Gawliki Małe: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
 
(Nie pokazano 18 wersji utworzonych przez 6 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
  
 
{{Wieś infobox
 
{{Wieś infobox
|nazwa                = Gawliki Małe  
+
|nazwa                = Gawliki Małe  
 
  |herb wsi              =
 
  |herb wsi              =
 
  |flaga wsi            =
 
  |flaga wsi            =
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
 
  |dopełniacz wsi        = Gawlików Małych   
 
  |dopełniacz wsi        = Gawlików Małych   
  |zdjęcie              = Dworek.jpg  
+
  |zdjęcie              = gaw.jpg
  |opis zdjęcia          = Dworek<br/>Źródło:http://www.polskaniezwykla.pl/web/place/gallery,1,4579.html, dostęp 15 września 2013   
+
  |opis zdjęcia          = Gawliki Wielkie fot. Mieczysław Kalski 
  |rodzaj miejscowości  = Wieś sołecka
+
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
  |województwo          = Warmińsko-Mazurskie
+
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
  |powiat                = Giżycki
+
  |powiat                = giżycki
 
  |gmina                = Wydminy
 
  |gmina                = Wydminy
 
  |miejscowość podstawowa =
 
  |miejscowość podstawowa =
 
  |sołectwo              =
 
  |sołectwo              =
 
  |wysokość              =
 
  |wysokość              =
  |liczba ludności      =  
+
  |liczba ludności      = 481
  |rok                  =
+
  |rok                  = 2010
 
  |strefa numeracyjna    = (+48) 87
 
  |strefa numeracyjna    = (+48) 87
 
  |kod pocztowy          = 11-510
 
  |kod pocztowy          = 11-510
Linia 30: Linia 29:
 
  |wikisłownik          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |www                  =
 
  |www                  =
}}
+
}}<br/>
<big>''' Gawliki Małe''' (niem. ''Gablick Klein'') – malownicza wieś sołecka na [[Mazury|Mazurach]], znajdująca się w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat giżycki|powiecie giżyckim]], w [[gmina Wydminy|gminie Wydminy]]. Od [[Giżycko|Giżycka]] dzieli Gawliki Małe odległość 25 km, natomiast od [[Wydminy|Wydmin]] 5 km w kierunku do [[Stare Juchy|Starych Juch]]. W latach 1975-1998 wieś administracyjnie należała do [[województwo suwalskie|województwa suwalskiego]].
+
''' Gawliki Małe''' (niem. ''Gablick Klein'') – wieś sołecka w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat giżycki|powiecie giżyckim]], w [[Wydminy (gmina wiejska)|gminie Wydminy]]. W latach 1975–1998 wieś [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 481 mieszkańców. Obecnym sołtysem wsi jest Ryszard Buszał.
[[Plik: Dwór.jpg|200px|thumb|Dwór w Gawlikach Małych <br/>Źródło: http://m.wm.pl/2012/01/n/dsc09045-87540.jpg, dostęp: 15 września 2013]]
+
 
 +
== Położenie ==
 +
Gawliki Małe położone są malowniczo wśród lasów i jezior. Przez wieś płynie rzeka [[Rzeka Gawlik | Gawlik]], mająca swój początek w jeziorze o tej samej nazwie. Nieopodal miejscowości znajdują się trzy jeziora: [[Jezioro Białe|Białe]], [[Jezioro Czarne|Czarne]], [[Jezioro Gębałka|Gębałka]]. Od [[Giżycko|Giżycka]] Gawliki Małe dzieli odległość 25 km, natomiast od [[Wydminy|Wydmin]] 5 km w kierunku [[Stare Juchy|Starych Juch]].  
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
+
== Dzieje miejscowości ==
Gawliki Małe malowniczo położone wśród lasów i jezior. Przez wieś płynie [[rzeka Gawlik]], mająca swój początek w jeziorze o tej samej nazwie. Na rzece odbywają się spływy kajakowe na odcinku Gawlik-[[Ełk]]. Nieopodal miejscowości znajdują się trzy jeziora, z czego dwa leżą nad leśną drogą, prowadzącą z [[Wydminy|Wydmin]] do Gawlików Małych. Wyróżnić należy: [[Jezioro Białe]], [[Jezioro Czarne|Czarne]], [[Jezioro Gębałka|Gębałka]]. Wśród lasów otaczających wieś występują głównie: świerk, sosna, dąb, brzoza. W pobliżu znajdują się rezerwaty: bobrów i borsuków – w odległości 2.5 km od wsi na tzw. "Czapce" oraz na granicy sołectwa - bociana czarnego, czapli siwej.
+
Majątek ziemski, od którego nazwę wzięły Gawliki Małe, powstał w 1539 roku z ziem, będących własnością [[Maciej Drygalski|Macieja]], [[Andrzej Drygalski|Andrzeja]] i [[Szymon Drygalski|Szymona]] Drygalskich oraz od folwarku [[Gębałka|Gębałek]]. Obejmował on swym zasięgiem 27,5 [[Włóka |włók]]. Majątek posiadał młyn, cegielnię, a także możliwość prowadzenia wyszynku. Jak podają zapisy z przełomu XIX/XX wieku, Gawliki Małe liczyły 758 ha ziemi.
 +
 
 +
Dobra ziemskie, z racji bankructwa właścicieli, przejął w posiadanie Bank Kredytowy. W 1913 roku wybudowano w Gawlikach Małych gorzelnię. Pod koniec lat 20. XX wieku na szeroką skalę zaczęła się rozwijać w miejscowości hodowla trzody, bydła, koni, a nawet owiec. W omawianym okresie można wspomnieć także o działającej mleczarni oraz suszarni ziemniaków.
 +
 
 +
W latach 1950–1989 we wsi znajdowały się: punkt biblioteczny, świetlica, klub, sala kinowa mieszcząca 70 osób, remiza strażacka, zakład stolarski.
 +
 
 +
W 2002 roku mieszkańcy Gawlików Małych ufundowali krzyż, który obecnie znajduje się przy moście, nieopodal wjazdu do wsi od strony Wydmin. Krzyż jest wykonany z metalu, zaś jego podstawa w kształcie skrzydeł z kamienia.
 +
 
 +
24 lutego 2003 r. Rada Gminy Wydminy wspólnie z Wójtem [[Tomasz Pieluchowski|Tomaszem Pieluchowskim]] ustanowiła sołectwo Gawliki Małe. Na pierwszego sołtysa wybrano [[Adam Szpak|Adama Szpaka]].
 +
 
 +
W sierpniu 2003 r. została wybudowana droga łącząca Gawliki Małe z miejscowością Gębałki o długości 1500 m. Przedłużono również linię autobusu szkolnego w kierunku Gębałek. W sierpniu mieszkańcy Gawlików Małych po uzyskaniu zgody oraz funduszy z Urzędu Gminy wybudowali przystanek autobusowy. 30 listopada 2004 roku został otworzony punkt biblioteczny w mieszkaniu sołtysa. Książki zostały podarowane przez mieszkańców, a ponadto przez biblioteki w Giżycku i Wydminach.
 +
 
 +
4 czerwca 2005 roku otworzony został park wiejski, wraz z pomnikiem, na którym widnieje pamiętny rok założenia wsi Gawliki Małe. Ponadto w czerwcu 2005 roku wieś została laureatem IV Edycji Gminnego Konkursu ”Na najpiękniejszą wieś”. 28 sierpnia 2005 r. w sołectwie Gawliki Małe odrestaurowano i zmodernizowano oświetlenie uliczne na odcinku 800 m, którego koszty pokryła gmina Wydminy. 10 września 2005 r. wieś została wyróżniona w konkursie "Czysta i piękna zagroda" – estetyczna wieś.Œ Gawliki Małe zajęły VII miejsce w województwie warmińsko–mazurskim.
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Dzieje miejscowości ===
+
== Kultura ==
Majątek ziemski, od którego nazwę wzięły Gawliki Małe, powstał w 1539 roku z ziem, będących własnością [[Maciej Drygalski|Macieja]], [[Andrzej Drygalski|Andrzeja]] i [[Szymon Drygalski|Szymona Drygalskich]] oraz folwarku Gębałek. Obejmował swym zasięgiem 27.5 włók. Majątek ziemski posiadał młyn, cegielnię a także możliwość prowadzenia wyszynku. Jak podają zapisy z przełomu XIX/XX Gawliki Małe liczyły 758 ha ziemi. Ponadto dobra ziemskie, z racji bankructwa właścicieli, przejął w posiadanie Bank Kredytowy. W 1913 roku wybudowano w Gawlikach Małych gorzelnię, natomiast pod koniec lat dwudziestych XX wieku na szeroką skalę zaczęła się rozwijać w miejscowości hodowla trzody, bydła, koni, a nawet owiec. W omawianym okresie można wspomnieć także o działającej mleczarni oraz suszarni ziemniaków. W latach 1950 - 1989 na obszarze Gawlików Małych oraz terenach w pobliżu [[rzeka Gębałka|rzeki Gębałki]] znajdowały się: punkt biblioteczny, świetlica, klub, sala kinowa mieszcząca 70 osób, remiza strażacka, zakład stolarski.
+
11 czerwca 2006 r. na VI powiatowym przeglądzie "Kultura To My" miejscowość została wyróżniona nagrodą "Animatorzy Kultury".  
Interesującą kwestią jest również postawiony i poświęcony krzyż wioskowy 17 listopada 2002 roku. Został on ufundowany z datków mieszkańców miejscowości Gawliki Małe. Znajduję się on przy moście, nieopodal wjazdu do wsi od strony Wydmin. Krzyż jest wykonany z metalu, jego podstawa, w kształcie skrzydeł, wymurowana jest natomiast z kamienia. 24 lutego 2003 r. Rada Gminy Wydminy wspólnie z Wójtem [[Tomasz Pieluchowski|Tomaszem Pieluchowskim]] ustanowiła sołectwo Gawliki Małe. Sołectwo jest zamieszkiwane przez 138 mieszkańców, spośród których 106 uprawnionych jest do głosowania. Na pierwszego sołtysa wybrano  [[Adam Szpak|Adama Szpak]]. W sierpniu 2003 r. została wybudowana droga łącząca Gawliki Małe z miejscowością [[Gębałki]] o długości 1500 m. Przedłużono również linię autobusu szkolnego w kierunku [[Gębałki|Gębałek]]. W sierpniu mieszkańcy Gawlików Małych po uzyskaniu zgody oraz funduszy z Urzędu Gminy wybudowali przystanek autobusowy. 30 listopada 2004 roku został otworzony punkt biblioteczny w mieszkaniu sołtysa [[Adam Szpak|Adama Szpaka]]. Książki zostały podarowane przez mieszkańców, a ponadto przez biblioteki w Giżycku i Wydminach. 4 czerwca 2005 roku otworzony został park wiejski, wraz z pomnikiem, na którym widnieje pamiętny rok założenia wsi Gawliki Małe. Ponadto w czerwcu 2005 roku wieś została laureatem IV Edycji Gminnego Konkursu ”Na najpiękniejszą wieś”. 28 sierpnia 2005 r. w sołectwie Gawliki Małe odrestaurowano i zmodernizowano oświetlenie uliczne na odcinku 800 m, którego koszty pokryła gmina Wydminy. 10 września 2005 r. wieś została wyróżniona w konkursie "Czysta i piękna zagroda" – estetyczna wieś.Œ Gawliki Małe zajęły VII miejsce w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]]. 11 czerwca 2006 r. na VI powiatowym przeglądzie " Kultura To My " miejscowość została wyróżniona nagrodą " Animatorzy Kultury".  
 
[[Plik: Budynek gospodarczy.jpg|200px|thumb|Budynek gospodarczy, źródło:http://m.wm.pl/2012/01/n/dsc09045-87540.jpg, dostęp 15 września 2013]]
 
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Ludzie związani z miejscowością: ===
+
== Ludzie związani z miejscowością ==
Rodzina Drygalskich – [[Maciej Drygalski|Maciej]], [[Andrzej Drygalski|Andrzej]] i [[Szymon Drygalski|Szymon]], która w 1539 roku stała się nabywcą majątku ziemskiego, od którego nazwę wzięła wieś Gawliki Małe.
+
[[Rodzina Drygalskich]], która w 1539 roku stała się nabywcą majątku ziemskiego.
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Zabytki: ===
+
== Zabytki ==
Wśród zabytków znajdujących się na obszarze wsi Gawliki Małe można wyróżnić zabytkowy dwór oraz stodołę i stajnie z przełomu XIX i XX wieku. Są one pozostałością po majątku powstałym w XVII wieku. W bardo dobrym stanie zachowała się dwupoziomowa stodoła (na górny poziom wjeżdża się  po specjalnie wysypanej wyżej drodze). Zabytkowa stajnia prawdopodobnie pochodzi z połowy XIX wieku. Zachował się również most drewniany, znajdujący się  na rzece Gawlik, pochodzący z początku XX wieku. Dość duży dwór wzniesiony został w początkach XX wieku. Jest to budowla powstała na planie prostokąta, dwukondygnacyjna, przykryta wysokim dachem czterospadowym. Od frontu na osi budowli usytuowany jest duży taras wsparty na czterech kolumnach. Od strony parku także na osi widnieje wieloboczny ryzalit poprzedzony tarasem. Dwór jest otoczony rozciągającym się na 5 ha parkiem z zabytkowym starodrzewem.  
+
Wśród zabytków znajdujących się na obszarze wsi Gawliki Małe można wyróżnić [[Dwór w Gawlikach Małych |dwór]] oraz stodołę i stajnie z przełomu XIX i XX wieku. Jest to budowla powstała na planie prostokąta, dwukondygnacyjna, przykryta wysokim dachem czterospadowym. Od frontu na osi budowli usytuowany jest duży taras wsparty na czterech kolumnach. Od strony parku także na osi widnieje wieloboczny ryzalit poprzedzony tarasem. Dwór jest otoczony rozciągającym się na 5 ha parkiem z zabytkowym starodrzewem. Jest on pozostałością po majątku powstałym w XVII wieku. W bardo dobrym stanie zachowała się dwupoziomowa stodoła (na górny poziom wjeżdża się po specjalnie wysypanej wyżej drodze). Zabytkowa stajnia prawdopodobnie pochodzi z połowy XIX wieku.  
  
 +
Zachował się również most drewniany na rzece Gawlik, pochodzący z początku XX wieku.
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Bibliografia: ===
+
== Bibliografia ==
''Gabliki'' w: ''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', t. 2, red. F. Sulimierski, Warszawa 1881.<br/>
+
''Gabliki'' w: ''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', t. II, red. F. Sulimierski, Warszawa 1881.
 
Panfil Jan, ''Pojezierze Mazurskie'', Warszawa 1968.<br/>
 
Panfil Jan, ''Pojezierze Mazurskie'', Warszawa 1968.<br/>
 
Michniewska-Szczepkowska Barbara, Szczepkowski Bohdan, ''Województwo olsztyńskie, środowisko geograficzne tekst i mapy krajoznawcze'', Olsztyn 1969.<br/>
 
Michniewska-Szczepkowska Barbara, Szczepkowski Bohdan, ''Województwo olsztyńskie, środowisko geograficzne tekst i mapy krajoznawcze'', Olsztyn 1969.<br/>
<http://www.gawliki.friko.pl/, dostęp 15 września 2013><br/>
+
[http://www.stat.gov.pl/ Bank Danych Lokalnych GUS] [07.07.2014]<br/>
<br/>
+
[http://www.wydminy.wm.pl/ Strona Gminy Wydminy] [07.07.2014]
 +
 
 +
{{Przypisy}}
 +
<references/>
  
== Zobacz też ==
 
http://www.gawliki.friko.pl/<br/>
 
  
[[Kategoria: Miejscowość]][[Kategoria: Powiat]][[Kategoria: Gmina]]
+
[[Kategoria: Powiat giżycki]]
[[Użytkownik:Boss|Boss]] ([[Dyskusja użytkownika:Boss|dyskusja]]) 16:22, 15 wrz 2013 (CEST)
+
[[Kategoria: Wydminy (gmina wiejska)]]
 +
[[Kategoria: Wsie sołeckie]]
 +
[[Kategoria: 1501-1600]]

Aktualna wersja na dzień 08:38, 11 maj 2020

Gawliki Małe

Gawliki Wielkie fot. Mieczysław Kalski
Gawliki Wielkie fot. Mieczysław Kalski
Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat giżycki
Gmina Wydminy
Liczba ludności (2010) 481
Strefa numeracyjna (+48) 87
Kod pocztowy 11-510
Tablice rejestracyjne NGI
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Gawliki Małe
Gawliki Małe
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Gawliki Małe
Gawliki Małe
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Gawliki Małe (niem. Gablick Klein) – wieś sołecka w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie giżyckim, w gminie Wydminy. W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa suwalskiego. W 2010 roku wieś liczyła 481 mieszkańców. Obecnym sołtysem wsi jest Ryszard Buszał.

Położenie

Gawliki Małe położone są malowniczo wśród lasów i jezior. Przez wieś płynie rzeka Gawlik, mająca swój początek w jeziorze o tej samej nazwie. Nieopodal miejscowości znajdują się trzy jeziora: Białe, Czarne, Gębałka. Od Giżycka Gawliki Małe dzieli odległość 25 km, natomiast od Wydmin 5 km w kierunku Starych Juch.

Dzieje miejscowości

Majątek ziemski, od którego nazwę wzięły Gawliki Małe, powstał w 1539 roku z ziem, będących własnością Macieja, Andrzeja i Szymona Drygalskich oraz od folwarku Gębałek. Obejmował on swym zasięgiem 27,5 włók. Majątek posiadał młyn, cegielnię, a także możliwość prowadzenia wyszynku. Jak podają zapisy z przełomu XIX/XX wieku, Gawliki Małe liczyły 758 ha ziemi.

Dobra ziemskie, z racji bankructwa właścicieli, przejął w posiadanie Bank Kredytowy. W 1913 roku wybudowano w Gawlikach Małych gorzelnię. Pod koniec lat 20. XX wieku na szeroką skalę zaczęła się rozwijać w miejscowości hodowla trzody, bydła, koni, a nawet owiec. W omawianym okresie można wspomnieć także o działającej mleczarni oraz suszarni ziemniaków.

W latach 1950–1989 we wsi znajdowały się: punkt biblioteczny, świetlica, klub, sala kinowa mieszcząca 70 osób, remiza strażacka, zakład stolarski.

W 2002 roku mieszkańcy Gawlików Małych ufundowali krzyż, który obecnie znajduje się przy moście, nieopodal wjazdu do wsi od strony Wydmin. Krzyż jest wykonany z metalu, zaś jego podstawa w kształcie skrzydeł z kamienia.

24 lutego 2003 r. Rada Gminy Wydminy wspólnie z Wójtem Tomaszem Pieluchowskim ustanowiła sołectwo Gawliki Małe. Na pierwszego sołtysa wybrano Adama Szpaka.

W sierpniu 2003 r. została wybudowana droga łącząca Gawliki Małe z miejscowością Gębałki o długości 1500 m. Przedłużono również linię autobusu szkolnego w kierunku Gębałek. W sierpniu mieszkańcy Gawlików Małych po uzyskaniu zgody oraz funduszy z Urzędu Gminy wybudowali przystanek autobusowy. 30 listopada 2004 roku został otworzony punkt biblioteczny w mieszkaniu sołtysa. Książki zostały podarowane przez mieszkańców, a ponadto przez biblioteki w Giżycku i Wydminach.

4 czerwca 2005 roku otworzony został park wiejski, wraz z pomnikiem, na którym widnieje pamiętny rok założenia wsi Gawliki Małe. Ponadto w czerwcu 2005 roku wieś została laureatem IV Edycji Gminnego Konkursu ”Na najpiękniejszą wieś”. 28 sierpnia 2005 r. w sołectwie Gawliki Małe odrestaurowano i zmodernizowano oświetlenie uliczne na odcinku 800 m, którego koszty pokryła gmina Wydminy. 10 września 2005 r. wieś została wyróżniona w konkursie "Czysta i piękna zagroda" – estetyczna wieś.Œ Gawliki Małe zajęły VII miejsce w województwie warmińsko–mazurskim.

Kultura

11 czerwca 2006 r. na VI powiatowym przeglądzie "Kultura To My" miejscowość została wyróżniona nagrodą "Animatorzy Kultury".

Ludzie związani z miejscowością

Rodzina Drygalskich, która w 1539 roku stała się nabywcą majątku ziemskiego.

Zabytki

Wśród zabytków znajdujących się na obszarze wsi Gawliki Małe można wyróżnić dwór oraz stodołę i stajnie z przełomu XIX i XX wieku. Jest to budowla powstała na planie prostokąta, dwukondygnacyjna, przykryta wysokim dachem czterospadowym. Od frontu na osi budowli usytuowany jest duży taras wsparty na czterech kolumnach. Od strony parku także na osi widnieje wieloboczny ryzalit poprzedzony tarasem. Dwór jest otoczony rozciągającym się na 5 ha parkiem z zabytkowym starodrzewem. Jest on pozostałością po majątku powstałym w XVII wieku. W bardo dobrym stanie zachowała się dwupoziomowa stodoła (na górny poziom wjeżdża się po specjalnie wysypanej wyżej drodze). Zabytkowa stajnia prawdopodobnie pochodzi z połowy XIX wieku.

Zachował się również most drewniany na rzece Gawlik, pochodzący z początku XX wieku.

Bibliografia

Gabliki w: Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. II, red. F. Sulimierski, Warszawa 1881. Panfil Jan, Pojezierze Mazurskie, Warszawa 1968.
Michniewska-Szczepkowska Barbara, Szczepkowski Bohdan, Województwo olsztyńskie, środowisko geograficzne tekst i mapy krajoznawcze, Olsztyn 1969.
Bank Danych Lokalnych GUS [07.07.2014]
Strona Gminy Wydminy [07.07.2014]

Przypisy