Gązwa: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(Utworzono nową stronę " {{Wieś infobox |nazwa = Gązwa |herb wsi = |flaga wsi = |herb artykuł = |dopełniacz wsi = Gązwy |...")
 
 
(Nie pokazano 12 wersji utworzonych przez 5 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
  
 
{{Wieś infobox
 
{{Wieś infobox
|nazwa                = Gązwa   
+
|nazwa                = Gązwa   
 
  |herb wsi              =
 
  |herb wsi              =
 
  |flaga wsi            =
 
  |flaga wsi            =
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
 
  |dopełniacz wsi        = Gązwy   
 
  |dopełniacz wsi        = Gązwy   
  |zdjęcie              = Pole-obowiązkowe 
+
  |zdjęcie              =  
  |opis zdjęcia          = Pole-obowiązkowe   
+
  |opis zdjęcia          =  
  |rodzaj miejscowości  = wieś
+
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
  |województwo          = warminsko - mazurskie  
+
  |województwo          = warminsko-mazurskie  
 
  |powiat                = mrągowski  
 
  |powiat                = mrągowski  
 
  |gmina                = Mrągowo  
 
  |gmina                = Mrągowo  
Linia 15: Linia 15:
 
  |sołectwo              = Gązwa
 
  |sołectwo              = Gązwa
 
  |wysokość              =
 
  |wysokość              =
  |liczba ludności      = Pole-obowiązkowe
+
  |liczba ludności      = 137
  |rok                  = Pole-obowiązkowe
+
  |rok                  = 2010
 
  |strefa numeracyjna    = (+48) 89
 
  |strefa numeracyjna    = (+48) 89
 
  |kod pocztowy          =
 
  |kod pocztowy          =
Linia 29: Linia 29:
 
  |wikisłownik          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |www                  =
 
  |www                  =
}}
+
}}<br/>
<big>'''Gązwa'''</big> (niem. Gonswen , Gansen) – wieś sołecka w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Mrągowo.W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie przynależała do województwa olsztyńskiego.
+
'''Gązwa''' (niem. ''Gonswen'' , ''Gansen'') – wieś sołecka w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat mrągowski |powiecie mrągowskim]], w [[Mrągowo (gmina wiejska)|gminie Mrągowo]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie |województwa olsztyńskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 137 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni [[Anna Wandyk]]<ref>[http://bip.warmia.mazury.pl/mragowo_gmina_wiejska/101/Jednostki_pomocnicze/ Wrota Warmii i Mazur] </ref>.
 +
<br/><br/>
  
 +
==Położenie  ==
 +
Wieś położona jest w północno–wschodniej części [[Mazury|Mazur]], nieopodal [[Jezioro Zyndackie| Jeziora Zyndackiego]], w odległości 8 km od [[Mrągowo |Mrągowa]].
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
+
== Dzieje miejscowości ==
Miejscowość położona jest na terenie fizjograficznym charakterystycznym dla powiatu mrągowskiego, który znajduje się w obrębie dwóch regionów : cześć zachodnia do linii Lipowo - Kosewo - Baranowo - Cudnochy to obszar wyniesień Pojezierza Mrągowskiego; część wschodnia to Kraina Wielkich Jezior Mazurskich, stanowiąca rozległe obniżenie w pasie pojezierzy Polski Północno-Wschodniej. Ukształtowanie terenu jest typowe dla obszarów polodowcowych. Występuje tutaj także skupienie dużych, naturalnych zbiorników wodnych (14% powierzchni) oraz rozległe, zwarte kompleksy leśne (31% powierzchni).  
+
Wieś założona została w 1572 r. Wówczas to [[Jan Gązwa]] otrzymał od starosty [[Szestno |Szestna]] [[Andrzej Jonasz| Andrzeja Jonasa]] 22 łany. Nazwa miejscowości pochodzi od nazwiska pierwszego zasadźcy. 1657 r. podczas najazdu tatarskiego wieś została zniszczona, a większość mieszkańców zginęła. Ponowne wyludnienie miejscowości nastąpiło w XVIII w. w wyniku zarazy. W pierwszej połowie XIX w. sukcesywnie zwiększała się liczba mieszkańców miejscowości. W 2. poł. XVIII w. zatrudniono we wsi nauczyciela – [[Jakub Sala |Jakuba Salę]]. Nauczanie odbywało się w języku polskim. Pod koniec XIX w. zabudowa wsi ukształtowała się w formie ulicówki, a po separacji gruntów uległa częściowemu rozproszeniu. W 1939 r. znajdowało się tutaj 78 gospodarstw domowych – w tym 62 rolnicze. Ponadto funkcjonowała dwuklasowa szkoła. Zatrudniano dwóch nauczycieli, którym zapewniano także mieszkania.  
<br/>
 
  
=== Dzieje miejscowości ===
+
Liczba gospodarstw i mieszkańców w poszczególnych latach:
Wieś założona została w 1572[1]. Wówczas to Jana Gązwa otrzymał od starosty Szestna Andrzeja Jonasa 22 łany. Nazwa miejscowości pochodzi od nazwiska pierwszego zasadźcy .
 
1657 r. podczas najazdu tatarskiego wieś została zniszczona a większość mieszkańców zginęła. Ponowne wyludnienie miejscowości nastąpiło w XVIII w. w wyniku zarazy. W I poł. XIX w. sukcesywnie zwiększała się liczba mieszkańców Gązwy. W 1785 r. w Gązwie było 11 domów, w 1815 r. 17 dymów, w 1838 r. – 12 domów . W 1815 r. we wsi mieszkało 99 osób, w 1821 r. - 99, w 1838 r. – 134, w 1939 - 315 .
 
  
W II poł. XVIII w. zatrudniono we wsi nauczyciela Jakuba Sala. Nauczanie odbywało się w języku polskim. Pod koniec XIX w. zabudowa wsi ukształtowała się w formie ulicówki a po separacji gruntów uległa częściowemu rozproszeniu. W 1939 r. znajdowało się tutaj 78 gospodarstw domowych – w tym 62 rolnicze. Ponadto funkcjonowała dwuklasowa szkoła. Zatrudniano dwóch nauczycieli, którym zapewniano także mieszkania.
+
*1785 r. – 11 gospodarstw,  
Do sołectwa należy wieś Stamka.
 
  
<br/>
+
*1815 r. – 17 gospodarstw, 99 osób
  
=== Ludzie związani z miejscowością: ===
+
*1821 r. – 99 osób
  
<br/>
+
*1838 r. – 12 gospodarstw, 134 osoby
  
 +
*1821 r. – 99 osób
  
[[File:Obrazek-nazwa.jpg|thumb|Miejscowość-Opis-Ryzunku]]
+
81939 r. – 315 osób
 +
<br/>
  
=== Zabytki: ===
+
==Kultura==
 +
We wsi działa świetlica.
 +
<br/>
  
[[File:Obrazek-nazwa.jpg|thumb|Miejscowość-Opis-Ryzunku]]
+
== Religia ==
 +
Wieś znajduje się na terenie [[Parafia greckokatolicka pw. Przemienienia Pańskiego w Reszlu |parafii greckokatolickiej w Reszlu]].
 +
<br/>
  
 +
== Przyroda ==
 +
W pobliżu miejscowości znajduje się [[Rezerwat Gązwa |Rezerwat Przyrody "Gązwa"]] objęty programem ochrony siedliskowej [[Natura 2000 Gązwa|Natura 2000]]. Przy drodze z [[Bałowo|Bałowa]] do Gązwy leży [[Głaz narzutowy koło Bałowa|głaz narzutowy]] - pomnik przyrody.
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Bibliografia: ===
+
== Ludzie związani z miejscowością ==
 +
Na kartach historii wsi zapisał się Jakub Sala – nauczyciel.
 +
<br/>
  
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. II, s. 513.  
+
== Bibliografia ==
Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic, Olsztyn 1975, s. 150.  
+
''Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic'', pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975, 487 ss. <br>
 +
''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. II, Warszawa 1881, 927 ss. <br>
 +
[http://www.stat.gov.pl/ Bank Danych Lokalnych GUS] [09.07.2014] 
  
 +
{{Przypisy}}
 +
<references/>
  
  
 
<br/>
 
<br/>
  
== Zobacz też ==
+
[[Kategoria: Powiat mrągowski]]
 
+
[[Kategoria: Mrągowo (gmina wiejska)]]
 
+
[[Kategoria: Wsie sołeckie]]
[[Kategoria: Miejscowość]]
+
[[Kategoria: 1501-1600]]
[[Użytkownik:Kinlis|Kinlis]] ([[Dyskusja użytkownika:Kinlis|dyskusja]]) 10:13, 21 wrz 2013 (CEST)
 

Aktualna wersja na dzień 11:47, 3 cze 2016

Gązwa

Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warminsko-mazurskie
Powiat mrągowski
Gmina Mrągowo
Sołectwo Gązwa
Liczba ludności (2010) 137
Strefa numeracyjna (+48) 89
Tablice rejestracyjne NMR
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Gązwa
Gązwa
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Gązwa
Gązwa
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Gązwa (niem. Gonswen , Gansen) – wieś sołecka w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Mrągowo. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 137 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni Anna Wandyk[1].

Położenie

Wieś położona jest w północno–wschodniej części Mazur, nieopodal Jeziora Zyndackiego, w odległości 8 km od Mrągowa.

Dzieje miejscowości

Wieś założona została w 1572 r. Wówczas to Jan Gązwa otrzymał od starosty Szestna Andrzeja Jonasa 22 łany. Nazwa miejscowości pochodzi od nazwiska pierwszego zasadźcy. 1657 r. podczas najazdu tatarskiego wieś została zniszczona, a większość mieszkańców zginęła. Ponowne wyludnienie miejscowości nastąpiło w XVIII w. w wyniku zarazy. W pierwszej połowie XIX w. sukcesywnie zwiększała się liczba mieszkańców miejscowości. W 2. poł. XVIII w. zatrudniono we wsi nauczyciela – Jakuba Salę. Nauczanie odbywało się w języku polskim. Pod koniec XIX w. zabudowa wsi ukształtowała się w formie ulicówki, a po separacji gruntów uległa częściowemu rozproszeniu. W 1939 r. znajdowało się tutaj 78 gospodarstw domowych – w tym 62 rolnicze. Ponadto funkcjonowała dwuklasowa szkoła. Zatrudniano dwóch nauczycieli, którym zapewniano także mieszkania.

Liczba gospodarstw i mieszkańców w poszczególnych latach:

  • 1785 r. – 11 gospodarstw,
  • 1815 r. – 17 gospodarstw, 99 osób
  • 1821 r. – 99 osób
  • 1838 r. – 12 gospodarstw, 134 osoby
  • 1821 r. – 99 osób

81939 r. – 315 osób

Kultura

We wsi działa świetlica.

Religia

Wieś znajduje się na terenie parafii greckokatolickiej w Reszlu.

Przyroda

W pobliżu miejscowości znajduje się Rezerwat Przyrody "Gązwa" objęty programem ochrony siedliskowej Natura 2000. Przy drodze z Bałowa do Gązwy leży głaz narzutowy - pomnik przyrody.

Ludzie związani z miejscowością

Na kartach historii wsi zapisał się Jakub Sala – nauczyciel.

Bibliografia

Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic, pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975, 487 ss.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. II, Warszawa 1881, 927 ss.
Bank Danych Lokalnych GUS [09.07.2014]

Przypisy