Nowa Wieś Ełcka: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(Utworzono nową stronę " {{Wieś infobox |nazwa = Nowa Wieś Ełcka |herb wsi = |flaga wsi = |herb artykuł = |dopełniacz wsi = P...")
 
 
(Nie pokazano 33 wersji utworzonych przez 7 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
 
 
{{Wieś infobox
 
{{Wieś infobox
 
  |nazwa                = Nowa Wieś Ełcka
 
  |nazwa                = Nowa Wieś Ełcka
Linia 6: Linia 4:
 
  |flaga wsi            =
 
  |flaga wsi            =
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
  |dopełniacz wsi        = Pole-obowiązkowe  
+
  |dopełniacz wsi        = Nowej Wsi Ełckiej  
  |zdjęcie              = Pole-obowiązkowe 
+
  |zdjęcie              =  
  |opis zdjęcia          = Pole-obowiązkowe   
+
  |opis zdjęcia          =  
  |rodzaj miejscowości  =
+
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
 
  |powiat                = ełcki
 
  |powiat                = ełcki
Linia 16: Linia 14:
 
  |sołectwo              =
 
  |sołectwo              =
 
  |wysokość              =
 
  |wysokość              =
  |liczba ludności      = 1689
+
  |liczba ludności      = 1 689
  |rok                  = 2009
+
  |rok                  = 2010
 
  |strefa numeracyjna    =(+48) 87
 
  |strefa numeracyjna    =(+48) 87
 
  |kod pocztowy          =19-321
 
  |kod pocztowy          =19-321
Linia 30: Linia 28:
 
  |wikisłownik          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |www                  =
 
  |www                  =
}}
+
}}<br/>
<big>''' Miejscowość(-Nazwa'''</big> (do RRRR r. ....) –
+
''' Nowa Wieś Ełcka''' (niem. ''Neuendorf'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie |województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat ełcki|powiecie ełckim]], w [[Ełk (gmina wiejska)|gminie Ełk]].
 
+
Do 1954 roku miejscowość była siedzibą gminy Nowa Wieś Ełcka.  
<br/>
+
W latach 1975–1998 Nowa Wieś Ełcka [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 1 689 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Michał Rutkowski.
 
 
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
 
  
 +
== Położenie ==
 +
Nowa Wieś Ełcka jest położona w odległości 6 km na południe od [[Ełk|Ełku]] nad rzeką [[Rzeka Ełk|Ełk]]. [[Jezioro Żabie Oczko]] (Herta Duża) znajduje się w odległości 2,3 km od miejscowości.
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Dzieje miejscowości ===
+
== Dzieje miejscowości ==
 +
Powstanie wsi wiąże się z nadaniem przywileju lokacyjnego w roku 1439 Filipowi Elandowi, który miał założyć nową osadę na 36 łanach na [[Prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]]. W kolejnym stuleciu Nowa Wieś Ełcka (''Neffdorfen'', potem ''Newendorff'') składała się z 55 gospodarstw. Miejscowość pojawia się w wykazie osad [[Prokuratoria ełcka|prokuratorii ełckiej]] z lat 1510–1511. Na początku XVII wieku Nową Wieś Ełcką zamieszkiwali wyłącznie Polacy. Rok 1656 i wydarzenia związane z najazdem tatarskim przyczyniły się do ogromnych zniszczeń i zubożenia miejscowości.
  
<br/>
+
Kolejnym ciosem dla miejscowości okazała się szalejąca w latach 1709–1711 epidemia dżumy, która doprowadziła do śmierci 1/3 mieszkańców. W drugiej połowie XVIII wieku miejscowość składała się z 43 domów. W tym okresie we wsi działała papiernia, produkująca kilka gatunków papieru ze znakami wodnymi, który eksportowano do Królewca. Według źródeł z lat 1740-1742 w miejscowości działała szkoła.
  
=== Ludzie związani z miejscowością: ===
+
Śmiertelne żniwo zebrała niestety epidemia cholery w okresie wojen napoleońskich. W latach 20. XIX wieku wieś zamieszkiwało 400 osób. W latach 80. XIX wieku w miejscowości wybudowano stację kolejową. Na przełomie XIX i XX wieku w Nowej Wsi Ełckiej powstała cegielnia, gorzelnie i elektrownia. W czasie [[I wojna światowa na Warmii i Mazurach|I wojny światowej]] spłonęła połowa budynków w miejscowości. W roku 1939 Nową Wieś Ełcką zamieszkiwało 1 103 mieszkańców.
  
 +
Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.
 
<br/>
 
<br/>
  
 +
== Szkolnictwo==
 +
Sektor szkolnictwa w miejscowości reprezentuje [[Gimnazjum w Nowej Wsi Ełckiej|Gimnazjum im. Jana Bytnara ps. "Rudy"]]<ref>[http://www.nwe.strefa.pl/ Strona Gimnazjum w Nowej Wsi Ełckiej] [28.08.2013]</ref> i [[Zespół Szkolno-Przedszkolny w Nowej Wsi Ełckiej|Zespół Szkolno–Przedszkolny]]<ref>[http://zspnwe.fantex.pl/o-szkole.html/ Strona Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Nowej Wsi Ełckiej] [28.08.2013]</ref>.
 +
==Kultura ==
 +
W miejscowości działają zespoły i grupy artystyczne:
 +
*zespół ludowy [[lkwim:Zespół „Zielona Dąbrowa” |"Zielona Dąbrowa"]]
 +
*zespół [[„Perełka” z Nowej Wsi Ełckiej |"Perełka"]], działający przy tutejszym [[Dom Pomocy Społecznej w Nowej Wsi Ełckiej |Domu Pomocy Społecznej]]
 +
*[[Dziecięcy Zespół Teatralny „Balbinka”|Dziecięcy Zespół Teatralny „Balbinka”]] 
 +
*[[Stowarzyszenie Przyjaciół Osób Niepełnosprawnych "Przystań" w Nowej Wsi Ełckiej |Stowarzyszenie Przyjaciół Osób Niepełnosprawnych "Przystań"]].
  
[[File:Obrazek-nazwa.jpg|thumb|Miejscowość-Opis-Ryzunku]]
+
== Religia ==
 +
We wsi znajduje się siedziba lokalnej [[Parafia pw. św. Józefa Rzemieślnika w Nowej Wsi Ełckiej |parafii rzymskokatolickiej]].
  
=== Zabytki: ===
+
== Zabytki ==
 +
*z okresu I wojny światowej mogiła przy ulicy Sportowej, w której pochowano 11 niemieckich żołnierzy
 +
*przy przejeździe kolejowym linii Ełk – [[Pisz]] pojedyncza mogiła żołnierza niemieckiego poległego w lutym 1915 r.
 +
*kwatera wojenna z czasów I wojny światowej; miejsce spoczynku 36 żołnierzy niemieckich i 29 żołnierzy rosyjskich
 +
*pomnik ku czci poległych w latach 1914–1918
  
[[File:Obrazek-nazwa.jpg|thumb|Miejscowość-Opis-Ryzunku]]
+
== Bibliografia ==
 +
Białuński Grzegorz, ''Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie)'', Olsztyn 2002.<br/>
 +
Kawecki Jan, Roman Bolesław, ''Ełk. Z dziejów miasta i powiatu'', Olsztyn 1970.<br/>
 +
Orłowicz Mieczysław, ''Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii'', na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991. <br/>
 +
''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.<br/>
 +
[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/miejsc_w.display?p_id=5801&p_token=0.6917059034374095/ Bank Danych Lokalnych GUS] [25.07.2013]<br/>
 +
[http://www.verwaltungsgeschichte.de/lyck.html/ Deutsche Verwaltungsgeschichte] [25.07.2013]<br/>
 +
[http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/miejsca/1914/warminsko-mazurskie/nowa_wies_elcka/ Olsztyńska Strona Rowerowa]  [25.07.2013]<br/>
 +
[http://cmentarzewojenne.wordpress.com/2013/03/30/nowa-wies-elcka-niemiecka-zbiorowa-mogila-wojenna-przy-ulicy-sportowej/ Strona poświęcona cmentarzom i pomnikom wojennym w powiecie ełckim] [25.07.2013]
  
<br/>
 
 
=== Bibliografia: ===
 
#
 
#
 
#Bank Danych Lokalnych GUS: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/miejsc_w.display?p_id=5801&p_token=0.6917059034374095 [data dostępu: 25.07.2013]
 
#
 
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}
 
+
<references/>
  
 
<br/>
 
<br/>
  
== Zobacz też ==
+
[[Kategoria: Powiat ełcki]]
 
+
[[Kategoria: Ełk (gmina wiejska)]]
 
+
[[Kategoria: Wsie sołeckie]]
[[Kategoria: Miejscowość]]
+
[[Kategoria: 1401-1500]]
[[Użytkownik:Emzet|Emzet]] ([[Dyskusja użytkownika:Emzet|dyskusja]]) 21:10, 9 wrz 2013 (CEST)
 

Aktualna wersja na dzień 07:15, 28 kwi 2020

Nowa Wieś Ełcka

Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat ełcki
Gmina Ełk
Liczba ludności (2010) 1 689
Strefa numeracyjna (+48) 87
Kod pocztowy 19-321
Tablice rejestracyjne NEL
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Nowa Wieś Ełcka
Nowa Wieś Ełcka
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Nowa Wieś Ełcka
Nowa Wieś Ełcka
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Nowa Wieś Ełcka (niem. Neuendorf) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie ełckim, w gminie Ełk. Do 1954 roku miejscowość była siedzibą gminy Nowa Wieś Ełcka. W latach 1975–1998 Nowa Wieś Ełcka administracyjnie należała do województwa suwalskiego. W 2010 roku wieś liczyła 1 689 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Michał Rutkowski.

Położenie

Nowa Wieś Ełcka jest położona w odległości 6 km na południe od Ełku nad rzeką Ełk. Jezioro Żabie Oczko (Herta Duża) znajduje się w odległości 2,3 km od miejscowości.

Dzieje miejscowości

Powstanie wsi wiąże się z nadaniem przywileju lokacyjnego w roku 1439 Filipowi Elandowi, który miał założyć nową osadę na 36 łanach na prawie chełmińskim. W kolejnym stuleciu Nowa Wieś Ełcka (Neffdorfen, potem Newendorff) składała się z 55 gospodarstw. Miejscowość pojawia się w wykazie osad prokuratorii ełckiej z lat 1510–1511. Na początku XVII wieku Nową Wieś Ełcką zamieszkiwali wyłącznie Polacy. Rok 1656 i wydarzenia związane z najazdem tatarskim przyczyniły się do ogromnych zniszczeń i zubożenia miejscowości.

Kolejnym ciosem dla miejscowości okazała się szalejąca w latach 1709–1711 epidemia dżumy, która doprowadziła do śmierci 1/3 mieszkańców. W drugiej połowie XVIII wieku miejscowość składała się z 43 domów. W tym okresie we wsi działała papiernia, produkująca kilka gatunków papieru ze znakami wodnymi, który eksportowano do Królewca. Według źródeł z lat 1740-1742 w miejscowości działała szkoła.

Śmiertelne żniwo zebrała niestety epidemia cholery w okresie wojen napoleońskich. W latach 20. XIX wieku wieś zamieszkiwało 400 osób. W latach 80. XIX wieku w miejscowości wybudowano stację kolejową. Na przełomie XIX i XX wieku w Nowej Wsi Ełckiej powstała cegielnia, gorzelnie i elektrownia. W czasie I wojny światowej spłonęła połowa budynków w miejscowości. W roku 1939 Nową Wieś Ełcką zamieszkiwało 1 103 mieszkańców.

Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.

Szkolnictwo

Sektor szkolnictwa w miejscowości reprezentuje Gimnazjum im. Jana Bytnara ps. "Rudy"[1] i Zespół Szkolno–Przedszkolny[2].

Kultura

W miejscowości działają zespoły i grupy artystyczne:

Religia

We wsi znajduje się siedziba lokalnej parafii rzymskokatolickiej.

Zabytki

  • z okresu I wojny światowej mogiła przy ulicy Sportowej, w której pochowano 11 niemieckich żołnierzy
  • przy przejeździe kolejowym linii Ełk – Pisz pojedyncza mogiła żołnierza niemieckiego poległego w lutym 1915 r.
  • kwatera wojenna z czasów I wojny światowej; miejsce spoczynku 36 żołnierzy niemieckich i 29 żołnierzy rosyjskich
  • pomnik ku czci poległych w latach 1914–1918

Bibliografia

Białuński Grzegorz, Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
Kawecki Jan, Roman Bolesław, Ełk. Z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1970.
Orłowicz Mieczysław, Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii, na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Bank Danych Lokalnych GUS [25.07.2013]
Deutsche Verwaltungsgeschichte [25.07.2013]
Olsztyńska Strona Rowerowa [25.07.2013]
Strona poświęcona cmentarzom i pomnikom wojennym w powiecie ełckim [25.07.2013]

Przypisy