Giże (gmina Olecko): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Zobacz też) |
|||
| Linia 29: | Linia 29: | ||
|www = | |www = | ||
}}<br/> | }}<br/> | ||
| − | ''' Giże ''' (niem. ''Giesen'') – [[wieś sołecka]] położona w [[ | + | ''' Giże ''' (niem. ''Giesen'') – [[Wieś sołecka|wieś sołecka]] położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat olecki|powiecie oleckim]], w [[Olecko (gmina miejsko-wiejska)|gminie Olecko]]. W latach 1975-1998 miejscowość należała [[Podział administracyjny|administracyjnie]] do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. W latach 1999-2001 wieś wchodziła w skład [[Powiat olecko-gołdapski|powiatu olecko-gołdapskiego]]. |
Miejscowość w 2010 roku liczyła 214 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Bożena Puto]]<ref>http://www.umolecko.bip.doc.pl/index.php?dz=4&id=14040 [data dostępu: 5.12.2013]</ref>. | Miejscowość w 2010 roku liczyła 214 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Bożena Puto]]<ref>http://www.umolecko.bip.doc.pl/index.php?dz=4&id=14040 [data dostępu: 5.12.2013]</ref>. | ||
| Linia 41: | Linia 41: | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Wieś powstała w ramach kolonizacji północno-wschodnich terenów [[Prusy Książęce|Prus Książęcych]]. W 1553 roku starosta [[Krzysztof Glaubitz]] sprzedał braciom, niejakim Wojtkowi i Stanisławowi z [[Giże|Giż]] w [[ | + | Wieś powstała w ramach kolonizacji północno-wschodnich terenów [[Prusy Książęce|Prus Książęcych]]. W 1553 roku starosta [[Krzysztof Glaubitz]] sprzedał braciom, niejakim Wojtkowi i Stanisławowi z [[Giże|Giż]] w [[Powiat ełcki|powiecie ełckim]], cztery łany sołeckie za 180 [[Grzywna|grzywien]]. W zamian bracia zobowiązali się do założenia wsi czynszowej na 40 łanach na [[Prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]]. Osiedleńcy mieli korzystać z 10 lat [[Wolnizna|wolnizny]]. Giże należały do [[Parafia ewangelicka w Olecku|parafii ewangelickiej w Olecku]]. |
| − | Szkoła we wsi powstała w pierwszej połowie XVIII wieku (około 1737-1740). W 1935 roku zatrudnionych w niej było dwóch nauczycieli, a w ośmiu klasach uczęszczało tu 71 dzieci. Po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]] szkołę uruchomiono ponownie w sierpniu 1945 roku jako jedną z pierwszych wiejskich szkół w powiecie oleckim. | + | Szkoła we wsi powstała w pierwszej połowie XVIII wieku (około 1737-1740). W 1935 roku zatrudnionych w niej było dwóch nauczycieli, a w ośmiu klasach uczęszczało tu 71 dzieci. Po [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach|II wojnie światowej]] szkołę uruchomiono ponownie w sierpniu 1945 roku jako jedną z pierwszych wiejskich szkół w powiecie oleckim. |
W latach powojennych na bazie folwarku utworzono we wsi [[Państwowe Gospodarstwo Rolne Giże]]. | W latach powojennych na bazie folwarku utworzono we wsi [[Państwowe Gospodarstwo Rolne Giże]]. | ||
| Linia 58: | Linia 58: | ||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | *Zespół folwarczny z przełomu XIX i XX wieku: [[ | + | *Zespół folwarczny z przełomu XIX i XX wieku: [[Dwór w Giżach|dwór]], magazyn, kuźnia (obecnie nieużytkowana) i stajnia-chlewnia (obecnie budynek inwentarski) |
*Przykłady budownictwa murowanego z drugiej połowy XIX wieku (nr 18) i z początku XX wieku (domy nr 14, 16, 17) | *Przykłady budownictwa murowanego z drugiej połowy XIX wieku (nr 18) i z początku XX wieku (domy nr 14, 16, 17) | ||
*Cmentarz ewangelicki z XIX wieku, przy skrzyżowaniu | *Cmentarz ewangelicki z XIX wieku, przy skrzyżowaniu | ||
| Linia 80: | Linia 80: | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Powiat olecki]] | |
| − | + | [[Kategoria: Olecko (gmina miejsko-wiejska)]] | |
| − | [[Kategoria: | + | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] |
| + | [[Kategoria: 1501-1600]] | ||
Wersja z 12:38, 1 lip 2014
| Giże | |
| | |
 Giże. Zespół dworski
| |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | olecki |
| Gmina | Olecko |
| Liczba ludności (2010) | 214 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Giże | |
| Położenie na mapie Polski  Giże | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Giże (niem. Giesen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie oleckim, w gminie Olecko. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. W latach 1999-2001 wieś wchodziła w skład powiatu olecko-gołdapskiego.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 214 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Bożena Puto[1].
Położenie
Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Pojezierzu Ełckim, na północ od jezior: Dworackiego, Dudeckiego i Zajdy, 11 km na południowy zachód od Olecka, przy szosie do Świętajna. W pobliżu wsi przepływa strumień Ostrówka, dopływ Jeziora Dudeckiego.
Dzieje miejscowości
Wieś powstała w ramach kolonizacji północno-wschodnich terenów Prus Książęcych. W 1553 roku starosta Krzysztof Glaubitz sprzedał braciom, niejakim Wojtkowi i Stanisławowi z Giż w powiecie ełckim, cztery łany sołeckie za 180 grzywien. W zamian bracia zobowiązali się do założenia wsi czynszowej na 40 łanach na prawie chełmińskim. Osiedleńcy mieli korzystać z 10 lat wolnizny. Giże należały do parafii ewangelickiej w Olecku.
Szkoła we wsi powstała w pierwszej połowie XVIII wieku (około 1737-1740). W 1935 roku zatrudnionych w niej było dwóch nauczycieli, a w ośmiu klasach uczęszczało tu 71 dzieci. Po II wojnie światowej szkołę uruchomiono ponownie w sierpniu 1945 roku jako jedną z pierwszych wiejskich szkół w powiecie oleckim.
W latach powojennych na bazie folwarku utworzono we wsi Państwowe Gospodarstwo Rolne Giże.
Liczba mieszkańców
1857 - 555 osób
1933 - 587 osób
1939 - 524 osoby
Zabytki
- Zespół folwarczny z przełomu XIX i XX wieku: dwór, magazyn, kuźnia (obecnie nieużytkowana) i stajnia-chlewnia (obecnie budynek inwentarski)
- Przykłady budownictwa murowanego z drugiej połowy XIX wieku (nr 18) i z początku XX wieku (domy nr 14, 16, 17)
- Cmentarz ewangelicki z XIX wieku, przy skrzyżowaniu
- Cmentarz ewangelicki z XIX wieku, w południowej części wsi
- Cmentarz ewangelicki z XIX wieku, na zachód od wsi
- Most drogowy nad linią wąskotorową Olecko - Świętajno z 1911 roku, żelbetowy
Bibliografia
- Olecko. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1974.
- Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
- ewidencja zabytków gminy Olecko [data dostępu: 12.11.2013]
- Gminna ewidencja zabytków gminy Świętajno, udostępniona E-ncyklopedii przez Urząd Gminy w Świętajnie, 30.12.2013.
- Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 12.11.2013]
- Verwaltungsgeschichte [data dostępu: 12.11.2013]
Przypisy
- ↑ http://www.umolecko.bip.doc.pl/index.php?dz=4&id=14040 [data dostępu: 5.12.2013]
