Grodziczno: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Charakterystyka fizjograficzna) |
|||
| (Nie pokazano 12 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
| − | |||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
| − | + | |nazwa = Grodziczno | |
|herb wsi = | |herb wsi = | ||
|flaga wsi = | |flaga wsi = | ||
| Linia 8: | Linia 6: | ||
|dopełniacz wsi = Grodziczna | |dopełniacz wsi = Grodziczna | ||
|zdjęcie = Grodziczno.jpg | |zdjęcie = Grodziczno.jpg | ||
| − | |opis zdjęcia = Herb Grodziczna | + | |opis zdjęcia = Herb Grodziczna.<br>Źródło: [http://www.grodziczno.pl/asp/pl_start.asp?typ=13&sub=0&menu=7&artykul=1013&akcja=artykul www.grodziczno.pl] [12.09.2013] |
|rodzaj miejscowości = wieś gminna | |rodzaj miejscowości = wieś gminna | ||
| − | |województwo = warmińsko - mazurskie | + | |województwo = warmińsko-mazurskie |
|powiat = nowomiejski | |powiat = nowomiejski | ||
|gmina = Grodziczno | |gmina = Grodziczno | ||
| Linia 17: | Linia 15: | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
|liczba ludności = 378 | |liczba ludności = 378 | ||
| − | |rok = 2012 | + | |rok = 2012 |
|strefa numeracyjna = (+48) 56 | |strefa numeracyjna = (+48) 56 | ||
|kod pocztowy = 13 - 324 | |kod pocztowy = 13 - 324 | ||
| Linia 30: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }}<br/> |
| − | < | + | '''Grodziczno''' (w 1570 r. ''Grodziszczno'', w 1641 r. ''Grodziczno'') – wieś gminna w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat nowomiejski| powiecie nowomiejskim]], w [[Grodziczno (gmina wiejska)| gminie Grodziczno]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do województwa toruńskiego. Wieś jest siedzibą gminy Grodziczno. W 2012 roku miejscowość liczyła 378 mieszkańców. Obecnie funkcję wójta pełni [[Tomasz Szczepański]]. |
| − | + | <br/><br/> | |
| + | [[File:Kościół pw. Św. Piotra i Pawła.jpg|thumb|right|290px|Kościół pw. Św. Piotra i Pawła.<br>Źródło: [http://www.nowemiasto.com.pl/grodziczno2.htm www.nowemiasto.com.pl] [12.09.2013] | ||
| + | ]] | ||
| + | == Położenie == | ||
| + | Miejscowość leży przy drodze wojewódzkiej nr 538, w odległości około 10 km od [[Nowe Miasto Lubawskie| Nowego Miasta Lubawskiego]] i 20 km od [[Iława |Iławy]]; przez wieś przepływa rzeka [[Rzeka Wel |Wel]], a 12 km od Grodziczna płynie [[Rzeka Drwęca|Drwęca]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | === | + | == Dzieje miejscowości == |
| − | + | Pierwsze wzmianki o miejscowości znajdują się w źródłach z 1338 r. – ''Grodeu'', z 1403 r. – ''Grodisz'', ''Grodys'', ''Grodzitczky''. Zarówno etymologia nazwy, jak i badania archeologiczne świadczą o istnieniu przedkrzyżackiego grodu. Grodziczno było prawdopodobnie pierwszą założoną przez [[Zakon Krzyżacki |Krzyżaków]] wsią, której właścicielem był bezpośrednio Zakon. Świadczą o tym wzmianki w archiwum parafii związane z budową w 1340 r. [[Kościół pw. św. Piotra i Pawła w Grodzicznie |gotyckiego kościoła]]. W 1466 r. miejscowość stanowiła własność szlachecką. W latach 1423–1434 Grodziczno leżało w [[Wójtostwo nowomiejskie| wójtostwie nowomiejskim]]. W dobie Rzeczypospolitej Szlacheckiej wieś pozostała w granicach powiatu michałowskiego województwa chełmińskiego. W XVII w. Grodziczno było w posiadaniu Bystramów, a następnie Grotthausenów. Na początku XIX w. wieś została ogarnięta falą zgonów wywołaną suchotami. W 1876 r. założono w miejscowości folwark pod nazwą ''Johannathal''. Natomiast na przełomie XIX i XX w. wykazuje się w Grodzicznie posiadłości rycerskie i włościańskie. Pierwsze posiadały 36 budynków i 17 domów mieszkalnych, a drugie 54 budynków i 31 domów mieszkalnych. Łącznie mieszkańców było 546, w tym 76 ewangelików i 470 katolików. Nie zachowała się informacja o formie zabudowy wsi. | |
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | == | + | == Gospodarka == |
| − | + | Na terenie miejscowości działają firmy z branży samochodowej, elektronicznej, ślusarskiej, transportowej, usługowo–handlowej, hydraulicznej oraz istnieje [[Ośrodek Szkolenia Kierowców w Grodzicznie |Ośrodek Szkolenia Kierowców]]. | |
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | == | + | == Kultura == |
| − | + | W Grodzicznie istnieje [[Gminna Biblioteka Publiczna w Grodzicznie|Gminna Biblioteka Publiczna]], [[Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Grodzicznie |Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej]], [[Dom Pomocy Społecznej w Grodzicznie |Dom Pomocy Społecznej]], [[Orkiestra Dęta w Grodzicznie |Orkiestra Dęta]], [[Koło Gospodyń Wiejskich w Grodzicznie Koło |Gospodyń Wiejskich]] oraz Urząd Gminy. | |
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | == | + | == Religia == |
| − | W Grodzicznie | + | W Grodzicznie znajduje się siedziba [[Parafia pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Grodzicznie |parafii rzymskokatolickiej pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła]]. |
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | ==Ludzie związani z miejscowością== | |
| − | + | *[[Józef Mania]] (1819–1896) – duchowny katolicki, w latach 1850–1892 proboszcz miejscowej parafii | |
| − | + | *[[Józef Ruchniewicz]] (1862–1918) – duchowny katolicki, w latach 1892–1918 proboszcz miejscowej parafii | |
| − | + | *[[Jan Jankowski]] (1873–1965) – duchowny katolicki, w latach 1918–1962 proboszcz miejscowej parafii | |
| − | + | *[[Paweł Ossowski]] (1919–1998) – duchowny katolicki, w latach 1962–1987 proboszcz miejscowej parafii | |
| − | + | *[[Henryk Piotrowski]] (1937–2011) – duchowny katolicki, w latach 1987–2011 proboszcz miejscowej parafii | |
| − | *[[Józef Mania]] ( | ||
| − | *[[Józef Ruchniewicz]] ( | ||
| − | *[[Jan Jankowski]] ( | ||
| − | *[[Paweł Ossowski]] ( | ||
| − | *[[Henryk Piotrowski]] ( | ||
| − | Ze wsią związane są także dwa rody: [[Bystram |Bystramów]] oraz [[Gotthausen |Grotthausenów]]. | + | Ze wsią związane są także dwa rody: [[Rodzina Bystram |Bystramów]] oraz [[Rodzina Gotthausen |Grotthausenów]]. |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | == | + | == Zabytki == |
| + | *zabytkowy [[Kościół pw. św. Piotra i Pawła w Grodzicznie |kościół ]] | ||
| + | *[[Zespół pałacowo–parkowy w Grodzicznie |zespół pałacowo–parkowy]] | ||
| + | *pomnik pomordowanych podczas [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach| II wojny światowej]] | ||
| + | == Bibliografia == | ||
| + | Korecki Andrzej, '' Z dziejów gminy Grodziczno'', Pelplin 2003, 354 ss.<br> | ||
| + | ''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', t. II, Warszawa 1881, 927 ss. <br> | ||
| + | [http://www. partnerzy.pogranicze.zhp.pl/ Strona ZHP] [12.09.2013] <br> | ||
| + | [http://www.grodziczno.pl/ Strona Grodziczna] [10.07.2014]<br> | ||
| + | [http://www.nowemiasto.com.pl/ Strona Nowego Miasta Lubawskiego] [12.09.2013] | ||
| − | + | {{Przypisy}} | |
| + | <references/> | ||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
Aktualna wersja na dzień 08:38, 5 cze 2024
| Grodziczno | |
| | |
![Herb Grodziczna.Źródło: www.grodziczno.pl [12.09.2013]](/index.php/Plik:Grodziczno.jpg) Herb Grodziczna.
Źródło: www.grodziczno.pl [12.09.2013] | |
| Rodzaj miejscowości | wieś gminna |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | nowomiejski |
| Gmina | Grodziczno |
| Liczba ludności (2012) | 378 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 56 |
| Kod pocztowy | 13 - 324 |
| Tablice rejestracyjne | NNM |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Grodziczno | |
| Położenie na mapie Polski  Grodziczno | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Grodziczno (w 1570 r. Grodziszczno, w 1641 r. Grodziczno) – wieś gminna w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie nowomiejskim, w gminie Grodziczno. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa toruńskiego. Wieś jest siedzibą gminy Grodziczno. W 2012 roku miejscowość liczyła 378 mieszkańców. Obecnie funkcję wójta pełni Tomasz Szczepański.
Spis treści
Położenie
Miejscowość leży przy drodze wojewódzkiej nr 538, w odległości około 10 km od Nowego Miasta Lubawskiego i 20 km od Iławy; przez wieś przepływa rzeka Wel, a 12 km od Grodziczna płynie Drwęca.
Dzieje miejscowości
Pierwsze wzmianki o miejscowości znajdują się w źródłach z 1338 r. – Grodeu, z 1403 r. – Grodisz, Grodys, Grodzitczky. Zarówno etymologia nazwy, jak i badania archeologiczne świadczą o istnieniu przedkrzyżackiego grodu. Grodziczno było prawdopodobnie pierwszą założoną przez Krzyżaków wsią, której właścicielem był bezpośrednio Zakon. Świadczą o tym wzmianki w archiwum parafii związane z budową w 1340 r. gotyckiego kościoła. W 1466 r. miejscowość stanowiła własność szlachecką. W latach 1423–1434 Grodziczno leżało w wójtostwie nowomiejskim. W dobie Rzeczypospolitej Szlacheckiej wieś pozostała w granicach powiatu michałowskiego województwa chełmińskiego. W XVII w. Grodziczno było w posiadaniu Bystramów, a następnie Grotthausenów. Na początku XIX w. wieś została ogarnięta falą zgonów wywołaną suchotami. W 1876 r. założono w miejscowości folwark pod nazwą Johannathal. Natomiast na przełomie XIX i XX w. wykazuje się w Grodzicznie posiadłości rycerskie i włościańskie. Pierwsze posiadały 36 budynków i 17 domów mieszkalnych, a drugie 54 budynków i 31 domów mieszkalnych. Łącznie mieszkańców było 546, w tym 76 ewangelików i 470 katolików. Nie zachowała się informacja o formie zabudowy wsi.
Gospodarka
Na terenie miejscowości działają firmy z branży samochodowej, elektronicznej, ślusarskiej, transportowej, usługowo–handlowej, hydraulicznej oraz istnieje Ośrodek Szkolenia Kierowców.
Kultura
W Grodzicznie istnieje Gminna Biblioteka Publiczna, Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, Dom Pomocy Społecznej, Orkiestra Dęta, Gospodyń Wiejskich oraz Urząd Gminy.
Religia
W Grodzicznie znajduje się siedziba parafii rzymskokatolickiej pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła.
Ludzie związani z miejscowością
- Józef Mania (1819–1896) – duchowny katolicki, w latach 1850–1892 proboszcz miejscowej parafii
- Józef Ruchniewicz (1862–1918) – duchowny katolicki, w latach 1892–1918 proboszcz miejscowej parafii
- Jan Jankowski (1873–1965) – duchowny katolicki, w latach 1918–1962 proboszcz miejscowej parafii
- Paweł Ossowski (1919–1998) – duchowny katolicki, w latach 1962–1987 proboszcz miejscowej parafii
- Henryk Piotrowski (1937–2011) – duchowny katolicki, w latach 1987–2011 proboszcz miejscowej parafii
Ze wsią związane są także dwa rody: Bystramów oraz Grotthausenów.
Zabytki
- zabytkowy kościół
- zespół pałacowo–parkowy
- pomnik pomordowanych podczas II wojny światowej
Bibliografia
Korecki Andrzej, Z dziejów gminy Grodziczno, Pelplin 2003, 354 ss.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. II, Warszawa 1881, 927 ss.
partnerzy.pogranicze.zhp.pl/ Strona ZHP [12.09.2013]
Strona Grodziczna [10.07.2014]
Strona Nowego Miasta Lubawskiego [12.09.2013]
Przypisy
