Janowiec Kościelny: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Charakterystyka fizjograficzna) |
|||
| Linia 31: | Linia 31: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| − | <big>'''Janowiec Kościelny'''</big> – [[wieś gminna]] w Polsce w [[ | + | <big>'''Janowiec Kościelny'''</big> – [[Wieś gminna |wieś gminna]] w Polsce w [[Województwo warmińsko - mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat nidzicki |powiecie nidzickim]], w [[Janowiec Kościelny (gmina wiejska)| gminie Janowiec Kościelny]]. W latach 1975-1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie| województwa olsztyńskiego]]. W miejscowości znajduje się siedziba [[Janowiec Kościelny (gmina wiejska)|gminy Janowiec Kościelny]]. |
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
=== Charakterystyka fizjograficzna === | === Charakterystyka fizjograficzna === | ||
| − | Miejscowość położona jest na terenie [[ | + | Miejscowość położona jest na terenie [[Janowiec Kościelny (gmina wiejska)|gminy Janowiec Kościelny]], która znajduje się na obszarze Niżu Środkowoeuropejskiego, na pograniczu dwóch podprowincji: Pojezierza Środkowo-Bałtyckiego i Niziny Północnomazowieckiej. Natomiast pas południowy obszaru gminy to mezoregion [[Wzniesienia Mławskie |Wzniesień Mławskich]], który graniczy od północy z [[Garb Lubawski| Garbem Lubawskim]]. Zatem powierzchnia [[Janowiec Kościelny (gmina wiejska)| gminy Janowiec Kościelny]] posiada charakter falisty, miejscami równinny. W południowej części gminy – w dolinie rzeki [[Rzeka Orzyc|Orzyc]] znajdują się wzniesienia od ok. 60 m do ok. 200 m n.p.m. oraz wzgórza i wały moreny czołowej. Od południa na terenie gminy występują dwa wały morenowe, rozcięte doliną rzeki [[Rzeka Wieczfinianka|Wieczfinianki]]. Wał wschodni posiada wysokości bezwzględne do 200 m n.p.m., zaś stoki w tym rejonie bywają bardzo strome, a nachylenia terenu przekraczają często 15%. W zachodniej części gminy rzeźba terenu wyróżnia się pojedynczymi pagórkami i wzgórzami. Natomiast pomiędzy nimi znajdują się obniżenia i zagłębienia, bądź suche dolinki erozyjno-denudacyjne. Ponadto występują tutaj formy późnoglacjalne i holoceńskie - doliny rzeczne, z których największą jest rzeka [[Rzeka Orzyc | Orzyc]]. Obszar [[Janowiec Kościelny (gmina wiejska)|gminy Janowiec Kościelny]] położony jest w obrębie Niecki Mazowieckiej. Występują tutaj następujące osady: kredowe, piaski, mułki, iły, piaski drobnoziarniste, piaski pylaste, gliny zwałowe, torfowiska, piaskowce margliste i mułowce z glaukonitem oraz szczątkami fauny. |
=== Dzieje miejscowości === | === Dzieje miejscowości === | ||
| Linia 46: | Linia 44: | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | W XIX w. we wsi była szkoła początkowa. W Janowcu Kościelnym działał drewniany kościół parafialny oraz zarząd gminy. W 1827 r. w obrębie Janowca było 6 domów. W tym okresie miejscowość zamieszkiwało 28 osób. Na przełomie XIX/XX w. liczba domów wzrosła do 13. Osadników, zaś było 32. Janowiec Kościelny do 1954 r. był siedzibą wiejskiej [[gmina | + | W XIX w. we wsi była szkoła początkowa. W Janowcu Kościelnym działał drewniany kościół parafialny oraz zarząd gminy. W 1827 r. w obrębie Janowca było 6 domów. W tym okresie miejscowość zamieszkiwało 28 osób. Na przełomie XIX/XX w. liczba domów wzrosła do 13. Osadników, zaś było 32. Janowiec Kościelny do 1954 r. był siedzibą wiejskiej [[Szczepkowo (gmina wiejska)|gminy Szczepkowo]]. |
<br/> | <br/> | ||
| Linia 52: | Linia 50: | ||
===Gospodarka=== | ===Gospodarka=== | ||
| − | Na terenie wsi działa Bank Spółdzielczy, sklepy i inne zakłady usługowo-handlowe. | + | Na terenie wsi działa Bank Spółdzielczy, sklepy i inne zakłady usługowo-handlowe (zob. [[Obszary peryferyzacji społeczno-gospodarczej]]). |
<br/> | <br/> | ||
| Linia 58: | Linia 56: | ||
===Kultura=== | ===Kultura=== | ||
| − | W Janowcu funkcjonuje [[Biblioteka Publiczna w Janowcu Kościelnym| Biblioteka Publiczna]], [[lkwim: Zespół "Pobożanie"| Zespół "Pobożanie"]]. Na terenie Janowca działalność prowadzą organizacje pozarządowe: [[Stowarzyszenie Ziemi Janowieckiej w Janowcu Kościelnym |Stowarzyszenie Ziemi Janowieckiej]], [[Stowarzyszenie na rzecz ekorozwoju wsi w Szczepkowie Borowym i "Trójmieście" w Janowcu Kościelnym |Stowarzyszenie na rzecz ekorozwoju wsi w Szczepkowie Borowym i "Trójmieście"]], [[Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Wsi Smolany -Żardawy "Pod Gajem" w Janowcu Kościelnym |Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Wsi Smolany -Żardawy "Pod Gajem"]]. | + | W Janowcu funkcjonuje [[Biblioteka Publiczna w Janowcu Kościelnym| Biblioteka Publiczna]], [[lkwim: Zespół "Pobożanie"| Zespół "Pobożanie"]]. Na terenie Janowca działalność prowadzą organizacje pozarządowe: [[Stowarzyszenie Ziemi Janowieckiej w Janowcu Kościelnym |Stowarzyszenie Ziemi Janowieckiej]], [[Stowarzyszenie na rzecz ekorozwoju wsi w Szczepkowie Borowym i "Trójmieście" w Janowcu Kościelnym |Stowarzyszenie na rzecz ekorozwoju wsi w Szczepkowie Borowym i "Trójmieście"]], [[Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Wsi Smolany-Żardawy "Pod Gajem" w Janowcu Kościelnym |Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Wsi Smolany -Żardawy "Pod Gajem"]]. |
<br/> | <br/> | ||
| Linia 64: | Linia 62: | ||
===Edukacja=== | ===Edukacja=== | ||
| − | We wsi działa[[Szkoła Podstawowa w Janowcu Kościelnym| Szkoła Podstawowa]] i [[Gimnazjum w Janowcu Kościelnym|Gimnazjum Publiczne]]. | + | We wsi działa [[Szkoła Podstawowa w Janowcu Kościelnym| Szkoła Podstawowa]] i [[Gimnazjum w Janowcu Kościelnym|Gimnazjum Publiczne]]. |
<br/> | <br/> | ||
| Linia 80: | Linia 78: | ||
=== Ludzie związani z miejscowością=== | === Ludzie związani z miejscowością=== | ||
| − | Proboszczem [[ | + | Proboszczem [[Parafia w Janowcu Kościelnym| parafii w Janowcu Kościelnym]] był [[ks. Marian Batogowski]]. Od 2010 r. wójtem gminy jest [[Marzena Grochala]]. |
<br/> | <br/> | ||
| Linia 86: | Linia 84: | ||
=== Zabytki=== | === Zabytki=== | ||
| − | Na terenie miejscowości znajduje się kościół z I poł. XX w. oraz [[ | + | Na terenie miejscowości znajduje się kościół z I poł. XX w. oraz [[Cmentarz pobożański w Janowcu Kościelnym|cmentarz pobożański]]. |
[[File:Janowiec Kościelny.gif|300 px |thumb|Zabytkowy kościół w Janowcu Kościelnym, źródło:[http://www.wrota.warmia.mazury.pl Wrota Warmii i Mazur], 12.09.2013.]] | [[File:Janowiec Kościelny.gif|300 px |thumb|Zabytkowy kościół w Janowcu Kościelnym, źródło:[http://www.wrota.warmia.mazury.pl Wrota Warmii i Mazur], 12.09.2013.]] | ||
| Linia 97: | Linia 95: | ||
Wijaczka Jacek, ''Dzieje wsi do końca XVIII wieku'', [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmera, Nidzica 2012, s. 165 - 202. | Wijaczka Jacek, ''Dzieje wsi do końca XVIII wieku'', [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmera, Nidzica 2012, s. 165 - 202. | ||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [Kategoria: Powiat nidzicki]] | |
| − | + | [[Kategoria: Janowiec Kościelny (gmina wiejska)]] | |
| − | [[ | + | [[Kategoria: Wsie gminne]] |
| + | [[Kategoria: 1401-1500]] | ||
Wersja z 07:46, 10 lip 2014
| Janowiec Kościelny | |||
| | |||
| |||
 Janowiec Kościelny z lotu ptaka, źródło: http://wwww.mojemazury.pl, 12.09.2013.
| |||
| Rodzaj miejscowości | wieś gminna | ||
| Państwo |  Polska
| ||
| Województwo | warmińsko-mazurskie | ||
| Powiat | nidzicki | ||
| Gmina | Janowiec Kościelny | ||
| Liczba ludności (2013, źródło: Wrota Warmii i Mazur, 12.09.2013.) | 333 | ||
| Strefa numeracyjna | (+48) 89 | ||
| Kod pocztowy | 13 -111 | ||
| Tablice rejestracyjne | NNI | ||
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Janowiec Kościelny | |||
| Położenie na mapie Polski  Janowiec Kościelny | |||
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |||
Janowiec Kościelny – wieś gminna w Polsce w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie nidzickim, w gminie Janowiec Kościelny. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W miejscowości znajduje się siedziba gminy Janowiec Kościelny.
Spis treści
Charakterystyka fizjograficzna
Miejscowość położona jest na terenie gminy Janowiec Kościelny, która znajduje się na obszarze Niżu Środkowoeuropejskiego, na pograniczu dwóch podprowincji: Pojezierza Środkowo-Bałtyckiego i Niziny Północnomazowieckiej. Natomiast pas południowy obszaru gminy to mezoregion Wzniesień Mławskich, który graniczy od północy z Garbem Lubawskim. Zatem powierzchnia gminy Janowiec Kościelny posiada charakter falisty, miejscami równinny. W południowej części gminy – w dolinie rzeki Orzyc znajdują się wzniesienia od ok. 60 m do ok. 200 m n.p.m. oraz wzgórza i wały moreny czołowej. Od południa na terenie gminy występują dwa wały morenowe, rozcięte doliną rzeki Wieczfinianki. Wał wschodni posiada wysokości bezwzględne do 200 m n.p.m., zaś stoki w tym rejonie bywają bardzo strome, a nachylenia terenu przekraczają często 15%. W zachodniej części gminy rzeźba terenu wyróżnia się pojedynczymi pagórkami i wzgórzami. Natomiast pomiędzy nimi znajdują się obniżenia i zagłębienia, bądź suche dolinki erozyjno-denudacyjne. Ponadto występują tutaj formy późnoglacjalne i holoceńskie - doliny rzeczne, z których największą jest rzeka Orzyc. Obszar gminy Janowiec Kościelny położony jest w obrębie Niecki Mazowieckiej. Występują tutaj następujące osady: kredowe, piaski, mułki, iły, piaski drobnoziarniste, piaski pylaste, gliny zwałowe, torfowiska, piaskowce margliste i mułowce z glaukonitem oraz szczątkami fauny.
Dzieje miejscowości
Wieś lokowano ok. XV w. W 1411 r. ludność zależna od Krzyżaków z Zabłocia zrabowała Mikołajowi z Janowca Kościelnego dwa topory. W 1443 r. istniała już parafia katolicka. W II poł. XV w. przy parafii funkcjonowała szkoła. W 1531 r. wieś została podzielona między 5 właścicieli.
W XIX w. we wsi była szkoła początkowa. W Janowcu Kościelnym działał drewniany kościół parafialny oraz zarząd gminy. W 1827 r. w obrębie Janowca było 6 domów. W tym okresie miejscowość zamieszkiwało 28 osób. Na przełomie XIX/XX w. liczba domów wzrosła do 13. Osadników, zaś było 32. Janowiec Kościelny do 1954 r. był siedzibą wiejskiej gminy Szczepkowo.
Gospodarka
Na terenie wsi działa Bank Spółdzielczy, sklepy i inne zakłady usługowo-handlowe (zob. Obszary peryferyzacji społeczno-gospodarczej).
Kultura
W Janowcu funkcjonuje Biblioteka Publiczna, Zespół "Pobożanie". Na terenie Janowca działalność prowadzą organizacje pozarządowe: Stowarzyszenie Ziemi Janowieckiej, Stowarzyszenie na rzecz ekorozwoju wsi w Szczepkowie Borowym i "Trójmieście", Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Wsi Smolany -Żardawy "Pod Gajem".
Edukacja
We wsi działa Szkoła Podstawowa i Gimnazjum Publiczne.
Służba zdrowia i opieka społeczna
W Janowcu funkcjonuje Niepubliczny Ośrodek Zdrowia i Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej,
Sport
We wsi działa Samorządowy Ośrodek Kultury Sportu i Rekreacji i Samorządowy Ośrodek Kultury Sportu i Rekreacji,
Ludzie związani z miejscowością
Proboszczem parafii w Janowcu Kościelnym był ks. Marian Batogowski. Od 2010 r. wójtem gminy jest Marzena Grochala.
Zabytki
Na terenie miejscowości znajduje się kościół z I poł. XX w. oraz cmentarz pobożański.
Bibliografia
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. III, Warszawa 1882, 960 ss.
Wijaczka Jacek, Dzieje wsi do końca XVIII wieku, [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmera, Nidzica 2012, s. 165 - 202.
[Kategoria: Powiat nidzicki]]
