Giławy: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Zobacz też) |
|||
| Linia 29: | Linia 29: | ||
|www = | |www = | ||
}}<br/> | }}<br/> | ||
| − | ''' Giławy ''' (niem. od 1939 r. ''Gillau'') – [[wieś sołecka]] położona w [[ | + | ''' Giławy ''' (niem. od 1939 r. ''Gillau'') – [[Wieś sołecka|wieś sołecka]] położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat olsztyński|powiecie olsztyńskim]], w [[Purda (gmina wiejska)|gminie Purda]]. W latach 1975-1998 miejscowość należała [[Podział administracyjny|administracyjnie]] do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. |
Miejscowość w 2010 roku liczyła 178 mieszkańców (łącznie Giławy i Giławki). Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Krzysztof Świdroń]]<ref>http://www.purda.pl/ogoszenia/192-wyniki-wyborow-sotysow-i-rad-soeckich.html</ref>. | Miejscowość w 2010 roku liczyła 178 mieszkańców (łącznie Giławy i Giławki). Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Krzysztof Świdroń]]<ref>http://www.purda.pl/ogoszenia/192-wyniki-wyborow-sotysow-i-rad-soeckich.html</ref>. | ||
| Linia 46: | Linia 46: | ||
Pojawiają się teorie, że w okolicy wsi pozostały ślady po wojskach francuskich, które w 1807 roku patrolowały tereny między Pasymiem i [[Dźwierzuty|Dźwierzutami]], aż po [[Biskupiec]]. | Pojawiają się teorie, że w okolicy wsi pozostały ślady po wojskach francuskich, które w 1807 roku patrolowały tereny między Pasymiem i [[Dźwierzuty|Dźwierzutami]], aż po [[Biskupiec]]. | ||
| − | W 1898 roku z inicjatywy miejscowej ludności polskiej we wsi wybudowano kościół katolicki, konsekrowany w 1903 roku. W 1921 roku powołano w Giławach parafię. W 1928 roku miejscowość była dużą wsią, zamieszkałą przez 463 osoby. We wsi działała w tym czasie szkoła i poczta. W latach 1931-1939 istniała osobna polska szkoła, polska biblioteka, drużyna Związku Harcerstwa Polskiego. 36 mieszkańców było członkami [[Związek Polaków w Niemczech| Związku Polaków w Niemczech]]. | + | W 1898 roku z inicjatywy miejscowej ludności polskiej we wsi wybudowano kościół katolicki, konsekrowany w 1903 roku. W 1921 roku powołano w Giławach parafię. W 1928 roku miejscowość była dużą wsią, zamieszkałą przez 463 osoby. We wsi działała w tym czasie szkoła i poczta. W latach 1931-1939 istniała osobna [[Katolicka Szkoła Polska w Giławach |polska szkoła]], polska biblioteka, drużyna Związku Harcerstwa Polskiego. 36 mieszkańców było członkami [[Związek Polaków w Niemczech| Związku Polaków w Niemczech]]. |
| + | <br/> | ||
| + | == Szkolnictwo == | ||
| + | *[[Szkoła podstawowa w Giławach]] | ||
<br/> | <br/> | ||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | *Kościół | + | *[[lkwim:Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Giławach |Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Giławach]] |
*Plebania | *Plebania | ||
*Dwie kapliczki warmińskie | *Dwie kapliczki warmińskie | ||
| Linia 58: | Linia 61: | ||
*Budynek dawnej niemieckiej szkoły | *Budynek dawnej niemieckiej szkoły | ||
*Tradycyjne chałupy | *Tradycyjne chałupy | ||
| + | <br/> | ||
| + | |||
| + | == Ludzie związani z miejscowością == | ||
| + | *[[lkwim:Jan Suwała |Jan Suwała]] (1933-2003) - ksiądz, proboszcz miejscowej parafii w latach 1983-1991, rzeźbiarz, twórca [[lkwim:Galeria Rzeźby Sakralnej w Gąsiorowie |Galerii Rzeźby Sakralnej w Gąsiorowie]] | ||
| + | *[[lkwim:Władysław Katarzyński|Władysław Katarzyński]] (ur. 1949) – dziennikarz, poeta, satyryk, pisarz, krytyk, dyrektor szkoły w Giławach w latach 1978-1987 | ||
| + | *[[Tomasz Setny]] (1890-1972) – nauczyciel szkół polskich w Niemczech, działacz społeczny, kierownik [[Katolicka Szkoła Polska w Giławach |szkoły polskiej w Giławach]] w latach 1931-1932 | ||
<br/> | <br/> | ||
| Linia 74: | Linia 83: | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Powiat olsztyński]] | |
| − | [[Kategoria: | + | [[Kategoria: Purda (gmina wiejska)]] |
| + | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | ||
| + | [[Kategoria: 1401-1500]] | ||
Wersja z 14:50, 7 lip 2014
| Giławy | |
| | |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | olsztyński |
| Gmina | Purda |
| Liczba ludności (2010) | 178 (łącznie Giławy i Giławki) |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Giławy | |
| Położenie na mapie Polski  Giławy | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Giławy (niem. od 1939 r. Gillau) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Purda. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 178 mieszkańców (łącznie Giławy i Giławki). Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Krzysztof Świdroń[1].
Spis treści
Położenie
Wieś położona jest na Pojezierzu Olsztyńskim, 20 km na południe od Olsztyna i 16 km na południowy zachód od Purdy. Miejscowość jest położona nad Jeziorem Serwent.
Dzieje miejscowości
Wieś została założona przez kapitułę warmińską w 1407 roku pod nazwą Sirwithen w lesie Gillaw. Lokację ponowiono w 1441 roku - prawdopodobnie pierwsza próba obsadzenia wsi nie powiodła się. Miejscowość położona była tuż przy granicy między Warmią i państwem krzyżackim. W roku 1479, w czasie interwencji wojsk królewskich, wywołanej konfliktem z biskupem Mikołajem Tungenem, Giławy zostały całkowicie zniszczone. Podjęto próbę ponownego skolonizowania opuszczonej miejscowości. Do 1519 roku obsadzono jedynie cztery łany. Do Giław zaczęli przybywać osadnicy z Mazowsza oraz ludność pruska.
Wieś leżała na szlaku wiodącym z południa na północ (od strony Pasymia w kierunku Barczewa), co w niemałym stopniu wpłynęło na rozwój miejscowości. W 1598 roku niejaki Jan Zientara otrzymał od kapituły warmińskiej przywilej na założenie karczmy. Po zaborze Warmii przez Prusy, miejscowość składała się z 22 chałup. W 1820 roku liczyła 109 mieszkańców i 25 domów.
Pojawiają się teorie, że w okolicy wsi pozostały ślady po wojskach francuskich, które w 1807 roku patrolowały tereny między Pasymiem i Dźwierzutami, aż po Biskupiec.
W 1898 roku z inicjatywy miejscowej ludności polskiej we wsi wybudowano kościół katolicki, konsekrowany w 1903 roku. W 1921 roku powołano w Giławach parafię. W 1928 roku miejscowość była dużą wsią, zamieszkałą przez 463 osoby. We wsi działała w tym czasie szkoła i poczta. W latach 1931-1939 istniała osobna polska szkoła, polska biblioteka, drużyna Związku Harcerstwa Polskiego. 36 mieszkańców było członkami Związku Polaków w Niemczech.
Szkolnictwo
Zabytki
- Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Giławach
- Plebania
- Dwie kapliczki warmińskie
- Krzyż przydrożny
- Budynek dawnej polskiej szkoły
- Budynek dawnej niemieckiej szkoły
- Tradycyjne chałupy
Ludzie związani z miejscowością
- Jan Suwała (1933-2003) - ksiądz, proboszcz miejscowej parafii w latach 1983-1991, rzeźbiarz, twórca Galerii Rzeźby Sakralnej w Gąsiorowie
- Władysław Katarzyński (ur. 1949) – dziennikarz, poeta, satyryk, pisarz, krytyk, dyrektor szkoły w Giławach w latach 1978-1987
- Tomasz Setny (1890-1972) – nauczyciel szkół polskich w Niemczech, działacz społeczny, kierownik szkoły polskiej w Giławach w latach 1931-1932
Bibliografia
- Przewodnik turystyczny po gminie Purda, Purda 2013.
- Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
- Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
- Historia wsi na stronie gminy Purda [data dostępu: 12.11.2013]
- Wojewódzka ewidencja zabytków [data dostępu: 12.11.2013]
- Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 12.11.2013]
- Verwaltungsgeschichte [data dostępu: 12.11.2013]
Przypisy
