Andrzej Thiel

Andrzej Thiel
bp Andrzej Thiel Źródło: Poczet biskupów warmińskich, red. Stanisław Achremczyk, Olsztyn 2008, 510 ss.
Data i miejsce urodzenia	26 IX 1826 r. Tłokowo koło Jezioran
Data i miejsce śmierci	17 VII 1908 r. Frombork
Miejsce spoczynku	Katedra fromborska

Andrzej Thiel (ur. 26 IX 1826 r. w Tłokowie koło Jezioran, zm. 17 VII 1908 r. we Fromborku) – biskup warmiński w latach 1886–1908.

Życiorys

Szkoła i wykształcenie

W wieku 11 lat podjął naukę w gimnazjum reszelskim. Koszty utrzymania w szkole ojciec pokrywał produktami z gospodarstwa. W 1984 r. Thiel przeniósł się do gimnazjum w Braniewie. Następnie uczył się w Liceum Hosianum w Braniewie. 30 września 1849 r. przyjął święcenia kapłańskie. W 1851 r. rozpoczął studia we Wrocławiu. W 1853 r. uzyskał stopień licencjata w zakresie teologii. W tym samym roku habilitował się z historii Kościoła i prawa kościelnego w Liceum Hosianum w Braniewie. W 1859 r. został doktorem teologii na Uniwersytecie Wrocławskim. 11 lipca 1858 r. był już profesorem zwyczajnym.

Działalność

Andrzej Thiel pierwszą posługę duszpasterską pełnił w Kłajpedzie oraz w Drangowskich na pruskiej Litwie. Był sekretarzem Towarzystwa św. Wojciecha na Mazurach. Pracował jako wykładowca w Liceum Hosianum w Braniewie.

Thiel cieszył się zaufaniem władz państwowych. Na soborze watykańskim był doradcą teologicznym poselstwa pruskiego w państwie watykańskim. 16 września 1870 r. został kanonikiem warmińskim, a w 1871 r. wikariuszem generalnym. 25 marca 1885 r. otrzymał tytuł biskupiego komisarza Zgromadzenia Sióstr św. Katarzyny. 15 grudnia 1885 r. wybrano go na biskupa warmińskiego. 12 lutego 1886 r. uzyskał potwierdzenie od papieża.

Thiel przyczynił się do wydania kalendarza warmińskiego. Był jednym ze współzałożycieli Warmińskiego Towarzystwa Historycznego, które wydawało m. in. "Zeitschrift". Właśnie w tym wydawnictwie opublikował Thiel m. in.: "Stosunek biskupa Łukasza Watzenrodego do zakonu krzyżackiego", "Uprawa lnu i handel lnem na Warmii". Thiel wydał także tom korespondencji papieskich.
Thiel w czasie swoich rządów na Warmii borykał się z problemem małej liczby duszpasterzy. Przywiązywał duże znaczenie do rozbudowy Kościoła katolickiego w diasporze na Mazurach. Za jego rządów powstało 13 nowych parafii zlokalizowanych w: Górowie Iławeckim, Robkojen koło Kłajpedy, Dżwierzutach, Szczytnie, Kętrzynie, Bartoszycach, Runowie, Olsztynku, Lugowoje, Pasymiu, Kobułtach, Ełku. Powołano także wikariaty w: Gołdapi, Orzechowie, Gusiewie. Biskup zachęcał do odnowienia zwyczaju kolęd i pogłębienia świadomości religijnej diecezjan. Zwracał uwagę na sytuację socjalną wiernych. Dążył do szerszego otwarcia Kościoła na społeczeństwo. Odnowił bank miłosierdzia. Rozwijał ruch trzeźwości oraz działalność charytatywną. Otworzył sierociniec w Ornecie i w Sztumie.
Thiel ograniczył język polski w biskupstwie warmińskim. W 1887 r. wprowadził język niemiecki do kościołów w południowej Warmii oraz specjalne nabożeństwo z okazji setnej rocznicy urodzin Wilhelma I, który przyczynił się do Kulturkampfu. Odmawiał druku polskich książek. Nie popierał lekcji religii w języku polskim i krzewienia polskości.

Ciekawostki

• Andrzej Thiel był najstarszym synem Jana - właściciela niewielkiego majątku gospodarskiego i Magdaleny z domu Bischoff. Jego siostra wstąpiła do Zgromadzenia Sióstr Katarzynek i przebywała w Ornecie.

• W 1894 r. z inicjatywy biskupa wzniesiona została we Fromborku kapliczka ku czci św. Józefa. Była ona wyrazem hołdu złożonego biskupowi Józefowi Ambrożemu Geritzowi.

Bibliografia

Obłąk Jan, Kopiczko Andrzej, Historia Diecezji i Archidiecezji Warmińskiej, Olsztyn 2010, 261 ss.
Poczet biskupów warmińskich, pod red. Stanisława Achremczyka, Olsztyn 2008, 510 ss.