Wardęgowo: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
(→Dzieje miejscowości) |
|||
| Linia 49: | Linia 49: | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | W 1719 r. na skraju wsi Wardęgowo | + | W 1719 r. na skraju wsi Wardęgowo małemu chłopcu wypasającemu bydło objawiła się Matka Boska. Na pamiątkę tego wydarzenia powstała tutaj kaplica. W XVIII w. w pobliżu miejscowości poległo wielu żołnierzy pochodzenia francuskiego. Ofiary pochowano w jednym grobie, nad którym stał krzyż, usunięty w okresie międzywojennym. W 1720 r. właścicielką Wardęgowa była Rozalia Sampławska. 1789 r. wieś wraz z folwarkiem liczyła 11 [[dym |dymów]] i należała do Czapskich. |
<br/> | <br/> | ||
Wersja z 19:04, 10 lis 2013
| Wardęgowo | |
| | |
 Krzyż w Wardęgowie, źródło: http://www.gminabiskupiec.pl, 12.09.2013.
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | nowomiejski |
| Gmina | Biskupiec Pomorski |
| Sołectwo | Wardęgowo |
| Liczba ludności (Pole-obowiązkowe) | Pole-obowiązkowe |
| Strefa numeracyjna | (+48) 56 |
| Tablice rejestracyjne | NNM |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Wardęgowo | |
| Położenie na mapie Polski  Wardęgowo | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Wardęgowo (niem. Wardengowo) – wieś sołecka w Polsce województwie warmińsko – mazurskiej w powiecie nowomiejskim w gminie Biskupiec Pomorski. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa toruńskiego.
Spis treści
Charakterystyka fizjograficzna
Miejscowość położona jest na terenie gminy Biskupiec Pomorski, której powierzchnię zajmują przede wszystkim lasy i jeziora. W całości lasy stanowią 26% powierzchni gminy, a jeziora 3,28%. Zasadniczymi elementami morfologicznymi tego obszaru są: wysoczyzna morenowa (średnia wysokość 90-110 m n.p.m.), wzgórza i pagórki morenowe, sandry, rynny jeziorne i doliny rzeczne. Powierzchnia wysoczyzny charakteryzuje się występowaniem licznych drobnych zagłębień wytopiskowych. Znajdziemy tutaj tzw. oczka polodowcowe, mokradła i torfowiska, a w okolicach miejscowości Łąkorz wyspy otoczone sandrem. Na terenie gminy występują również tzw. ozy (w okolicach Mierzyna, na zachód od Sumina oraz na północ od Wielka Tymawa) i kemy (w rejonie Sumina, Łąkorka, Wonny i Szwarcenowa). Na terenie gminy napotkamy także na zastoiska. Największe z nich to zastoisko biskupieckie – o płaskim, rozległym i podmokłym dnie. Natomiast najwyższym punktem położonym na terenie gminy jest Góra Szwedzka – o wysokości 121,3 m n.p.m. Najniżej położony punkt zaś o wysokości ok. 62 m n.p.m. znajduje się w dolinie Osy u ujścia jej do Jeziora Płowęż. W obrębie gminy znajdują się także rezerwaty przyrody: ornitofaunistyczny „Jezioro Karaś”, torfowiskowy „Kociołek”, „Łabędź”, „Uroczysko Piotrowice” oraz częściowo Brodnicki Park Krajobrazowy. Na obszarze gminy występują zasadniczo trzy typy gleb. Są to: gleby brunatne, gleby bielicowe, gleby mułowo-torfowo-murszaste. Ponadto odnajdziemy tutaj czarne ziemie i gleby szare oraz mady glejowe i wody powierzchniowe.
Dzieje miejscowości
Nazwa miejscowości pochodzi od słowa „hortulanus” – włóczęga. Miejscowość za czasów krzyżackich należała do komturstwa radzyńskiego. Nieznana jest dokładna data lokacji wsi.
W 1719 r. na skraju wsi Wardęgowo małemu chłopcu wypasającemu bydło objawiła się Matka Boska. Na pamiątkę tego wydarzenia powstała tutaj kaplica. W XVIII w. w pobliżu miejscowości poległo wielu żołnierzy pochodzenia francuskiego. Ofiary pochowano w jednym grobie, nad którym stał krzyż, usunięty w okresie międzywojennym. W 1720 r. właścicielką Wardęgowa była Rozalia Sampławska. 1789 r. wieś wraz z folwarkiem liczyła 11 dymów i należała do Czapskich.
W XIX w. na terenie miejscowości istniała cegielnia. W XIX w. we wsi zajmowano się hodowlą krów mlecznych rasy wschodnio–fryskiej, owiec do strzyżenia, świń tucznych rasy Yorkshire. W 1885 r. było tutaj 5 domów i 13 dymów. We wsi mieszkało 76 osób w tym 54 katolików i 22 ewangelików.
Przed II wojną światową Wardęgowo składało się z dwóch miejscowości: Wardęgowa oraz Wardęgówka. Po wojnie obie miejscowości połączono administracyjnie.
Ludzie związani z miejscowością
W kadencji 2011-2015 sołtysem wsi jest Kazimierz Śliwiński.
Zabytki
Na terenie miejscowości znajdują się następujące zabytki: kaplica pw. Niepokalanego Serca Maryi Panny z II poł. XX w. (powstała na miejscu drewnianej kapliczki z XVIII w.), dwór z I poł. XIX w., drewniane chaty z lat 1937–1938; cmentarz wojskowy z 1812 r.
Bibliografia
http://www.gminabiskupiec.pl/asp/pl_start.asp?typ=14&sub=6&subsub=25&menu=130&strona=1, 12.09.2013.
