Chełchy: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Religia) |
|||
| (Nie pokazano 2 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
| Linia 30: | Linia 30: | ||
|www = | |www = | ||
}}<br/> | }}<br/> | ||
| − | '''Chełchy''' (niem. ''Chelchen'', od 1938 r. ''Kelchendorf'') – wieś sołecka w Polsce położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat ełcki|powiecie ełckim]], w [[Ełk (gmina wiejska)|gminie Ełk]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała [[Podział administracyjny |administracyjnie]] do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 442 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje | + | '''Chełchy''' (niem. ''Chelchen'', od 1938 r. ''Kelchendorf'') – wieś sołecka w Polsce położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat ełcki|powiecie ełckim]], w [[Ełk (gmina wiejska)|gminie Ełk]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała [[Podział administracyjny |administracyjnie]] do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 442 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Stefan Kozikowski. |
| − | |||
== Położenie == | == Położenie == | ||
| Linia 38: | Linia 37: | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Wieś została założona w ramach kolonizacji przez [[Zakon Krzyżacki]] południowych i wschodnich obszarów państwa. Początki wsi datuje się na rok 1431, co sprawia, że jest to jedna z najstarszych miejscowości na terenie powiatu ełckiego. W rzeczonym roku wielki mistrz [[Paweł von Rusdorf]] nadał dwoma oddzielnymi przywilejami dobra liczące po 15 łanów Tworkowi Pobużaninowi i Piotrowi Grzymale – oba na [[Prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]]. W XV i XVI wieku osada występowała pod nazwami ''Kelchenn'', ''Kelchen'' oraz pod tą, która ostatecznie się ustaliła: ''Chelchen''. Wieś należała do [[Parafia ewangelicka w Ełku|parafii ewangelickiej w Ełku]]. W drugiej połowie XVI wieku przeważającą większość mieszkańców stanowili Niemcy, którzy osiedlili się we wsi około roku 1558. W 1664 r. Chełchy stanowiły majątek ziemski należący do [[Wilhelm von Medum| Wilhelma von Medum]], a w 1683 roku ponownie zmieniły właściciela, stając się własnością [[Albert von Dzingel|Albrechta Baltazara von Dzingela]]. W połowie XVIII stulecia Chełchy składały się z 30 domów. Według danych z lat 1740–1742 miejscowość posiadała własną szkołę. Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa. | + | Wieś została założona w ramach kolonizacji przez [[Zakon Krzyżacki]] południowych i wschodnich obszarów państwa. Początki wsi datuje się na rok 1431, co sprawia, że jest to jedna z najstarszych miejscowości na terenie powiatu ełckiego. W rzeczonym roku wielki mistrz [[Paweł von Rusdorf]] nadał dwoma oddzielnymi przywilejami dobra liczące po 15 łanów Tworkowi Pobużaninowi i Piotrowi Grzymale – oba na [[Prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]]. W XV i XVI wieku osada występowała pod nazwami ''Kelchenn'', ''Kelchen'' oraz pod tą, która ostatecznie się ustaliła: ''Chelchen''. Wieś należała do [[Parafia ewangelicka w Ełku|parafii ewangelickiej w Ełku]]. W drugiej połowie XVI wieku przeważającą większość mieszkańców stanowili Niemcy, którzy osiedlili się we wsi około roku 1558. W 1664 r. Chełchy stanowiły majątek ziemski należący do [[Wilhelm von Medum| Wilhelma von Medum]], a w 1683 roku ponownie zmieniły właściciela, stając się własnością [[Albert von Dzingel|Albrechta Baltazara von Dzingela]]. W połowie XVIII stulecia Chełchy składały się z 30 domów. Według danych z lat 1740–1742 miejscowość posiadała własną szkołę. Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa. 19 października 2010 roku patronem szkoły podstawowej w Chełchach został Lech Kaczyński; jest to pierwsza placówka oświatowa w Polsce nosząca imię zmarłego prezydenta, który zginął w katastrofie polskiego Tu-154 w Smoleńsku. Patronem gimnazjum wchodzącego wraz ze szkołą podstawową w skład Zespołu Szkół Samorządowych w Chełchach został ks. Jerzy Popiełuszko. |
Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach: | Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach: | ||
| Linia 63: | Linia 62: | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | + | Białuński Grzegorz, ''Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie)'', Olsztyn 2002.<br> | |
| − | + | Kawecki Jan, Roman Bolesław, ''Ełk. Z dziejów miasta i powiatu'', Olsztyn 1970.<br> | |
| − | + | Kessert Andreas, ''Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich'', przeł. Barbara Ostrowska'', Warszawa 2004. <br> | |
| − | + | ''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.<br> | |
| − | + | [http://www.stat.gov.pl/ Bank Danych Lokalnych GUS] [22.07.2013]<br> | |
| − | + | [http://www.bip.wuoz.olsztyn.pl/ Wojewódzka Ewidencja zabytków] [22.07.2013]<br> | |
| − | + | [http://elk-ug.bip.eur.pl/ Strona Urzędu Gminy Ełk] [28.08.2013] | |
| − | + | ||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
Aktualna wersja na dzień 07:08, 28 kwi 2020
| Chełchy | |
| | |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | ełcki |
| Gmina | Ełk |
| Liczba ludności (2010) | 442 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 87 |
| Kod pocztowy | 19-300 |
| Tablice rejestracyjne | NEL |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Chełchy | |
| Położenie na mapie Polski  Chełchy | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Chełchy (niem. Chelchen, od 1938 r. Kelchendorf) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie ełckim, w gminie Ełk. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. W 2010 roku wieś liczyła 442 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Stefan Kozikowski.
Spis treści
Położenie
Miejscowość położona w południowej części Pojezierza Ełckiego, będącego środkową częścią Pojezierza Mazurskiego, w odległości 11 km od Ełku.
Dzieje miejscowości
Wieś została założona w ramach kolonizacji przez Zakon Krzyżacki południowych i wschodnich obszarów państwa. Początki wsi datuje się na rok 1431, co sprawia, że jest to jedna z najstarszych miejscowości na terenie powiatu ełckiego. W rzeczonym roku wielki mistrz Paweł von Rusdorf nadał dwoma oddzielnymi przywilejami dobra liczące po 15 łanów Tworkowi Pobużaninowi i Piotrowi Grzymale – oba na prawie chełmińskim. W XV i XVI wieku osada występowała pod nazwami Kelchenn, Kelchen oraz pod tą, która ostatecznie się ustaliła: Chelchen. Wieś należała do parafii ewangelickiej w Ełku. W drugiej połowie XVI wieku przeważającą większość mieszkańców stanowili Niemcy, którzy osiedlili się we wsi około roku 1558. W 1664 r. Chełchy stanowiły majątek ziemski należący do Wilhelma von Medum, a w 1683 roku ponownie zmieniły właściciela, stając się własnością Albrechta Baltazara von Dzingela. W połowie XVIII stulecia Chełchy składały się z 30 domów. Według danych z lat 1740–1742 miejscowość posiadała własną szkołę. Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa. 19 października 2010 roku patronem szkoły podstawowej w Chełchach został Lech Kaczyński; jest to pierwsza placówka oświatowa w Polsce nosząca imię zmarłego prezydenta, który zginął w katastrofie polskiego Tu-154 w Smoleńsku. Patronem gimnazjum wchodzącego wraz ze szkołą podstawową w skład Zespołu Szkół Samorządowych w Chełchach został ks. Jerzy Popiełuszko.
Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach:
- 1857 r. – 318 osób
- 1925 r. – 278 osób
- 1933 r. – 269 osób
- 1939 r. – 275 osób
- 1988 r. – 464 osoby
Religia
Znajdujący się tu kościół od 1991 r. jest siedzibą parafii rzymskokatolickiej pw. św. Brata Alberta Chmielowskiego.
Zabytki
- zdewastowany cmentarz ewangelicki z XIX w., położony w odległości około 150 m od szosy Chełchy – Ełk w kierunku zachodnim
Turystyka
- spływ kajakowy: Lega – Jezioro Selment – Chełchy
Bibliografia
Białuński Grzegorz, Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
Kawecki Jan, Roman Bolesław, Ełk. Z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1970.
Kessert Andreas, Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich, przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Bank Danych Lokalnych GUS [22.07.2013]
Wojewódzka Ewidencja zabytków [22.07.2013]
Strona Urzędu Gminy Ełk [28.08.2013]
Przypisy
