Łąkorek

Łąkorek
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko - mazurskie
Powiat	nowomiejski
Gmina	Biskupiec Pomorski
Liczba ludności (Pole-obowiązkowe)	Pole-obowiązkowe
Strefa numeracyjna	(+48) 56
Tablice rejestracyjne	NNM
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Łąkorek
Położenie na mapie Polski Łąkorek
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Łąkorek (w XV w. Cleyne Linker, Lonker, Linkhorn, Mały Łąkorek, w końcu XVII w. Łąkorek, .niem. Lonkorrek, Lonkorreck) – wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko – mazurskim, w powiecie nowomiejskim, w gminie Biskupiec Pomorski. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie przynależała do województwa toruńskiego.

Charakterystyka fizjograficzna

Miejscowość położona jest na terenie gminy Biskupiec Pomorski, której powierzchnię zajmują przede wszystkim lasy i jeziora. W całości lasy stanowią 26 % powierzchni gminy a jeziora 3,28%. Zasadniczymi elementami morfologicznymi tego obszaru są:wysoczyzna morenowa (średnia wysokość 90-110 m n.p.m.),wzgórza i pagórki morenowe,sandry, rynny jeziorne i doliny rzeczne. Powierzchnia wysoczyzny charakteryzuje się występowaniem licznych drobnych zagłębień wytopiskowych. Znajdziemy tutaj tzw. oczka polodowcowe, mokradła i torfowiska a w okolicach miejscowości Łąkorz wyspy otoczone sandrem. Na terenie gminy występują również tzw. ozy (w okolicach Mierzyna, na zachód od Sumina oraz na północ od Wielka Tymawa) i kemy (w rejonie Sumina, Łąkorka, Wonny i Szwarcenowa). Na terenie gminy napotkamy także na zastoiska.Największe z nich to zastoisko biskupieckie – o płaskim, rozległym i podmokłym dnie. Natomiast najwyższym punktem położonym na terenie gminy jest Góra Szwedzka – o wysokości 121,3 m n.p.m. Najniżej położony punkt zaś o wysokości ok. 62 m n.p.m. znajduje się w dolinie Osy u ujścia jej do Jeziora Płowęż. W obrębie gminy znajdują się także rezerwaty przyrody: ornitofaunistyczny „Jezioro Karaś”, torfowiskowy „Kociołek”, „Łabędź”, „Uroczysko Piotrowice” oraz częściowo Brodnicki Park Krajobrazowy. Na obszarze gminy występują zasadniczo trzy typy gleb. Są to:gleby brunatne, gleby bielicowe, gleby mułowo-torfowo-murszaste. Ponadto odnajdziemy tutaj czarne ziemie i gleby szare oraz mady glejowe i wody powierzchniowe.

Dzieje miejscowości

Pierwsze osadnictwo na tym terenie wzmiankowanie jest już w czasach wczesnośredniowiecznych. W XIX w. na wschodnim brzegu Jeziora Łąkorz odnaleziono pozostałości po osadzie. Najprawdopodobniej są to ślady rezydencji krzyżackiej wzmiankowanej w 1340 r. jako Parthaczyn. Nie znana jest etymologia nazwy miejscowości. W 1414 r. dokumenty krzyżackie mówią o startach poniesionych w wyniku wojen polsko – krzyżackich przez Janusza z Łąkorek . W poł. XV w. miejscowość stanowiła własność rycerską z folwarkiem. Administracyjnie przynależała wówczas do komturii radzyńskiej a w XVI w. do powiatu michałowskiego jako własność królewska starostwa radzyńskiego. Pod koniec XVIII w. majątek stał się własnością skarbu państwa pruskiego. Do Traktatu Wersalskiego wieś była oddawana w dzierżawę, kolejno dla: Cathariny Beier, Friedricha Freitag, J. Neurnarn. A. Jaśkiewicza, B. Dernbka, Eduarta Lenge. Na przełomie XIX/XX w. wieś obejmowała 561 ha: w tym 287 użytków gospodarczych, 56 łąk, 35 pastwisk, 10 nieużytków i 175 wody . Znajdowały się tutaj, wówczas 23 budynki i 9 dymów . Mieszkało w tym okresie 86 katolików i 69 ewangelików . Ponadto w tym czasie istniała we wsi gorzelnia oraz handlowano tuczonym bydłem i owcami.W poł. XX w. Łąkorek trafia w zarząd starostwa Nowe Miasto Lubawskie. Po II wojnie światowej majątek przeszedł w ręce Skarbu Państwa. Ponadto nieopodal miejscowości znajduje się góra zwana Wielogrobem, na której odkryto wiele pochówków. Według legendy miano tam chować zmarłych z okresu wczesnośredniowiecznych, wojen polsko – szwedzkich i czasów napoleońskich. Nie zachowała się informacja o formie zabudowy wiejskiej.

Ludzie związani z miejscowością:

Z Łąkorkiem związana jest postać Fredricha Lange - dr medycyny, fundatora szpitala w Nowym Mieście Lubawskim oraz właściciela majątku Łąkorek. W kadencji 2011 - 2015 sołtysem wsi jest Jarosław Karski.

Zabytki:

Na terenie miejscowości znajdują się następujące zabytki: zespół pałacowo – parkowy, cmentarz ewangelicki, krzyż nad Jeziorem Łąkorz.

Dworek Friedricha Lange, źródło: wwww.gminabiskupiec.pl, 12.09.2013.

Bibliografia:

Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t.V, Warszawa 1884, 960 ss.

Kinlis (dyskusja) 11:12, 11 wrz 2013 (CEST)