Gałdowo: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(Zabytki)
 
(Nie pokazano 15 wersji utworzonych przez 5 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
  
 
{{Wieś infobox
 
{{Wieś infobox
|nazwa                = Gałdowo   
+
|nazwa                = Gałdowo   
 
  |herb wsi              =
 
  |herb wsi              =
 
  |flaga wsi            =
 
  |flaga wsi            =
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
 
  |dopełniacz wsi        = Gałdowa   
 
  |dopełniacz wsi        = Gałdowa   
  |zdjęcie              = Pole-obowiązkowe 
+
  |zdjęcie              =  
  |opis zdjęcia          =    
+
  |opis zdjęcia          =  
  |rodzaj miejscowości  = Wieś sołecka
+
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
  |województwo          = Warmińsko-Mazurskie
+
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
 
  |powiat                = iławski  
 
  |powiat                = iławski  
 
  |gmina                = Iława  
 
  |gmina                = Iława  
Linia 16: Linia 15:
 
  |sołectwo              =
 
  |sołectwo              =
 
  |wysokość              =
 
  |wysokość              =
  |liczba ludności      =
+
  |liczba ludności      = 563
  |rok                  =
+
  |rok                  = 2010
 
  |strefa numeracyjna    = (+48) 89
 
  |strefa numeracyjna    = (+48) 89
 
  |kod pocztowy          = 14-241
 
  |kod pocztowy          = 14-241
Linia 30: Linia 29:
 
  |wikisłownik          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |www                  =
 
  |www                  =
}}
+
}}<br/>
<big>'''Gałdowo''' (niem. ''Goldau'') – wieś sołecka w Polsce położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat iławski|powiecie iławskim]], w [[gmina Iława|gminie Iława]]. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie przynależała do [[województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. Obecnym sołtysem jest [[Grzegorz Kujawski]].
+
'''Gałdowo''' (niem. ''Goldau'') – wieś sołecka w Polsce położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat iławski|powiecie iławskim]], w [[Iława (gmina wiejska)|gminie Iława]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 563 mieszkańców. Obecnym sołtysem jest Jan Olejnik.
  
 +
== Położenie ==
 +
Wieś leży niedaleko [[Kisielice|Kisielic]] i [[Susz|Susza]], około 15 km od [[Iława|Iławy]], w rozwidleniu drogi nr 521 [[Iława]] – [[Kwidzyn]] i krajowej 16 w kierunku [[Grudziądz|Grudziądza]]. Gałdowo wraz z [[Jachimówka|Jachimówką]] i [[Owczarnia|Owczarnią]] tworzy całość, pomimo że osady mają inne nazwy.
 
<br/>
 
<br/>
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
 
Wieś położona w Polsce na pograniczu gminy Iława, niedaleko [[Kisielice|Kisielic]] i [[Susz|Susza]], około 15 km od [[Iława|Iławy]], w rozwidleniu drogi Nr 521 Iława – [[Kwidzyn]] i krajowej 16 w kierunku [[Grudziądz|Grudziądza]]. Gałdowo, wraz z [[Jachimówka|Jachimówką]] i [[Owczarnia|Owczarnią]], tworzy swoistą całość, pomimo, że osady mają inne nazwy.
 
  
 +
== Dzieje miejscowości ==
 +
Wieś otrzymała przywilej lokacyjny w 1312 roku na mocy decyzji [[Kapituła pomezańska|kapituły pomezańskiej]]. Zasadźcą został Jan. Wsi przyznano obszar o łącznej liczbie 74 [[Włóka |włók]] na [[Prawo chełmiński|prawie chełmińskim]]. 19 maja 1377 roku i w 1401 roku kapituła dwukrotnie wystawiła sołtysowi oraz mieszkańcom wsi nowe przywileje lokacyjne. W przywileju lokacyjnym z 1312 roku sołtys otrzymał karczmę. Na jej wybudowanie dostał pół morgi ziemi. W odnowionym przywileju lokacyjnym z 1377 roku uposażono proboszcza.
 +
 +
Kościół został wybudowany we wsi na początku XV wieku. W niedługim czasie stał się filią [[Łęgowo (gmina Kisielice)|Łęgowa]]. W wyniku wybuchu pożaru został zniszczony. W 1603 roku wybudowano nowy, do którego w 1864 r. została dobudowana wieża.
 
<br/>
 
<br/>
=== Dzieje miejscowości ===
 
Wieś otrzymała przywilej lokacyjny w 1312 roku na mocy [[kapituła pomezańska|kapituły pomezańskiej]]. Zasadźcą został Jan. Wsi został przyznany obszar o łącznej liczbie 74 włók na [[prawo chełmiński|prawie chełmińskim]]. 19 maja 1377 roku i w 1401 roku kapituła dwukrotnie wystawiła sołtysowi oraz mieszkańcom wsi nowe przywileje lokacyjne. W przywileju lokacyjnym z 1312 roku, sołtys otrzymał w posiadanie dziedziczną, wolną karczmę. Na jej wybudowanie dostał pół morgi ziemi. W odnowionym przywileju lokacyjnym z 1377 roku, uposażono proboszcza.
 
 
Kościół został wybudowany we wsi na początku XV wieku. Na podstawie akt wizytacyjnych z 1576 roku, w tym czasie kościołem zarządzał proboszcz z [[Ząbrowo|Ząbrowa]]. W niedługim czasie kościół stał się filią [[Łęgowo|Łęgowa]]. W wyniku wybuchu pożaru we wsi, kościół został zniszczony. W 1603 roku wybudowano nowy, do którego w 1864 roku została dobudowana wieża.
 
 
W 1789 roku Gałdowo było wsią szlachecką z kościołem ewangelickim, który stanowił filię Łęgowa. Wieś liczyła 45 domów mieszkalnych. W wyniku regulacji wydzielono z Gałdowa wieś. W latach 1817 i 1831 we wsi były 46-53 domy oraz 303-351 mieszkańców. Podział był dla wsi korzystny. Gałdowo zachowało 461,1 ha. Razem z folwarkami Owczarnią, Jachimówką i Osiną łączny obszar liczył 901,3 ha. W 1885 roku wieś miała 354 ha ziemi ornej i 49 ha łąk.
 
  
<br/>
+
== Zabytki ==
=== Zabytki ===
+
*barokowy [[Kościół pw. św. Wojciecha w Gałdowie |kościół]] wybudowany w 1724 roku  
[[Barokowy kościół]] w Gałdowie wybudowano w 1724 roku. Budynek jest [[drewniano-ryglowy]].
+
*neogotycka wieża murowana z 1864 roku   
Neogotycka wieża murowana z 1864 roku.    
 
  
 +
== Religia ==
 +
Miejscowość znajduje się na terenie [[Parafia pw. Zesłania Ducha Świętego w Dąbrowie | parafii rzymskokatolickiej pw. Zesłania Ducha Świętego w Ząbrowie]].
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Bibliografia ===
+
== Bibliografia ==
 
 
 
''Gałdowo'', w: ''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', t. 2, red. F. Sulimierski, Warszawa 1881.<br/>
 
''Gałdowo'', w: ''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', t. 2, red. F. Sulimierski, Warszawa 1881.<br/>
 
''Iława z dziejów miasta i powiatu'', red. M. Lossman, Olsztyn 1972.<br/>
 
''Iława z dziejów miasta i powiatu'', red. M. Lossman, Olsztyn 1972.<br/>
 
Panfil Jan, ''Pojezierze Mazurskie'', Warszawa 1968.<br/>
 
Panfil Jan, ''Pojezierze Mazurskie'', Warszawa 1968.<br/>
 
Michniewska-Szczepkowska Barbara, Szczepkowski Bohdan, ''Województwo olsztyńskie, środowisko geograficzne tekst i mapy krajoznawcze'', Olsztyn 1969.<br/>
 
Michniewska-Szczepkowska Barbara, Szczepkowski Bohdan, ''Województwo olsztyńskie, środowisko geograficzne tekst i mapy krajoznawcze'', Olsztyn 1969.<br/>
 +
[http://www.gmina-ilawa.pl/ Strona Gminy Iława] [07.07.2014]
  
 +
{{Przypisy}}
 +
<references/>
 
<br/>
 
<br/>
== Zobacz też ==
+
[[Kategoria: Powiat iławski]]
 
+
[[Kategoria: Iława (gmina wiejska)]]
 
+
[[Kategoria: Wsie sołeckie]]
[[Kategoria: Miejscowość]][[Kategoria: Powiat iławski]][[Kategoria: Gmina Iława]][[Kategoria: wieś sołecka]]
+
[[Kategoria: 1301-1400]]
([[Dyskusja użytkownika:Asiuulek|dyskusja]]) 18:55, 18 wrz 2013 (CEST)
 

Aktualna wersja na dzień 08:23, 13 maj 2020

Gałdowo

Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat iławski
Gmina Iława
Liczba ludności (2010) 563
Strefa numeracyjna (+48) 89
Kod pocztowy 14-241
Tablice rejestracyjne NIL
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Gałdowo
Gałdowo
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Gałdowo
Gałdowo
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Gałdowo (niem. Goldau) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie iławskim, w gminie Iława. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 563 mieszkańców. Obecnym sołtysem jest Jan Olejnik.

Położenie

Wieś leży niedaleko Kisielic i Susza, około 15 km od Iławy, w rozwidleniu drogi nr 521 IławaKwidzyn i krajowej 16 w kierunku Grudziądza. Gałdowo wraz z Jachimówką i Owczarnią tworzy całość, pomimo że osady mają inne nazwy.

Dzieje miejscowości

Wieś otrzymała przywilej lokacyjny w 1312 roku na mocy decyzji kapituły pomezańskiej. Zasadźcą został Jan. Wsi przyznano obszar o łącznej liczbie 74 włók na prawie chełmińskim. 19 maja 1377 roku i w 1401 roku kapituła dwukrotnie wystawiła sołtysowi oraz mieszkańcom wsi nowe przywileje lokacyjne. W przywileju lokacyjnym z 1312 roku sołtys otrzymał karczmę. Na jej wybudowanie dostał pół morgi ziemi. W odnowionym przywileju lokacyjnym z 1377 roku uposażono proboszcza.

Kościół został wybudowany we wsi na początku XV wieku. W niedługim czasie stał się filią Łęgowa. W wyniku wybuchu pożaru został zniszczony. W 1603 roku wybudowano nowy, do którego w 1864 r. została dobudowana wieża.

Zabytki

  • barokowy kościół wybudowany w 1724 roku
  • neogotycka wieża murowana z 1864 roku

Religia

Miejscowość znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej pw. Zesłania Ducha Świętego w Ząbrowie.

Bibliografia

Gałdowo, w: Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. 2, red. F. Sulimierski, Warszawa 1881.
Iława z dziejów miasta i powiatu, red. M. Lossman, Olsztyn 1972.
Panfil Jan, Pojezierze Mazurskie, Warszawa 1968.
Michniewska-Szczepkowska Barbara, Szczepkowski Bohdan, Województwo olsztyńskie, środowisko geograficzne tekst i mapy krajoznawcze, Olsztyn 1969.
Strona Gminy Iława [07.07.2014]

Przypisy