Jagodne Małe: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| Linia 31: | Linia 31: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| − | <big>'''Jagodne Małe''' (niem. ''Klein Jagodnen'', w latach 1942-1945 miejscowość nosiła nazwę ''Kleinkrösten'') – wieś sołecka położona w Polsce, w [[ | + | <big>'''Jagodne Małe''' (niem. ''Klein Jagodnen'', w latach 1942-1945 miejscowość nosiła nazwę ''Kleinkrösten'') – [[Wieś sołecka|wieś sołecka]] położona w Polsce, w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat giżycki|powiecie giżyckim]] w [[Miłki (gmina wiejska)|gminie Miłki]]. Wieś w latach 1975-1998 przynależała [[Podział administracyjny |administracyjnie]] do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. Obecnym sołtysem jest [[Małgorzata Lach]]. |
<br/> | <br/> | ||
=== Charakterystyka fizjograficzna === | === Charakterystyka fizjograficzna === | ||
| − | Od [[Rudziska|Rudzisk]] w kierunku [[Ryn|Rynu]] przebiega linia [[ | + | Od [[Rudziska|Rudzisk]] w kierunku [[Ryn|Rynu]] przebiega linia [[Morena|moren]], która na wschód od tej wsi tworzy kilka kulminacji sięgających 180 metrów n.p.m. Zewnętrzna linia moren tej fazy biegnie w kierunku [[Prażmowo|Prażmowa]], wewnętrzna natomiast biegnie równolegle do szosy [[Ryn]]-[[Giżycko]]. Następnie skręca w kierunku południowo-wschodnim na [[Bogaczewo]]. Następnie te łuki morenowe przecinają rynnę jeziorną ([[Jezioro Jagodne]]), blisko miejscowości Jagodne Małe. Następnie biegną na [[Paprotki]], a dalej znajdują przedłużenie we wzgórzach koło [[Konopki Wielkie|Konopek Wielkich]] i [[Talki|Talk]]. |
<br/> | <br/> | ||
=== Dzieje miejscowości === | === Dzieje miejscowości === | ||
| − | Jagodne Małe – założenie dworskie z przełomu XIX/XX wieku. Majątek Jagodne Małe w XVII wieku był dzierżawiony, przez trzy lata, przez poetę [[Zbigniew Morsztyn|Zbigniewa Morsztyna]], jednego z wybitniejszych przedstawicieli polskiej literatury barokowej oraz przywódcy [[ | + | Jagodne Małe – założenie dworskie z przełomu XIX/XX wieku. Majątek Jagodne Małe w XVII wieku był dzierżawiony, przez trzy lata, przez poetę [[Zbigniew Morsztyn|Zbigniewa Morsztyna]], jednego z wybitniejszych przedstawicieli polskiej literatury barokowej oraz przywódcy [[Arianie|arian]] w [[Prusy Wschodnie|Prusach Wschodnich]]. W 1659 roku [[Zbigniew Morsztyn|Morsztyn]], po wypędzeniu arian z Polski, objął w dożywotnią dzierżawę wieś [[Rudówka|Rudówkę]]. Mieszkał z rodziną w Jagodnem Małym, ponadto wybudował swą siedzibę w [[Rudówka|Rudówce]]. Wokół niej i Jagodnego, [[Zbigniew Morsztyn|Morsztyn]] stworzył ośrodek życia religijnego i kulturalnego arian osiadłych w [[Prusy|Prusach]]. |
<br/> | <br/> | ||
| Linia 60: | Linia 60: | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Powiat giżycki]] | |
| − | + | [[Kategoria: Miłki (wiejska)]] | |
| − | + | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | |
| − | + | [[Kategoria: 1801-1918]] | |
| − | |||
Wersja z 12:09, 9 lip 2014
| Jagodne Małe | |
| | |
 Zabytkowy dwór w Jagodnym Małym
Źródło: Ciekawe Mazury, dostęp 24 września 2013 | |
| Rodzaj miejscowości | Wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | giżycki |
| Gmina | Miłki |
| Strefa numeracyjna | (+48) 87 |
| Tablice rejestracyjne | NGI |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Jagodne Małe | |
| Położenie na mapie Polski  Jagodne Małe | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Jagodne Małe (niem. Klein Jagodnen, w latach 1942-1945 miejscowość nosiła nazwę Kleinkrösten) – wieś sołecka położona w Polsce, w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie giżyckim w gminie Miłki. Wieś w latach 1975-1998 przynależała administracyjnie do województwa suwalskiego. Obecnym sołtysem jest Małgorzata Lach.
Spis treści
Charakterystyka fizjograficzna
Od Rudzisk w kierunku Rynu przebiega linia moren, która na wschód od tej wsi tworzy kilka kulminacji sięgających 180 metrów n.p.m. Zewnętrzna linia moren tej fazy biegnie w kierunku Prażmowa, wewnętrzna natomiast biegnie równolegle do szosy Ryn-Giżycko. Następnie skręca w kierunku południowo-wschodnim na Bogaczewo. Następnie te łuki morenowe przecinają rynnę jeziorną (Jezioro Jagodne), blisko miejscowości Jagodne Małe. Następnie biegną na Paprotki, a dalej znajdują przedłużenie we wzgórzach koło Konopek Wielkich i Talk.
Dzieje miejscowości
Jagodne Małe – założenie dworskie z przełomu XIX/XX wieku. Majątek Jagodne Małe w XVII wieku był dzierżawiony, przez trzy lata, przez poetę Zbigniewa Morsztyna, jednego z wybitniejszych przedstawicieli polskiej literatury barokowej oraz przywódcy arian w Prusach Wschodnich. W 1659 roku Morsztyn, po wypędzeniu arian z Polski, objął w dożywotnią dzierżawę wieś Rudówkę. Mieszkał z rodziną w Jagodnem Małym, ponadto wybudował swą siedzibę w Rudówce. Wokół niej i Jagodnego, Morsztyn stworzył ośrodek życia religijnego i kulturalnego arian osiadłych w Prusach.
Ludzie związani z miejscowością
Zbigniew Morsztyn - poeta, przywódca arian w Prusach Wschodnich.
Zabytki
Dwór znajduje się przy głównym placu. Jest to budynek parterowy z dwoma mansardami. Dwór pokryty jest dwuspadzistym dachem, który jest zdobiony wieżyczkami w narożnikach. Była tam też kaplica (obecnie garaż), obora i spichlerz. Po dawnym ogrodzie dworskim pozostał szpaler świerków i kilka grabów. W pobliżu dworu, na cyplu, w pobliżu jeziora znajduje się grobowiec ostatniego właściciela majątku Rudolfa Iwana. Z grobowca pozostały dwa słupy połączone płytą.
Bibliografia
Jagodne, w: Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. 3, red. F. Sulimierski, Warszawa 1882.
Wakar Andrzej, Willan Tadeusz, Giżycko, z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1996.
Maślij Stefania, Giżycko i okolice. Przewodnik, 2004.
Panfil Jan, Pojezierze Mazurskie, Warszawa 1968.
Michniewska-Szczepkowska Barbara, Szczepkowski Bohdan, Województwo olsztyńskie, środowisko geograficzne tekst i mapy krajoznawcze, Olsztyn 1969.
