Sołtmany (gmina Kruklanki): Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
 
(Nie pokazano 10 wersji utworzonych przez 4 użytkowników)
Linia 5: Linia 5:
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
 
  |dopełniacz wsi        = Pole-obowiązkowe     
 
  |dopełniacz wsi        = Pole-obowiązkowe     
  |zdjęcie              =  
+
  |zdjęcie              = soltmany.jpg
  |opis zdjęcia          =  
+
  |opis zdjęcia          = Źródło: [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:JezioroSoltmany1.jpg Wikimedia Commons]
 
  |rodzaj miejscowości  =
 
  |rodzaj miejscowości  =
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
Linia 22: Linia 22:
 
  |mapa wsi              =
 
  |mapa wsi              =
 
  |kod mapy              = PL-WN
 
  |kod mapy              = PL-WN
  |stopniN = 53 |minutN = 42 |sekundN = 56
+
  |stopniN = 54 |minutN = 02 |sekundN = 29
  |stopniE = 21 |minutE = 19 |sekundE = 02
+
  |stopniE = 22 |minutE = 01 |sekundE = 18
 
  |commons              =
 
  |commons              =
 
  |wikipodróże          =
 
  |wikipodróże          =
Linia 29: Linia 29:
 
  |www                  =
 
  |www                  =
 
}}
 
}}
''' Sołtmany ''' (niem. ''Soltmahnen'') – [[wieś sołecka]] położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat giżycki|powiecie giżyckim]], w [[Kruklanki (gmina wiejska)|gminie Kruklanki]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego.
+
''' Sołtmany ''' (niem. ''Soltmahnen'') – wieś sołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat giżycki|powiecie giżyckim]], w [[Kruklanki (gmina wiejska)|gminie Kruklanki]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego.
 
+
Miejscowość w 2010 roku liczyła 314 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Teresa Bartczak.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 314 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Józef Sokalski]]<ref>[http://www.bip.kruklanki.pl/pokaz.php?idk=72&kg=INFORMACJE&pk=So%B3ectwo bip.kruklanki.pl] [05.03.2014]</ref>.
 
<br/><br/>
 
 
== Położenie ==
 
== Położenie ==
 
Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich|Krainy Wielkich Jezior Mazurskich]], nad jeziorem [[Jezioro Sołtmany|Sołtmany]], 20 km na wschód od [[Giżycko|Giżycka]] i 9,5 km na południowy wschód od [[Kruklanki|Kruklanek]].
 
Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich|Krainy Wielkich Jezior Mazurskich]], nad jeziorem [[Jezioro Sołtmany|Sołtmany]], 20 km na wschód od [[Giżycko|Giżycka]] i 9,5 km na południowy wschód od [[Kruklanki|Kruklanek]].
 
<br/>
 
<br/>
 
== Dzieje miejscowości ==
 
== Dzieje miejscowości ==
[[File:Meteoryt Sołtmany.jpg|thumb|250 px|left|Meteoryt Sołtmany]]
 
 
Wieś powstała w ramach kolonizacji wschodnich terenów [[Prusy Książęce|Prus Książęcych]]. W 1546 roku starosta [[Jan Pusch]] sprzedał pięć łanów na sołectwo braciom Maciejowi i Pawłowi z [[Sołtmany|Sołtman]] (powiat ełcki). W zamian zobowiązali się oni do zasiedlenia wsi czynszowej na 40 łanach. Osadników obdarzono dziewięcioletnią [[wolnizna|wolnizną]]. W późniejszym czasie Sołtmany powiększyły swój obszar do ponad 56 łanów. Wieś poważnie ucierpiała podczas [[epidemia dżumy 1709-1711|wielkiej epidemii dżumy]] na początku XVIII wieku; zmarło wówczas 109 mieszkańców. Sołtmany należały do [[parafia ewangelicka w Kruklankach|parafii ewangelickiej w Kruklankach]]. We wsi działał wiatrak, który wykorzystywano jeszcze po II wojnie światowej.
 
Wieś powstała w ramach kolonizacji wschodnich terenów [[Prusy Książęce|Prus Książęcych]]. W 1546 roku starosta [[Jan Pusch]] sprzedał pięć łanów na sołectwo braciom Maciejowi i Pawłowi z [[Sołtmany|Sołtman]] (powiat ełcki). W zamian zobowiązali się oni do zasiedlenia wsi czynszowej na 40 łanach. Osadników obdarzono dziewięcioletnią [[wolnizna|wolnizną]]. W późniejszym czasie Sołtmany powiększyły swój obszar do ponad 56 łanów. Wieś poważnie ucierpiała podczas [[epidemia dżumy 1709-1711|wielkiej epidemii dżumy]] na początku XVIII wieku; zmarło wówczas 109 mieszkańców. Sołtmany należały do [[parafia ewangelicka w Kruklankach|parafii ewangelickiej w Kruklankach]]. We wsi działał wiatrak, który wykorzystywano jeszcze po II wojnie światowej.
  
Szkołę we wsi założono w 1737 roku. W połowie XIX wieku uczęszczało do niej 103 dzieci, a w 1935 roku 88 uczniów, zatrudnionych było dwóch nauczycieli. Po wojnie uruchomiono ją ponownie wiosną 1946 roku dzięki staraniom [[Halina Bujnowicz|Haliny Bujnowicz]]; była to szkoła ośmioklasowa.
+
Szkołę we wsi założono w 1737 roku. W połowie XIX wieku uczęszczało do niej 103 dzieci, a w 1935 roku 88 uczniów, zatrudnionych było dwóch nauczycieli. Po wojnie uruchomiono ją ponownie wiosną 1946 roku dzięki staraniom [[Halina Bujnowicz|Haliny Bujnowicz]]. Była to szkoła ośmioklasowa.
  
W latach powojennych w czynie społecznym wybudowano we wsi remizę strażacką; działało tu kółko rolnicze. W latach 1954–1972 Sołtmany należały do gromady Boćwinka.
+
W latach powojennych w czynie społecznym wybudowano we wsi remizę strażacką; działało tu też kółko rolnicze. W latach 1954–1972 Sołtmany należały do gromady [[Boćwinka]].
  
30 kwietnia 2011 roku o godzinie 6 rano w Sołtmanach spadł meteoryt. Ważący około 1 kg obiekt przebił dach jednego z budynków gospodarczych i częściowo rozbił się o betonowe schodki. Został on oficjalnie nazwany meteorytem "Sołtmany" i uznany za 21 polski meteoryt<ref>Obszerny opis zdarzenia oraz badań nad meteorytem zob.[ http://wiki.meteoritica.pl/index.php5/So%C5%82tmany wiki.meteoritica.pl] [05.03.2014].</ref>.
+
30 kwietnia 2011 roku o godzinie 6 rano w Sołtmanach spadł meteoryt. Ważący około 1 kg obiekt przebił dach jednego z budynków gospodarczych i częściowo rozbił się o betonowe schodki. Został on oficjalnie nazwany meteorytem "Sołtmany" i uznany za 21 polski meteoryt<ref>Obszerny opis zdarzenia oraz badań nad meteorytem zob. [http://wiki.meteoritica.pl/index.php5/So%C5%82tmany wiki.meteoritica.pl] [05.03.2014].</ref>.
  
 
Liczba mieszkańców na przestrzeni lat:
 
Liczba mieszkańców na przestrzeni lat:
Linia 51: Linia 48:
 
*1933 – 572 osoby
 
*1933 – 572 osoby
 
*1939 – 517 osób
 
*1939 – 517 osób
[[File:Sołtmany. Brama do dawnego cmentarza ewangelickiego.jpg|thumb|250 px|right|Sołtmany. Brama do dawnego cmentarza ewangelickiego]]
 
 
== Zabytki ==
 
== Zabytki ==
 
*dawny cmentarz ewangelicki
 
*dawny cmentarz ewangelicki
Linia 65: Linia 61:
 
[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims Bank Danych Lokalnych GUS] [05.03.2014]<br/>
 
[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims Bank Danych Lokalnych GUS] [05.03.2014]<br/>
 
[http://www.verwaltungsgeschichte.de/angerburg.html Deutsche Verwaltungsgeschichte] [05.03.2014]<br/>
 
[http://www.verwaltungsgeschichte.de/angerburg.html Deutsche Verwaltungsgeschichte] [05.03.2014]<br/>
[http://wiki.meteoritica.pl/index.php5/So%C5%82tmany Meteoritica.pl] [05.03.2014]
+
[http://wiki.meteoritica.pl/index.php5/So%C5%82tmany meteoritica.pl] [05.03.2014]
 
<br/>
 
<br/>
  
[[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat giżycki]] [[Kategoria: Kruklanki (gmina wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]]
+
[[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat giżycki]] [[Kategoria: Kruklanki (gmina wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]] [[Kategoria: 1501-1600]]

Aktualna wersja na dzień 09:33, 11 maj 2020

Sołtmany

Źródło: Wikimedia Commons
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat giżycki
Gmina Kruklanki
Liczba ludności (2010) 314
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Sołtmany
Sołtmany
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Sołtmany
Sołtmany
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Sołtmany (niem. Soltmahnen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie giżyckim, w gminie Kruklanki. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 314 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Teresa Bartczak.

Położenie

Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze Krainy Wielkich Jezior Mazurskich, nad jeziorem Sołtmany, 20 km na wschód od Giżycka i 9,5 km na południowy wschód od Kruklanek.

Dzieje miejscowości

Wieś powstała w ramach kolonizacji wschodnich terenów Prus Książęcych. W 1546 roku starosta Jan Pusch sprzedał pięć łanów na sołectwo braciom Maciejowi i Pawłowi z Sołtman (powiat ełcki). W zamian zobowiązali się oni do zasiedlenia wsi czynszowej na 40 łanach. Osadników obdarzono dziewięcioletnią wolnizną. W późniejszym czasie Sołtmany powiększyły swój obszar do ponad 56 łanów. Wieś poważnie ucierpiała podczas wielkiej epidemii dżumy na początku XVIII wieku; zmarło wówczas 109 mieszkańców. Sołtmany należały do parafii ewangelickiej w Kruklankach. We wsi działał wiatrak, który wykorzystywano jeszcze po II wojnie światowej.

Szkołę we wsi założono w 1737 roku. W połowie XIX wieku uczęszczało do niej 103 dzieci, a w 1935 roku 88 uczniów, zatrudnionych było dwóch nauczycieli. Po wojnie uruchomiono ją ponownie wiosną 1946 roku dzięki staraniom Haliny Bujnowicz. Była to szkoła ośmioklasowa.

W latach powojennych w czynie społecznym wybudowano we wsi remizę strażacką; działało tu też kółko rolnicze. W latach 1954–1972 Sołtmany należały do gromady Boćwinka.

30 kwietnia 2011 roku o godzinie 6 rano w Sołtmanach spadł meteoryt. Ważący około 1 kg obiekt przebił dach jednego z budynków gospodarczych i częściowo rozbił się o betonowe schodki. Został on oficjalnie nazwany meteorytem "Sołtmany" i uznany za 21 polski meteoryt[1].

Liczba mieszkańców na przestrzeni lat:

  • 1857 – 498 osób
  • 1925 – 582 osoby
  • 1933 – 572 osoby
  • 1939 – 517 osób

Zabytki

  • dawny cmentarz ewangelicki

Przypisy

  1. Obszerny opis zdarzenia oraz badań nad meteorytem zob. wiki.meteoritica.pl [05.03.2014].

Zobacz też

Sołtmany (gmina Prostki)

Bibliografia

Białuński Grzegorz, Kolonizacja "Wielkiej Puszczy" (do 1568 roku) - starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Wakar Andrzej, Wilamowski Bohdan, Węgorzewo. Z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1968.
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
Deutsche Verwaltungsgeschichte [05.03.2014]
meteoritica.pl [05.03.2014]