Andrzej Stanisław von Hatten: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| Linia 21: | Linia 21: | ||
}} | }} | ||
| − | '''Andrzej Stanisław von Hatten''' (ur.1763 r. w Lemitach k. [[Orneta| Ornety]], zm. 3 stycznia 1841 r.) – biskup warmiński w latach 1838 - 1841. | + | '''Andrzej Stanisław von Hatten''' (ur.1763 r. w [[Lemity|Lemitach]] k. [[Orneta| Ornety]], zm. 3 stycznia 1841 r.) – biskup warmiński w latach 1838 - 1841. |
| Linia 32: | Linia 32: | ||
<br/> | <br/> | ||
=== Praca === | === Praca === | ||
| − | Powrócił na Warmię gdzie przez 6 lat pracował w kancelarii biskupa [[lkwim:Ignacy Krasicki |Ignacego Krasickiego]]. W 1790 r. Hatten został koadiutorem kanonika [[Tomasz Szczepański |Tomasza Szczepańskiego]]. W 1792 r. powołano go na dziekana w [[Pieniężno| Pieniężnie]]. W 1799 r. został [[kanonik warmiński |kanonikiem warmińskim]]. W 1800 r. mianowano go na biskupa pomocniczego ze stolicą tytularną w Dianie. W 1801 r. otrzymał sakrę biskupią w katedrze oliwskiej z rąk księcia biskupa Karola von Hohenzollerna. 26 kwietnia 1837 wybrany został przez kapitułę na biskupa warmińskiego. Opublikował wiele listów pasterskich. | + | Powrócił na [[Warmia|Warmię]] gdzie przez 6 lat pracował w kancelarii biskupa [[lkwim:Ignacy Krasicki |Ignacego Krasickiego]]. W 1790 r. Hatten został koadiutorem kanonika [[Tomasz Szczepański |Tomasza Szczepańskiego]]. W 1792 r. powołano go na dziekana w [[Pieniężno| Pieniężnie]]. W 1799 r. został [[kanonik warmiński |kanonikiem warmińskim]]. W 1800 r. mianowano go na biskupa pomocniczego ze stolicą tytularną w Dianie. W 1801 r. otrzymał sakrę biskupią w katedrze oliwskiej z rąk księcia biskupa [[Jan Karol von Hohenzollern|Karola von Hohenzollerna]]. 26 kwietnia 1837 wybrany został przez kapitułę na biskupa warmińskiego. Opublikował wiele listów pasterskich. |
<br/> | <br/> | ||
=== Działalność społeczna, kulturalna, naukowa, polityczna === | === Działalność społeczna, kulturalna, naukowa, polityczna === | ||
| − | Znał języki: niemiecki, polski, włoski, francuski i łaciński. Sympatyzował z Polakami - wprowadził nauczanie języka polskiego w [[Liceum Hosianum w Braniewie]]. W walce rządu pruskiego o małżeństwa mieszane zajął stanowisko zdecydowanie kościelne . Hatten udaremnił przeniesienie [[Liceum Hosianum w Braniewie]] do królewieckiej Albertyny . Biskup stworzył w 1839 r. specjalny formularz do wizytacji, który złożony był z 200 pytań podzielonych na trzy działy . Był zawsze pogodny i hojny dla ubogich studentów. | + | Znał języki: niemiecki, polski, włoski, francuski i łaciński. Sympatyzował z Polakami - wprowadził nauczanie języka polskiego w [[Liceum Hosianum w Braniewie]]. W walce rządu pruskiego o małżeństwa mieszane zajął stanowisko zdecydowanie kościelne. Hatten udaremnił przeniesienie [[Liceum Hosianum w Braniewie]] do królewieckiej Albertyny. Biskup stworzył w 1839 r. specjalny formularz do wizytacji, który złożony był z 200 pytań podzielonych na trzy działy. Był zawsze pogodny i hojny dla ubogich studentów. |
<br/> | <br/> | ||
=== Stosunki rodzinne, hobby, czym się zajmował, co lubił,, ciekawostki z życia, pracy i działalności === | === Stosunki rodzinne, hobby, czym się zajmował, co lubił,, ciekawostki z życia, pracy i działalności === | ||
| − | Pochodził z rodu Hattenów wywodzących się z Nadreni . Jan Hatten przybył na [[Warmia |Warmię]] w XVI w. raz z bratem kardynała [[lkwim: Stanisław Hozjusz| Stanisława Hozjusza]]. Jan poślubił wdowę po bracie [[lkwim: Stanisław Hozjusz |Stanisława Hozjusza]]. Stał się też właścicielem | + | Pochodził z rodu Hattenów wywodzących się z Nadreni . Jan Hatten przybył na [[Warmia |Warmię]] w XVI w. raz z bratem kardynała [[lkwim: Stanisław Hozjusz| Stanisława Hozjusza]]. Jan poślubił wdowę po bracie [[lkwim: Stanisław Hozjusz |Stanisława Hozjusza]]. Stał się też właścicielem [[Lemity|Lemit]] i [[Wojciechowo|Wojciechowa]]. Pozycja Hattenów (Hattyńskich lub Attyńskich) umocniła się w XVII i XVIII w. Tworzyli zamożną i wpływową rodzinę warmińską. Był synem Gottfryda i Marii z Gąsiorowskich. Dziadek biskupa był burgrabią [[Braniewo |Braniewa]] i wójtem [[Warmia |Warmii]]. Ojciec był polskim majorem z honorowym tytułem łowczego krajowego. Matka biskupa pochodziła ze starego rodu warmińskiego Helden – Gąsiorowskich. |
| − | Jako młody duchowny miał okazję wygłosić kazanie po łacinie w obecności Piusa VI. Papieżowi się tak spodobało, że kazał je dla siebie wydrukować. Hatten przyjaźnił się ponadto z Franciszkiem Jerzmanowskim – synem burgrabiego łęczyckiego i posła na sejm czteroletni. Biskup przed śmiercią otrzymał Order Czerwonego Orła . | + | Jako młody duchowny miał okazję wygłosić kazanie po łacinie w obecności Piusa VI. Papieżowi się tak spodobało, że kazał je dla siebie wydrukować. Hatten przyjaźnił się ponadto z Franciszkiem Jerzmanowskim – synem burgrabiego łęczyckiego i posła na sejm czteroletni. Biskup przed śmiercią otrzymał Order Czerwonego Orła. |
| − | 3 stycznia 1841 został zamordowany przez szaleńca. Zabójcą okazał się mieszkaniec Fromborka – czeladnik krawiecki Rudolf Kühnapfel, którego skazano na publiczne łamanie kołem. Biskup został pochowany w katedrze fromborskiej w kaplicy Szembeka. W księdze metrykalnej parafii [[Wapnik]] w rubryce chrztu dopisano datę jego śmierci. | + | 3 stycznia 1841 został zamordowany przez szaleńca. Zabójcą okazał się mieszkaniec [[Frombork|Fromborka]] – czeladnik krawiecki Rudolf Kühnapfel, którego skazano na publiczne łamanie kołem. Biskup został pochowany w [[lkwim:Bazylika Archikatedralna pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Andrzeja we Fromborku|katedrze fromborskiej]] w [[lkwim:Kaplica pw. Zbawiciela w Bazylice Archikatedralnej we Fromborku|kaplicy Szembeka]]. W księdze metrykalnej parafii [[Wapnik]] w rubryce chrztu dopisano datę jego śmierci. |
<br/> | <br/> | ||
| Linia 54: | Linia 54: | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria:Wielkie postaci Warmii i Mazur|Hatten von, Andrzej Stanisław]] | |
| − | + | [[Kategoria:Biskupi warmińscy|Hatten von, Andrzej Stanisław]] | |
| − | [[Kategoria: | + | [[Kategoria:1701-1800|Hatten von, Andrzej Stanisław]] |
| − | [[ | + | [[Kategoria:1801-1900|Hatten von, Andrzej Stanisław]] |
Wersja z 11:23, 13 cze 2014
| Andrzej Stanisław von Hatten | |
| | |
 Andrzej Stanisław von Hatten, źródło:Poczet biskupów warmińskich, pod red. Stanisława Achremczyka, Olsztyn 2008, 510 ss.
| |
| Data i miejsce urodzenia | 1763 r. Lemity |
| Data i miejsce śmierci | 3 stycznia 1841 r. Pole-obowiązkowe |
| Przyczyna śmierci | zabójstwo |
| Miejsce spoczynku | Katedra we Fromborku |
| Zawód | biskup warmiński |
Andrzej Stanisław von Hatten (ur.1763 r. w Lemitach k. Ornety, zm. 3 stycznia 1841 r.) – biskup warmiński w latach 1838 - 1841.
Spis treści
Życiorys
Szkoła i wykształcenie
Studiował teologię w Warszawie u księży misjonarzy a następnie w gimnazjum w Braniewie. W 1781 r. otrzymał w Braniewie niższe święcenia kapłańskie . Od 1783 r. był w Collegium Germincum w Rzymie. Tam też otrzymał tytuł doktora teologii i filozofii. W 1785 r. został diakonem . W 1786 r. otrzymał w bazylice laterańskiej święcenia kapłańskie.
Praca
Powrócił na Warmię gdzie przez 6 lat pracował w kancelarii biskupa Ignacego Krasickiego. W 1790 r. Hatten został koadiutorem kanonika Tomasza Szczepańskiego. W 1792 r. powołano go na dziekana w Pieniężnie. W 1799 r. został kanonikiem warmińskim. W 1800 r. mianowano go na biskupa pomocniczego ze stolicą tytularną w Dianie. W 1801 r. otrzymał sakrę biskupią w katedrze oliwskiej z rąk księcia biskupa Karola von Hohenzollerna. 26 kwietnia 1837 wybrany został przez kapitułę na biskupa warmińskiego. Opublikował wiele listów pasterskich.
Działalność społeczna, kulturalna, naukowa, polityczna
Znał języki: niemiecki, polski, włoski, francuski i łaciński. Sympatyzował z Polakami - wprowadził nauczanie języka polskiego w Liceum Hosianum w Braniewie. W walce rządu pruskiego o małżeństwa mieszane zajął stanowisko zdecydowanie kościelne. Hatten udaremnił przeniesienie Liceum Hosianum w Braniewie do królewieckiej Albertyny. Biskup stworzył w 1839 r. specjalny formularz do wizytacji, który złożony był z 200 pytań podzielonych na trzy działy. Był zawsze pogodny i hojny dla ubogich studentów.
Stosunki rodzinne, hobby, czym się zajmował, co lubił,, ciekawostki z życia, pracy i działalności
Pochodził z rodu Hattenów wywodzących się z Nadreni . Jan Hatten przybył na Warmię w XVI w. raz z bratem kardynała Stanisława Hozjusza. Jan poślubił wdowę po bracie Stanisława Hozjusza. Stał się też właścicielem Lemit i Wojciechowa. Pozycja Hattenów (Hattyńskich lub Attyńskich) umocniła się w XVII i XVIII w. Tworzyli zamożną i wpływową rodzinę warmińską. Był synem Gottfryda i Marii z Gąsiorowskich. Dziadek biskupa był burgrabią Braniewa i wójtem Warmii. Ojciec był polskim majorem z honorowym tytułem łowczego krajowego. Matka biskupa pochodziła ze starego rodu warmińskiego Helden – Gąsiorowskich. Jako młody duchowny miał okazję wygłosić kazanie po łacinie w obecności Piusa VI. Papieżowi się tak spodobało, że kazał je dla siebie wydrukować. Hatten przyjaźnił się ponadto z Franciszkiem Jerzmanowskim – synem burgrabiego łęczyckiego i posła na sejm czteroletni. Biskup przed śmiercią otrzymał Order Czerwonego Orła.
3 stycznia 1841 został zamordowany przez szaleńca. Zabójcą okazał się mieszkaniec Fromborka – czeladnik krawiecki Rudolf Kühnapfel, którego skazano na publiczne łamanie kołem. Biskup został pochowany w katedrze fromborskiej w kaplicy Szembeka. W księdze metrykalnej parafii Wapnik w rubryce chrztu dopisano datę jego śmierci.
Bibliografia
Obłąk Jan, Kopiczko Andrzej,Historia Diecezji i Archidiecezji Warmińskiej, Olsztyn 2010, 261 ss.
Poczet biskupów warmińskich, pod red. Stanisława Achremczyka, Olsztyn 2008, 510 ss.
