Szarejki (gmina Kowale Oleckie): Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Religia) |
|||
| Linia 4: | Linia 4: | ||
|flaga wsi = | |flaga wsi = | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
| − | |dopełniacz wsi = | + | |dopełniacz wsi = Szerejek |
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = |
|rodzaj miejscowości = | |rodzaj miejscowości = | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 29: | Linia 29: | ||
|www = | |www = | ||
}}<br/> | }}<br/> | ||
| − | ''' Szarejki ''' (niem. ''Schareyken'', od 1938 r. ''Schareiken'') – | + | ''' Szarejki ''' (niem. ''Schareyken'', od 1938 r. ''Schareiken'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat olecki|powiecie oleckim]], w [[Kowale Oleckie (gmina wiejska)|gminie Kowale Oleckie]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała [[Podział administracyjny|administracyjnie]] do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. W latach 1999–2001 wieś wchodziła w skład [[Powiat olecko-gołdapski|powiatu olecko–gołdapskiego]]. Miejscowość w 2010 roku liczyła 99 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Agnieszka Miłowicka]]<ref>[http://bip.gmina.kowale.fr.pl/jednostki_pomocnicze/1/solectwa/ Strona Urzędu Gminy Kowale Oleckie] [05.12.2013]</ref>. |
| − | + | <br/><br/> | |
| − | Miejscowość w 2010 roku liczyła 99 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Agnieszka Miłowicka]]<ref>http://bip.gmina.kowale.fr.pl/jednostki_pomocnicze/1/solectwa [ | ||
| − | |||
| − | <br/> | ||
== Położenie == | == Położenie == | ||
| − | Wieś położona jest w | + | Wieś położona jest w północno–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, na [[Mazury Garbate|Mazurach Garbatych]] ([[Wzgórza Szeskie]]), 12 km na północny zachód od [[Olecko|Olecka]] i 6 km na południe od [[Kowale Oleckie|Kowali Oleckich]], na zachód od drogi krajowej nr 65. |
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Wieś powstała w ramach kolonizacji | + | Wieś powstała w ramach kolonizacji północno–wschodnich terenów [[Prusy Książęce|Prus Książęcych]]. W 1566 roku starosta [[Wawrzyniec von Halle]] sprzedał Wawrzyńcowi Rulentzowi z Szarejek cztery łany boru na sołectwo (60 grzywien za każdy łan). W zamian sołtys zobowiązał się do założenia [[Wieś czynszowa| wsi czynszowej]] 40 łanach na [[Prawo magdeburskie|prawie magdeburskim]]. |
Już w 1581 roku założono w Szarejkach [[Parafia ewangelicka w Szarejkach|parafię ewangelicką]]. Kościół wybudowano w 1581 roku, zniszczony w pożarze w 1677 roku, został odbudowany, czworoboczną wieżę dobudowano w 1719 roku. | Już w 1581 roku założono w Szarejkach [[Parafia ewangelicka w Szarejkach|parafię ewangelicką]]. Kościół wybudowano w 1581 roku, zniszczony w pożarze w 1677 roku, został odbudowany, czworoboczną wieżę dobudowano w 1719 roku. | ||
| Linia 50: | Linia 46: | ||
| − | Liczba mieszkańców | + | Liczba mieszkańców w poszczególnych latach: |
| − | 1857 | + | *1857 r. – 202 osoby |
| − | 1933 | + | *1933 r. – 264 osoby |
| − | 1939 | + | *1939 r. – 309 osób |
| − | 1988 | + | *1988 r. – 115 osób |
| − | |||
==Religia== | ==Religia== | ||
| − | We wsi znajduje się siedziba lokalnej [[Parafia pw. Matki Boskiej Różańcowej w Szarejkach |parafii rzymskokatolickiej | + | We wsi znajduje się siedziba lokalnej [[Parafia pw. Matki Boskiej Różańcowej w Szarejkach |parafii rzymskokatolickiej]]. |
<br/> | <br/> | ||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | * | + | *dawny [[Kościół pw. Matki Boskiej Różańcowej w Szarejkach|kościół]] ewangelicki, obecnie rzymskokatolicki, z XVIII w. |
| − | * | + | *cmentarz ewangelicki z XIX wieku, na południe od wsi |
| − | * | + | *cmentarz ewangelicki z XIX w. |
| − | * | + | *cmentarz parafialny |
| − | |||
== Ludzie związani z miejscowością == | == Ludzie związani z miejscowością == | ||
| − | *[[Karol Ferdynand Marcus]] | + | *[[Karol Ferdynand Marcus]] – pastor w Szarejkach w pierwszej połowie XIX wieku (1832–1846) i inspektor szkolny, sprzeciwiał się nauczaniu polskich dzieci w języku niemieckim |
| − | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| Linia 82: | Linia 75: | ||
#Rzempołuch Andrzej, ''Przewodnik po zabytkach dawnych Prus Wschodnich'', Olsztyn 1992. | #Rzempołuch Andrzej, ''Przewodnik po zabytkach dawnych Prus Wschodnich'', Olsztyn 1992. | ||
#''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857. | #''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857. | ||
| − | #[http://www.wuoz.olsztyn.pl/| Wojewódzka Ewidencja Zabytków] [ | + | #[http://www.wuoz.olsztyn.pl/| Wojewódzka Ewidencja Zabytków] [12.11.2013] |
| − | # | + | #[http://bip.gmina.kowale.fr.pl/files/sites/3092/wiadomosci/197134/files/06tekst_studium_i2013_pelny_zab.pdf| Strona Urzędu Gminy Kowale Oleckie] [12.11.2013] |
| − | #[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [ | + | #[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [12.11.2013] |
| − | #[http://www.verwaltungsgeschichte.de/treuburg.html| Vervaltugsgeschichte] [ | + | #[http://www.verwaltungsgeschichte.de/treuburg.html| Vervaltugsgeschichte] [12.11.2013] |
| − | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
Wersja z 08:30, 13 lis 2014
| Szarejki | |
| | |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | olecki |
| Gmina | Kowale Oleckie |
| Liczba ludności (2010) | 99 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Szarejki | |
| Położenie na mapie Polski  Szarejki | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Szarejki (niem. Schareyken, od 1938 r. Schareiken) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie oleckim, w gminie Kowale Oleckie. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. W latach 1999–2001 wieś wchodziła w skład powiatu olecko–gołdapskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 99 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Agnieszka Miłowicka[1].
Spis treści
Położenie
Wieś położona jest w północno–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, na Mazurach Garbatych (Wzgórza Szeskie), 12 km na północny zachód od Olecka i 6 km na południe od Kowali Oleckich, na zachód od drogi krajowej nr 65.
Dzieje miejscowości
Wieś powstała w ramach kolonizacji północno–wschodnich terenów Prus Książęcych. W 1566 roku starosta Wawrzyniec von Halle sprzedał Wawrzyńcowi Rulentzowi z Szarejek cztery łany boru na sołectwo (60 grzywien za każdy łan). W zamian sołtys zobowiązał się do założenia wsi czynszowej 40 łanach na prawie magdeburskim.
Już w 1581 roku założono w Szarejkach parafię ewangelicką. Kościół wybudowano w 1581 roku, zniszczony w pożarze w 1677 roku, został odbudowany, czworoboczną wieżę dobudowano w 1719 roku.
Szkoła parafialna powstała we wsi wkrótce po powstaniu parafii. W 1935 roku zatrudnionych w niej było dwóch nauczycieli, a w ośmiu klasach uczęszczało do niej ogółem 63 uczniów.
W pierwszej połowie lat 50. XX wieku założono we wsi spółdzielnię produkcyjną.
Liczba mieszkańców w poszczególnych latach:
- 1857 r. – 202 osoby
- 1933 r. – 264 osoby
- 1939 r. – 309 osób
- 1988 r. – 115 osób
Religia
We wsi znajduje się siedziba lokalnej parafii rzymskokatolickiej.
Zabytki
- dawny kościół ewangelicki, obecnie rzymskokatolicki, z XVIII w.
- cmentarz ewangelicki z XIX wieku, na południe od wsi
- cmentarz ewangelicki z XIX w.
- cmentarz parafialny
Ludzie związani z miejscowością
- Karol Ferdynand Marcus – pastor w Szarejkach w pierwszej połowie XIX wieku (1832–1846) i inspektor szkolny, sprzeciwiał się nauczaniu polskich dzieci w języku niemieckim
Bibliografia
- Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany, red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.
- Olecko. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1974.
- Orłowicz Mieczysław, Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii, Na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991.
- Rzempołuch Andrzej, Przewodnik po zabytkach dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 1992.
- Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
- Wojewódzka Ewidencja Zabytków [12.11.2013]
- Strona Urzędu Gminy Kowale Oleckie [12.11.2013]
- Bank Danych Lokalnych GUS [12.11.2013]
- Vervaltugsgeschichte [12.11.2013]
Przypisy
- ↑ Strona Urzędu Gminy Kowale Oleckie [05.12.2013]
