Onufryjewo: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| (Nie pokazano 3 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
| − | |||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
|nazwa = Onufryjewo | |nazwa = Onufryjewo | ||
| Linia 7: | Linia 5: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = Onufryjewa | |dopełniacz wsi = Onufryjewa | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = onufryjewo.jpg |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = Cmentarz starowierców.<br>Fot. Mieczysław Kalski |
|rodzaj miejscowości = wieś sołecka | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 30: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }}<br/> |
| − | < | + | ''' Onufryjewo''' (dawniej ''Onufrygowo'', niem. ''Onufrigowen'', od 1938 r. ''Rehfelde'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat piski |powiecie piskim]], w [[Ruciane-Nida (gmina miejsko-wiejska)|gminie Ruciane–Nida]]. W roku 1954 Onufryjewo (oraz pobliskie [[Piaski (gmina Ruciane-Nida)|Piaski]] i [[Wierzba (gmina Ruciane-Nida)|Wierzbę]]) wyłączono z [[Gmina Ukta|gminy Ukta]] i przyłączono do powiatu piskiego; początkowo tworzyło osobną [[Gromada Onufryjewo|gromadę]], następnie zostało włączone do [[Gromada Wejsuny|gromady Wejsuny]]. W 1973 roku wcielono je do gminy Ruciane-Nida. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 111 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Elżbieta Osiecka]]<ref>[http://bip.ruciane-nida.pl/index.php?k=113 Strona Gminy Ruciane-Nida]</ref>. |
| − | + | <br/><br/> | |
| − | W roku 1954 Onufryjewo (oraz pobliskie [[Piaski (gmina Ruciane-Nida)|Piaski]] i [[Wierzba (gmina Ruciane-Nida)|Wierzbę]]) wyłączono z [[Gmina Ukta|gminy Ukta]] i przyłączono | ||
| + | ==Położenie== | ||
| + | Wieś położona jest w południowo–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, na [[Równina Mazurska|Równinie Mazurskiej]], 8 km na północ od [[Ruciane-Nida|Rucianego–Nidy]], w pobliżu jezior [[Jezioro Warnołty|Warnołty]] i [[Jezioro Bełdany|Bełdany]]. Na północ od wsi znajdują się dwa jeziorka – [[Jezioro Smolak Wielki|Smolak Wielki]] (9,9 ha) i [[Jezioro Smolak Mały|Smolak Mały]] (3,8 ha). | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | == | + | == Dzieje miejscowości == |
| − | + | We wsi odkryto pozostałości cmentarzyska z czasów [[Galindowie|Galindów]], a także monety srebrne i złote z II-III wieku. Osada została założona przez Onufrego Jakowlewa (Smirnowa) ze wsi Pogorzelec (powiat sejneński), [[Staroobrzędowcy| starowiercę]], który w czerwcu 1830 roku zakupił 700 mórg ziemi. Była to pierwsza wieś starowierców na [[Mazury|Mazurach]]. Jej nazwa pochodzi od imienia założyciela, a zarazem pierwszego sołtysa. W 1832 roku starowiercy zakupili również położone 1,5 km od Onufryjewa tereny, które dały początek wsi Piaski (nabywcami byli Onufry Jakowlew i Sawaszej Osipow-Piaskowski). | |
| − | + | W XIX i na początku XX wieku po prawej stronie drogi do [[Popielno|Popielna]] znajdował się dwór zwany ''Luisethal''. | |
| − | |||
| − | + | W latach 1969–1971 funkcjonowała we wsi szkoła, w której zatrudniony był jeden nauczyciel. W 1978 roku we wsi znajdował się przystanek PKS oraz sklep. Do sołectwa Onufryjewo należały w 1979 roku wsie: Wierzba, Piaski, [[Warnołty]], Popielno i [[Kończewo Leśniczówka]]. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| + | Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych w poszczególnych latach: | ||
| − | + | *1933 r. – 267 osób (wraz z Piaskami) | |
| − | + | *1939 r. – 268 osób (wraz z Piaskami) | |
| − | + | *1949 r. – 32 gospodarstwa | |
| − | + | *1970 r. – 152 osoby, 33 gospodarstwa | |
| − | + | *1978 r. – 119 osób, 18 gospodarstw | |
| − | + | *1987 r. – 114 osób | |
| − | + | == Zabytki == | |
| + | *dwór z początku XIX wieku | ||
| + | *zespół budynków szkolnych z początku XX wieku: szkoła i budynek gospodarczy | ||
| + | *cmentarz starowierców z początku XX wieku (zob. [[Cmentarze starowierskie na Mazurach]]), w lesie, na zachód od wsi | ||
| + | *cmentarz ewangelicki z początku XX wieku, w lesie, na zachód od wsi | ||
| + | *dom (nr 22) z początku XX wieku | ||
| − | + | == Przyroda == | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
W pobliżu miejscowości znajduje się [[Rezerwat Jezioro Warnołty |Rezerwat Przyrody Jezioro Warnołty]]. | W pobliżu miejscowości znajduje się [[Rezerwat Jezioro Warnołty |Rezerwat Przyrody Jezioro Warnołty]]. | ||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Bibliografia == | |
| − | + | Achremczyk Stanisław, ''Historia Warmii i Mazur'', t. II, Olsztyn 2011.<br/> | |
| − | + | Bielawny Krzysztof, ''Nekropolie w granicach parafii ewangelickich Nawiady, Piecki i Stara Ukta'', Znad Pisy, nr 15, 2006, ss. 162–211.<br/> | |
| − | + | Kossert Andreas, ''Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich'', przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004. <br/> | |
| − | + | ''Mrągowo. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1975.<br/> | |
| − | + | Pawlicki Ryszard Wojciech, Sikorski Piotr, Wierzba Marek, ''Ziemia Orzyska. Przewodnik po ścieżkach rowerowych'', Orzysz 2004.<br/> | |
| − | + | ''Pisz. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.<br/> | |
| − | + | Śliwiński Józef, ''Z dziejów Rucianego-Nidy i okolic'', Olsztyn 1993.<br/> | |
| − | + | Żurkowska Tekla, ''Mazurskie cmentarze. Symbole w krajobrazie'', Olsztyn 2008.<br/> | |
| − | + | [http://www.verwaltungsgeschichte.de/sensburg.html/ Deutsche Verwaltungsgeschichte] [02.08.2013]<br/> | |
| − | + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims/ Bank Danych Lokalnych GUS] [02.08.2013]<br/> | |
| − | + | [http://www.bip.ruciane-nida.pl/zalaczniki/prawo/130215093910.pdf/ Strona Urzędu Gminy Ruciane-Nida] [02.08.2013]<br/> | |
| − | + | [http://www.wuoz.olsztyn.pl/ Wojewódzka Ewidencja Zabytków ] [ 02.08.2013] | |
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
Aktualna wersja na dzień 13:34, 29 cze 2016
| Onufryjewo | |
| | |
 Cmentarz starowierców.
Fot. Mieczysław Kalski | |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | piski |
| Gmina | Ruciane-Nida |
| Liczba ludności (2010) | 111 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 87 |
| Kod pocztowy | 12-220 |
| Tablice rejestracyjne | NPI |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Onufryjewo | |
| Położenie na mapie Polski  Onufryjewo | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Onufryjewo (dawniej Onufrygowo, niem. Onufrigowen, od 1938 r. Rehfelde) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Ruciane–Nida. W roku 1954 Onufryjewo (oraz pobliskie Piaski i Wierzbę) wyłączono z gminy Ukta i przyłączono do powiatu piskiego; początkowo tworzyło osobną gromadę, następnie zostało włączone do gromady Wejsuny. W 1973 roku wcielono je do gminy Ruciane-Nida. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. W 2010 roku wieś liczyła 111 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Elżbieta Osiecka[1].
Położenie
Wieś położona jest w południowo–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, na Równinie Mazurskiej, 8 km na północ od Rucianego–Nidy, w pobliżu jezior Warnołty i Bełdany. Na północ od wsi znajdują się dwa jeziorka – Smolak Wielki (9,9 ha) i Smolak Mały (3,8 ha).
Dzieje miejscowości
We wsi odkryto pozostałości cmentarzyska z czasów Galindów, a także monety srebrne i złote z II-III wieku. Osada została założona przez Onufrego Jakowlewa (Smirnowa) ze wsi Pogorzelec (powiat sejneński), starowiercę, który w czerwcu 1830 roku zakupił 700 mórg ziemi. Była to pierwsza wieś starowierców na Mazurach. Jej nazwa pochodzi od imienia założyciela, a zarazem pierwszego sołtysa. W 1832 roku starowiercy zakupili również położone 1,5 km od Onufryjewa tereny, które dały początek wsi Piaski (nabywcami byli Onufry Jakowlew i Sawaszej Osipow-Piaskowski). W XIX i na początku XX wieku po prawej stronie drogi do Popielna znajdował się dwór zwany Luisethal.
W latach 1969–1971 funkcjonowała we wsi szkoła, w której zatrudniony był jeden nauczyciel. W 1978 roku we wsi znajdował się przystanek PKS oraz sklep. Do sołectwa Onufryjewo należały w 1979 roku wsie: Wierzba, Piaski, Warnołty, Popielno i Kończewo Leśniczówka.
Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych w poszczególnych latach:
- 1933 r. – 267 osób (wraz z Piaskami)
- 1939 r. – 268 osób (wraz z Piaskami)
- 1949 r. – 32 gospodarstwa
- 1970 r. – 152 osoby, 33 gospodarstwa
- 1978 r. – 119 osób, 18 gospodarstw
- 1987 r. – 114 osób
Zabytki
- dwór z początku XIX wieku
- zespół budynków szkolnych z początku XX wieku: szkoła i budynek gospodarczy
- cmentarz starowierców z początku XX wieku (zob. Cmentarze starowierskie na Mazurach), w lesie, na zachód od wsi
- cmentarz ewangelicki z początku XX wieku, w lesie, na zachód od wsi
- dom (nr 22) z początku XX wieku
Przyroda
W pobliżu miejscowości znajduje się Rezerwat Przyrody Jezioro Warnołty.
Bibliografia
Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. II, Olsztyn 2011.
Bielawny Krzysztof, Nekropolie w granicach parafii ewangelickich Nawiady, Piecki i Stara Ukta, Znad Pisy, nr 15, 2006, ss. 162–211.
Kossert Andreas, Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich, przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004.
Mrągowo. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1975.
Pawlicki Ryszard Wojciech, Sikorski Piotr, Wierzba Marek, Ziemia Orzyska. Przewodnik po ścieżkach rowerowych, Orzysz 2004.
Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
Śliwiński Józef, Z dziejów Rucianego-Nidy i okolic, Olsztyn 1993.
Żurkowska Tekla, Mazurskie cmentarze. Symbole w krajobrazie, Olsztyn 2008.
Deutsche Verwaltungsgeschichte [02.08.2013]
Bank Danych Lokalnych GUS [02.08.2013]
Strona Urzędu Gminy Ruciane-Nida [02.08.2013]
Wojewódzka Ewidencja Zabytków [ 02.08.2013]
Przypisy
