Godki: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Ludzie związani z miejscowością) |
|||
| (Nie pokazano 6 wersji utworzonych przez 5 użytkowników) | |||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = | |dopełniacz wsi = | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = |
|rodzaj miejscowości = | |rodzaj miejscowości = | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 28: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }} |
| − | ''' Godki ''' (niem. ''Gottken'') – | + | ''' Godki ''' (niem. ''Gottken'') – wieś sołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat olsztyński|powiecie olsztyńskim]], w [[Jonkowo (gmina wiejska)|gminie Jonkowo]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Janina Tyburska.<ref>http://ostroda.wm.pl/499669,Ponad-tysiac-soltysek-i-soltysow-spotkalo-sie-w-Ostrodzie.html</ref> |
Miejscowość w 2010 roku liczyła 192 mieszkańców. | Miejscowość w 2010 roku liczyła 192 mieszkańców. | ||
| − | + | <br/><br/> | |
| − | <br/> | ||
| − | |||
== Położenie == | == Położenie == | ||
| − | Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na [[Pojezierze Olsztyńskie|Pojezierzu Olszyńskim]], 4 km na zachód od [[Jonkowo|Jonkowa]] i 8 km na zachód od [[Olsztyn|Olsztyna]]; przebiega przez nią linia kolejowa na odcinku Olsztyn | + | Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na [[Pojezierze Olsztyńskie|Pojezierzu Olszyńskim]], 4 km na zachód od [[Jonkowo|Jonkowa]] i 8 km na zachód od [[Olsztyn|Olsztyna]]; przebiega przez nią linia kolejowa na odcinku Olsztyn – [[Morąg]]. |
<br/> | <br/> | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | + | Nazwa wsi wywodzi się od istniejącego tu we wczesnym średniowieczu [[Prusowie|pruskiego]] pola osadniczego zwanego ''Gudicus''. Wieś została założona w 1346 roku, gdy [[kapituła warmińska]] nadała ośmiu Prusom 20 łanów, na których miały istnieć cztery zagrody, a wkrótce potem powstały tu jeszcze dwa dodatkowe gospodarstwa. Z kolei w 1355 roku kapituła nadała tu pięć łanów dwóm Prusom z obowiązkiem wystawienia jednej służby zbrojnej. | |
| − | + | Godki były kilkakrotnie niszczone podczas wojen polsko-krzyżackich w XV i w początkach XVI wieku. Proces ponownego zagospodarowania opuszczonych łanów kapituła rozpoczęła około 1551 roku; wtedy to sześć łanów na [[prawo magdeburskie|prawie magdeburskim]] zakupił burgrabia olsztyński Peter von Pfaff. W połowie XVII stulecia Godki posiadały już 30 łanów ziemi, z których tylko dwa były opuszczone, a pozostałe należały do dwóch sołtysów i trzech chłopów czynszowych. | |
| − | [[ | ||
| − | |||
| + | U schyłku XVIII wieku Godki obejmowały obszar 28 łanów, z czego 12 łanów na prawie magdeburskim, 11 na [[prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]] (czynszowe) oraz pięć na [[prawo pruskie|prawie pruskim]]. Po reformach uwłaszczeniowych na początku XIX wieku chłopi za odszkodowaniem otrzymali uprawianą przez siebie ziemię. Pod koniec tego samego stulecia wieś miała 570 ha powierzchni (w tym 1/10 stanowiły lasy). | ||
| − | + | Przed II wojną światową we wsi działała biblioteka [[Polsko-Katolickie Towarzystwo Szkolne na Warmię|Polsko-Katolickiego Towarzystwa Szkolnego na Warmię]]. W 1926 roku bibliotekarzem był tu Wincenty Meteblowski. W tym czasie w Godkach funkcjonowała jednoklasowa szkoła. | |
| − | + | We wsi działa obecnie sklep spożywczo-przemysłowy. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| + | Liczba mieszkańców w następujących latach wynosiła: | ||
| + | *1857 – 157 osób | ||
| + | *1861 – 142 osoby | ||
| + | *1933 – 252 osoby | ||
| + | *1939 – 230 osób | ||
== Turystyka== | == Turystyka== | ||
| − | W miejscowości funkcjonuje | + | W miejscowości funkcjonuje Edukacyjne Gospodarstwo Ekologiczne D. K. Łepkowscy. |
<br/> | <br/> | ||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | * | + | *siedem tradycyjnych warmińskich kapliczek przydrożnych z XIX i początku XX wieku (zob. m.in. [[kapliczka z dzwonniczką w Gotkach]] (Gotki to nazwa stacji kolejowej w Godkach) |
| − | < | + | |
| + | ==Przypisy== | ||
| + | <references/> | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | + | ''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.<br/> | |
| − | + | Syrwid Robert, ''Warmińska gmina Jonkowo: historia i współczesność'', Jonkowo 2010.<br/> | |
| − | + | [http://www.jonkowo.pl/index.php?option=com_content&view=category&id=9&Itemid=137| jonkowo.pl] 05.03.2014]<br/> | |
| − | + | [http://bip.warmia.mazury.pl/jonkowo_gmina_wiejska/161/Studium_uwarunkowan_i_kierunkow_zagospodarowania_przestrzennego/| bip.warmia.mazury.pl, Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Jonkowo] [05.03.2014]<br/> | |
| − | + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [05.03.2014]<br/> | |
| − | + | [http://www.verwaltungsgeschichte.de/allenstein.html| verwaltungsgeschichte.de] [05.03.2014]<br/> | |
| − | + | [http://www.domwarminski.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=355:slownik-geograficzny-godki&catid=52:slownik-geograficzny-krolestwa-polskiego&Itemid=182| Dom Warmiński] [05.03.2014]<br/> | |
| − | + | [http://www.ciekawemazury.pl/info.htm#2138/pl/i/godki_-_warminskie_kapliczki_ze_zbiorow_miroslawa_bojenki| ciekawemazury.pl] [05.03.2014]<br/> | |
| − | + | [http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/miejsca/kapliczki/godki| rowery.olsztyn.pl] [05.03.2014]<br/> | |
<br/> | <br/> | ||
| − | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat olsztyński]] [[Kategoria: | + | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat olsztyński]] [[Kategoria: Jonkowo (gmina wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]] [[Kategoria: 1301-1400]] |
Aktualna wersja na dzień 14:09, 15 mar 2018
| Godki | |
| | |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | olsztyński |
| Gmina | Jonkowo |
| Liczba ludności (2010) | 192 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Godki | |
| Położenie na mapie Polski  Godki | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Godki (niem. Gottken) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Jonkowo. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Janina Tyburska.[1]
Miejscowość w 2010 roku liczyła 192 mieszkańców.
Położenie
Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Pojezierzu Olszyńskim, 4 km na zachód od Jonkowa i 8 km na zachód od Olsztyna; przebiega przez nią linia kolejowa na odcinku Olsztyn – Morąg.
Dzieje miejscowości
Nazwa wsi wywodzi się od istniejącego tu we wczesnym średniowieczu pruskiego pola osadniczego zwanego Gudicus. Wieś została założona w 1346 roku, gdy kapituła warmińska nadała ośmiu Prusom 20 łanów, na których miały istnieć cztery zagrody, a wkrótce potem powstały tu jeszcze dwa dodatkowe gospodarstwa. Z kolei w 1355 roku kapituła nadała tu pięć łanów dwóm Prusom z obowiązkiem wystawienia jednej służby zbrojnej.
Godki były kilkakrotnie niszczone podczas wojen polsko-krzyżackich w XV i w początkach XVI wieku. Proces ponownego zagospodarowania opuszczonych łanów kapituła rozpoczęła około 1551 roku; wtedy to sześć łanów na prawie magdeburskim zakupił burgrabia olsztyński Peter von Pfaff. W połowie XVII stulecia Godki posiadały już 30 łanów ziemi, z których tylko dwa były opuszczone, a pozostałe należały do dwóch sołtysów i trzech chłopów czynszowych.
U schyłku XVIII wieku Godki obejmowały obszar 28 łanów, z czego 12 łanów na prawie magdeburskim, 11 na prawie chełmińskim (czynszowe) oraz pięć na prawie pruskim. Po reformach uwłaszczeniowych na początku XIX wieku chłopi za odszkodowaniem otrzymali uprawianą przez siebie ziemię. Pod koniec tego samego stulecia wieś miała 570 ha powierzchni (w tym 1/10 stanowiły lasy).
Przed II wojną światową we wsi działała biblioteka Polsko-Katolickiego Towarzystwa Szkolnego na Warmię. W 1926 roku bibliotekarzem był tu Wincenty Meteblowski. W tym czasie w Godkach funkcjonowała jednoklasowa szkoła.
We wsi działa obecnie sklep spożywczo-przemysłowy.
Liczba mieszkańców w następujących latach wynosiła:
- 1857 – 157 osób
- 1861 – 142 osoby
- 1933 – 252 osoby
- 1939 – 230 osób
Turystyka
W miejscowości funkcjonuje Edukacyjne Gospodarstwo Ekologiczne D. K. Łepkowscy.
Zabytki
- siedem tradycyjnych warmińskich kapliczek przydrożnych z XIX i początku XX wieku (zob. m.in. kapliczka z dzwonniczką w Gotkach (Gotki to nazwa stacji kolejowej w Godkach)
Przypisy
Bibliografia
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Syrwid Robert, Warmińska gmina Jonkowo: historia i współczesność, Jonkowo 2010.
jonkowo.pl 05.03.2014]
bip.warmia.mazury.pl, Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Jonkowo [05.03.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
verwaltungsgeschichte.de [05.03.2014]
Dom Warmiński [05.03.2014]
ciekawemazury.pl [05.03.2014]
rowery.olsztyn.pl [05.03.2014]
