Katlewo: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Dzieje miejscowości) |
|||
| Linia 31: | Linia 31: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| − | <big>'''Katlewo'''</big> (niem. Katlau)– wieś sołecka w Polsce w [[województwo warmińsko - mazurskie |województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat nowomiejski| powiecie nowomiejskim]], w [[gmina | + | <big>'''Katlewo'''</big> (niem. Katlau)– [[wieś sołecka]] w Polsce w [[województwo warmińsko - mazurskie |województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat nowomiejski| powiecie nowomiejskim]], w [[Grodziczno (gmina wiejska)| gminie Grodziczno]]. W latach 1975-1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] przynależała do województwa toruńskiego. |
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
=== Charakterystyka fizjograficzna === | === Charakterystyka fizjograficzna === | ||
| − | Wieś znajduje się nieopodal [[Jezioro Katlewo| Jeziora Katlewo]]. Miejscowość znajduje się na terenie [[gmina | + | Wieś znajduje się nieopodal [[Jezioro Katlewo| Jeziora Katlewo]]. Miejscowość znajduje się na terenie [[Grodziczno (gmina wiejska)| gminy Grodziczno]] w obszarze, której występuje tu wyjątkowo duże nagromadzenie polodowcowych form rzeźby terenu, takich jak m.in. moreny denne, pagórki i wzgórza morenowe, rynny subglacjalne, płaty sandru, wytopiskowe. Najniżej położonym obszarem jest dolina [[Rzeka Wel |rzeki Wel]] - poniżej 100m n.p.m. W kierunku północno-wschodnim gminy ([[Garb Lubawski]]) teren wznosi się i w rejonie na wschód od m. [[Zwiniarz]] osiąga największą wysokość 200,8 m n.p.m. Powierzchnia gminy dzieli się na: wysoczyznę morenową, dolinę [[Rzeka Wel |rzeki Weli]] rynnę [[Jezioro Kiełpińskie |Jeziora Kiełpińskiego]], fragmentem sandru Skrwy. Ponadto odnajdziemy tutaj gleby brunatne właściwe i brunatne wyługowan, czarne ziemie, gleby organiczne – torfowe, murszasto-torfowe oraz mułowo-torfowe. |
| + | |||
<br/> | <br/> | ||
=== Dzieje miejscowości === | === Dzieje miejscowości === | ||
| − | Pierwsze wzmianki o Katlewie pochodzą z 1260 r. kiedy to biskup chełmiński przekazał [[Zakon Krzyżacki| Zakonowi Krzyżackiemu]] obszar ziemi na prawym brzegu [[ | + | Pierwsze wzmianki o Katlewie pochodzą z 1260 r. kiedy to biskup chełmiński przekazał [[Zakon Krzyżacki| Zakonowi Krzyżackiemu]] obszar ziemi na prawym brzegu [[Rzeka Wel |rzeki Wel]] wraz z miejscowością Katlewo. Nie wiadomo kiedy dokładnie lokowano wieś ani jaka jest etymologia nazwy miejscowości. Po pokoju toruńskim w 1466 r. Katlewo znalazło się pod władaniem władców Polski. Administracyjne podporządkowano je województwu chełmińskiemu, powiatowi michałowskiemu. Miejscowość odczuła działania wojen polsko – szwedzkich i szalejącej w XVII w. epidemii dżumy. Po 1807 r. Katlewo znalazło się w [[Księstwo Warszawskie |Księstwie Warszawskim]]. Według dokumentów z 1885 r. w Katlewie mieszkało 171 mieszkańców, w tym 117 katolików i 54 ewangelików. Obszar miejscowości wynosił 2502 mórg (ok. 625 ha.) W XX w. majątek należał do obszarów dworskich z zabudową pałacowo – parkową. W czasie I wojny światowej w pałacu mieścił się tartak. Po 1921 r. był to największy majątek ziemski w [[Powiat lubawski |powiecie lubawskim]] z gorzelnią i oborą zarodową bydła. W tym czasie Katlewo było wójtostwem. Wójtem był Bolesław Ossowski. Ponadto do wójtostwa należały następujące miejscowości: [[Hartowiec]] i [[Ostaszewo]] oraz obszary dworskie Katlewo i [[Hartowiec]]. W czasie II wojny światowej pod Katlewem w miejscu zwanym szubienica dokonywano egzekucji. Po wojnie utworzono tutaj PGR. Ponadto do 1954 r. Katlewo było gromadą a od 1954 r. sołectwem. Nie zachowała się informacja o kształcie zabudowań wiejskich. |
<br/> | <br/> | ||
===Gospodarka=== | ===Gospodarka=== | ||
| + | We wsi funkcjonuje stacja transformatorowa. | ||
| − | + | <br/> | |
| + | |||
| + | === Religia === | ||
| + | [[Wieś znajduje się na terenie [[Parafia pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Grodzicznie |parafii rzymskokatolickiej pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Grodzicznie]]. | ||
| + | |||
| + | <br/> | ||
=== Ludzie związani z miejscowością: === | === Ludzie związani z miejscowością: === | ||
| − | + | Z Katlewem związana jest postać olimpijczyka [[Aleksy Antkiewicz| Aleksy Antkiewicza]]. W Katlewie gospodarstwa posiadał [[Hans Friedrich Otto von Beneckendorff und von Hindenburg]]- starosta lubawski. W kadencji 2011 - 2015 sołtysem jest [[Edward Klimek]]. | |
| − | Z Katlewem związana jest postać olimpijczyka [[Aleksy Antkiewicz| Aleksy Antkiewicza]]. W Katlewie gospodarstwa posiadał [[ | ||
<br/> | <br/> | ||
=== Zabytki: === | === Zabytki: === | ||
| − | Na terenie miejscowości znajduje się [[pałac z początku XX w.]] oraz pomnik przyrody. | + | Na terenie miejscowości znajduje się [[Pałac w Katlewie |pałac z początku XX w.]] oraz pomnik przyrody. |
[[File:Pałac w Katlewie.jpg|300px|thumb|Pałac w Katlewie, żródło: www.katlewo.republika.pl, 12.09.2013.]] | [[File:Pałac w Katlewie.jpg|300px|thumb|Pałac w Katlewie, żródło: www.katlewo.republika.pl, 12.09.2013.]] | ||
| Linia 67: | Linia 72: | ||
''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. III, Warszawa 1882, 960 ss. | ''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. III, Warszawa 1882, 960 ss. | ||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Powiat nowomiejski]] | |
| − | + | [[Kategoria: Grodziczno (gmina wiejska)]] | |
| − | + | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | |
| − | + | [[Kategoria: 1201-1300]] | |
| − | [[ | ||
Wersja z 13:52, 11 lip 2014
| Katlewo | |
| | |
 Katlewo, źródło: www.katlewo.republika.pl, 12.09.2013.
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko - mazurskie |
| Powiat | nowomiejski |
| Gmina | Grodziczno |
| Sołectwo | Katlewo |
| Liczba ludności (2012, źródło:www.grodziczno.pl) | 187 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 56 |
| Tablice rejestracyjne | NNM |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Katlewo | |
| Położenie na mapie Polski  Katlewo | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Katlewo (niem. Katlau)– wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie nowomiejskim, w gminie Grodziczno. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie przynależała do województwa toruńskiego.
Spis treści
[ukryj]Charakterystyka fizjograficzna
Wieś znajduje się nieopodal Jeziora Katlewo. Miejscowość znajduje się na terenie gminy Grodziczno w obszarze, której występuje tu wyjątkowo duże nagromadzenie polodowcowych form rzeźby terenu, takich jak m.in. moreny denne, pagórki i wzgórza morenowe, rynny subglacjalne, płaty sandru, wytopiskowe. Najniżej położonym obszarem jest dolina rzeki Wel - poniżej 100m n.p.m. W kierunku północno-wschodnim gminy (Garb Lubawski) teren wznosi się i w rejonie na wschód od m. Zwiniarz osiąga największą wysokość 200,8 m n.p.m. Powierzchnia gminy dzieli się na: wysoczyznę morenową, dolinę rzeki Weli rynnę Jeziora Kiełpińskiego, fragmentem sandru Skrwy. Ponadto odnajdziemy tutaj gleby brunatne właściwe i brunatne wyługowan, czarne ziemie, gleby organiczne – torfowe, murszasto-torfowe oraz mułowo-torfowe.
Dzieje miejscowości
Pierwsze wzmianki o Katlewie pochodzą z 1260 r. kiedy to biskup chełmiński przekazał Zakonowi Krzyżackiemu obszar ziemi na prawym brzegu rzeki Wel wraz z miejscowością Katlewo. Nie wiadomo kiedy dokładnie lokowano wieś ani jaka jest etymologia nazwy miejscowości. Po pokoju toruńskim w 1466 r. Katlewo znalazło się pod władaniem władców Polski. Administracyjne podporządkowano je województwu chełmińskiemu, powiatowi michałowskiemu. Miejscowość odczuła działania wojen polsko – szwedzkich i szalejącej w XVII w. epidemii dżumy. Po 1807 r. Katlewo znalazło się w Księstwie Warszawskim. Według dokumentów z 1885 r. w Katlewie mieszkało 171 mieszkańców, w tym 117 katolików i 54 ewangelików. Obszar miejscowości wynosił 2502 mórg (ok. 625 ha.) W XX w. majątek należał do obszarów dworskich z zabudową pałacowo – parkową. W czasie I wojny światowej w pałacu mieścił się tartak. Po 1921 r. był to największy majątek ziemski w powiecie lubawskim z gorzelnią i oborą zarodową bydła. W tym czasie Katlewo było wójtostwem. Wójtem był Bolesław Ossowski. Ponadto do wójtostwa należały następujące miejscowości: Hartowiec i Ostaszewo oraz obszary dworskie Katlewo i Hartowiec. W czasie II wojny światowej pod Katlewem w miejscu zwanym szubienica dokonywano egzekucji. Po wojnie utworzono tutaj PGR. Ponadto do 1954 r. Katlewo było gromadą a od 1954 r. sołectwem. Nie zachowała się informacja o kształcie zabudowań wiejskich.
Gospodarka
We wsi funkcjonuje stacja transformatorowa.
Religia
[[Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Grodzicznie.
Ludzie związani z miejscowością:
Z Katlewem związana jest postać olimpijczyka Aleksy Antkiewicza. W Katlewie gospodarstwa posiadał Hans Friedrich Otto von Beneckendorff und von Hindenburg- starosta lubawski. W kadencji 2011 - 2015 sołtysem jest Edward Klimek.
Zabytki:
Na terenie miejscowości znajduje się pałac z początku XX w. oraz pomnik przyrody.
Bibliografia:
Korecki Andrzej, Z dziejów gminy Grodziczno, Pelplin 2003, 354 ss.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. III, Warszawa 1882, 960 ss.
