Koleśniki

Koleśniki
Pole-obowiązkowe
Rodzaj miejscowości	wieś niesołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	ełcki
Gmina	Kalinowo
Liczba ludności (2009)	103
Strefa numeracyjna	(+48)87
Kod pocztowy	19-314
Tablice rejestracyjne	NEL
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Koleśniki
Położenie na mapie Polski Koleśniki
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Koleśniki (niem. Kolleschnicken, od 1938 r. Jürgenau) – wieś niesołecka w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ełckim, w gminie Kalinowo. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.

Charakterystyka fizjograficzna

Wieś położona jest w południowo-wschodniej części Pojezierza Ełckiego, około 5 km na wschód od Kalinowa, w pobliżu granicy z województwem podlaskim.

Dzieje miejscowości

Wieś powstała w ramach kolonizacji południowych i wschodnich obszarów państwa Zakonu Krzyżackiego. Została założona prawdopodobnie tuż po wojnie trzynastoletniej (1454-1466) lub jeszcze pod koniec jej trwania. W 1468 roku prokurator ełcki Walter von Kökeritz poświadczył niedawną sprzedaż dóbr Koleśniki o wielkości odpowiadającej dwóm służbom zbrojnym niejakiemu Janowi Ruskiemu, jednak po kilku miesiącach w innym dokumencie wzmiankowany jest obszar odnoszący się do jednej służby, sprzedany temuż Janowi, ale tym razem wespół z niejakim Jerzym. Warto nadmienić, iż w 1499 roku komtur ryński Rudolf von Tippelskirchen odnowił przywilej na Koleśniki dla wdowy po wspomnianym Janie. Źródła z tego okresu nie podają dokładnej powierzchni wsi, ani też prawa, na jakim została lokowana. Z późniejszych przekazów można przyjąć, iż Koleśniki początkowo liczyły 15 łanów na prawie magdeburskim, później zaś - zapewne w drugiej połowie XVI wieku - obszar wsi powiększył się do 22 łanów. Wieś należała do parafii ewangelickiej w Lisewie, jednej z mniejszych parafii na terenie powiatu ełckiego. W połowie XIX wieku funkcjonowała we wsi szkoła. Po II wojnie światowej na terenie wsi i okolic powstał PGR Koleśniki.

Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach:

1857 - 159 osób

1933 - 189 osób

1939 - 175 osób

1988 - 124 osoby

Religia

Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej pw. św. Andrzeja Apostoła w Prawdziskach.

Zabytki:

• Cmentarz ewangelicki z początku XX wieku; znajduje się na nim kwatera wojenna z okresu I wojny światowej
• Cmentarz ewangelicki z drugiej połowy XIX wieku
• Cmentarz ewangelicki z początku XX wieku, Koleśniki PGR
• Cmentarz ewangelicki z okresu międzywojennego, Koleśniki PGR

Bibliografia:

1. Białuński Grzegorz, Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
2. Kawecki Jan, Roman Bolesław, Ełk. Z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1970.
3. Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
4. Deutsche Verwaltungsgeschichte: http://www.verwaltungsgeschichte.de/lyck.html [data dostępu: 12.09.2013]
5. Bank Danych Lokalnych GUS: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims [data dostępu: 22.09.2013]
6. Gminna Ewidencja Zabytków: http://kalinowo-ug.bip-wm.pl/public/get_file_contents.php?id=228024 [data dostępu: 12.09.2013]
7. Wojewódzka Ewidencja Zabytków http://www.wuoz.olsztyn.pl/ [data dostępu: 12.09.2013]

Przypisy