Talusy: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
(→Zobacz też) |
|||
| Linia 9: | Linia 9: | ||
|zdjęcie = Pole-obowiązkowe | |zdjęcie = Pole-obowiązkowe | ||
|opis zdjęcia = Pole-obowiązkowe | |opis zdjęcia = Pole-obowiązkowe | ||
| − | |rodzaj miejscowości =wieś sołecka | + | |rodzaj miejscowości =[[Kategoria: wieś sołecka]] wieś sołecka |
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| − | |powiat = ełcki | + | |powiat = [[Kategoria: powiat ełcki]] ełcki |
| − | |gmina = Ełk | + | |gmina = [[Kategoria: gmina Ełk]] Ełk |
|miejscowość podstawowa = | |miejscowość podstawowa = | ||
|sołectwo = | |sołectwo = | ||
| Linia 31: | Linia 31: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| − | <big>''' Talusy''' (niem. ''Thalussen'', ''Talussen'') – wieś położona w Polsce w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ełckim, w gminie Ełk. | + | <big>''' Talusy''' (niem. ''Thalussen'', ''Talussen'') – [[wieś sołecka]] położona w Polsce w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat ełcki|powiecie ełckim]], w [[gmina Ełk|gminie Ełk]]. |
| − | W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. | + | W latach 1975-1998 miejscowość [[administracja|administracyjnie]] należała do [[województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. |
<br/> | <br/> | ||
=== Charakterystyka fizjograficzna === | === Charakterystyka fizjograficzna === | ||
| − | Miejscowość położona w odległości ok. 8 km na zachód od Ełku. Talusy są oddalone o 3,5 km od [[Jezioro Mołdzie| Jeziora Mołdzie]] (Lepaki Wielkie) oraz 3,8 km od [[Jezioro Guzki|Jeziora Guzki]]. | + | Miejscowość położona w odległości ok. 8 km na zachód od [[Ełk|Ełku]]. Talusy są oddalone o 3,5 km od [[Jezioro Mołdzie| Jeziora Mołdzie]] (Lepaki Wielkie) oraz 3,8 km od [[Jezioro Guzki|Jeziora Guzki]]. |
<br/> | <br/> | ||
=== Dzieje miejscowości === | === Dzieje miejscowości === | ||
| − | Miejscowość istniała przed rokiem 1476 , kiedy to Jan Szordach z Siedlisk otrzymał 20 łanów ziemi na prawie magdeburskim w Talusach w zamian za odstąpienie karczmy, znajdującej się w Ełku. Początkowo, miejscowość nosiła nazwę Kozice. Natomiast w 1536 roku książę Albrecht nadał Michałowi Piątkowskiemu 15 włók w Starych Talusach na prawie magdeburskim . W 1747 roku majątek Talusy należał do Jakuba Zielińskiego, nadleśniczego oleckiego. Pod koniec XVIII wieku miejscowość składała się z 14 domów. W 1821 roku liczyła 83 mieszkańców. W 1938 roku wprowadzono zmianę w pisowni nazwy miejscowości. W roku 1939 roku liczyła 154 mieszkańców. | + | Miejscowość istniała przed rokiem 1476 , kiedy to Jan Szordach z [[Siedliska|Siedlisk]] otrzymał 20 łanów ziemi na [[prawo magdeburskie|prawie magdeburskim]] w Talusach w zamian za odstąpienie karczmy, znajdującej się w Ełku. Początkowo, miejscowość nosiła nazwę Kozice. Natomiast w 1536 roku książę [[Albrecht Hohenzollern|Albrecht]] nadał Michałowi Piątkowskiemu 15 włók w [[Stare Talusy|Starych Talusach]] na prawie magdeburskim . W 1747 roku majątek Talusy należał do Jakuba Zielińskiego, nadleśniczego oleckiego. Pod koniec XVIII wieku miejscowość składała się z 14 domów. W 1821 roku liczyła 83 mieszkańców. W 1938 roku wprowadzono zmianę w pisowni nazwy miejscowości. W roku 1939 roku liczyła 154 mieszkańców. |
| − | Niedaleko miejscowości położone jest wzgórze [[Pielakornia]] (niem. ''Wallberg'', ''Wachtberg'', lit. ''pilis karnis'' – grodzisko ), które według ludowych podań zostało usypane przez diabła, który paktował o duszę z trzema młodymi mężczyznami. W tym miejscu znajduje się cmentarz wojenny z okresu I wojny światowej. Zostało na nim pochowanych 278 żołnierzy rosyjskich i 79 żołnierzy niemieckich. W wyodrębnionej części nekropolii znajduje się mauzoleum, wystawione przez dawnych właścicieli majątku Talusy. | + | Niedaleko miejscowości położone jest wzgórze [[Pielakornia]] (niem. ''Wallberg'', ''Wachtberg'', lit. ''pilis karnis'' – grodzisko ), które według ludowych podań zostało usypane przez diabła, który paktował o duszę z trzema młodymi mężczyznami. W tym miejscu znajduje się [[cmentarz wojenny]] z okresu [[I wojna światowa|I wojny światowej]]. Zostało na nim pochowanych 278 żołnierzy rosyjskich i 79 żołnierzy niemieckich. W wyodrębnionej części nekropolii znajduje się [[mauzoleum]], wystawione przez dawnych właścicieli majątku Talusy. |
| − | [[File:Talusy. Pomnik na cmentarzu wojennym.jpg|thumb|left| | + | [[File:Talusy. Pomnik na cmentarzu wojennym.jpg|thumb|left|300px|Talusy. Pomnik na cmentarzu wojennym]] |
| − | W Talusach zachował się dwór z przełomu XIX i XX wieku, będący niegdyś częścią majątku ziemskiego należącego w latach 20. XX wieku do rodziny Behrendt. | + | W Talusach zachował się [[dwór]] z przełomu XIX i XX wieku, będący niegdyś częścią majątku ziemskiego należącego w latach 20. XX wieku do rodziny Behrendt. |
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[File:Talusy.Cmentarz wojenny przed 1945 r..jpg|thumb|300px|Talusy.Cmentarz wojenny przed 1945 r.]] | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | [[File:Talusy.Cmentarz wojenny przed 1945 r..jpg|thumb| | ||
=== Zabytki: === | === Zabytki: === | ||
*Cmentarz wojenny z okresu I wojny światowej | *Cmentarz wojenny z okresu I wojny światowej | ||
*Dwór z przełomu XIX i XX wieku | *Dwór z przełomu XIX i XX wieku | ||
| − | [[File:Talusy. Cmentarz wojenny. Stan obecny.jpg|thumb| | + | [[File:Talusy. Cmentarz wojenny. Stan obecny.jpg|thumb|300px|Talusy. Cmentarz wojenny. Stan obecny]] |
<br/> | <br/> | ||
| Linia 76: | Linia 70: | ||
== Zobacz też == | == Zobacz też == | ||
| + | [[Użytkownik:Emzet|Emzet]] ([[Dyskusja użytkownika:Emzet|dyskusja]]) 12:06, 25 paź 2013 (CEST) | ||
[[Użytkownik:Emzet|Emzet]] ([[Dyskusja użytkownika:Emzet|dyskusja]]) 14:15, 18 wrz 2013 (CEST) | [[Użytkownik:Emzet|Emzet]] ([[Dyskusja użytkownika:Emzet|dyskusja]]) 14:15, 18 wrz 2013 (CEST) | ||
[[Użytkownik:Emzet|Emzet]] ([[Dyskusja użytkownika:Emzet|dyskusja]]) 21:24, 16 wrz 2013 (CEST) | [[Użytkownik:Emzet|Emzet]] ([[Dyskusja użytkownika:Emzet|dyskusja]]) 21:24, 16 wrz 2013 (CEST) | ||
[[Kategoria: Miejscowość]] | [[Kategoria: Miejscowość]] | ||
[[Użytkownik:Emzet|Emzet]] ([[Dyskusja użytkownika:Emzet|dyskusja]]) 11:38, 6 wrz 2013 (CEST) | [[Użytkownik:Emzet|Emzet]] ([[Dyskusja użytkownika:Emzet|dyskusja]]) 11:38, 6 wrz 2013 (CEST) | ||
Wersja z 12:06, 25 paź 2013
| Talusy | |
| | |
| Pole-obowiązkowe Pole-obowiązkowe
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | ełcki |
| Gmina | Ełk |
| Liczba ludności (2009) | 140 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 87 |
| Kod pocztowy | 19-300 |
| Tablice rejestracyjne | NEL |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Talusy | |
| Położenie na mapie Polski  Talusy | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Talusy (niem. Thalussen, Talussen) – wieś sołecka położona w Polsce w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ełckim, w gminie Ełk.
W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.
Spis treści
[ukryj]Charakterystyka fizjograficzna
Miejscowość położona w odległości ok. 8 km na zachód od Ełku. Talusy są oddalone o 3,5 km od Jeziora Mołdzie (Lepaki Wielkie) oraz 3,8 km od Jeziora Guzki.
Dzieje miejscowości
Miejscowość istniała przed rokiem 1476 , kiedy to Jan Szordach z Siedlisk otrzymał 20 łanów ziemi na prawie magdeburskim w Talusach w zamian za odstąpienie karczmy, znajdującej się w Ełku. Początkowo, miejscowość nosiła nazwę Kozice. Natomiast w 1536 roku książę Albrecht nadał Michałowi Piątkowskiemu 15 włók w Starych Talusach na prawie magdeburskim . W 1747 roku majątek Talusy należał do Jakuba Zielińskiego, nadleśniczego oleckiego. Pod koniec XVIII wieku miejscowość składała się z 14 domów. W 1821 roku liczyła 83 mieszkańców. W 1938 roku wprowadzono zmianę w pisowni nazwy miejscowości. W roku 1939 roku liczyła 154 mieszkańców.
Niedaleko miejscowości położone jest wzgórze Pielakornia (niem. Wallberg, Wachtberg, lit. pilis karnis – grodzisko ), które według ludowych podań zostało usypane przez diabła, który paktował o duszę z trzema młodymi mężczyznami. W tym miejscu znajduje się cmentarz wojenny z okresu I wojny światowej. Zostało na nim pochowanych 278 żołnierzy rosyjskich i 79 żołnierzy niemieckich. W wyodrębnionej części nekropolii znajduje się mauzoleum, wystawione przez dawnych właścicieli majątku Talusy.
W Talusach zachował się dwór z przełomu XIX i XX wieku, będący niegdyś częścią majątku ziemskiego należącego w latach 20. XX wieku do rodziny Behrendt.
Zabytki:
- Cmentarz wojenny z okresu I wojny światowej
- Dwór z przełomu XIX i XX wieku
Bibliografia:
- Grzegorz Białuński, Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
- Małgorzata Jackiewicz-Garniec, Mirosław Garniec, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 2001.
- Jan Kawecki, Bolesław Roman, Ełk. Z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1970.
- Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany, red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.
- Bank Danych Lokalnych GUS: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/miejsc_w.display?p_id=5524&p_token=0.559031472870682 [data dostępu: 19.07.2013]
- Olsztyńska Strona Rowerowa:http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/miejsca/1914/warminsko-mazurskie/talusy [data dostępu: 19.07.2013]
- Rejestr Zabytków Nieruchomych województwa warmińsko-mazurskiego: http://www.bip.wuoz.olsztyn.pl/ [data dostępu: 19.07.2013]
Zobacz też
Emzet (dyskusja) 12:06, 25 paź 2013 (CEST) Emzet (dyskusja) 14:15, 18 wrz 2013 (CEST) Emzet (dyskusja) 21:24, 16 wrz 2013 (CEST)Emzet (dyskusja) 11:38, 6 wrz 2013 (CEST)
