Chełchy: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Zabytki:) |
|||
| (Nie pokazano 17 wersji utworzonych przez 6 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
| − | + | |nazwa = Chełchy | |
|herb wsi = | |herb wsi = | ||
|flaga wsi = | |flaga wsi = | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
| − | |dopełniacz wsi = | + | |dopełniacz wsi = Chełcheł |
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = |
| − | |rodzaj miejscowości = | + | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka |
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
|powiat = ełcki | |powiat = ełcki | ||
| Linia 17: | Linia 16: | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
|liczba ludności = 442 | |liczba ludności = 442 | ||
| − | |rok = | + | |rok = 2010 |
| − | |strefa numeracyjna = | + | |strefa numeracyjna = (+48) 87 |
| − | |kod pocztowy = | + | |kod pocztowy = 19-300 |
| − | |tablice rejestracyjne = | + | |tablice rejestracyjne = NEL |
|SIMC = | |SIMC = | ||
|mapa wsi = | |mapa wsi = | ||
| Linia 30: | Linia 29: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }}<br/> |
| − | < | + | '''Chełchy''' (niem. ''Chelchen'', od 1938 r. ''Kelchendorf'') – wieś sołecka w Polsce położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat ełcki|powiecie ełckim]], w [[Ełk (gmina wiejska)|gminie Ełk]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała [[Podział administracyjny |administracyjnie]] do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 442 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Stefan Kozikowski. |
| − | |||
| − | W latach | ||
| − | |||
| + | == Położenie == | ||
| + | Miejscowość położona w południowej części [[Pojezierze Ełckie|Pojezierza Ełckiego]], będącego środkową częścią [[Pojezierze Mazurskie|Pojezierza Mazurskiego]], w odległości 11 km od [[Ełk|Ełku]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | == | + | == Dzieje miejscowości == |
| − | + | Wieś została założona w ramach kolonizacji przez [[Zakon Krzyżacki]] południowych i wschodnich obszarów państwa. Początki wsi datuje się na rok 1431, co sprawia, że jest to jedna z najstarszych miejscowości na terenie powiatu ełckiego. W rzeczonym roku wielki mistrz [[Paweł von Rusdorf]] nadał dwoma oddzielnymi przywilejami dobra liczące po 15 łanów Tworkowi Pobużaninowi i Piotrowi Grzymale – oba na [[Prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]]. W XV i XVI wieku osada występowała pod nazwami ''Kelchenn'', ''Kelchen'' oraz pod tą, która ostatecznie się ustaliła: ''Chelchen''. Wieś należała do [[Parafia ewangelicka w Ełku|parafii ewangelickiej w Ełku]]. W drugiej połowie XVI wieku przeważającą większość mieszkańców stanowili Niemcy, którzy osiedlili się we wsi około roku 1558. W 1664 r. Chełchy stanowiły majątek ziemski należący do [[Wilhelm von Medum| Wilhelma von Medum]], a w 1683 roku ponownie zmieniły właściciela, stając się własnością [[Albert von Dzingel|Albrechta Baltazara von Dzingela]]. W połowie XVIII stulecia Chełchy składały się z 30 domów. Według danych z lat 1740–1742 miejscowość posiadała własną szkołę. Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa. 19 października 2010 roku patronem szkoły podstawowej w Chełchach został Lech Kaczyński; jest to pierwsza placówka oświatowa w Polsce nosząca imię zmarłego prezydenta, który zginął w katastrofie polskiego Tu-154 w Smoleńsku. Patronem gimnazjum wchodzącego wraz ze szkołą podstawową w skład Zespołu Szkół Samorządowych w Chełchach został ks. Jerzy Popiełuszko. | |
| − | |||
| − | + | Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach: | |
| − | + | *1857 r. – 318 osób | |
| − | + | *1925 r. – 278 osób | |
| − | + | *1933 r. – 269 osób | |
| − | + | *1939 r. – 275 osób | |
| − | + | *1988 r. – 464 osoby | |
| − | |||
| + | ==Religia == | ||
| + | Znajdujący się tu [[Kościół pw. św. Brata Alberta Chmielowskiego w Chełchach|kościół]] od 1991 r. jest siedzibą [[Parafia pw. św. Brata Alberta Chmielowskiego w Chełchach|parafii rzymskokatolickiej pw. św. Brata Alberta Chmielowskiego]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | === | + | == Zabytki == |
| + | *zdewastowany cmentarz ewangelicki z XIX w., położony w odległości około 150 m od szosy Chełchy – Ełk w kierunku zachodnim | ||
| − | + | == Turystyka == | |
| + | *spływ kajakowy: [[Rzeka Lega| Lega]] – [[Jezioro Selment|Jezioro Selment]] – Chełchy | ||
| + | == Bibliografia == | ||
| + | Białuński Grzegorz, ''Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie)'', Olsztyn 2002.<br> | ||
| + | Kawecki Jan, Roman Bolesław, ''Ełk. Z dziejów miasta i powiatu'', Olsztyn 1970.<br> | ||
| + | Kessert Andreas, ''Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich'', przeł. Barbara Ostrowska'', Warszawa 2004. <br> | ||
| + | ''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.<br> | ||
| + | [http://www.stat.gov.pl/ Bank Danych Lokalnych GUS] [22.07.2013]<br> | ||
| + | [http://www.bip.wuoz.olsztyn.pl/ Wojewódzka Ewidencja zabytków] [22.07.2013]<br> | ||
| + | [http://elk-ug.bip.eur.pl/ Strona Urzędu Gminy Ełk] [28.08.2013] | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
| − | + | <references/> | |
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Powiat ełcki]] | |
| − | + | [[Kategoria: Ełk (gmina wiejska)]] | |
| − | + | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | |
| − | [[Kategoria: | + | [[Kategoria: 1401-1500]] |
| − | [[ | ||
Aktualna wersja na dzień 07:08, 28 kwi 2020
| Chełchy | |
| | |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | ełcki |
| Gmina | Ełk |
| Liczba ludności (2010) | 442 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 87 |
| Kod pocztowy | 19-300 |
| Tablice rejestracyjne | NEL |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Chełchy | |
| Położenie na mapie Polski  Chełchy | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Chełchy (niem. Chelchen, od 1938 r. Kelchendorf) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie ełckim, w gminie Ełk. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. W 2010 roku wieś liczyła 442 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Stefan Kozikowski.
Spis treści
Położenie
Miejscowość położona w południowej części Pojezierza Ełckiego, będącego środkową częścią Pojezierza Mazurskiego, w odległości 11 km od Ełku.
Dzieje miejscowości
Wieś została założona w ramach kolonizacji przez Zakon Krzyżacki południowych i wschodnich obszarów państwa. Początki wsi datuje się na rok 1431, co sprawia, że jest to jedna z najstarszych miejscowości na terenie powiatu ełckiego. W rzeczonym roku wielki mistrz Paweł von Rusdorf nadał dwoma oddzielnymi przywilejami dobra liczące po 15 łanów Tworkowi Pobużaninowi i Piotrowi Grzymale – oba na prawie chełmińskim. W XV i XVI wieku osada występowała pod nazwami Kelchenn, Kelchen oraz pod tą, która ostatecznie się ustaliła: Chelchen. Wieś należała do parafii ewangelickiej w Ełku. W drugiej połowie XVI wieku przeważającą większość mieszkańców stanowili Niemcy, którzy osiedlili się we wsi około roku 1558. W 1664 r. Chełchy stanowiły majątek ziemski należący do Wilhelma von Medum, a w 1683 roku ponownie zmieniły właściciela, stając się własnością Albrechta Baltazara von Dzingela. W połowie XVIII stulecia Chełchy składały się z 30 domów. Według danych z lat 1740–1742 miejscowość posiadała własną szkołę. Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa. 19 października 2010 roku patronem szkoły podstawowej w Chełchach został Lech Kaczyński; jest to pierwsza placówka oświatowa w Polsce nosząca imię zmarłego prezydenta, który zginął w katastrofie polskiego Tu-154 w Smoleńsku. Patronem gimnazjum wchodzącego wraz ze szkołą podstawową w skład Zespołu Szkół Samorządowych w Chełchach został ks. Jerzy Popiełuszko.
Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach:
- 1857 r. – 318 osób
- 1925 r. – 278 osób
- 1933 r. – 269 osób
- 1939 r. – 275 osób
- 1988 r. – 464 osoby
Religia
Znajdujący się tu kościół od 1991 r. jest siedzibą parafii rzymskokatolickiej pw. św. Brata Alberta Chmielowskiego.
Zabytki
- zdewastowany cmentarz ewangelicki z XIX w., położony w odległości około 150 m od szosy Chełchy – Ełk w kierunku zachodnim
Turystyka
- spływ kajakowy: Lega – Jezioro Selment – Chełchy
Bibliografia
Białuński Grzegorz, Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
Kawecki Jan, Roman Bolesław, Ełk. Z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1970.
Kessert Andreas, Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich, przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Bank Danych Lokalnych GUS [22.07.2013]
Wojewódzka Ewidencja zabytków [22.07.2013]
Strona Urzędu Gminy Ełk [28.08.2013]
Przypisy
