Sołtmany (gmina Kruklanki): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Dzieje miejscowości) |
|||
| (Nie pokazano 19 wersji utworzonych przez 5 użytkowników) | |||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = Pole-obowiązkowe | |dopełniacz wsi = Pole-obowiązkowe | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = soltmany.jpg |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = Źródło: [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:JezioroSoltmany1.jpg Wikimedia Commons] |
|rodzaj miejscowości = | |rodzaj miejscowości = | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 22: | Linia 22: | ||
|mapa wsi = | |mapa wsi = | ||
|kod mapy = PL-WN | |kod mapy = PL-WN | ||
| − | |stopniN = | + | |stopniN = 54 |minutN = 02 |sekundN = 29 |
| − | |stopniE = | + | |stopniE = 22 |minutE = 01 |sekundE = 18 |
|commons = | |commons = | ||
|wikipodróże = | |wikipodróże = | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }} |
| − | ''' Sołtmany ''' (niem. ''Soltmahnen'') – | + | ''' Sołtmany ''' (niem. ''Soltmahnen'') – wieś sołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat giżycki|powiecie giżyckim]], w [[Kruklanki (gmina wiejska)|gminie Kruklanki]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. |
| − | + | Miejscowość w 2010 roku liczyła 314 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Teresa Bartczak. | |
| − | Miejscowość w 2010 roku liczyła 314 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
== Położenie == | == Położenie == | ||
| − | Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich|Krainy Wielkich Jezior Mazurskich]], nad jeziorem [[Jezioro Sołtmany|Sołtmany]], 20 km na wschód od [[Giżycko| | + | Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich|Krainy Wielkich Jezior Mazurskich]], nad jeziorem [[Jezioro Sołtmany|Sołtmany]], 20 km na wschód od [[Giżycko|Giżycka]] i 9,5 km na południowy wschód od [[Kruklanki|Kruklanek]]. |
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Wieś powstała w ramach kolonizacji wschodnich terenów [[Prusy Książęce|Prus Książęcych]]. W 1546 roku starosta [[Jan Pusch]] sprzedał pięć łanów na sołectwo braciom Maciejowi i Pawłowi z [[Sołtmany|Sołtman]] (powiat ełcki). W zamian zobowiązali się oni do zasiedlenia wsi czynszowej na 40 łanach. Osadników obdarzono dziewięcioletnią [[wolnizna|wolnizną]]. W późniejszym czasie Sołtmany powiększyły swój obszar do ponad 56 łanów. Wieś poważnie ucierpiała podczas [[epidemia dżumy 1709-1711|wielkiej epidemii dżumy]] na początku XVIII wieku; zmarło wówczas 109 mieszkańców. | + | Wieś powstała w ramach kolonizacji wschodnich terenów [[Prusy Książęce|Prus Książęcych]]. W 1546 roku starosta [[Jan Pusch]] sprzedał pięć łanów na sołectwo braciom Maciejowi i Pawłowi z [[Sołtmany|Sołtman]] (powiat ełcki). W zamian zobowiązali się oni do zasiedlenia wsi czynszowej na 40 łanach. Osadników obdarzono dziewięcioletnią [[wolnizna|wolnizną]]. W późniejszym czasie Sołtmany powiększyły swój obszar do ponad 56 łanów. Wieś poważnie ucierpiała podczas [[epidemia dżumy 1709-1711|wielkiej epidemii dżumy]] na początku XVIII wieku; zmarło wówczas 109 mieszkańców. Sołtmany należały do [[parafia ewangelicka w Kruklankach|parafii ewangelickiej w Kruklankach]]. We wsi działał wiatrak, który wykorzystywano jeszcze po II wojnie światowej. |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | + | Szkołę we wsi założono w 1737 roku. W połowie XIX wieku uczęszczało do niej 103 dzieci, a w 1935 roku 88 uczniów, zatrudnionych było dwóch nauczycieli. Po wojnie uruchomiono ją ponownie wiosną 1946 roku dzięki staraniom [[Halina Bujnowicz|Haliny Bujnowicz]]. Była to szkoła ośmioklasowa. | |
| − | + | W latach powojennych w czynie społecznym wybudowano we wsi remizę strażacką; działało tu też kółko rolnicze. W latach 1954–1972 Sołtmany należały do gromady [[Boćwinka]]. | |
| − | + | 30 kwietnia 2011 roku o godzinie 6 rano w Sołtmanach spadł meteoryt. Ważący około 1 kg obiekt przebił dach jednego z budynków gospodarczych i częściowo rozbił się o betonowe schodki. Został on oficjalnie nazwany meteorytem "Sołtmany" i uznany za 21 polski meteoryt<ref>Obszerny opis zdarzenia oraz badań nad meteorytem zob. [http://wiki.meteoritica.pl/index.php5/So%C5%82tmany wiki.meteoritica.pl] [05.03.2014].</ref>. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | < | ||
| + | Liczba mieszkańców na przestrzeni lat: | ||
| + | *1857 – 498 osób | ||
| + | *1925 – 582 osoby | ||
| + | *1933 – 572 osoby | ||
| + | *1939 – 517 osób | ||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | + | *dawny cmentarz ewangelicki | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
| + | == Zobacz też == | ||
| + | [[Sołtmany (gmina Prostki)]] | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Bibliografia == | |
| − | == | + | Białuński Grzegorz, ''Kolonizacja "Wielkiej Puszczy" (do 1568 roku) - starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie)'', Olsztyn 2002.<br/> |
| − | [[ | + | ''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.<br/> |
| + | Wakar Andrzej, Wilamowski Bohdan, ''Węgorzewo. Z dziejów miasta i powiatu'', Olsztyn 1968.<br/> | ||
| + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims Bank Danych Lokalnych GUS] [05.03.2014]<br/> | ||
| + | [http://www.verwaltungsgeschichte.de/angerburg.html Deutsche Verwaltungsgeschichte] [05.03.2014]<br/> | ||
| + | [http://wiki.meteoritica.pl/index.php5/So%C5%82tmany meteoritica.pl] [05.03.2014] | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | [[Kategoria: Miejscowość]] | + | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat giżycki]] [[Kategoria: Kruklanki (gmina wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]] [[Kategoria: 1501-1600]] |
Aktualna wersja na dzień 08:33, 11 maj 2020
| Sołtmany | |
| | |
 Źródło: Wikimedia Commons
| |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | giżycki |
| Gmina | Kruklanki |
| Liczba ludności (2010) | 314 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Sołtmany | |
| Położenie na mapie Polski  Sołtmany | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Sołtmany (niem. Soltmahnen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie giżyckim, w gminie Kruklanki. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 314 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Teresa Bartczak.
Położenie
Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze Krainy Wielkich Jezior Mazurskich, nad jeziorem Sołtmany, 20 km na wschód od Giżycka i 9,5 km na południowy wschód od Kruklanek.
Dzieje miejscowości
Wieś powstała w ramach kolonizacji wschodnich terenów Prus Książęcych. W 1546 roku starosta Jan Pusch sprzedał pięć łanów na sołectwo braciom Maciejowi i Pawłowi z Sołtman (powiat ełcki). W zamian zobowiązali się oni do zasiedlenia wsi czynszowej na 40 łanach. Osadników obdarzono dziewięcioletnią wolnizną. W późniejszym czasie Sołtmany powiększyły swój obszar do ponad 56 łanów. Wieś poważnie ucierpiała podczas wielkiej epidemii dżumy na początku XVIII wieku; zmarło wówczas 109 mieszkańców. Sołtmany należały do parafii ewangelickiej w Kruklankach. We wsi działał wiatrak, który wykorzystywano jeszcze po II wojnie światowej.
Szkołę we wsi założono w 1737 roku. W połowie XIX wieku uczęszczało do niej 103 dzieci, a w 1935 roku 88 uczniów, zatrudnionych było dwóch nauczycieli. Po wojnie uruchomiono ją ponownie wiosną 1946 roku dzięki staraniom Haliny Bujnowicz. Była to szkoła ośmioklasowa.
W latach powojennych w czynie społecznym wybudowano we wsi remizę strażacką; działało tu też kółko rolnicze. W latach 1954–1972 Sołtmany należały do gromady Boćwinka.
30 kwietnia 2011 roku o godzinie 6 rano w Sołtmanach spadł meteoryt. Ważący około 1 kg obiekt przebił dach jednego z budynków gospodarczych i częściowo rozbił się o betonowe schodki. Został on oficjalnie nazwany meteorytem "Sołtmany" i uznany za 21 polski meteoryt[1].
Liczba mieszkańców na przestrzeni lat:
- 1857 – 498 osób
- 1925 – 582 osoby
- 1933 – 572 osoby
- 1939 – 517 osób
Zabytki
- dawny cmentarz ewangelicki
Przypisy
- ↑ Obszerny opis zdarzenia oraz badań nad meteorytem zob. wiki.meteoritica.pl [05.03.2014].
Zobacz też
Bibliografia
Białuński Grzegorz, Kolonizacja "Wielkiej Puszczy" (do 1568 roku) - starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Wakar Andrzej, Wilamowski Bohdan, Węgorzewo. Z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1968.
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
Deutsche Verwaltungsgeschichte [05.03.2014]
meteoritica.pl [05.03.2014]
