina wiejska)|gminie Giżycko]]. W latach 1975–1998 była miejscowością [[Podział administracyjny|administracyjnie]] należącą do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. Doba przed ostatnią wojną należała do [[Powiat węgorzewski|powiatu węgorzewskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 233 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni [[Bernard Popławski]]<ref>[http://www.ugg.pl/pl/serwis/solectwa Strona Urzędu gminy Giżycko] </ref>.
 
+
<br/><br/>
<br/>
 
 
 
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
 
Miejscowość Doba usytuowana jest w północno – zachodniej części gminy nad samym brzegiem jeziora Dobskiego, na szlaku Wielkich Jezior Mazurskich, około 16 kilometrów od Giżycka.
 
<br/>
 
  
=== Dzieje miejscowości ===
+
== Położenie ==
W XIX wieku we wsi Doba prawdopodobnie stał zameczek krzyżacki na wyspie. Powstanie wsi datuje się na rok 1496. Pierwszym sołtysem został Polak, Jan Wojciech. W 1529 roku wieś weszła w posiadanie rodziny baronowskiej Schenk zu Tautenberg. Rodzina Schenk – Tautenbergowie pochodzili z Turyngii. W przeciwieństwie do swoich sąsiadów, hrabiów Lehndorffów, którzy należeli do szlachty pomorskiej, w XIX wieku nie brali udziału w akcji germanizacyjnej. Baron Schenk, jak stwierdza Wojciech Kętrzyński, do służby mówił tylko w języku polskim.
+
Miejscowość Doba usytuowana jest w północno–zachodniej części gminy nad samym brzegiem [[Jezioro Dobskie|Jeziora Dobskiego]], na szlaku [[Wielkie Jeziora Mazurskie|Wielkich Jezior Mazurskich]], około 16 kilometrów od [[Giżycko|Giżycka]].
[[Plik:Cmentarz w Dobie.jpg|200 px|thumb|Wejście do grobowca założycieli Doby<br/>Źródło: http://www.polskiekrajobrazy.pl/Galerie/2233:Doba/25526:CMENTARZYSKO.html, dostęp 15 września 2013]]
 
 
<br/>
 
<br/>
 +
== Dzieje miejscowości ==
 +
Powstanie wsi datuje się na rok 1496. Pierwszym sołtysem został Polak – [[Jan Wojciech]]. W 1529 roku wieś weszła w posiadanie rodziny baronowskiej [[Rodzina Schenk zu Tautenberg|Schenk zu Tautenberg]], która pochodziła z Turyngii. W przeciwieństwie do swoich sąsiadów, hrabiów [[Rodzina Lehndorff|Lehndorffów]] należących do szlachty pomorskiej, w XIX wieku nie brali udziału w akcji germanizacyjnej. Baron Schenk, jak stwierdza [[lkwim:Wojciech Kętrzyński|Wojciech Kętrzyński]], do służby zwracał się tylko w języku polskim.
 +
== Zabytki ==
 +
*murowany kościół, utrzymany w stylu późnogotyckim, jednonawowy, o dwuspadowym dachu, pokrytym dachówką. Nawa ma trapezoidalny, drewniany strop. Wnętrze, na które składają się:  ołtarz, stalle, ambona, chór, a także konfesjonał, pochodzi z XVII wieku.
 +
*[[Szkoła Podstawowa w Dobie|szkoła]] wybudowana przed 1737 rokiem, prawdopodobnie niedługo po zbudowaniu kościoła
 +
*pozostałości parku położonego przy brzegu jeziora i na [[Wyspa Glima| wyspie Glimie]]
 +
*budynek dawnej kuźni, gdzie znajduje się klub „Ruch”
 +
== Przyroda ==
 +
*W odległości ok. 1 km na północ od miejscowości znajduje się [[Głazowisko w okolicy Doby|grupa głazów]]. Mają one status pomnika przyrody.
 +
*W pobliżu wsi nad [[Jezioro Dobskie|Jeziorem Dobskim]] istnieje też [[Rezerwat Jezioro Dobskie |rezerwat przyrody]].
  
=== Ludzie związani z miejscowością: ===
+
== Bibliografia ==
Pierwszy sołtys wsi – z pochodzenia Polak Jan Wojciech.<br/>  
+
''Doba'' w: ''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', t. 2, red. Filip Sulimierski, Warszawa 1881.  <br>
Rodzina baronowska Schenk zu Tautenberg wywodząca się z Turyngii, która stała się nabywcą wsi od 1529 roku.
+
Wakar Andrzej, Willan Tadeusz, ''Giżycko, z dziejów miasta i powiatu'', Olsztyn 1996.<br>
 
+
Panfil Jan, ''Pojezierze Mazurskie'', Warszawa 1968.<br>
 +
Michniewska-Szczepkowska Barbara, Szczepkowski Bohdan, ''Województwo olsztyńskie, środowisko geograficzne tekst i mapy krajoznawcze'', Olsztyn 1969.<br>
 +
[http://www.mazury.eu/ Mazury Info] [15.09.2013]<br>
 +
[http://www.polskiekrajobrazy.pl/ Polskie krajobrazy] [15.09.2013]<br>
 +
[http://www.stat.gov.pl/ Bank Danych Lokalnych] [15.06.2014]
 +
{{Przypisy}}
 +
<references/>
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Zabytki: ===
+
[[Kategoria: Powiat giżycki]]
W 1530 roku w Dobie została wybudowana kaplica, natomiast jeszcze przed 1574 rokiem powstał tu kościół filialny, na którego czele stał pastor z Radziejów. W 1650 roku baron Schenk – Tautenberga wypędził z kościoła pastora Brodzińskiego, gdyż zarzucano mu okrutne postępowanie z poddanymi. W niedługim czasie wybuchł spór pomiędzy rodziną Tautenbergów a Lehndorffami. Podłożem konfliktu było objęcie patronatu nad kościołem. Ostatecznie spór został rozstrzygnięty na korzyść Lehndorffów. Kościół we wsi Doba jest murowany, utrzymany w stylu późnogotyckim, jednonawowy, o dwuspadowym dachu, pokrytym dachówką. Nawa ma trapezoidalny, drewniany strop. Wnętrze, na które składają się:  ołtarz, stalle, ambona, chór, a także konfesjonał, pochodzi z XVII wieku. Szkoła w Dobie została wybudowana przed 1737 rokiem, prawdopodobnie niedługo po zbudowaniu kościoła. Na terenie wsi znajduje się kilka obiektów, które są wpisane do rejestru Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków. Wśród nich znajdują się pozostałości parku położonego przy brzegu jeziora i na wyspie Glima. Na wzniesieniu przy drodze natomiast budynek dawnej kuźni, gdzie znajduje się klub „Ruch”. Ponadto widziana z brzegu, bardzo urokliwa, wyspa Glima stanowi rezerwat dzikiej przyrody.
+
[[Kategoria: Giżycko (gmina wiejska)]]
[[Plik:Kościół w Dobie.jpg|200 px|thumb|Kościół późnogotycki w Dobie<br/>Źródło: http://www.polskiekrajobrazy.pl/Galerie/2233:Doba/25517:pozdogotycki_kosciolek_w_Dobie.html, dostęp 15 września 2013]]
+
[[Kategoria: Wsie sołeckie]]
 
+
[[Kategoria: 1401-1500]]
<br/>
 
 
 
=== Gospodarka: ===
 
<br/>
 
 
 
=== Kultura: ===
 
<br/>
 
 
 
=== Bibliografia: ===
 
''Doba'' w: ''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', t. 2, red. F. Sulimierski, Warszawa 1881. <br/>
 
Andrzej Wakar, Tadeusz Willan, ''Giżycko, z dziejów miasta i powiatu'', Olsztyn1996.<br/>
 
<http://www.mazury.eu/23_431_1-xvi-wieczny-kosciol-w-miejscowosci-doba.html, dostęp 15 września 2013><br/>
 
 
 
<br/>
 
 
 
== Zobacz też ==
 
 
 
 
 
[[Kategoria: Miejscowość]]
 
[[Użytkownik:Boss|Boss]] ([[Dyskusja użytkownika:Boss|dyskusja]]) 15:38, 15 wrz 2013 (CEST)
 

Aktualna wersja na dzień 10:55, 18 maj 2016

Doba

Kuźnia w Dobie.Źródło: Commons Wikimedia
Kuźnia w Dobie.
Źródło: Commons Wikimedia
Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat giżycki
Gmina Giżycko
Liczba ludności (2010) 233
Strefa numeracyjna (+48) 87
Kod pocztowy 11-500
Tablice rejestracyjne NGI
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Doba
Doba
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Doba
Doba
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Doba (niem. Dobben) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie giżyckim, w gminie Giżycko. W latach 1975–1998 była miejscowością administracyjnie należącą do województwa suwalskiego. Doba przed ostatnią wojną należała do powiatu węgorzewskiego. W 2010 roku wieś liczyła 233 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni Bernard Popławski[1].

Położenie

Miejscowość Doba usytuowana jest w północno–zachodniej części gminy nad samym brzegiem Jeziora Dobskiego, na szlaku Wielkich Jezior Mazurskich, około 16 kilometrów od Giżycka.

Dzieje miejscowości

Powstanie wsi datuje się na rok 1496. Pierwszym sołtysem został Polak – Jan Wojciech. W 1529 roku wieś weszła w posiadanie rodziny baronowskiej Schenk zu Tautenberg, która pochodziła z Turyngii. W przeciwieństwie do swoich sąsiadów, hrabiów Lehndorffów należących do szlachty pomorskiej, w XIX wieku nie brali udziału w akcji germanizacyjnej. Baron Schenk, jak stwierdza Wojciech Kętrzyński, do służby zwracał się tylko w języku polskim.

Zabytki

  • murowany kościół, utrzymany w stylu późnogotyckim, jednonawowy, o dwuspadowym dachu, pokrytym dachówką. Nawa ma trapezoidalny, drewniany strop. Wnętrze, na które składają się: ołtarz, stalle, ambona, chór, a także konfesjonał, pochodzi z XVII wieku.
  • szkoła wybudowana przed 1737 rokiem, prawdopodobnie niedługo po zbudowaniu kościoła
  • pozostałości parku położonego przy brzegu jeziora i na wyspie Glimie
  • budynek dawnej kuźni, gdzie znajduje się klub „Ruch”

Przyroda

Bibliografia

Doba w: Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. 2, red. Filip Sulimierski, Warszawa 1881.
Wakar Andrzej, Willan Tadeusz, Giżycko, z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1996.
Panfil Jan, Pojezierze Mazurskie, Warszawa 1968.
Michniewska-Szczepkowska Barbara, Szczepkowski Bohdan, Województwo olsztyńskie, środowisko geograficzne tekst i mapy krajoznawcze, Olsztyn 1969.
Mazury Info [15.09.2013]
Polskie krajobrazy [15.09.2013]
Bank Danych Lokalnych [15.06.2014]

Przypisy