Wysoka: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(Utworzono nową stronę "{{Wieś infobox |nazwa = Wysoka |herb wsi = |flaga wsi = |herb artykuł = |dopełniacz wsi = |zdjęci...")
 
Linia 5: Linia 5:
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
 
  |dopełniacz wsi        =  
 
  |dopełniacz wsi        =  
  |zdjęcie              = Pole-obowiązkowe 
+
  |zdjęcie              =  
  |opis zdjęcia          = Pole-obowiązkowe 
+
  |opis zdjęcia          =  
 
  |rodzaj miejscowości  =
 
  |rodzaj miejscowości  =
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
Linia 22: Linia 22:
 
  |mapa wsi              =
 
  |mapa wsi              =
 
  |kod mapy              = PL-WN
 
  |kod mapy              = PL-WN
  |stopniN = 53 |minutN = 42 |sekundN = 56
+
  |stopniN = 53 |minutN = 14 |sekundN = 04
  |stopniE = 21 |minutE = 19 |sekundE = 02
+
  |stopniE = 20 |minutE = 05 |sekundE = 53
 
  |commons              =
 
  |commons              =
 
  |wikipodróże          =
 
  |wikipodróże          =
Linia 36: Linia 36:
  
 
== Położenie ==
 
== Położenie ==
Wieś położona jest w południowej części województwa warmińsko-mazurskiego,  
+
Wieś położona jest w południowej części województwa warmińsko-mazurskiego, na pograniczu [[Pojezierze Mazurskie|Pojezierza Mazurskiego]] i [[Nizina Mazowiecka|Niziny Mazowieckiej]], nad strumieniem [[Wysoka (strumień)|Wysoka]], 5 km na zachód od [[Działdowo|Działdowa]]; przebiega przez nią droga wojewódzka nr 544.
  
 
<br/>
 
<br/>
  
 
== Dzieje miejscowości ==
 
== Dzieje miejscowości ==
 +
Wieś powstała w ramach kolonizacji południowych terenów państwa [[Zakon Krzyżacki|Zakonu Krzyżackiego]]. Założona została w 1372 roku na 60 łanach i jako jedna z nielicznych na Działdowszczyźnie została zasiedlona osadnikami niemieckimi. 10 lipca 1410 roku pod Wysoką rozbiła obóz armia króla [[Władysław Jagiełło|Władysława Jagiełły]], która zatrzymała się tu na trzy dni przed wyruszeniem pod [[Grunwald]]. W połowie XV wieku dobra w Wysokiej znalazły się w rękach Mikołaja Wildenau z [[Kozłowo|Kozłowa]], a następnie właścicielem został Jan Głuchowski, który nadał sześć łanów na [[prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]] sołtysowi Wawrzyńcowi. W połowie XVI wieku we wsi mieszkała już tylko ludność polska. W 1641 roku właścicielem Wysokiej był Zygmunt Kostka, a później inni przedstawiciele polskiej szlachty: Stanisław Małachowski, Jerzy Rębiewski, Kierscy, Piątkowski, Rywoccy, Węclewscy, Lenart Sątopski. Wieś należała do [[parafia ewangelicka w Działdowie|parafii ewangelickiej w Działdowie]]. Szkoła w Zakrzewie powstała w pierwszej połowie XVIII wieku.
 +
 +
W 1919 roku na mocy traktatu wersalskiego wieś - wraz z całą Działdowszczyzną - przyznana została Rzeczpospolitej Polskiej. W 1939 roku znalazła się pod okupacją niemiecką. W połowie lat 50. Wysoka krótko była siedzibą [[gromada Wysoka|gromady]].
 +
  
 
Liczba mieszkańców
 
Liczba mieszkańców
  
1857 -  
+
1857 - 391 osób
  
1933 -  
+
1931 - 517 osób
  
1939 -
 
 
<br/>
 
<br/>
  
Linia 55: Linia 58:
 
<br/>
 
<br/>
  
== Ludzie związani z miejscowością ==
+
== Turystyka ==
 
+
Wieś znajduje się na jednym ze [[szlaki grunwaldzkie|szlaków grunwaldzkich]]: [[Lidzbark]] - [[Gródki]] - Wysoka - [[Działdowo]] - [[Uzdowo]] - [[Grunwald]]
 
<br/>
 
<br/>
  
Linia 69: Linia 72:
 
#''Działdowo. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1966.
 
#''Działdowo. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1966.
 
#''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.
 
#''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.
 +
#''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
 
#[http://www.wuoz.olsztyn.pl/| Wojewódzka ewidencja zabytków] [data dostępu: 12.11.2013]
 
#[http://www.wuoz.olsztyn.pl/| Wojewódzka ewidencja zabytków] [data dostępu: 12.11.2013]
#Gminna ewidencja zabytków w: [http://www.dzialdowo.ug.gov.pl/?c=102| Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego gminy Działdowo] [data dostępu: 12.11.2013]]
+
#Gminna ewidencja zabytków w: [http://www.dzialdowo.ug.gov.pl/?c=102| Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego gminy Działdowo] [data dostępu: 12.11.2013]
 
#[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [data dostępu: 12.11.2013]
 
#[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [data dostępu: 12.11.2013]
#[http://www.verwaltungsgeschichte.de/neidenburg.html| Verwaltungsgeschichte [data dostępu: 12.11.2013]
+
#[http://www.verwaltungsgeschichte.de/neidenburg.html| Verwaltungsgeschichte] [data dostępu: 12.11.2013]
 
<br/>
 
<br/>
  

Wersja z 13:50, 4 sty 2014

Wysoka

Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat działdowski
Gmina Działdowo
Liczba ludności (2010) 371
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Wysoka
Wysoka
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Wysoka
Wysoka
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Wysoka (niem. Hohendorf) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie działdowskim, w gminie Działdowo. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa ciechanowskiego.

Miejscowość w 2010 roku liczyła 371 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Ewa Walewacz[1].


Położenie

Wieś położona jest w południowej części województwa warmińsko-mazurskiego, na pograniczu Pojezierza Mazurskiego i Niziny Mazowieckiej, nad strumieniem Wysoka, 5 km na zachód od Działdowa; przebiega przez nią droga wojewódzka nr 544.


Dzieje miejscowości

Wieś powstała w ramach kolonizacji południowych terenów państwa Zakonu Krzyżackiego. Założona została w 1372 roku na 60 łanach i jako jedna z nielicznych na Działdowszczyźnie została zasiedlona osadnikami niemieckimi. 10 lipca 1410 roku pod Wysoką rozbiła obóz armia króla Władysława Jagiełły, która zatrzymała się tu na trzy dni przed wyruszeniem pod Grunwald. W połowie XV wieku dobra w Wysokiej znalazły się w rękach Mikołaja Wildenau z Kozłowa, a następnie właścicielem został Jan Głuchowski, który nadał sześć łanów na prawie chełmińskim sołtysowi Wawrzyńcowi. W połowie XVI wieku we wsi mieszkała już tylko ludność polska. W 1641 roku właścicielem Wysokiej był Zygmunt Kostka, a później inni przedstawiciele polskiej szlachty: Stanisław Małachowski, Jerzy Rębiewski, Kierscy, Piątkowski, Rywoccy, Węclewscy, Lenart Sątopski. Wieś należała do parafii ewangelickiej w Działdowie. Szkoła w Zakrzewie powstała w pierwszej połowie XVIII wieku.

W 1919 roku na mocy traktatu wersalskiego wieś - wraz z całą Działdowszczyzną - przyznana została Rzeczpospolitej Polskiej. W 1939 roku znalazła się pod okupacją niemiecką. W połowie lat 50. Wysoka krótko była siedzibą gromady.


Liczba mieszkańców

1857 - 391 osób

1931 - 517 osób


Edukacja


Turystyka

Wieś znajduje się na jednym ze szlaków grunwaldzkich: Lidzbark - Gródki - Wysoka - Działdowo - Uzdowo - Grunwald

Zabytki

  • Budynek szkoły z 1890 roku, murowany z czerwonej cegły
  • Budynek mieszkalny i budynek gospodarczy z pierwszej ćwierci XX wieku, murowane z czerwonej cegły
  • Cmentarz ewangelicki, w rejestrze figuruje jako teren zielony, brak śladów po nagrobkach; własność parafii ewangelickiej


Bibliografia

  1. Działdowo. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1966.
  2. Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
  3. Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
  4. Wojewódzka ewidencja zabytków [data dostępu: 12.11.2013]
  5. Gminna ewidencja zabytków w: Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego gminy Działdowo [data dostępu: 12.11.2013]
  6. Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 12.11.2013]
  7. Verwaltungsgeschichte [data dostępu: 12.11.2013]


Przypisy

  1. http://www.dzialdowo.ug.gov.pl/?c=92 [data dostępu: 5.12.2013]


Zobacz też