Kamionek Wielki: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Bibliografia) |
|||
| (Nie pokazano 6 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 6: | Linia 6: | ||
|dopełniacz wsi = | |dopełniacz wsi = | ||
|zdjęcie = Kamionek Wielki. Dom podcieniowy z 1772 roku.jpg | |zdjęcie = Kamionek Wielki. Dom podcieniowy z 1772 roku.jpg | ||
| − | |opis zdjęcia = Kamionek Wielki. Dom podcieniowy z 1772 roku [http://commons.wikimedia.org/wiki | + | |opis zdjęcia = Kamionek Wielki. Dom podcieniowy z 1772 roku.<br>Fot. Joanna Barton. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Kamionek_Wielki_nr_30_dom_podcieniowy_nr_645230_fota_2.JPG Commons Wikimedia] [12.12.2014] |
|rodzaj miejscowości = | |rodzaj miejscowości = | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 28: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }} |
| − | ''' Kamionek Wielki ''' (niem. ''Groß Steinort'') – wieś sołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat elbląski|powiecie elbląskim]], w [[ | + | ''' Kamionek Wielki ''' (niem. ''Groß Steinort'') – wieś sołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat elbląski|powiecie elbląskim]], w [[ Tolkmicko (gmina miejsko-wiejska)|gminie Tolkmicko]]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa elbląskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 506 mieszkańców (łącznie: Kamionek Wielki i [[Rangóry]]). Aktualnie funkcję sołtysa wsi sprawuje [[Zygmunt Mazurkiewicz]]<ref>[http://tolkmicko-umig.bip-wm.pl/public/popup.php?id_menu_item=825 BIP Urzędu Miasta i Gminy Tolkmicko] </ref>. |
| − | + | <br/><br/> | |
== Położenie == | == Położenie == | ||
| − | Wieś jest położona nad [[Zatoka Elbląska| Zatoką Elbląską]] na obszarze [[Park Krajobrazowy Wysoczyzny Elbląskiej|Parku Krajobrazowego Wysoczyzny Elbląskiej]], w odległości 10 km od [[Tolkmicko|Tolkmicka]] i 13 km od [[Elbląg|Elbląga]]. | + | Wieś jest położona nad [[Zatoka Elbląska| Zatoką Elbląską]], na obszarze [[Park Krajobrazowy Wysoczyzny Elbląskiej|Parku Krajobrazowego Wysoczyzny Elbląskiej]], w odległości 10 km od [[Tolkmicko|Tolkmicka]] i 13 km od [[Elbląg|Elbląga]]. |
<br/> | <br/> | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Pierwsza wzmianka | + | Pierwsza wzmianka dotycząca wsi pochodzi z 1315 roku, kiedy Kamionek Wielki otrzymał przywilej lokacyjny. Jego odbiorcą był zasadźca, niejaki Arnold. Przywilej przyznawał na rzecz wsi 24 włóki ziemi. W 1457 roku król Władysław Jagiełło podjął decyzję o przyłączeniu wsi do Elbląga. W tym okresie Kamionek Wielki znany był z karczmy, w której gościła regularnie 15-osobowa grupa bandytów. W tym czasie we wsi istniał także młyn wodny. Na początku XIV wieku obiekt należał do młynarza o imieniu Jan. |
| − | Po zakończeniu | + | |
| + | Na początku XVI wieku w miejscowości powstał port rybacki, a w 1509 roku pierwsza cegielnia. W XVI stuleciu do Kamionka Wielkiego zaczęli również przybywać nowi osadnicy: Holendrzy i Niemcy. W 1577 roku gdańszczanie pustoszący terytorium elbląskie napadli na port w Kamionku Wielkim i zniszczyli miejscową cegielnię. Ta ostatnia została wkrótce odbudowana. Aż do początku XIX wieku działalnością cegielni kierował Elbląg. W tym stuleciu mieszkańcy Kamionka Wielkiego zaczęli uprawiać sady czereśniowe. Wielu miejscowych rybaków przewoziło towary [[Szlak Bursztynowy|Szlakiem Bursztynowym]] i [[Szlak Kopernikowski|Kopernikowskim]]. | ||
| + | |||
| + | Po zakończeniu II wojny światowej rozpoczął się okres wysiedleń niemieckiej ludności. Nowi osadnicy przybywali z terenu Wileńszczyzny, Ukrainy, Białorusi, z Polski centralnej, wschodniej, a także z Pomorza. Głównym źródłem utrzymania było rybołówstwo. | ||
Obecnie Kamionek Wielki skupia się na wykorzystaniu w pełni swoich walorów turystycznych. Agroturystyka (w tym promocja przysmaków lokalnej kuchni, głównie potraw rybnych), sporty wodne, a przede wszystkim walory przyrodnicze mają stanowić główne atuty współczesnego Kamionka Wielkiego. | Obecnie Kamionek Wielki skupia się na wykorzystaniu w pełni swoich walorów turystycznych. Agroturystyka (w tym promocja przysmaków lokalnej kuchni, głównie potraw rybnych), sporty wodne, a przede wszystkim walory przyrodnicze mają stanowić główne atuty współczesnego Kamionka Wielkiego. | ||
| Linia 44: | Linia 47: | ||
==Gospodarka== | ==Gospodarka== | ||
*[[Gospodarstwo Agroturystyczne "Widok" w Kamionku Wielkim|Gospodarstwo Agroturystyczne "Widok"]] | *[[Gospodarstwo Agroturystyczne "Widok" w Kamionku Wielkim|Gospodarstwo Agroturystyczne "Widok"]] | ||
| − | * | + | *sklep spożywczy |
| − | |||
| − | |||
==Organizacje i stowarzyszenia== | ==Organizacje i stowarzyszenia== | ||
*[[Stowarzyszenie Rozwoju Wsi Kamionek Wielki "Wielki Kamień"]] | *[[Stowarzyszenie Rozwoju Wsi Kamionek Wielki "Wielki Kamień"]] | ||
*[[Koło Gospodyń Wiejskich w Kamionku Wielkim|Koło Gospodyń Wiejskich]] | *[[Koło Gospodyń Wiejskich w Kamionku Wielkim|Koło Gospodyń Wiejskich]] | ||
| − | |||
| − | |||
==Religia== | ==Religia== | ||
*[[Parafia pw. Chrystusa Króla w Radziejach]] | *[[Parafia pw. Chrystusa Króla w Radziejach]] | ||
| − | |||
| − | |||
==Edukacja== | ==Edukacja== | ||
*[[Szkoła Podstawowa Specjalna w MOW w Kamionku Wielkim|Szkoła Podstawowa Specjalna w MOW w Kamionku Wielkim]] | *[[Szkoła Podstawowa Specjalna w MOW w Kamionku Wielkim|Szkoła Podstawowa Specjalna w MOW w Kamionku Wielkim]] | ||
*[[Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy w Kamionku Wielkim|Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy w Kamionku Wielkim]] | *[[Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy w Kamionku Wielkim|Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy w Kamionku Wielkim]] | ||
*[[Gimnazjum Specjalne w MOW w Kamionku Wielkim|Gimnazjum Specjalne w MOW w Kamionku Wielkim]] | *[[Gimnazjum Specjalne w MOW w Kamionku Wielkim|Gimnazjum Specjalne w MOW w Kamionku Wielkim]] | ||
| − | |||
| − | |||
== Turystyka == | == Turystyka == | ||
| − | *[[Port rybacki w Kamionku Wielkim| | + | *[[Port rybacki w Kamionku Wielkim|port rybacki]] |
| − | *[[Kolej | + | *[[Kolej Nadzalewowa]] |
*[[Pas Nadzalewowy Wysoczyzny Elbląskiej]] | *[[Pas Nadzalewowy Wysoczyzny Elbląskiej]] | ||
*[[Wioska Ryb i Szuwarów w Kamionku Wielkim|Wioska Ryb i Szuwarów]] | *[[Wioska Ryb i Szuwarów w Kamionku Wielkim|Wioska Ryb i Szuwarów]] | ||
| − | *[[Szlak Wysoczyzny Elbląskiej]] | + | *[[Szlak Wysoczyzny Elbląskiej]]: Bażantarnia (Elbląg) – [[Jagodnik]] – [[Jezioro Martwe]] – [[Pagórki]] – [[rezerwat Buki Wysoczyzny Elbląskiej]] – [[Kadyny]] – [[Suchacz]] – Kamionek Wielki |
| − | |||
| − | |||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | * | + | *dom podcieniowy nr 30 (1772 r.) |
| − | * | + | *cmentarz ewangelicki znajdujący się obok dawnego grodziska pruskiego z XII wieku |
| − | < | + | {{Przypisy}} |
| − | + | <references/> | |
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | + | Achremczyk Stanisław, ''Historia Warmii i Mazur'', t. I-II, Olsztyn 2010-2011.<br/> | |
| − | + | ''Miejsca z duszą. Miejscowości tematyczne Warmii i Mazur'', tekst Mira Stankiewicz i in., Elbląg 2011.<br/> | |
| − | + | ''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.<br/> | |
| − | + | [http://stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims Bank Danych Lokalnych GUS] [12.12.2014]<br/> | |
| − | + | [http://www.miejscazdusza.pl/m9-Kamionek+Wielki+-+Wioska+Ryb+i+Szuwar%C3%B3w miejscazdusza.pl] [12.12.2014]. | |
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat elbląski]] [[Kategoria: | + | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat elbląski]] [[Kategoria: Tolkmicko (gmina miejsko-wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]] |
| + | [[Kategoria: 1301-1400]] | ||
Aktualna wersja na dzień 09:29, 13 lip 2016
| Kamionek Wielki | |
| | |
![Kamionek Wielki. Dom podcieniowy z 1772 roku.Fot. Joanna Barton. Źródło: Commons Wikimedia [12.12.2014]](/index.php/Plik:Kamionek_Wielki._Dom_podcieniowy_z_1772_roku.jpg) Kamionek Wielki. Dom podcieniowy z 1772 roku.
Fot. Joanna Barton. Źródło: Commons Wikimedia [12.12.2014] | |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | elbląski |
| Gmina | Tolkmicko |
| Liczba ludności (2010) | 506 (łącznie: Kamionek Wielki, Rangóry) |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Kamionek Wielki | |
| Położenie na mapie Polski  Kamionek Wielki | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Kamionek Wielki (niem. Groß Steinort) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie elbląskim, w gminie Tolkmicko. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa elbląskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 506 mieszkańców (łącznie: Kamionek Wielki i Rangóry). Aktualnie funkcję sołtysa wsi sprawuje Zygmunt Mazurkiewicz[1].
Spis treści
Położenie
Wieś jest położona nad Zatoką Elbląską, na obszarze Parku Krajobrazowego Wysoczyzny Elbląskiej, w odległości 10 km od Tolkmicka i 13 km od Elbląga.
Dzieje miejscowości
Pierwsza wzmianka dotycząca wsi pochodzi z 1315 roku, kiedy Kamionek Wielki otrzymał przywilej lokacyjny. Jego odbiorcą był zasadźca, niejaki Arnold. Przywilej przyznawał na rzecz wsi 24 włóki ziemi. W 1457 roku król Władysław Jagiełło podjął decyzję o przyłączeniu wsi do Elbląga. W tym okresie Kamionek Wielki znany był z karczmy, w której gościła regularnie 15-osobowa grupa bandytów. W tym czasie we wsi istniał także młyn wodny. Na początku XIV wieku obiekt należał do młynarza o imieniu Jan.
Na początku XVI wieku w miejscowości powstał port rybacki, a w 1509 roku pierwsza cegielnia. W XVI stuleciu do Kamionka Wielkiego zaczęli również przybywać nowi osadnicy: Holendrzy i Niemcy. W 1577 roku gdańszczanie pustoszący terytorium elbląskie napadli na port w Kamionku Wielkim i zniszczyli miejscową cegielnię. Ta ostatnia została wkrótce odbudowana. Aż do początku XIX wieku działalnością cegielni kierował Elbląg. W tym stuleciu mieszkańcy Kamionka Wielkiego zaczęli uprawiać sady czereśniowe. Wielu miejscowych rybaków przewoziło towary Szlakiem Bursztynowym i Kopernikowskim.
Po zakończeniu II wojny światowej rozpoczął się okres wysiedleń niemieckiej ludności. Nowi osadnicy przybywali z terenu Wileńszczyzny, Ukrainy, Białorusi, z Polski centralnej, wschodniej, a także z Pomorza. Głównym źródłem utrzymania było rybołówstwo.
Obecnie Kamionek Wielki skupia się na wykorzystaniu w pełni swoich walorów turystycznych. Agroturystyka (w tym promocja przysmaków lokalnej kuchni, głównie potraw rybnych), sporty wodne, a przede wszystkim walory przyrodnicze mają stanowić główne atuty współczesnego Kamionka Wielkiego.
Gospodarka
- Gospodarstwo Agroturystyczne "Widok"
- sklep spożywczy
Organizacje i stowarzyszenia
Religia
Edukacja
- Szkoła Podstawowa Specjalna w MOW w Kamionku Wielkim
- Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy w Kamionku Wielkim
- Gimnazjum Specjalne w MOW w Kamionku Wielkim
Turystyka
- port rybacki
- Kolej Nadzalewowa
- Pas Nadzalewowy Wysoczyzny Elbląskiej
- Wioska Ryb i Szuwarów
- Szlak Wysoczyzny Elbląskiej: Bażantarnia (Elbląg) – Jagodnik – Jezioro Martwe – Pagórki – rezerwat Buki Wysoczyzny Elbląskiej – Kadyny – Suchacz – Kamionek Wielki
Zabytki
- dom podcieniowy nr 30 (1772 r.)
- cmentarz ewangelicki znajdujący się obok dawnego grodziska pruskiego z XII wieku
Przypisy
Bibliografia
Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. I-II, Olsztyn 2010-2011.
Miejsca z duszą. Miejscowości tematyczne Warmii i Mazur, tekst Mira Stankiewicz i in., Elbląg 2011.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Bank Danych Lokalnych GUS [12.12.2014]
miejscazdusza.pl [12.12.2014].
