Rożyńsk Wielki: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Bibliografia:) |
|||
| (Nie pokazano 17 wersji utworzonych przez 5 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
| − | |||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
|nazwa = Rożyńsk Wielki | |nazwa = Rożyńsk Wielki | ||
| Linia 6: | Linia 4: | ||
|flaga wsi = | |flaga wsi = | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
| − | |dopełniacz wsi = | + | |dopełniacz wsi = Rożyńska Wielkiego |
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = Różyńsk Wielki.Pomnik ku czci poległych.jpg |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = Różyńsk Wielki.Pomnik ku czci poległych. Fot. pagi19. Źródło: [http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/miejsca/1914/warminsko-mazurskie/rozynsk_wielki/ www.rowery.olsztyn.pl] [27.07.2013] |
|rodzaj miejscowości = wieś sołecka | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 17: | Linia 15: | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
|liczba ludności = 150 | |liczba ludności = 150 | ||
| − | |rok = | + | |rok = 2010 |
|strefa numeracyjna =(+48) 87 | |strefa numeracyjna =(+48) 87 | ||
|kod pocztowy = 19-335 | |kod pocztowy = 19-335 | ||
| Linia 30: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }}<br/> |
| − | < | + | ''' Rożyńsk Wielki''' (niem. ''Gross Rosinsko'', ''Grossrosen'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat ełcki|powiecie ełckim]], w [[Prostki (gmina wiejska)|gminie Prostki]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. Do 1954 roku miejscowość była siedzibą [[Gmina Rożyńsk Wielki|gminy Rożyńsk Wielki]]. W 2010 roku wieś liczyła 150 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Renata Krajewska]]<ref> [http://bip.warmia.mazury.pl/prostki_gmina_wiejska/98/Solectwa/ Wrota Warmii i Mazur] </ref>. |
| − | + | <br/><br/> | |
| − | Do 1954 roku miejscowość była siedzibą gminy Rożyńsk Wielki. | ||
| − | W | + | == Położenie== |
| + | Miejscowość położona jest nad rzeką [[Rzeka Różynka|Różynką]] w odległości 19 km od [[Prostki|Prostek]]. Na południe od miejscowości znajduje się jezioro [[Jezioro Borowe|Borowe]] (''Borowy See'', ''Gutter See'', ''Baber See''). W odległości 2 km od Rożyńska Wielkiego położone jest [[Jezioro Dybowskie]] (''Dybowe See'', ''Diebauer See''). | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | == | + | == Dzieje miejscowości == |
| − | + | Wieś powstała w ramach [[Kolonizacja Wielkiej Puszczy|kolonizacji Wielkiej Puszczy]]. W XV i XVI wieku miejscowość była wymieniana w dokumentach pod nazwami: ''Roschinsken'', ''Rosinschker'', ''Rosisken''. | |
| + | Osada powstała przed wojną trzynastoletnią (1454-1466). Pierwsza wzmianka pochodzi z 1471 roku, kiedy istniejąca już osada otrzymała przywilej. Nadanie trafiło do braci: Macieja, Jerzego, Jana i Bartłomieja oraz synów ich siostry – Macieja i Pawła, a także niejakiego Pawła i Jana. Otrzymali z rąk komtura [[Zygfryd von Schwartzburg|Zygfryda Flacha von Schwartzburg]] 60 łanów na [[Prawo magdeburskie|prawie magdeburskim]]. Około 1550 roku powstała w Rożyńsku parafia, początkowo z uposażeniem 3 łanów, później powiększono ją do czterech. Do parafii należały wsie i osady położone we wschodniej części [[Starostwo piskie|starostwa piskiego]]. | ||
| + | Podczas akcji germanizacyjnej nazw miejscowych i fizjograficznych historyczna nazwa niemiecka ''Gross Rosinsko'' została w 1938 roku zastąpiona sztuczną formą ''Grossfreiendorf''. | ||
| − | + | Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| + | == Religia == | ||
| + | We wsi znajduje się siedziba [[Parafia pw. św. Szczepana w Rożyńsku Wielkim |parafii rzymskokatolickiej]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | == | + | ==Kultura== |
| − | + | Od 2007 r. przy parafii działa [[lkwim:Towarzystwo Miłośników Ziemi Różyńskiej |Towarzystwo Miłośników Ziemi Różyńskiej]], organizujące m.in. [[lkwim:Międzynarodowy Festiwal Muzyki Organowej i Kameralnej w Różyńsku Wielkim|Międzynarodowy Festiwal Muzyki Organowej i Kameralnej]]. | |
<br/> | <br/> | ||
| + | == Zabytki == | ||
| + | *neogotycki [[lkwim:Kościół pw. św. Szczepana w Rożyńsku Wielkim|kościół]] z 1894 roku. | ||
| + | *[[Pomnik ku czci poległych w Różyńsku Wielkim |pomnik ku czci poległych]] w czasie [[I wojna światowa na Warmii i Mazurach|I wojny światowej]] | ||
| − | [[ | + | ==Ludzie związani z miejscowością== |
| + | *[[lkwim:Jolanta Sosnowska|Jolanta Sosnowska]] (ur. 1979) – multiinstrumentalistka, dyrektor artystyczna Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Organowej i Kameralnej w Rożyńsku Wielkim | ||
| − | === | + | == Bibliografia == |
| + | Białuński Grzegorz, ''Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie)'', Olsztyn 2002.<br/> | ||
| + | Darmochwał Tomasz, Rumiński Marek Jacek, ''Warmia. Mazury'', Białystok 1998.<br/> | ||
| + | Orłowicz Mieczysław, ''Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii'', na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991. <br/> | ||
| + | ''Pisz. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.<br/> | ||
| + | ''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', red. Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski, t.9, Warszawa 1888.<br/> | ||
| + | ''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.<br/> | ||
| + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/miejsc_w.display?p_id=5847&p_token=0.9762145218594147/ Bank Danych Lokalnych GUS] [27.07.2013]<br/> | ||
| + | [http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/miejsca/1914/warminsko-mazurskie/rozynsk_wielki/ Olsztyńska Strona Rowerowa] [27.07.2013] | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
| − | + | <references/> | |
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Powiat ełcki]] | |
| − | + | [[Kategoria: Prostki (gmina wiejska)]] | |
| − | + | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | |
| − | [[Kategoria: | + | [[Kategoria: 1401-1500]] |
| − | [[ | ||
Aktualna wersja na dzień 12:34, 27 cze 2016
| Rożyńsk Wielki | |
| | |
![Różyńsk Wielki.Pomnik ku czci poległych. Fot. pagi19. Źródło: www.rowery.olsztyn.pl [27.07.2013]](/index.php/Plik:R%C3%B3%C5%BCy%C5%84sk_Wielki.Pomnik_ku_czci_poleg%C5%82ych.jpg) Różyńsk Wielki.Pomnik ku czci poległych. Fot. pagi19. Źródło: www.rowery.olsztyn.pl [27.07.2013]
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | ełcki |
| Gmina | Prostki |
| Liczba ludności (2010) | 150 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 87 |
| Kod pocztowy | 19-335 |
| Tablice rejestracyjne | NEL |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Rożyńsk Wielki | |
| Położenie na mapie Polski  Rożyńsk Wielki | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Rożyńsk Wielki (niem. Gross Rosinsko, Grossrosen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie ełckim, w gminie Prostki. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. Do 1954 roku miejscowość była siedzibą gminy Rożyńsk Wielki. W 2010 roku wieś liczyła 150 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Renata Krajewska[1].
Spis treści
Położenie
Miejscowość położona jest nad rzeką Różynką w odległości 19 km od Prostek. Na południe od miejscowości znajduje się jezioro Borowe (Borowy See, Gutter See, Baber See). W odległości 2 km od Rożyńska Wielkiego położone jest Jezioro Dybowskie (Dybowe See, Diebauer See).
Dzieje miejscowości
Wieś powstała w ramach kolonizacji Wielkiej Puszczy. W XV i XVI wieku miejscowość była wymieniana w dokumentach pod nazwami: Roschinsken, Rosinschker, Rosisken. Osada powstała przed wojną trzynastoletnią (1454-1466). Pierwsza wzmianka pochodzi z 1471 roku, kiedy istniejąca już osada otrzymała przywilej. Nadanie trafiło do braci: Macieja, Jerzego, Jana i Bartłomieja oraz synów ich siostry – Macieja i Pawła, a także niejakiego Pawła i Jana. Otrzymali z rąk komtura Zygfryda Flacha von Schwartzburg 60 łanów na prawie magdeburskim. Około 1550 roku powstała w Rożyńsku parafia, początkowo z uposażeniem 3 łanów, później powiększono ją do czterech. Do parafii należały wsie i osady położone we wschodniej części starostwa piskiego. Podczas akcji germanizacyjnej nazw miejscowych i fizjograficznych historyczna nazwa niemiecka Gross Rosinsko została w 1938 roku zastąpiona sztuczną formą Grossfreiendorf.
Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.
Religia
We wsi znajduje się siedziba parafii rzymskokatolickiej.
Kultura
Od 2007 r. przy parafii działa Towarzystwo Miłośników Ziemi Różyńskiej, organizujące m.in. Międzynarodowy Festiwal Muzyki Organowej i Kameralnej.
Zabytki
- neogotycki kościół z 1894 roku.
- pomnik ku czci poległych w czasie I wojny światowej
Ludzie związani z miejscowością
- Jolanta Sosnowska (ur. 1979) – multiinstrumentalistka, dyrektor artystyczna Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Organowej i Kameralnej w Rożyńsku Wielkim
Bibliografia
Białuński Grzegorz, Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
Darmochwał Tomasz, Rumiński Marek Jacek, Warmia. Mazury, Białystok 1998.
Orłowicz Mieczysław, Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii, na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991.
Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski, t.9, Warszawa 1888.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Bank Danych Lokalnych GUS [27.07.2013]
Olsztyńska Strona Rowerowa [27.07.2013]
Przypisy
