Trzonki: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
| − | |||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
|nazwa = Trzonki | |nazwa = Trzonki | ||
| Linia 6: | Linia 4: | ||
|flaga wsi = | |flaga wsi = | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
| − | |dopełniacz wsi = | + | |dopełniacz wsi = Trzonków |
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = |
|rodzaj miejscowości = wieś sołecka | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 16: | Linia 14: | ||
|sołectwo = | |sołectwo = | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
| − | |liczba ludności = 191 | + | |liczba ludności = 191 |
|rok = 2010 | |rok = 2010 | ||
|strefa numeracyjna =(+48) 87 | |strefa numeracyjna =(+48) 87 | ||
| Linia 30: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }}<br/> |
| − | < | + | ''' Trzonki''' (niem. ''Trzonken'', od 1938 r. ''Mövenau'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat piski|powiecie piskim]], w [[Pisz (gmina miejsko-wiejska)|gminie Pisz]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 191 mieszkańców<ref>łącznie Trzonki i [[Czarny Róg]]</ref>. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Regina Ignaczuk-Franas]]<ref> [http://www.bip.pisz.hi.pl/index.php?k=853/ Strona Urzędu Gminy Pisz] [20.09.2013]</ref>. |
| − | + | <br/><br/> | |
| − | W latach | ||
| + | ==Położenie== | ||
| + | Wieś położona jest w południowo–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, na [[Równina Mazurska|Równinie Mazurskiej]], 8 km na północ od [[Pisz|Pisza]], w pobliżu jeziora [[Jezioro Roś|Roś]], około 1 km na wschód od drogi krajowej nr 63. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | == | + | == Dzieje miejscowości == |
| − | Wieś | + | Wieś powstała jako [[Dobra służebne |dobra służebne]] w 1513 roku, gdy zakupili je Stanisław Zegadło i Mikołaj Wróbel. Obejmowała ona 20 łanów na [[Prawo magdeburskie|prawie magdeburskim]]. Wcześniej istniała w pobliżu buda rybacka. W 1547 roku przywilej na Trzonki został odnowiony przez księcia [[Albrecht Hohenzollern|Albrechta]]. W wyniku epidemii dżumy, która dotarła do wsi latem 1710 roku, populacja miejscowości znacznie się zmniejszyła (zmarło 73 mieszkańców). |
| − | + | Szkoła we wsi powstała w 1737 roku. W 1935 roku uczęszczało do niej 94 dzieci, pracowało dwóch nauczycieli. | |
| − | + | Przez wieś od 1905 roku przebiegała linia kolejowa Pisz – [[Orzysz]], znajdował się tu dworzec składający się z czterech budynków: dworca, dwóch gospodarczych i magazynu spedycji kolejowej. Po zdemontowaniu linii w 1945 roku część zabudowań rozebrano; pozostałe dwa znajdują się obecnie w prywatnych rękach. | |
| − | + | Pierwszym wójtem we wsi po [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach|II wojnie światowej]] był [[Edward Müller]]. | |
| − | + | Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | Liczba mieszkańców | + | Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach: |
| − | 1857 – 155 osób | + | *1857 r. – 155 osób |
| − | 1864 – 210 osób | + | *1864 r. – 210 osób |
| − | 1867 – 216 osób | + | *1867 r. – 216 osób |
| − | 1933 – 284 osoby | + | *1933 r. – 284 osoby |
| − | 1939 – 286 osób | + | *1939 r. – 286 osób |
| − | 1988 – 179 osób | + | *1988 r. – 179 osób |
| − | |||
| − | + | ==Szkolnictwo== | |
W Trzonkach działa [[Szkoła Podstawowa w Trzonkach|szkoła podstawowa]]. | W Trzonkach działa [[Szkoła Podstawowa w Trzonkach|szkoła podstawowa]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Zabytki== | |
| − | * | + | *budynek dworca kolejowego z początku XX wieku, wraz z budynkiem gospodarczym |
| − | * | + | *dawny [[Cmentarz ewangelicki w Trzonkach|cmentarz ewangelicki]] z pierwszej połowy XX wieku |
| − | |||
=== Bibliografia: === | === Bibliografia: === | ||
#Białuński Grzegorz, ''Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie)'', Olsztyn 2002. | #Białuński Grzegorz, ''Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie)'', Olsztyn 2002. | ||
| − | #Białuński Grzegorz, ''Przyczynek do przebiegu zarazy dżumy w starostwie piskim w latach 1709-1711'', Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, | + | #Białuński Grzegorz, ''Przyczynek do przebiegu zarazy dżumy w starostwie piskim w latach 1709-1711'', Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, ss. 51–57. |
| − | #Hippel Rudolf | + | #von Hippel Rudolf, ''Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868'', Znad Pisy, nr 19–20, 2010–2011, ss. 83–157. |
| − | #Jasiński Stanisław, Żywiczyński Adam, ''Węzeł kolejowy w Piszu (Część I)'', Znad Pisy, nr 10, 2001, | + | #Jasiński Stanisław, Żywiczyński Adam, ''Węzeł kolejowy w Piszu (Część I)'', Znad Pisy, nr 10, 2001, ss. 122–140. |
| − | #Olszak Piotr, ''Przegląd budownictwa drewnianego na Ziemi Piskiej'', Znad Pisy, nr 10, 2001, | + | #Olszak Piotr, ''Przegląd budownictwa drewnianego na Ziemi Piskiej'', Znad Pisy, nr 10, 2001, ss. 106–121. |
#Orłowicz Mieczysław, ''Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii'', na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991. | #Orłowicz Mieczysław, ''Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii'', na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991. | ||
#''Pisz. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970. | #''Pisz. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970. | ||
#''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857. | #''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857. | ||
| − | #Worobiec Antoni, Worobiec Krzysztof A., ''Z dziejów szkolnictwa na Ziemi Piskiej'', Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, | + | #Worobiec Antoni, Worobiec Krzysztof A., ''Z dziejów szkolnictwa na Ziemi Piskiej'', Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, ss. 73-90. |
| − | # | + | #[http://www.verwaltungsgeschichte.de/johannisburg.html/ Deutsche Verwaltungsgeschichte] [20.08.2013] |
| − | # | + | #[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims/ Bank Danych Lokalnych GUS] [20.08.2013] |
| − | # | + | #[http://www.bip.pisz.hi.pl/zalaczniki/prawo/110131120520.doc/ Strona Urzędu Gminy Pisz] [20.08.2013] |
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
Wersja z 20:21, 13 lis 2014
| Trzonki | |
| | |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | piski |
| Gmina | Pisz |
| Liczba ludności (2010) | 191 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 87 |
| Kod pocztowy | 12-200 |
| Tablice rejestracyjne | NPI |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Trzonki | |
| Położenie na mapie Polski  Trzonki | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Trzonki (niem. Trzonken, od 1938 r. Mövenau) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Pisz. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. W 2010 roku wieś liczyła 191 mieszkańców[1]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Regina Ignaczuk-Franas[2].
Położenie
Wieś położona jest w południowo–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, na Równinie Mazurskiej, 8 km na północ od Pisza, w pobliżu jeziora Roś, około 1 km na wschód od drogi krajowej nr 63.
Dzieje miejscowości
Wieś powstała jako dobra służebne w 1513 roku, gdy zakupili je Stanisław Zegadło i Mikołaj Wróbel. Obejmowała ona 20 łanów na prawie magdeburskim. Wcześniej istniała w pobliżu buda rybacka. W 1547 roku przywilej na Trzonki został odnowiony przez księcia Albrechta. W wyniku epidemii dżumy, która dotarła do wsi latem 1710 roku, populacja miejscowości znacznie się zmniejszyła (zmarło 73 mieszkańców).
Szkoła we wsi powstała w 1737 roku. W 1935 roku uczęszczało do niej 94 dzieci, pracowało dwóch nauczycieli.
Przez wieś od 1905 roku przebiegała linia kolejowa Pisz – Orzysz, znajdował się tu dworzec składający się z czterech budynków: dworca, dwóch gospodarczych i magazynu spedycji kolejowej. Po zdemontowaniu linii w 1945 roku część zabudowań rozebrano; pozostałe dwa znajdują się obecnie w prywatnych rękach. Pierwszym wójtem we wsi po II wojnie światowej był Edward Müller.
Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.
Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach:
- 1857 r. – 155 osób
- 1864 r. – 210 osób
- 1867 r. – 216 osób
- 1933 r. – 284 osoby
- 1939 r. – 286 osób
- 1988 r. – 179 osób
Szkolnictwo
W Trzonkach działa szkoła podstawowa.
Zabytki
- budynek dworca kolejowego z początku XX wieku, wraz z budynkiem gospodarczym
- dawny cmentarz ewangelicki z pierwszej połowy XX wieku
Bibliografia:
- Białuński Grzegorz, Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
- Białuński Grzegorz, Przyczynek do przebiegu zarazy dżumy w starostwie piskim w latach 1709-1711, Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, ss. 51–57.
- von Hippel Rudolf, Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868, Znad Pisy, nr 19–20, 2010–2011, ss. 83–157.
- Jasiński Stanisław, Żywiczyński Adam, Węzeł kolejowy w Piszu (Część I), Znad Pisy, nr 10, 2001, ss. 122–140.
- Olszak Piotr, Przegląd budownictwa drewnianego na Ziemi Piskiej, Znad Pisy, nr 10, 2001, ss. 106–121.
- Orłowicz Mieczysław, Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii, na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991.
- Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
- Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
- Worobiec Antoni, Worobiec Krzysztof A., Z dziejów szkolnictwa na Ziemi Piskiej, Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, ss. 73-90.
- Deutsche Verwaltungsgeschichte [20.08.2013]
- Bank Danych Lokalnych GUS [20.08.2013]
- Strona Urzędu Gminy Pisz [20.08.2013]
Przypisy
- ↑ łącznie Trzonki i Czarny Róg
- ↑ Strona Urzędu Gminy Pisz [20.09.2013]
