Baranowo (gmina Mikołajki): Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(Utworzono nową stronę " {{Wieś infobox |nazwa = Baranowo |herb wsi = |flaga wsi = |herb artykuł = |dopełniacz wsi = Baranowa ...")
 
 
(Nie pokazano 56 wersji utworzonych przez 4 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
  
 
{{Wieś infobox
 
{{Wieś infobox
|nazwa                = Baranowo   
+
|nazwa                = Baranowo   
 
  |herb wsi              =
 
  |herb wsi              =
 
  |flaga wsi            =
 
  |flaga wsi            =
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
 
  |dopełniacz wsi        = Baranowa   
 
  |dopełniacz wsi        = Baranowa   
  |zdjęcie              = Pole-obowiązkowe 
+
  |zdjęcie              = Baranowo1.jpg
  |opis zdjęcia          = Pole-obowiązkowe      
+
  |opis zdjęcia          = Eklektyczny kościół.<br>Fot. Piotr Marynowski. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Baranowo_-_ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82.jpg Commons Wikimedia] [12.09.2013]      
  |rodzaj miejscowości  = wieś
+
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
  |województwo          = warmińsko - mazurskie  
+
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
 
  |powiat                = mrągowski  
 
  |powiat                = mrągowski  
 
  |gmina                = Mikołajki  
 
  |gmina                = Mikołajki  
Linia 15: Linia 15:
 
  |sołectwo              = Baranowo
 
  |sołectwo              = Baranowo
 
  |wysokość              =
 
  |wysokość              =
  |liczba ludności      = Pole-obowiązkowe
+
  |liczba ludności      = 890
  |rok                  = Pole-obowiązkowe
+
  |rok                  = 2006
 
  |strefa numeracyjna    = (+48) 89
 
  |strefa numeracyjna    = (+48) 89
 
  |kod pocztowy          =
 
  |kod pocztowy          =
Linia 29: Linia 29:
 
  |wikisłownik          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |www                  =
 
  |www                  =
}}
+
}}<br>
<big>'''Baranowo'''</big> (niem. Baranowen, Barranowen, od 1938 r. Hoverbeck ) – wieś sołecka w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Mikołajki. Do 1954 roku wieś była siedzibą gminy Baranowo. W latach 1975-1998 miejscowość przynależała administracyjnie do województwa suwalskiego.
+
'''Baranowo''' (niem. ''Baranowen'', ''Barranowen'', od 1938 r. ''Hoverbeck'') – wieś sołecka w Polsce położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat mrągowski|powiecie mrągowskim]], w [[Mikołajki (gmina miejsko-wiejska)|gminie Mikołajki]]. Do 1954 roku wieś była siedzibą [[Baranowo (gmina wiejska)|gminy Baranowo]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny|administracyjnie]] należała do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. We wsi mieszka 890 osób. Sołtysem jest [[Zbigniew Bałazy]]<ref>[http://www.bip.mikolajki.pl/jedpom.htm Bip Gminy Mikołajki]</ref>.
 
+
<br/><br/>
 +
== Położenie ==
 +
Miejscowość położona jest na terenie gminy Mikołajki, przy drodze krajowej nr 16, w odległości 11 km od [[Mikołajki|Mikołajek]] i 13 km od [[Mrągowo|Mrągowa]].
 +
<br/>
 +
== Dzieje miejscowości ==
 +
Pierwsze przekazy o istnieniu wsi pochodzą z 1555 r. W XVI w. miejscowość położona była na 75. [[Włóka|włókach]], z których 6 należało do sołtysa. W latach 1563–1564 we wsi było 57. gospodarzy. W historycznych zapiskach pojawia się także informacja o dwóch karczmach. W 1566 r. książę [[Albrecht Hohenzollern| Albrecht]] nadał [[Wilhelm Milewski|Wilhelmowi Milewskiemu]] (von der Milbe) 56 włók w Baranowie. Natomiast w 1655 r. rezydentem wsi został elektor pruski baron [[Johan von Hoverbeck]], który był właścicielem [[Nakomiady|Nakomiad]] i [[Budziska| Budzisk]]. W 1765 r. Baranowo znalazło się w rękach rodziny [[Rodzina Rogalla von Bieberstein|Rogalla von Bieberstein]]. W XIX w. do majątku ziemskiego zaliczano folwarki: [[Małaszewo]] i [[Nadawki]]. W 1785 r. we wsi znajdowało się 45 [[Dym|dymów]], tyle samo było ich w 1815 r. W 1838 r. ich liczba zmniejszyła się do 37. W 1815 r. w Baranowie mieszkało 328 osób, a w 1838 r. już tylko 243 osoby.
 +
<br/>
 +
W 1899 r. nową właścicielką Baranowa została [[Fryderyka von Bieberstein]] - siostra ostatniego właściciela Baranowa - [[Ryszard Rogalla von Bieberstein|Ryszarda Rogalla von Bieberstein]]. Pod koniec XIX w. liczba mieszkańców wsi wynosiła 582. W 1902 r. właścicielem majątku został baron [[Waldemar von Kethelhodt]] - mąż Fryderyki von Bieberstein.
 
<br/>
 
<br/>
 
+
W XX w. powstała w Baranowie nowa szkoła, do której uczęszczały dzieci z sąsiednich miejscowości. Baron [[Albert von Kethelhodt]] władał majątkiem do 1945 r. W folwarku przede wszystkim hodowano konie, bydło i owce. W tym okresie we wsi działał tartak i gorzelnia. W 1938 r. w wyniku akcji germanizacyjnej w Prusach nazwę wsi zmieniono na Hoverbeck.
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
 
Miejscowość położona jest na terenie fizjograficznym charakterystycznym dla powiatu mrągowskiego, który znajduje się w obrębie dwóch regionów : cześć zachodnia do linii Lipowo - Kosewo - Baranowo - Cudnochy to obszar wyniesień Pojezierza Mrągowskiego; część wschodnia to Kraina Wielkich Jezior Mazurskich, stanowiąca rozległe obniżenie w pasie pojezierzy Polski Północno-Wschodniej. Ukształtowanie terenu jest typowe dla obszarów polodowcowych. Występuje tutaj także skupienie dużych, naturalnych zbiorników wodnych (14% powierzchni) oraz rozległe, zwarte kompleksy leśne (31% powierzchni).
 
Ponadto miejscowość położona jest na terenie gminy Mikołajki, gdzie skupienia wodne wynoszą ok. 23 % powierzchni gminy a lasy ok 22%. W granicach gminy znajdują się jeziora: Mikołajskie, Tałty, Łukajno, część jeziora Śniadrwy oraz 10 mniejszych. W obrębie gminy znajduje się Mazurski Park Krajobrazowy a tereny o nadrzędnej funkcji ekologicznej (z przeciwskazaniem do inwestycji) obejmują ok. 53% powierzchni.
 
 
 
 
<br/>
 
<br/>
 
+
[[II wojna światowa na Warmii i Mazurach|Po II wojnie światowej]] na terenie Baranowa utworzono PGR. Na początku lat 80. XX w. we wsi powstał [[Zakład Doświadczalny Polskiej Akademii Nauk w Baranowie|Zakład Doświadczalny Polskiej Akademii Nauk]].  
=== Dzieje miejscowości ===
 
Pierwsze przekazy o istnieniu wsi pochodzą z 1555 r. Wówczas miejscowość o charakterze czynszowym posiadała 75 włók, wśród których 6 należało do sołtysa. Nazwę wsi przynieśli ze sobą osadnicy z Mazowsza .
 
 
 
W latach 1563 – 1564 we wsi było 57 gospodarzy, 2 karczmy oraz dwa miejsca były nieobsadzone . W 1566 r. 56 włók położonych w Baranowie książę Albrecht nadał na prawie lennym Wilhelmowi Milewskiemu (von der Milbe). Natomiast w 1655 r. wieś miał otrzymać rezydent elektora pruskiego Jerzego Wilhelma baron Johan von Hoverbeck, który posiadał Nakomiady i Budziska. W XVIII w. na terenie wsi istniała szkoła. W 1765 r. Baranowo znalazło się w rękach rodziny Rogala von Bieberstein. Do majątku ziemskiego w XIX w. należały folwarki Małaszewo i Nadawki. W 1785 r. dwór szlachecki i dym liczył 45 dymów, w 1815 r. – 45, w 1838 r. – 37 . W 185 r. było tu 328 osób a w 1838 r. – 243 .
 
W 1899 r. nową właścicielką Baranowa została Fryderyka von Bieberstein - siostra ostatniego właściciela Baranowa, Ryszarda Rogali von Bieberstein.  Pod koniec XIX w. liczba mieszkańców wsi wynosiła 582 .
 
W 1901 r. erygowano we wsi nową parafię, do której przyłączono 12 miejscowości z parafii w Mikołajkach, 3 z parafii w Mrągowie i jedna z parafii w Nawiadach. W 1902 r. majątek przeszedł w ręce barona Waldemara von Ketelhold, za którego Fryderyka von Biebersteinwyszła za mąż. W XX w. powstała także w Baranowie nowa szkoła, do której uczęszczały dzieci z sąsiednich miejscowości: Ludwikowa, Nadawek, Nowych Nadawek i Inulca. Baron Albert von Ketelhold władał majątkiem do 1945 r. W tym okresie we wsi była gorzelnia, tartak, hodowla koni, bydła i uprawa owoców. W 1935 r. uczyło się w niej 151 dzieci. Do tej szkoły chodziły takze dzieci z Ludwikowa, Nadawek, Nowych Nadawek i Inulca. W roku 1938 w wyniku akcji germanizacyjnej nazwę wsi zmieniono na Hoverbeck, od nazwiska pierwszego właściciela. Po II wojnie światowej na terenie Baranowa utworzono PGR zaś w latach 70. XX do sołectwa należały wsie: Ludwikowo, Małoszewo, Nadawki, Nowe Nadawki.Na początku lat 80. XX w. we wsi powstał zakład doświadczalny Polskiej Akademii Nauk.
 
 
 
Zabudowa wsi ma kształt ulicówki z podłużnym placem po środku.
 
We wsi znajduje się zespół szkół, Zakład Doświadczalny Agrobiologii PAN, stacja PKP, dwa przystanki PKS.  
 
 
 
 
<br/>
 
<br/>
 
+
==Edukacja==
=== Ludzie związani z miejscowością: ===
+
We wsi znajduje się [[Zespół Szkół Gminnych w Baranowie|Zespół Szkół Gminnych]], w skład którego wchodzą: [[Szkoła Podstawowa w Baranowie |Szkoła Podstawowa]] oraz [[Gimnazjum w Baranowie |Gimnazjum]].  
Ze wsią związana jest postać Mörschnera – nauczyciela we wsi oraz pastora Oskara Łoś (Losch).  
 
 
<br/>
 
<br/>
  
 
+
==Kultura==
[[File:Obrazek-nazwa.jpg|thumb|Miejscowość-Opis-Ryzunku]]
+
Działa tutaj [[Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy Mikołajki Filia Baranowo|filia Biblioteki Publicznej Miasta i Gminy Mikołajki]].
 
 
=== Zabytki: ===
 
Na terenie Baranowa występują następujące zabytki: dwór z połowy XVIII wieku; pałac; park; spichlerz z XIX w. ; eklektyczny kościół z 1904-1907 r.
 
[[File:Obrazek-nazwa.jpg|thumb|Miejscowość-Opis-Ryzunku]]
 
 
 
 
<br/>
 
<br/>
 
+
== Ludzie związani z miejscowością==
=== Bibliografia: ===
+
Z Baranowem związana jest postać nauczyciela Mörschnera oraz pastora [[Oskar Łoś|Oskara Łosia]] (Losch).
 
 
W. Chojnacki, Słownik polskich nazw miejscowości w byłych Prusach Wschodnich i na obszarze byłego Miasta Gdańska, Poznań 1946, s. 86.
 
Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic, Olsztyn 1975, s. 139.
 
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. I, s. 104.  
 
 
 
 
 
 
<br/>
 
<br/>
 
+
== Zabytki==
 +
We wsi znajdują się:
 +
*[[lkwim:Dwór w Baranowie|dwór]] wzniesiony w pierwszej poł. XIX w.
 +
*park
 +
*spichlerz z XIX w.
 +
*[[Kościół pw. Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła w Baranowie |eklektyczny kościół]] z lat 1904–1907.
 +
== Bibliografia==
 +
Chojnacki Władysław,''Słownik polskich nazw miejscowości w byłych Prusach Wschodnich i na obszarze byłego Miasta Gdańska'', Poznań 1946, 183 ss. <br/>
 +
''Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic'', pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975, 487 ss. <br/>
 +
''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t.I, 960 ss.<br/>
 +
[http://www.wikipedia.pl/ Wikipedia] [12.09.2013]  <br/>
 +
[http://www.bip.mikolajki.pl/ Bip Gminy Mikołajki] [26.06.2014]
 +
{{Przypisy}}
 +
<references/>
 
== Zobacz też ==
 
== Zobacz też ==
 +
[http://www.mikolajki.pl/ Mikołajki.pl]
 +
<br/>
  
 
+
[[Kategoria: Powiat mrągowski]]
[[Kategoria: Miejscowość]]
+
[[Kategoria: Mikołajki (gmina miejsko-wiejska)]]
[[Użytkownik:Kinlis|Kinlis]] ([[Dyskusja użytkownika:Kinlis|dyskusja]]) 12:51, 21 wrz 2013 (CEST)
+
[[Kategoria: Wsie sołeckie]]
 +
[[Kategoria: 1501-1600]]

Aktualna wersja na dzień 08:14, 1 cze 2016

Baranowo

Eklektyczny kościół.Fot. Piotr Marynowski. Źródło: Commons Wikimedia [12.09.2013]
Eklektyczny kościół.
Fot. Piotr Marynowski. Źródło: Commons Wikimedia [12.09.2013]
Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat mrągowski
Gmina Mikołajki
Sołectwo Baranowo
Liczba ludności (2006) 890
Strefa numeracyjna (+48) 89
Tablice rejestracyjne NMR
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Baranowo
Baranowo
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Baranowo
Baranowo
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Baranowo (niem. Baranowen, Barranowen, od 1938 r. Hoverbeck) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Mikołajki. Do 1954 roku wieś była siedzibą gminy Baranowo. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. We wsi mieszka 890 osób. Sołtysem jest Zbigniew Bałazy[1].

Położenie

Miejscowość położona jest na terenie gminy Mikołajki, przy drodze krajowej nr 16, w odległości 11 km od Mikołajek i 13 km od Mrągowa.

Dzieje miejscowości

Pierwsze przekazy o istnieniu wsi pochodzą z 1555 r. W XVI w. miejscowość położona była na 75. włókach, z których 6 należało do sołtysa. W latach 1563–1564 we wsi było 57. gospodarzy. W historycznych zapiskach pojawia się także informacja o dwóch karczmach. W 1566 r. książę Albrecht nadał Wilhelmowi Milewskiemu (von der Milbe) 56 włók w Baranowie. Natomiast w 1655 r. rezydentem wsi został elektor pruski baron Johan von Hoverbeck, który był właścicielem Nakomiad i Budzisk. W 1765 r. Baranowo znalazło się w rękach rodziny Rogalla von Bieberstein. W XIX w. do majątku ziemskiego zaliczano folwarki: Małaszewo i Nadawki. W 1785 r. we wsi znajdowało się 45 dymów, tyle samo było ich w 1815 r. W 1838 r. ich liczba zmniejszyła się do 37. W 1815 r. w Baranowie mieszkało 328 osób, a w 1838 r. już tylko 243 osoby.
W 1899 r. nową właścicielką Baranowa została Fryderyka von Bieberstein - siostra ostatniego właściciela Baranowa - Ryszarda Rogalla von Bieberstein. Pod koniec XIX w. liczba mieszkańców wsi wynosiła 582. W 1902 r. właścicielem majątku został baron Waldemar von Kethelhodt - mąż Fryderyki von Bieberstein.
W XX w. powstała w Baranowie nowa szkoła, do której uczęszczały dzieci z sąsiednich miejscowości. Baron Albert von Kethelhodt władał majątkiem do 1945 r. W folwarku przede wszystkim hodowano konie, bydło i owce. W tym okresie we wsi działał tartak i gorzelnia. W 1938 r. w wyniku akcji germanizacyjnej w Prusach nazwę wsi zmieniono na Hoverbeck.
Po II wojnie światowej na terenie Baranowa utworzono PGR. Na początku lat 80. XX w. we wsi powstał Zakład Doświadczalny Polskiej Akademii Nauk.

Edukacja

We wsi znajduje się Zespół Szkół Gminnych, w skład którego wchodzą: Szkoła Podstawowa oraz Gimnazjum.

Kultura

Działa tutaj filia Biblioteki Publicznej Miasta i Gminy Mikołajki.

Ludzie związani z miejscowością

Z Baranowem związana jest postać nauczyciela Mörschnera oraz pastora Oskara Łosia (Losch).

Zabytki

We wsi znajdują się:

Bibliografia

Chojnacki Władysław,Słownik polskich nazw miejscowości w byłych Prusach Wschodnich i na obszarze byłego Miasta Gdańska, Poznań 1946, 183 ss.
Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic, pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975, 487 ss.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t.I, 960 ss.
Wikipedia [12.09.2013]
Bip Gminy Mikołajki [26.06.2014]

Przypisy

Zobacz też

Mikołajki.pl