Dmusy: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja zweryfikowana][wersja zweryfikowana]
Linia 2: Linia 2:
  
 
{{Wieś infobox
 
{{Wieś infobox
−
|nazwa                = Dmusy   
+
|nazwa                = Dmusy   
 
  |herb wsi              =
 
  |herb wsi              =
 
  |flaga wsi            =
 
  |flaga wsi            =
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
−
  |dopełniacz wsi        = Pole-obowiązkowe  
+
  |dopełniacz wsi        = Dmusów  
 
  |zdjęcie              = Dmusy.Mogiła cywilnej ofiary z okresu I wojny światowej.jpg  
 
  |zdjęcie              = Dmusy.Mogiła cywilnej ofiary z okresu I wojny światowej.jpg  
−
  |opis zdjęcia          =Dmusy.Mogiła cywilnej ofiary z okresu I wojny światowej  
+
  |opis zdjęcia          =Dmusy.Mogiła cywilnej ofiary z okresu I wojny światowej [http://www.rowery.olsztyn.pl/ Olsztyńska Strona Rowerowa] [15.07.2014] 
 
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
 
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
Linia 30: Linia 30:
 
  |wikisłownik          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |www                  =
 
  |www                  =
−
}}
+
}}<br/>
−
<big>''' Dmusy''' (niem. ''Dmussen'',od 1938 r. ''Dimussen'') – [[Wieś sołecka| wieś sołecka]] w Polsce, położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat piski|powiecie piskim]], w [[Biała Piska (gmina miejsko-wiejska)|gminie Biała Piska]].
+
''' Dmusy''' (niem. ''Dmussen'',od 1938 r. ''Dimussen'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat piski|powiecie piskim]], w [[Biała Piska (gmina miejsko-wiejska)|gminie Biała Piska]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny|administracyjnie]] należała do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 114 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Zbigniew Bruszkiewicz]]<ref> [http://www.bialapiska.eu/ Strona Gminy Biała Piska] [20.09.2013]</ref>.
−
 
+
<br/><br/>
−
W latach 1975-1998 miejscowość [[Podział administracyjny|administracyjnie]] należała do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]].
 
  
 +
== Położenie ==
 +
Wieś położona jest na terenie [[Pojezierze Ełckie|Pojezierza Ełckiego]], w odległości ok. 10,5 km na wschód od [[Biała Piska|Białej Piskiej]], w pobliżu [[Jezioro Borowe|Jeziora Borowego]]. Około 1,5 km na zachód od wsi znajduje się [[Czarne Bagno]] (Czarna Biel), natomiast 1 km na północ od wsi znajduje się [[Góra Jelonka |Jelonka]] (Jelenia Góra), góra o wysokości 178 m n.p.m.
 
<br/>
 
<br/>
  
−
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
+
== Dzieje miejscowości ==
−
Wieś położona jest na terenie [[Pojezierze Ełckie|Pojezierza Ełckiego]] wchodzącego w skład [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich|Krainy Wielkich Jezior Mazurskich]]. Miejscowość leży w odległości ok. 10,5 km na wschód od [[Biała Piska|Białej Piskiej]], w pobliżu [[Jezioro Borowe|Jeziora Borowego]]. Około 1,5 km na zachód od wsi znajduje się [[Czarne Bagno]] (Czarna Biel), natomiast 1 km na północ od wsi znajduje się [[Jelonka]] (Jelenia Góra), góra o wysokości 178 m n.p.m.
+
Wieś otrzymała przywilej w 1495 roku – lecz istniała już wcześniej – na [[Prawo magdeburskie|prawie magdeburskim]] na 10 łanach, nadanych [[Stanisław Myszka| Stanisławowi Myszce]], [[Michał Grabowski| Michałowi Garbowskiemu]] i [[Mikołaj Cwalina |Mikołajowi Cwalinie]] oraz [[Jakub Dymus |Jakubowi]] i [[Mikołaj Dymus| Mikołajowi]] Dymusom; ponadto otrzymali oni 3 łany łąk między [[Lisy|Lisami]] a [[Lipińskie|Lipińskimi]]. Od nazwiska braci(?) Dymusów (Dimussy) wieś przybrała nazwę, która w XV i XVI wieku brzmiała najczęściej: ''Demssen'', ''Dimusse'' lub ''Dmussen''. We wrześniu 1710 roku dotarła do wsi wielka epidemia dżumy; w jej wyniku zmarło 14 mieszkańców.
−
<br/>
+
Dmusy długo należały do [[Parafia ewangelicka w Drygałach|parafii ewangelickiej w Drygałach]], dopiero w 1902 roku zostały włączone do nowo utworzonej parafii w [[Skarżyn|Skarżynie]].
  
−
=== Dzieje miejscowości ===
 
−
Wieś otrzymała przywilej w 1495 roku – lecz istniała już wcześniej – na [[Prawo magdeburskie|prawie magdeburskim]] na 10 łanach, nadanych Stanisławowi Myszce, Michałowi Garbowskiemu i Mikołajowi Cwalinie oraz Jakubowi i Mikołajowi Dymusom; ponadto otrzymali oni 3 łany łąk między [[Lisy|Lisami]] a [[Lipińskie|Lipińskimi]]. Od nazwiska braci(?) Dymusów (Dimussy) wieś przybrała nazwę, która w XV i XVI wieku brzmiała najczęściej: Demssen, Dimusse lub Dmussen. We wrześniu 1710 roku dotarła do wsi wielka [[epidemia dżumy]]; w jej wyniku zmarło 14 mieszkańców.
 
−
Dmusy długo należały do [[Parafia ewangelicka w Drygałach|parafii ewangelickiej w Drygałach]], dopiero w 1902 roku zostały włączone do nowo utworzonej parafii w [[Skarżyn|Skarżynie]].
 
 
Od 1737 roku istniała w Dmusach szkoła. W 1935 roku zatrudnionych było w niej dwóch nauczycieli, a uczęszczało 83 uczniów.  
 
Od 1737 roku istniała w Dmusach szkoła. W 1935 roku zatrudnionych było w niej dwóch nauczycieli, a uczęszczało 83 uczniów.  
−
Aktualnie wieś jest siedzibą [[Sołectwo|sołectwa]]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Zbigniew Bruszkiewicz]]<ref> http://bialapiska.eu/index.php?option=com_content&task=view&id=18&Itemid=22 [data dostępu: 20.09.2013]]</ref>.
 
−
 
−
 
  
−
Liczba mieszkańców wsi Dmusy w poszczególnych latach:
+
Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.
  
−
1857 – 90 osób
 
  
−
1864 – 115 osób
+
Liczba mieszkańców w poszczególnych latach:
  
−
1867 – 132 osoby
+
*1857 r. – 90 osób
  
−
1933 – 266 osób
+
*1864 r. – 115 osób
  
−
1939 – 266 osób
+
*1867 r. – 132 osoby
  
−
<br/>
+
*1933 r. – 266 osób
  
−
=== Religia: ===
+
*1939 r. – 266 osób
−
Wieś znajduje się na terenie [[Parafia pw. św. Szczepana w Rożyńsku Wielkim |parafii rzymskokatolickiej pw. św. Szczepana w Rożyńsku Wielkim]].  
 
  
 +
== Religia ==
 +
Wieś znajduje się na terenie [[Parafia pw. św. Szczepana w Rożyńsku Wielkim |parafii rzymskokatolickiej w Rożyńsku Wielkim]].
 
<br/>
 
<br/>
  
−
=== Zabytki: ===
+
== Zabytki ==
−
*[[Zespół budynków szkolnych w Dmusach| Zespół budynków szkolnych]] z początku XX wieku: szkoła i budynek gospodarczy, murowane
+
*zespół budynków szkolnych z początku XX wieku: szkoła i budynek gospodarczy, murowane
−
*Budynek [[Karczma w Dmusach|karczmy]] z początku XX wieku, murowany
+
*budynek karczmy z początku XX wieku, murowany
−
*Dawny [[Cmentarz ewangelicki w Dmusach |cmentarz ewangelicki]] z XIX wieku; pochowane są tu trzy cywilne ofiary I wojny światowej
+
*dawny cmentarz ewangelicki z XIX wieku; pochowane są tu trzy cywilne ofiary I wojny światowej
−
*[[Chałupa murowana w Dmusach |Chałupa murowana]] z początku XX wieku
+
*chałupa murowana z początku XX wieku
  
−
<br/>
+
== Bibliografia ==
−
 
 
−
=== Bibliografia: ===
 
 
#Białuński Grzegorz, ''Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie)'', Olsztyn 2002.
 
#Białuński Grzegorz, ''Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie)'', Olsztyn 2002.
−
#Białuński Grzegorz, ''Przyczynek do przebiegu zarazy dżumy w starostwie piskim w latach 1709-1711'', Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, s. 51-57.
+
#Białuński Grzegorz, ''Przyczynek do przebiegu zarazy dżumy w starostwie piskim w latach 1709-1711'', Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, ss. 51-57.
−
#Hippel Rudolf von, ''Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868'', Znad Pisy, nr 19-20, 2010-2011, s. 83-157.
+
#vonHippel Rudolf, ''Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868'', Znad Pisy, nr 19-20, 2010-2011, ss. 83-157.
 
#''Pisz. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
 
#''Pisz. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
−
#Sawicki Ryszard, ''Dzieje wsi i parafii Skarżyn. Monografia historyczno-pastoralna'', Znad Pisy, nr 15, 2006, s. 52-77.
+
#Sawicki Ryszard, ''Dzieje wsi i parafii Skarżyn. Monografia historyczno-pastoralna'', Znad Pisy, nr 15, 2006, ss. 52-77.
 
#''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen'', Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
 
#''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen'', Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
−
#Worobiec Antoni, Worobiec Krzysztof A., ''Z dziejów szkolnictwa na Ziemi Piskiej'', Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, s. 73-90.
+
#Worobiec Antoni, Worobiec Krzysztof A., ''Z dziejów szkolnictwa na Ziemi Piskiej'', Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, ss. 73-90.
−
#Bank Danych Lokalnych GUS: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims [data dostępu: 10.09. 2013]
+
#[http://www.stat.gov.pl/ Bank Danych Lokalnych GUS] [10.09.2013]
−
#Deutsche Verwaltungsgeschichte: http://www.verwaltungsgeschichte.de/johannisburg.html [data dostępu: 10.09. 2013]
+
#[http://www.verwaltungsgeschichte.de/ Deutsche Verwaltungsgeschichte]] [10.09.2013]
−
#Gminna Ewidencja Zabytków bip.bialapiska.pl/zalaczniki/art/050506130925.doc [data dostępu: 10.09. 2013]
+
#[http://www.bip.bialapiska.pl/ Strona Urzędu Gminy Biała Piska] [10.09.2013]
 +
#[http://www.bialapiska.eu/ Strona Gminy Biała Piska] [20.09.2013]
 +
#[http://www.rowery.olsztyn.pl/ Olsztyńska Strona Rowerowa] [15.07.2014]
  
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}
−
 
+
<references/>
 
<br/>
 
<br/>
  

Wersja z 11:14, 15 lip 2014


Dmusy
Dmusy.Mogiła cywilnej ofiary z okresu I wojny światowej Olsztyńska Strona Rowerowa [15.07.2014]
Dmusy.Mogiła cywilnej ofiary z okresu I wojny światowej Olsztyńska Strona Rowerowa [15.07.2014]
Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat piski
Gmina Biała Piska
Liczba ludności (2010) 114
Strefa numeracyjna (+48) 87
Kod pocztowy 12-230
Tablice rejestracyjne NPI
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Dmusy
Dmusy
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Dmusy
Dmusy
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Dmusy (niem. Dmussen,od 1938 r. Dimussen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Biała Piska. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. W 2010 roku wieś liczyła 114 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Zbigniew Bruszkiewicz[1].

Położenie

Wieś położona jest na terenie Pojezierza Ełckiego, w odległości ok. 10,5 km na wschód od Białej Piskiej, w pobliżu Jeziora Borowego. Około 1,5 km na zachód od wsi znajduje się Czarne Bagno (Czarna Biel), natomiast 1 km na północ od wsi znajduje się Jelonka (Jelenia Góra), góra o wysokości 178 m n.p.m.

Dzieje miejscowości

Wieś otrzymała przywilej w 1495 roku – lecz istniała już wcześniej – na prawie magdeburskim na 10 łanach, nadanych Stanisławowi Myszce, Michałowi Garbowskiemu i Mikołajowi Cwalinie oraz Jakubowi i Mikołajowi Dymusom; ponadto otrzymali oni 3 łany łąk między Lisami a Lipińskimi. Od nazwiska braci(?) Dymusów (Dimussy) wieś przybrała nazwę, która w XV i XVI wieku brzmiała najczęściej: Demssen, Dimusse lub Dmussen. We wrześniu 1710 roku dotarła do wsi wielka epidemia dżumy; w jej wyniku zmarło 14 mieszkańców. Dmusy długo należały do parafii ewangelickiej w Drygałach, dopiero w 1902 roku zostały włączone do nowo utworzonej parafii w Skarżynie.

Od 1737 roku istniała w Dmusach szkoła. W 1935 roku zatrudnionych było w niej dwóch nauczycieli, a uczęszczało 83 uczniów.

Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.


Liczba mieszkańców w poszczególnych latach:

  • 1857 r. – 90 osób
  • 1864 r. – 115 osób
  • 1867 r. – 132 osoby
  • 1933 r. – 266 osób
  • 1939 r. – 266 osób

Religia

Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej w Rożyńsku Wielkim.

Zabytki

  • zespół budynków szkolnych z początku XX wieku: szkoła i budynek gospodarczy, murowane
  • budynek karczmy z początku XX wieku, murowany
  • dawny cmentarz ewangelicki z XIX wieku; pochowane są tu trzy cywilne ofiary I wojny światowej
  • chałupa murowana z początku XX wieku

Bibliografia

  1. Białuński Grzegorz, Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
  2. Białuński Grzegorz, Przyczynek do przebiegu zarazy dżumy w starostwie piskim w latach 1709-1711, Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, ss. 51-57.
  3. vonHippel Rudolf, Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868, Znad Pisy, nr 19-20, 2010-2011, ss. 83-157.
  4. Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
  5. Sawicki Ryszard, Dzieje wsi i parafii Skarżyn. Monografia historyczno-pastoralna, Znad Pisy, nr 15, 2006, ss. 52-77.
  6. Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
  7. Worobiec Antoni, Worobiec Krzysztof A., Z dziejów szkolnictwa na Ziemi Piskiej, Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, ss. 73-90.
  8. Bank Danych Lokalnych GUS [10.09.2013]
  9. Deutsche Verwaltungsgeschichte] [10.09.2013]
  10. Strona Urzędu Gminy Biała Piska [10.09.2013]
  11. Strona Gminy Biała Piska [20.09.2013]
  12. Olsztyńska Strona Rowerowa [15.07.2014]

Przypisy

  1. ↑ Strona Gminy Biała Piska [20.09.2013]


Źródło: „http://encyklopedia.warmia.mazury.pl/index.php?title=Dmusy&oldid=24893”