Nielbark

Nielbark
Grodzisko w Nielbarku. Fot. Czonek. Źródło: Commons Wikimedia [12.09.2013]
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	nowomiejski
Gmina	Kurzętnik
Sołectwo	Nielbark
Liczba ludności (2010)	449
Strefa numeracyjna	(+48) 56
Tablice rejestracyjne	NNM
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Nielbark
Położenie na mapie Polski Nielbark
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Nielbark (w 1361 Molberge, niem. Nelberg, 1667 Nelbarg, Nelborsk, Nielborg) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie nowomiejskim, w gminie Kurzętnik. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa toruńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 449 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni Zofia Bendyk.

Położenie

Wieś leży nad rzeką Strugą, na obszarze powiatu nowomiejskiego, który rozciąga się na pograniczu Pojezierza Chełmińskiego, Pojezierza Iławskiego, Garbu Lubawskiego i Pojezierza Dobrzyńskiego, w południowo–zachodniej części województwa warmińsko–mazurskiego.

Dzieje miejscowości

Pierwsze osadnictwo na terenie Nielbarka znane jest już z okresu wczesnośredniowiecznego, z którego pochodzi zachowane w miejscowości grodzisko. Nielbark musiał istnieć już przed 1367 r. W tym roku biskup chełmiński Wikbold potwierdził wcześniejszy przywilej i obszar wsi na 37 włók. Nielbark ucierpiał w 1414 r. w wyniku wojen polsko–krzyżackich. W 1667 r. istniała we wsi karczma oraz funkcjonował młyn. Pod koniec XIX w. wieś obejmowała 2800,97 mórg z 80 budynkami, 35 domami. W 1868 r. było 261 mieszkańców – 244 katolików i 17 ewangelików. Przed II wojną światową istniała we wsi szkoła. W 1946 r. władze państwowe przejęły funkcjonującą we wsi żwirownię. Pod koniec XX w. sołectwo obejmowało 728,11 ha z 48 gospodarstwami i 435 mieszkańcami.

Gospodarka

We wsi działa firma z zakresu usług stolarskich oraz przedsiębiorstwo produkcyjne.

Kultura

W Nielbarku działa świetlica. Organizowane są tutaj festyny i pikniki.

Religia

Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej w Brzoziu Lubawskim.

Turystyka

W miejscowości kończy się szlak kajakowy o długości 79 km – przebieg trasy: Idzbark – Ostróda – Samborowo – Nowe Miasto Lubawskie – Kurzętnik – Nielbark.

Zabytki

We wsi zachowało się grodzisko wczesnośredniowieczne. Pod koniec XX w. we wsi były dobrze zachowane chałupy z I poł. XIX w.

Ludzie związani z miejscowością

Na kartach historii wsi zapisał się Józef Trzebiatowski – dyrektor szkoły przed II wojną światową. Z Nielborkiem związany jest kolarz – Jan Leśniewski.

Bibliografia

Grabowski Stanisław,Z dziejów Kurzętnika i okolic, Warszawa 1995.
Grabowski Stanisław,Z dziejów Kurzętnika i okolic, Warszawa 2008.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. VII, Warszawa 1886.
Bank Danych Lokalnych GUS [05.10.2014]
Lepsza Strona Nielbarka [05.10.2014]