Łodygowo (gmina Kisielice): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Dzieje miejscowości) |
|||
| (Nie pokazano 17 wersji utworzonych przez 5 użytkowników) | |||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = | |dopełniacz wsi = | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = Pałac w Łodygowie.jpg |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = Pałac w Łodygowie. Fot. Miecia Postołowska, 2011 r. Źródło: [http://www.polskiezabytki.pl/m/obiekt/8849/Lodygowo/ www.polskiezabytki.pl] |
|rodzaj miejscowości = | |rodzaj miejscowości = | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 14: | Linia 14: | ||
|sołectwo = | |sołectwo = | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
| − | |liczba ludności = 333<ref>Łącznie Łodygowo i | + | |liczba ludności = 333<ref>Łącznie: Łodygowo i Łodygowo Małe.</ref> |
|rok = 2010 | |rok = 2010 | ||
|strefa numeracyjna = | |strefa numeracyjna = | ||
| Linia 28: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }} |
| − | ''' Łodygowo ''' (niem. ''Gross Ludwigsdorf'', ''Ludwigsdorf in Westpreussen'') – | + | ''' Łodygowo ''' (niem. ''Gross Ludwigsdorf'', ''Ludwigsdorf in Westpreussen'') – wieś sołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat iławski|powiecie iławskim]], w [[Kisielice (gmina miejsko-wiejska)|gminie Kisielice]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego. |
| − | + | Miejscowość w 2010 roku liczyła 333 mieszkańców (łącznie z osadą [[Łodygowo Małe]]). Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Maria Pokorska. | |
| − | Miejscowość w 2010 roku liczyła 333 mieszkańców (łącznie z osadą [[Łodygowo Małe]]). Obecnie funkcję sołtysa sprawuje | + | <br/><br/> |
| − | |||
| − | <br/> | ||
| − | |||
== Położenie == | == Położenie == | ||
| − | Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na [[Pojezierze Iławskie|Pojezierzu Iławskim]], nad [[Gardeja|Gardeją]], 26 km na zachód od [[Iława|Iławy]] i 6,5 km na zachód od [[Kisielice|Kisielic]]; przebiega przez nią droga wojewódzka nr 522. | + | Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na [[Pojezierze Iławskie|Pojezierzu Iławskim]], nad rzeką [[Rzeka Gardeja|Gardeją]], 26 km na zachód od [[Iława|Iławy]] i 6,5 km na zachód od [[Kisielice|Kisielic]]; przebiega przez nią droga wojewódzka nr 522. |
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Pierwsza wzmianka dotycząca miejscowości pochodzi z 1285 roku; kolejna informacja pojawiła się z dokumentach z 1293 roku. W tym czasie miejscowość stanowiła własność Theodoryka von Stange, który zmienił pierwotną nazwę wsi ''Scharno'' na ''Ludwigsdorf''. W 1433 roku Stangowie sprzedali Łodygowo polskiej szlachciance Elżbiecie Zajączkowskiej. W 1455 roku | + | Pierwsza wzmianka dotycząca miejscowości pochodzi z 1285 roku; kolejna informacja pojawiła się z dokumentach z 1293 roku. W tym czasie miejscowość stanowiła własność Theodoryka von Stange, który zmienił pierwotną nazwę wsi z ''Scharno'' na ''Ludwigsdorf''. W 1433 roku Stangowie sprzedali Łodygowo polskiej szlachciance Elżbiecie Zajączkowskiej. W 1455 roku wieś należała do Piotra Dzierżkowicza. Pod koniec XVII stulecia majątek zakupił [[Friedrich von der Groeben]] – pruski pułkownik pozostający w służbie polskiego króla. Brał on m.in. udział w wojnach tureckich oraz w wyprawie wiedeńskiej pod dowództwem Jana III Sobieskiego. W 1699 w uznaniu żołnierskich zasług został awansowany na generała. W 1711 roku swoje dobra przekształcił w cztery majoraty z siedzibami w [[Łabędnik|Łabędniku]], [[Ponary|Ponarach]], [[Nowa Wioska|Nowej Wiosce]] oraz w Łodygowie. Von der Groeben osiadł na stałe w pierwszym z wymienionych majątków, w którym wzniósł okazały pałac. Po jego śmierci w 1712 roku majątek odziedziczył Henryk Wilhelm von der Groeben - syn jego brata Georga Friedricha. W 1789 roku Łodygowo było wsią szlachecką z folwarkiem i młynem. |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| + | W XIX stuleciu w Łodygowie powstała jednoklasowa szkoła podstawowa, do której uczęszczało około 50 dzieci. W 1817 roku wieś wchodziła w skład dóbr Łodygowo Małe. W 1925 roku budynek dworu przeszedł remont. W tym okresie w miejscowości funkcjonowały wiatrak i gospoda, w której działał sklep z artykułami kolonialnymi oraz mała centrala telefoniczna. W 1939 roku wieś była zamieszkana przez 574 mieszkańców i składała się ze 122 gospodarstw. W tym czasie przeważająca część mieszkańców Łodygowa była wyznania ewangelickiego. | ||
| − | + | Obecnie najbardziej charakterystyczną cechą wsi jest ekologiczna farma wiatrowa, jedna z największych w Polsce. | |
| + | Liczba mieszkańców i budynków mieszkalnych (łącznie: wieś i folwark) kształtowała się następująco: | ||
| + | *1864 – 194 osoby, 14 domów | ||
| + | *1871 – 191 osób, 15 domów | ||
| + | *1885 – 130 osób, 14 domów | ||
| + | *1895 – 130 osób, 13 domów | ||
| + | *1905 – 118 osób, 14 domów | ||
| + | *1933 – 502 osoby | ||
== Ludzie związani z miejscowością == | == Ludzie związani z miejscowością == | ||
| − | *[[Friedrich von der | + | *[[Friedrich von der Groeben]] (?–1712) – pułkownik, a następnie generał w służbie króla polskiego, uczestnik wyprawy wiedeńskiej u boku króla Jana III Sobieskiego, właściciel Łodygowa |
| − | * [[Wilhelm Ludwik von der | + | * [[Wilhelm Ludwik von der Groeben]] (1690–?) - urodzony w majątku Łodygowo syn Friedricha von der Groebena, minister w rządzie króla Prus |
| − | |||
| − | |||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | + | *[[Pałac w Łodygowie| pałac]] z XVIII wieku | |
| − | + | Od 1992 roku mieści się tu kaplica oraz lokale mieszkalne. | |
| − | + | *przedwojenny spichlerz z dużym zegarem | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
| − | <br/> | + | == Zobacz też == |
| + | *[[Łodygowo (gmina Biała Piska)]] | ||
| + | == Bibliografia == | ||
| + | ''Iława. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1972.<br/> | ||
| + | Niesiobędzki Wiesław, ''Powiat iławski. Dzieje, zabytki, pejzaż i kultura. Szkice historyczne'', wydanie II, poprawione i poszerzone, Iława 2008.<br/> | ||
| + | ''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Westpreussen, Commission bei Leon Saunier'', Danzig und Elbing 1858.<br/> | ||
| + | Plan rozwoju lokalnego gminy i miasta Kisielice na lata 2007-2013, Kisielice 2007, [http://bip.warmia.mazury.pl/kisielice_gmina_miejsko_-_wiejska/126/55/Plan__Rozwoju_Lokalnego_Miasta_i_Gminy_Kisielice_na_lata_2007_-_2013/| bip.warmia.mazury.pl][05.03.2014]<br/> | ||
| + | Plan odnowy miejscowości Łodygowo, [http://bip.warmia.mazury.pl/kisielice_gmina_miejsko_-_wiejska/126/Plan_odnowy_miejscowosci/| bip.warmia.mazury.pl] [05.03.2014]<br/> | ||
| + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [05.03.2014]<br/> | ||
| + | [http://www.verwaltungsgeschichte.de/rosenberg.html| verwaltungsgeschichte.de] [05.03.2014]<br/> | ||
| + | [http://www.polskiezabytki.pl/m/obiekt/8849/Lodygowo/| polskiezabytki.pl] [05.03.2014]<br/> | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat iławski]] [[Kategoria: | + | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat iławski]] [[Kategoria: Kisielice (gmina miejsko-wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]] [[Kategoria: 1201-1300]] |
Aktualna wersja na dzień 08:03, 15 maj 2020
| Łodygowo | |
| | |
 Pałac w Łodygowie. Fot. Miecia Postołowska, 2011 r. Źródło: www.polskiezabytki.pl
| |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | iławski |
| Gmina | Kisielice |
| Liczba ludności (2010) | 333[1] |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Łodygowo | |
| Położenie na mapie Polski  Łodygowo | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Łodygowo (niem. Gross Ludwigsdorf, Ludwigsdorf in Westpreussen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie iławskim, w gminie Kisielice. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 333 mieszkańców (łącznie z osadą Łodygowo Małe). Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Maria Pokorska.
Spis treści
Położenie
Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Pojezierzu Iławskim, nad rzeką Gardeją, 26 km na zachód od Iławy i 6,5 km na zachód od Kisielic; przebiega przez nią droga wojewódzka nr 522.
Dzieje miejscowości
Pierwsza wzmianka dotycząca miejscowości pochodzi z 1285 roku; kolejna informacja pojawiła się z dokumentach z 1293 roku. W tym czasie miejscowość stanowiła własność Theodoryka von Stange, który zmienił pierwotną nazwę wsi z Scharno na Ludwigsdorf. W 1433 roku Stangowie sprzedali Łodygowo polskiej szlachciance Elżbiecie Zajączkowskiej. W 1455 roku wieś należała do Piotra Dzierżkowicza. Pod koniec XVII stulecia majątek zakupił Friedrich von der Groeben – pruski pułkownik pozostający w służbie polskiego króla. Brał on m.in. udział w wojnach tureckich oraz w wyprawie wiedeńskiej pod dowództwem Jana III Sobieskiego. W 1699 w uznaniu żołnierskich zasług został awansowany na generała. W 1711 roku swoje dobra przekształcił w cztery majoraty z siedzibami w Łabędniku, Ponarach, Nowej Wiosce oraz w Łodygowie. Von der Groeben osiadł na stałe w pierwszym z wymienionych majątków, w którym wzniósł okazały pałac. Po jego śmierci w 1712 roku majątek odziedziczył Henryk Wilhelm von der Groeben - syn jego brata Georga Friedricha. W 1789 roku Łodygowo było wsią szlachecką z folwarkiem i młynem.
W XIX stuleciu w Łodygowie powstała jednoklasowa szkoła podstawowa, do której uczęszczało około 50 dzieci. W 1817 roku wieś wchodziła w skład dóbr Łodygowo Małe. W 1925 roku budynek dworu przeszedł remont. W tym okresie w miejscowości funkcjonowały wiatrak i gospoda, w której działał sklep z artykułami kolonialnymi oraz mała centrala telefoniczna. W 1939 roku wieś była zamieszkana przez 574 mieszkańców i składała się ze 122 gospodarstw. W tym czasie przeważająca część mieszkańców Łodygowa była wyznania ewangelickiego.
Obecnie najbardziej charakterystyczną cechą wsi jest ekologiczna farma wiatrowa, jedna z największych w Polsce.
Liczba mieszkańców i budynków mieszkalnych (łącznie: wieś i folwark) kształtowała się następująco:
- 1864 – 194 osoby, 14 domów
- 1871 – 191 osób, 15 domów
- 1885 – 130 osób, 14 domów
- 1895 – 130 osób, 13 domów
- 1905 – 118 osób, 14 domów
- 1933 – 502 osoby
Ludzie związani z miejscowością
- Friedrich von der Groeben (?–1712) – pułkownik, a następnie generał w służbie króla polskiego, uczestnik wyprawy wiedeńskiej u boku króla Jana III Sobieskiego, właściciel Łodygowa
- Wilhelm Ludwik von der Groeben (1690–?) - urodzony w majątku Łodygowo syn Friedricha von der Groebena, minister w rządzie króla Prus
Zabytki
- pałac z XVIII wieku
Od 1992 roku mieści się tu kaplica oraz lokale mieszkalne.
- przedwojenny spichlerz z dużym zegarem
Przypisy
- ↑ Łącznie: Łodygowo i Łodygowo Małe.
Zobacz też
Bibliografia
Iława. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1972.
Niesiobędzki Wiesław, Powiat iławski. Dzieje, zabytki, pejzaż i kultura. Szkice historyczne, wydanie II, poprawione i poszerzone, Iława 2008.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Westpreussen, Commission bei Leon Saunier, Danzig und Elbing 1858.
Plan rozwoju lokalnego gminy i miasta Kisielice na lata 2007-2013, Kisielice 2007, bip.warmia.mazury.pl[05.03.2014]
Plan odnowy miejscowości Łodygowo, bip.warmia.mazury.pl [05.03.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
verwaltungsgeschichte.de [05.03.2014]
polskiezabytki.pl [05.03.2014]
