Baranowo (gmina Mikołajki): Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Dzieje miejscowości) |
|||
| (Nie pokazano 52 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
| − | + | |nazwa = Baranowo | |
|herb wsi = | |herb wsi = | ||
|flaga wsi = | |flaga wsi = | ||
| Linia 7: | Linia 7: | ||
|dopełniacz wsi = Baranowa | |dopełniacz wsi = Baranowa | ||
|zdjęcie = Baranowo1.jpg | |zdjęcie = Baranowo1.jpg | ||
| − | |opis zdjęcia = Eklektyczny kościół | + | |opis zdjęcia = Eklektyczny kościół.<br>Fot. Piotr Marynowski. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Baranowo_-_ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82.jpg Commons Wikimedia] [12.09.2013] |
|rodzaj miejscowości = wieś sołecka | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka | ||
| − | |województwo = warmińsko - mazurskie | + | |województwo = warmińsko-mazurskie |
|powiat = mrągowski | |powiat = mrągowski | ||
|gmina = Mikołajki | |gmina = Mikołajki | ||
| Linia 15: | Linia 15: | ||
|sołectwo = Baranowo | |sołectwo = Baranowo | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
| − | |liczba ludności = | + | |liczba ludności = 890 |
| − | |rok = | + | |rok = 2006 |
|strefa numeracyjna = (+48) 89 | |strefa numeracyjna = (+48) 89 | ||
|kod pocztowy = | |kod pocztowy = | ||
| Linia 29: | Linia 29: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }}<br> |
| − | < | + | '''Baranowo''' (niem. ''Baranowen'', ''Barranowen'', od 1938 r. ''Hoverbeck'') – wieś sołecka w Polsce położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat mrągowski|powiecie mrągowskim]], w [[Mikołajki (gmina miejsko-wiejska)|gminie Mikołajki]]. Do 1954 roku wieś była siedzibą [[Baranowo (gmina wiejska)|gminy Baranowo]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny|administracyjnie]] należała do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. We wsi mieszka 890 osób. Sołtysem jest [[Zbigniew Bałazy]]<ref>[http://www.bip.mikolajki.pl/jedpom.htm Bip Gminy Mikołajki]</ref>. |
| − | + | <br/><br/> | |
| + | == Położenie == | ||
| + | Miejscowość położona jest na terenie gminy Mikołajki, przy drodze krajowej nr 16, w odległości 11 km od [[Mikołajki|Mikołajek]] i 13 km od [[Mrągowo|Mrągowa]]. | ||
| + | <br/> | ||
| + | == Dzieje miejscowości == | ||
| + | Pierwsze przekazy o istnieniu wsi pochodzą z 1555 r. W XVI w. miejscowość położona była na 75. [[Włóka|włókach]], z których 6 należało do sołtysa. W latach 1563–1564 we wsi było 57. gospodarzy. W historycznych zapiskach pojawia się także informacja o dwóch karczmach. W 1566 r. książę [[Albrecht Hohenzollern| Albrecht]] nadał [[Wilhelm Milewski|Wilhelmowi Milewskiemu]] (von der Milbe) 56 włók w Baranowie. Natomiast w 1655 r. rezydentem wsi został elektor pruski baron [[Johan von Hoverbeck]], który był właścicielem [[Nakomiady|Nakomiad]] i [[Budziska| Budzisk]]. W 1765 r. Baranowo znalazło się w rękach rodziny [[Rodzina Rogalla von Bieberstein|Rogalla von Bieberstein]]. W XIX w. do majątku ziemskiego zaliczano folwarki: [[Małaszewo]] i [[Nadawki]]. W 1785 r. we wsi znajdowało się 45 [[Dym|dymów]], tyle samo było ich w 1815 r. W 1838 r. ich liczba zmniejszyła się do 37. W 1815 r. w Baranowie mieszkało 328 osób, a w 1838 r. już tylko 243 osoby. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | W 1899 r. nową właścicielką Baranowa została [[Fryderyka von Bieberstein]] - siostra ostatniego właściciela Baranowa - [[Ryszard Rogalla von Bieberstein|Ryszarda Rogalla von Bieberstein]]. Pod koniec XIX w. liczba mieszkańców wsi wynosiła 582. W 1902 r. właścicielem majątku został baron [[Waldemar von Kethelhodt]] - mąż Fryderyki von Bieberstein. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | W XX w. powstała w Baranowie nowa szkoła, do której uczęszczały dzieci z sąsiednich miejscowości. Baron [[Albert von Kethelhodt]] władał majątkiem do 1945 r. W folwarku przede wszystkim hodowano konie, bydło i owce. W tym okresie we wsi działał tartak i gorzelnia. W 1938 r. w wyniku akcji germanizacyjnej w Prusach nazwę wsi zmieniono na Hoverbeck. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach|Po II wojnie światowej]] na terenie Baranowa utworzono PGR. Na początku lat 80. XX w. we wsi powstał [[Zakład Doświadczalny Polskiej Akademii Nauk w Baranowie|Zakład Doświadczalny Polskiej Akademii Nauk]]. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | ==Edukacja== | |
| − | + | We wsi znajduje się [[Zespół Szkół Gminnych w Baranowie|Zespół Szkół Gminnych]], w skład którego wchodzą: [[Szkoła Podstawowa w Baranowie |Szkoła Podstawowa]] oraz [[Gimnazjum w Baranowie |Gimnazjum]]. | |
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | ==Kultura== | |
| − | + | Działa tutaj [[Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy Mikołajki Filia Baranowo|filia Biblioteki Publicznej Miasta i Gminy Mikołajki]]. | |
| − | |||
| − | |||
| − | [[ | ||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Ludzie związani z miejscowością== | |
| − | + | Z Baranowem związana jest postać nauczyciela Mörschnera oraz pastora [[Oskar Łoś|Oskara Łosia]] (Losch). | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Zabytki== | |
| + | We wsi znajdują się: | ||
| + | *[[lkwim:Dwór w Baranowie|dwór]] wzniesiony w pierwszej poł. XIX w. | ||
| + | *park | ||
| + | *spichlerz z XIX w. | ||
| + | *[[Kościół pw. Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła w Baranowie |eklektyczny kościół]] z lat 1904–1907. | ||
| + | == Bibliografia== | ||
| + | Chojnacki Władysław,''Słownik polskich nazw miejscowości w byłych Prusach Wschodnich i na obszarze byłego Miasta Gdańska'', Poznań 1946, 183 ss. <br/> | ||
| + | ''Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic'', pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975, 487 ss. <br/> | ||
| + | ''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t.I, 960 ss.<br/> | ||
| + | [http://www.wikipedia.pl/ Wikipedia] [12.09.2013] <br/> | ||
| + | [http://www.bip.mikolajki.pl/ Bip Gminy Mikołajki] [26.06.2014] | ||
| + | {{Przypisy}} | ||
| + | <references/> | ||
== Zobacz też == | == Zobacz też == | ||
| + | [http://www.mikolajki.pl/ Mikołajki.pl] | ||
| + | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Powiat mrągowski]] | |
| − | + | [[Kategoria: Mikołajki (gmina miejsko-wiejska)]] | |
| − | + | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | |
| − | [[Kategoria: | + | [[Kategoria: 1501-1600]] |
| − | [[ | ||
Aktualna wersja na dzień 08:14, 1 cze 2016
| Baranowo | |
| | |
![Eklektyczny kościół.Fot. Piotr Marynowski. Źródło: Commons Wikimedia [12.09.2013]](/index.php/Plik:Baranowo1.jpg) Eklektyczny kościół.
Fot. Piotr Marynowski. Źródło: Commons Wikimedia [12.09.2013] | |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | mrągowski |
| Gmina | Mikołajki |
| Sołectwo | Baranowo |
| Liczba ludności (2006) | 890 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 89 |
| Tablice rejestracyjne | NMR |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Baranowo | |
| Położenie na mapie Polski  Baranowo | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Baranowo (niem. Baranowen, Barranowen, od 1938 r. Hoverbeck) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Mikołajki. Do 1954 roku wieś była siedzibą gminy Baranowo. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. We wsi mieszka 890 osób. Sołtysem jest Zbigniew Bałazy[1].
Spis treści
Położenie
Miejscowość położona jest na terenie gminy Mikołajki, przy drodze krajowej nr 16, w odległości 11 km od Mikołajek i 13 km od Mrągowa.
Dzieje miejscowości
Pierwsze przekazy o istnieniu wsi pochodzą z 1555 r. W XVI w. miejscowość położona była na 75. włókach, z których 6 należało do sołtysa. W latach 1563–1564 we wsi było 57. gospodarzy. W historycznych zapiskach pojawia się także informacja o dwóch karczmach. W 1566 r. książę Albrecht nadał Wilhelmowi Milewskiemu (von der Milbe) 56 włók w Baranowie. Natomiast w 1655 r. rezydentem wsi został elektor pruski baron Johan von Hoverbeck, który był właścicielem Nakomiad i Budzisk. W 1765 r. Baranowo znalazło się w rękach rodziny Rogalla von Bieberstein. W XIX w. do majątku ziemskiego zaliczano folwarki: Małaszewo i Nadawki. W 1785 r. we wsi znajdowało się 45 dymów, tyle samo było ich w 1815 r. W 1838 r. ich liczba zmniejszyła się do 37. W 1815 r. w Baranowie mieszkało 328 osób, a w 1838 r. już tylko 243 osoby.
W 1899 r. nową właścicielką Baranowa została Fryderyka von Bieberstein - siostra ostatniego właściciela Baranowa - Ryszarda Rogalla von Bieberstein. Pod koniec XIX w. liczba mieszkańców wsi wynosiła 582. W 1902 r. właścicielem majątku został baron Waldemar von Kethelhodt - mąż Fryderyki von Bieberstein.
W XX w. powstała w Baranowie nowa szkoła, do której uczęszczały dzieci z sąsiednich miejscowości. Baron Albert von Kethelhodt władał majątkiem do 1945 r. W folwarku przede wszystkim hodowano konie, bydło i owce. W tym okresie we wsi działał tartak i gorzelnia. W 1938 r. w wyniku akcji germanizacyjnej w Prusach nazwę wsi zmieniono na Hoverbeck.
Po II wojnie światowej na terenie Baranowa utworzono PGR. Na początku lat 80. XX w. we wsi powstał Zakład Doświadczalny Polskiej Akademii Nauk.
Edukacja
We wsi znajduje się Zespół Szkół Gminnych, w skład którego wchodzą: Szkoła Podstawowa oraz Gimnazjum.
Kultura
Działa tutaj filia Biblioteki Publicznej Miasta i Gminy Mikołajki.
Ludzie związani z miejscowością
Z Baranowem związana jest postać nauczyciela Mörschnera oraz pastora Oskara Łosia (Losch).
Zabytki
We wsi znajdują się:
- dwór wzniesiony w pierwszej poł. XIX w.
- park
- spichlerz z XIX w.
- eklektyczny kościół z lat 1904–1907.
Bibliografia
Chojnacki Władysław,Słownik polskich nazw miejscowości w byłych Prusach Wschodnich i na obszarze byłego Miasta Gdańska, Poznań 1946, 183 ss.
Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic, pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975, 487 ss.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t.I, 960 ss.
Wikipedia [12.09.2013]
Bip Gminy Mikołajki [26.06.2014]
