Rączki: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| Linia 31: | Linia 31: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| − | <big>'''Rączki'''</big> (Runtzky, Rauntzky, niem. Rontzken, od 1938 r. Hornheim) – wieś sołecka w Polsce w [[ | + | <big>'''Rączki'''</big> (Runtzky, Rauntzky, niem. Rontzken, od 1938 r. Hornheim) – [[wieś sołecka]] w Polsce w [[Województwo warmińsko-mazurskie |województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat nidzicki| powiecie nidzickim]], w [[Nidzica (gmina miejsko-wiejska)| gminie Nidzica]]. W latach 1975-1998 miejscowość przynależała do [[Województwo olsztyńskie| województwa olsztyńskiego]]. |
<br/> | <br/> | ||
=== Charakterystyka fizjograficzna === | === Charakterystyka fizjograficzna === | ||
| − | Wieś położona jest w pobliżu rezerwatu [[Źródła Rzeki Łyny]].Miejscowość leży na terenie [[gmina | + | Wieś położona jest w pobliżu rezerwatu [[Źródła Rzeki Łyny]]. Miejscowość leży na terenie [[Nidzica (gmina miejsko-wiejska)| gminy Nidzica]], przez obszar której przebiega jedna z głównych granic fizyczno-geograficznych Europy, oddzielająca obszar Europy Zachodniej od obszaru Europy Wschodniej. Ponadto 19.000 ha powierzchni gminy zajmują lasy i grunty leśne. Istotnym zasobem naturalnym gminy są surowce mineralne, tj. żwiry i piaski, torfy i węgiel brunatny, kreda jeziorna, gytia i ziemia okrzemkowa. |
<br/> | <br/> | ||
=== Dzieje miejscowości === | === Dzieje miejscowości === | ||
| − | + | Wieś została lokowana w 1351 r. gdy Gunter von Hohenstein – komtur ostródzki nadał swojemu słudze Dobrymysławowi 22, 5 włóki na [[prawo chełmińskie| prawie chełmińskim]]. Dobormysław otrzymał 10 lat wolnizny i zobowiązany został do służby wojskowej. Nie znana jest etymologia nazwy miejscowości. W 1565 r. książę Olbracht obdarzył za prośbą Achacego Czemy – wojewody malborskiego, Jerzego Nachtrabe dobrami w Rączkach. W 1600 r. we wsi mieszkali sami Polacy. W 1659 r. włości rycerskie we wsi zamieniono na obszar wiejski. W 1717 r. w Rączkach gospodarowało 13 chłopów chełmińskich. W 1756 r. sołtysem był Jakob Zakrzewski a we wsi działała karczma. W 1785 r. Rączki objęły 25 łanów, na których gospodarował szlachcic von [[Mogilowski]] i 12 chłopów na [[prawo chełmińskie |prawie chełmińskim]]. W 1846 r. było tu 171 mieszkańców, w 1858 r. – 200, w 1867 r. – 257, w 1871 r. – 272, w 1885 r. – 289, w 1895 r. – 290, w 1905 r. – 239, w 1910 r. – 237, w 1939 r. – 240 . Liczba domów w kolejnych latach wynosiła: w 1846 r. – 26, w 1858 r. – 32, w 1871 r. – 36, w 1885 r. – 41, w 1895 r. – 39, w 1905 r. – 39, w 1910 r. – 39 . W 1858 r. wieś obejmowała 1756 mórg. W miejscowości od 1946 r. istnieje szkoła podstawowa. Nie zachowała się informacja o kształcie zabudowy wiejskiej. | |
| − | Wieś została lokowana w 1351 r. gdy Gunter von Hohenstein – komtur ostródzki nadał swojemu słudze Dobrymysławowi 22, 5 włóki na [[prawo chełmińskie| prawie chełmińskim]]. Dobormysław otrzymał 10 lat wolnizny i zobowiązany został do służby wojskowej. Nie znana jest etymologia nazwy miejscowości. W 1565 r. książę Olbracht obdarzył za prośbą Achacego Czemy – wojewody malborskiego, Jerzego Nachtrabe dobrami w Rączkach. W 1600 r. we wsi mieszkali sami Polacy. W 1659 r. włości rycerskie we wsi zamieniono na obszar wiejski. W 1717 r. | ||
<br/> | <br/> | ||
===Gospodarka=== | ===Gospodarka=== | ||
| − | |||
Na terenie wsi funkcjonuje sklep, stacja paliw oraz przystanek PKS. | Na terenie wsi funkcjonuje sklep, stacja paliw oraz przystanek PKS. | ||
| + | <br/> | ||
| + | ===Edukacja=== | ||
| + | W Rączkach działa [[Szkoła Podstawowa im. Stanisława Mikołajczyka w Rączkach |Szkoła Podstawowa im. Stanisława Mikołajczyka]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | === | + | ===Religia=== |
| − | + | Wieś znajduje się na terenie [[Parafia pw. św. Józefa w Szkotowie|parafii rzymskokatolickiej pw. św. Józefa w Szkotowie]]. | |
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
===Ludzie związani z miejscowością:=== | ===Ludzie związani z miejscowością:=== | ||
| − | + | W kadencji 2011-2015 sołtysem wsi jest [[Dawid Szulc]]. | |
| − | W kadencji 2011 - 2015 sołtysem wsi jest [[Dawid Szulc]]. | ||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
=== Zabytki: === | === Zabytki: === | ||
Do dnia dzisiejszego zachowała się tradycyjna zabudowa zagród (budynki z czerwonej cegły), budynek szkoły i aleje przydrożne. | Do dnia dzisiejszego zachowała się tradycyjna zabudowa zagród (budynki z czerwonej cegły), budynek szkoły i aleje przydrożne. | ||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| Linia 77: | Linia 73: | ||
Zielińska Agnieszka, ''Dzieje miasta i okolic w latach 1807 - 1914'', [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmer, Nidzica 2012, s. 203 - 267. | Zielińska Agnieszka, ''Dzieje miasta i okolic w latach 1807 - 1914'', [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmer, Nidzica 2012, s. 203 - 267. | ||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
== Zobacz też == | == Zobacz też == | ||
| − | |||
Rezerwat Przyrody Źródła Rzeki Łyny - http://www.museo.pl/content/view/1337/461/. | Rezerwat Przyrody Źródła Rzeki Łyny - http://www.museo.pl/content/view/1337/461/. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | ||
| − | [[ | + | [[Kategoria: Powiat nidzicki]] |
| + | [[Kategoria: Nidzica (gmina miejsko-wiejska)]] | ||
| + | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | ||
| + | [[Kategoria: 1301-1400]] | ||
Wersja z 14:25, 22 sie 2014
| Rączki | |
| | |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko - mazurskie |
| Powiat | nidzicki |
| Gmina | Nidzica |
| Sołectwo | Rączki |
| Liczba ludności (Pole-obowiązkowe) | Pole-obowiązkowe |
| Strefa numeracyjna | (+48) 89 |
| Kod pocztowy | 13 - 100 Nidzica |
| Tablice rejestracyjne | NNI |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Rączki | |
| Położenie na mapie Polski  Rączki | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Rączki (Runtzky, Rauntzky, niem. Rontzken, od 1938 r. Hornheim) – wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie nidzickim, w gminie Nidzica. W latach 1975-1998 miejscowość przynależała do województwa olsztyńskiego.
Spis treści
Charakterystyka fizjograficzna
Wieś położona jest w pobliżu rezerwatu Źródła Rzeki Łyny. Miejscowość leży na terenie gminy Nidzica, przez obszar której przebiega jedna z głównych granic fizyczno-geograficznych Europy, oddzielająca obszar Europy Zachodniej od obszaru Europy Wschodniej. Ponadto 19.000 ha powierzchni gminy zajmują lasy i grunty leśne. Istotnym zasobem naturalnym gminy są surowce mineralne, tj. żwiry i piaski, torfy i węgiel brunatny, kreda jeziorna, gytia i ziemia okrzemkowa.
Dzieje miejscowości
Wieś została lokowana w 1351 r. gdy Gunter von Hohenstein – komtur ostródzki nadał swojemu słudze Dobrymysławowi 22, 5 włóki na prawie chełmińskim. Dobormysław otrzymał 10 lat wolnizny i zobowiązany został do służby wojskowej. Nie znana jest etymologia nazwy miejscowości. W 1565 r. książę Olbracht obdarzył za prośbą Achacego Czemy – wojewody malborskiego, Jerzego Nachtrabe dobrami w Rączkach. W 1600 r. we wsi mieszkali sami Polacy. W 1659 r. włości rycerskie we wsi zamieniono na obszar wiejski. W 1717 r. w Rączkach gospodarowało 13 chłopów chełmińskich. W 1756 r. sołtysem był Jakob Zakrzewski a we wsi działała karczma. W 1785 r. Rączki objęły 25 łanów, na których gospodarował szlachcic von Mogilowski i 12 chłopów na prawie chełmińskim. W 1846 r. było tu 171 mieszkańców, w 1858 r. – 200, w 1867 r. – 257, w 1871 r. – 272, w 1885 r. – 289, w 1895 r. – 290, w 1905 r. – 239, w 1910 r. – 237, w 1939 r. – 240 . Liczba domów w kolejnych latach wynosiła: w 1846 r. – 26, w 1858 r. – 32, w 1871 r. – 36, w 1885 r. – 41, w 1895 r. – 39, w 1905 r. – 39, w 1910 r. – 39 . W 1858 r. wieś obejmowała 1756 mórg. W miejscowości od 1946 r. istnieje szkoła podstawowa. Nie zachowała się informacja o kształcie zabudowy wiejskiej.
Gospodarka
Na terenie wsi funkcjonuje sklep, stacja paliw oraz przystanek PKS.
Edukacja
W Rączkach działa Szkoła Podstawowa im. Stanisława Mikołajczyka.
Religia
Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej pw. św. Józefa w Szkotowie.
Ludzie związani z miejscowością:
W kadencji 2011-2015 sołtysem wsi jest Dawid Szulc.
Zabytki:
Do dnia dzisiejszego zachowała się tradycyjna zabudowa zagród (budynki z czerwonej cegły), budynek szkoły i aleje przydrożne.
Bibliografia:
Darmochwał Tomasz, Rumiński Marek Jacek, Warmia Mazury, przewodnik,Białystok 1996, 252 ss.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. IX, Warszawa 1888, 960 ss.
Wijaczka Jacek, Dzieje wsi do końca XVIII wieku, [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmer, Nidzica 2012, s. 165 - 202.
Zielińska Agnieszka, Dzieje miasta i okolic w latach 1807 - 1914, [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmer, Nidzica 2012, s. 203 - 267.
Zobacz też
Rezerwat Przyrody Źródła Rzeki Łyny - http://www.museo.pl/content/view/1337/461/.
