Kolonia: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
| (Nie pokazano 12 wersji utworzonych przez 5 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
| − | |||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
|nazwa = Kolonia | |nazwa = Kolonia | ||
| Linia 7: | Linia 5: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = Kolonii | |dopełniacz wsi = Kolonii | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = kolonia.jpg |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = Kaplica w Kolonii.<br>Fot. Mieczysław Kalski |
| − | |rodzaj miejscowości = | + | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka |
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
|powiat = szczycieński | |powiat = szczycieński | ||
| Linia 16: | Linia 14: | ||
|sołectwo = | |sołectwo = | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
| − | |liczba ludności = | + | |liczba ludności = 1 153 |
| − | |rok = | + | |rok = 2010 |
| − | |strefa numeracyjna = | + | |strefa numeracyjna =(+48) 89 |
| − | |kod pocztowy = | + | |kod pocztowy =12-140 |
| − | |tablice rejestracyjne = | + | |tablice rejestracyjne =NSZ |
|SIMC = | |SIMC = | ||
|mapa wsi = | |mapa wsi = | ||
|kod mapy = PL-WN | |kod mapy = PL-WN | ||
| − | |stopniN = 53 |minutN = | + | |stopniN = 53 |minutN = 34 |sekundN = 0 |
| − | |stopniE = 21 |minutE = | + | |stopniE = 21 |minutE = 16 |sekundE = 0 |
|commons = | |commons = | ||
|wikipodróże = | |wikipodróże = | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }}<br/> |
| − | < | + | ''' Kolonia''' (niem. ''Grünwalde'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat szczycieński| powiecie szczycieńskim]], w [[Świętajno (gmina wiejska, powiat szczycieński)|gminie Świętajno]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. w 2010 roku wieś liczyła 1 153 mieszkańców <ref>łącznie Kolonia, Łąck Wielki, Racibórz</ref>. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Monika Gwiazda |Monika Lidia Gwiazda]]<ref>[http://swietajno-ug.wwm.pl/cms2/content/view/2/3/ Strona Urzędu Gminy Świętajno] [30.08.2013]</ref>. |
| − | + | <br/><br/> | |
| − | W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. | ||
| − | |||
| + | == Charakterystyka fizjograficzna == | ||
| + | Wieś położona jest na [[Pojezierze Mazurskie|Pojezierzu Mazurskim]], w południowej części województwa warmińsko–mazurskiego. Miejscowość leży w odległości 3,5 km na wschód od [[Świętajno|Świętajna]]. Znajduje się w niej stacja kolejowa na linii [[Olsztyn]] – [[Ełk]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | == | + | == Dzieje miejscowości == |
| − | Wieś | + | Wieś została założona w 1820 roku przez osadników z Polski jako [[Osada szkatułowa |osada szkatułowa]]. W 1830 roku 16 chłopów uzyskało tu zapisy na ogółem 23,5 łana. W 1861 roku przyłączono do gminy Kolonia osiedle Górki, zaś w 1928 roku – [[Łąck Wielki]]. Wieś została częściowo spalona podczas [[I wojna światowa na Warmii i Mazurach |I wojny światowej]]. |
| − | |||
| − | + | Górki powstały w 1776 roku na 4 łanach jako dwór szkatułowy; w 1782 roku było tam jedno gospodarstwo, a w 1858 roku – dwa. | |
| − | + | Łąck Wielki również był dworem szkatułowym, założonym w 1749 roku na 5,5 łanach; w połowie XIX wieku było tam 5 gospodarstw; na początku XX wieku został rozparcelowany. Obecnie przysiółek [[Racibórz]]. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
We wsi znajduje się kaplica należąca do kościoła rzymskokatolickiego. Ponadto działa tu Sala Królestwa Świadków Jehowy. | We wsi znajduje się kaplica należąca do kościoła rzymskokatolickiego. Ponadto działa tu Sala Królestwa Świadków Jehowy. | ||
| + | Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa. | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | + | Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych w poszczególnych latach: | |
| − | + | *1830 r. – 16 gospodarstw | |
| − | * | ||
| − | |||
| + | *1858 r. – 39 gospodarstw | ||
| − | + | *1939 r. – 724 osoby | |
| − | == | + | ==Gospodarka== |
| − | + | Po [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach |II wojnie światowej]] (do 2007 roku) działał w Kolonii duży zakład przemysłu drzewnego; obecnie funkcjonuje w ograniczonym zakresie. | |
| − | + | <br/> | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| + | ==Kultura== | ||
| + | Z Kolonii pochodzą członkowie zespołu [[Altre |Altre]], laureaci m.in. [[lkwim:Mazurski Przegląd Muzyki Biesiadnej i Weselnej - Spychowo 2007|Mazurskiego Przeglądu Muzyki Biesiadnej i Weselnej w Spychowie]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | === | + | == Ludzie związani z miejscowością == |
| − | + | *[[Bogumił Linka]] (1865–1920) – działacz mazurski; urodził się w [[Górki |Górkach]] koło Kolonii | |
| − | + | *[[lkwim:Franciszek Godek|Franciszek Godek]] (ur. 1931) – poeta ludowy | |
| − | + | *[[lkwim:Jan Dopatka|Jan Dopatka]] (1894–1976) – poeta mazurski tworzący w języku niemieckim i polskim, działacz mazurski | |
| − | + | ||
| − | + | == Zabytki == | |
| − | + | *kilka przykładów budownictwa drewnianego (chałupy nr 44, 45, 46, 47, 75) | |
| − | + | *nietypowy budynek szkoły z 1916 roku, dwuskrzydłowy: jedno parterowe, z mieszkaniem dla nauczyciela; drugie w kształcie litery U, częściowo piętrowe; szkoła posiada kolumnowy drewniany ganek | |
| − | + | *budynek dworca kolejowego z końca XIX wieku, murowany, z czerwonej cegły | |
| + | *dawny cmentarz ewangelicki, mocno zdewastowany | ||
| + | |||
| + | == Bibliografia == | ||
| + | Achremczyk Stanisław, ''Historia Warmii i Mazur'', t. II, Olsztyn 2011.<br> | ||
| + | Grabowski Sławomir, ''Z dziejów gminy Świętajno'', Rocznik Mazurski, t. 10, 2006, ss. 38-43.<br> | ||
| + | Kossert Andreas, ''Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich'', przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004. <br> | ||
| + | Liżewska Iwona, Knercer Wiktor, ''Przewodnik po historii i zabytkach ziemi szczycieńskiej'', Olsztyn 1998.<br> | ||
| + | Orłowicz Mieczysław, ''Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii'', na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991.<br> | ||
| + | ''Szczytno. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Jan Jałoszyński i in., Olsztyn 1962.<br> | ||
| + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims/ Bank Danych Lokalnych GUS] [10.09.2013]<br> | ||
| + | [http://www.verwaltungsgeschichte.de/ortelsburg.html/ Deutsche Verwaltungsgeschichte] [10.09.2013]<br> | ||
| + | [http://www.swietajno-ug.wwm.pl/ Strona Urzędu Gminy Świętajno] [30.08.2013] | ||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
| − | + | <references> | |
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Powiat szczycieński]] | |
| − | + | [[Kategoria: Świętajno (gmina wiejska, powiat szczycieński)]] | |
| − | + | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | |
| − | [[Kategoria: | + | [[Kategoria: 1801-1918]] |
| − | [[ | ||
Aktualna wersja na dzień 12:42, 18 paź 2016
| Kolonia | |
| | |
 Kaplica w Kolonii.
Fot. Mieczysław Kalski | |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | szczycieński |
| Gmina | Świętajno |
| Liczba ludności (2010) | 1 153 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 89 |
| Kod pocztowy | 12-140 |
| Tablice rejestracyjne | NSZ |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Kolonia | |
| Położenie na mapie Polski  Kolonia | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Kolonia (niem. Grünwalde) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie szczycieńskim, w gminie Świętajno. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. w 2010 roku wieś liczyła 1 153 mieszkańców [1]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Monika Lidia Gwiazda[2].
Spis treści
Charakterystyka fizjograficzna
Wieś położona jest na Pojezierzu Mazurskim, w południowej części województwa warmińsko–mazurskiego. Miejscowość leży w odległości 3,5 km na wschód od Świętajna. Znajduje się w niej stacja kolejowa na linii Olsztyn – Ełk.
Dzieje miejscowości
Wieś została założona w 1820 roku przez osadników z Polski jako osada szkatułowa. W 1830 roku 16 chłopów uzyskało tu zapisy na ogółem 23,5 łana. W 1861 roku przyłączono do gminy Kolonia osiedle Górki, zaś w 1928 roku – Łąck Wielki. Wieś została częściowo spalona podczas I wojny światowej.
Górki powstały w 1776 roku na 4 łanach jako dwór szkatułowy; w 1782 roku było tam jedno gospodarstwo, a w 1858 roku – dwa. Łąck Wielki również był dworem szkatułowym, założonym w 1749 roku na 5,5 łanach; w połowie XIX wieku było tam 5 gospodarstw; na początku XX wieku został rozparcelowany. Obecnie przysiółek Racibórz.
We wsi znajduje się kaplica należąca do kościoła rzymskokatolickiego. Ponadto działa tu Sala Królestwa Świadków Jehowy.
Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.
Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych w poszczególnych latach:
- 1830 r. – 16 gospodarstw
- 1858 r. – 39 gospodarstw
- 1939 r. – 724 osoby
Gospodarka
Po II wojnie światowej (do 2007 roku) działał w Kolonii duży zakład przemysłu drzewnego; obecnie funkcjonuje w ograniczonym zakresie.
Kultura
Z Kolonii pochodzą członkowie zespołu Altre, laureaci m.in. Mazurskiego Przeglądu Muzyki Biesiadnej i Weselnej w Spychowie.
Ludzie związani z miejscowością
- Bogumił Linka (1865–1920) – działacz mazurski; urodził się w Górkach koło Kolonii
- Franciszek Godek (ur. 1931) – poeta ludowy
- Jan Dopatka (1894–1976) – poeta mazurski tworzący w języku niemieckim i polskim, działacz mazurski
Zabytki
- kilka przykładów budownictwa drewnianego (chałupy nr 44, 45, 46, 47, 75)
- nietypowy budynek szkoły z 1916 roku, dwuskrzydłowy: jedno parterowe, z mieszkaniem dla nauczyciela; drugie w kształcie litery U, częściowo piętrowe; szkoła posiada kolumnowy drewniany ganek
- budynek dworca kolejowego z końca XIX wieku, murowany, z czerwonej cegły
- dawny cmentarz ewangelicki, mocno zdewastowany
Bibliografia
Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. II, Olsztyn 2011.
Grabowski Sławomir, Z dziejów gminy Świętajno, Rocznik Mazurski, t. 10, 2006, ss. 38-43.
Kossert Andreas, Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich, przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004.
Liżewska Iwona, Knercer Wiktor, Przewodnik po historii i zabytkach ziemi szczycieńskiej, Olsztyn 1998.
Orłowicz Mieczysław, Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii, na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991.
Szczytno. Z dziejów miasta i powiatu, red. Jan Jałoszyński i in., Olsztyn 1962.
Bank Danych Lokalnych GUS [10.09.2013]
Deutsche Verwaltungsgeschichte [10.09.2013]
Strona Urzędu Gminy Świętajno [30.08.2013]
Przypisy
- ↑ łącznie Kolonia, Łąck Wielki, Racibórz
- ↑ Strona Urzędu Gminy Świętajno [30.08.2013]
<references>
