Marksewo

Marksewo
Pomnik wojenny w Marksewie Olsztyńska Strona Rowerowa [15.09.2014]
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	szczycieński
Gmina	Szczytno
Liczba ludności (2010)	145
Strefa numeracyjna	(+48) 89
Kod pocztowy	12-100
Tablice rejestracyjne	NSZ
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Marksewo
Położenie na mapie Polski Marksewo
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Marksewo (dawniej Marksoby, niem. Marxöwen, od 1938 r. Markshöfen) – wieś sołecka w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie szczycieńskim, w gminie Szczytno. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

Charakterystyka fizjograficzna

Wieś położona jest w makroregionie Pojezierza Mazurskiego na granicy dwóch mezoregionów: Pojezierza Mrągowskiego i Równiny Mazurskiej. Miejscowość leży nad północnym brzegiem Jeziora Marksoby, w odległości 14 km na północny wschód od Szczytna, przy drodze krajowej nr 58 w kierunku Babiętów i dalej Mrągowa.

Dzieje miejscowości

Wieś założona została w 1548 roku na prawie chełmińskim na 24 łanach; zasadźcą był Roman Sepka. W połowie XIX wieku wieś liczyła 45 łanów. W 1876 roku wieś jeszcze powiększyła swój areał, bowiem włączono do niej osiedle Nowe Marksewo (powstało w 1788 roku), które w tym czasie zajmowało 8,5 łanu. Wieś zachowała charakter ulicówki. Wieś jest siedzibą sołectwa. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Adrian Jabłonowski.

Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych w poszczególnych okresach:

1782 – 19 gospodarstw

1818 – 157 osób, 25 gospodarstw

1939 – 261 osób

Gospodarka

Nad Jeziorem Marksoby znajduje się wiele domków letniskowych, a także Ośrodek Wypoczynkowy Warszawskich Zakładów Farmaceutycznych „Polfa S.A”. We wsi znajduje się siedziba leśnictwa, należącego do Nadleśnictwa Korpele.

Zabytki:

• Kilka przykładów budownictwa drewnianego (chałupy nr 4, 8, 9, 11, 12, 16)
• Budynek szkoły z końca XIX wieku, murowany, z czerwonej cegły, na kamiennych fundamentach
• Dawny cmentarz ewangelicki z początku XX wieku, na północ od wsi, na skraju lasu

Bibliografia:

1. Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. I, Olsztyn 2011.
2. Letkiewicz Arkadiusz, Z dziejów miasta i gminy Szczytno, Rocznik Mazurski, t. 10, 2006, s. 30-37.
3. Liżewska Iwona, Knercer Wiktor, Przewodnik po historii i zabytkach ziemi szczycieńskiej, Olsztyn 1998.
4. Szczytno. Z dziejów miasta i powiatu, red. Jan Jałoszyński i in., Olsztyn 1962.
5. Bank Danych Lokalnych GUS: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims [data dostępu: 26.08.2013]
6. Deutsche Verwaltungsgeschichte: http://www.verwaltungsgeschichte.de/ortelsburg.html [data dostępu: 26.08.2013]

Przypisy