Orłowo (gmina Biała Piska): Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
 
(Nie pokazano 5 wersji utworzonych przez 3 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
 
 
{{Wieś infobox
 
{{Wieś infobox
 
  |nazwa                = Orłowo   
 
  |nazwa                = Orłowo   
Linia 7: Linia 5:
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
 
  |dopełniacz wsi        = Orłowa   
 
  |dopełniacz wsi        = Orłowa   
  |zdjęcie              = Pole-obowiązkowe    
+
  |zdjęcie              =   
  |opis zdjęcia          = Pole-obowiązkowe      
+
  |opis zdjęcia          =     
 
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
 
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
Linia 30: Linia 28:
 
  |wikisłownik          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |www                  =
 
  |www                  =
}}
+
}}<br/>
<big>''' Orłowo''' (niem. ''Orlowen'', od 1938 r. ''Siegmunden'') – wieś w Polsce, położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat piski|powiecie piskim]], w [[gmina Biała Piska|gminie Biała Piska]]. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do [[województwo suwalskie|województwa suwalskiego]].
+
''' Orłowo''' (niem. ''Orlowen'', od 1938 r. ''Siegmunden'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat piski|powiecie piskim]], w [[Biała Piska (gmina miejsko-wiejska)|gminie Biała Piska]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała [[Podział administracyjny |administracyjnie]] do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 123 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Kazimierz Waśkiewicz]]<ref> [http://bialapiska.eu/index.php?option=com_content&task=view&id=18&Itemid=22/ Strona Gminy Biała Piska] [30.08.2013]</ref>.
 +
<br/><br/>
  
 +
==Położenie==
 +
Wieś położona jest na terenie [[Pojezierze Ełckie|Pojezierza Ełckiego]] wchodzącego w skład [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich|Krainy Wielkich Jezior Mazurskich]]. Miejscowość leży w odległości 7 km na północny zachód od [[Biała Piska|Białej Piskiej]], na północ od drogi krajowej nr 58.
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
+
== Dzieje miejscowości ==
Wieś położona jest na terenie [[Pojezierze Ełckie|Pojezierza Ełckiego]] wchodzącego w skład [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich|Krainy Wielkich Jezior Mazurskich]]. Miejscowość leży w odległości 7 km na północny zachód od [[Biała Piska|Białej Piskiej]], na północ od drogi krajowej nr 58.
+
Osada istniała już w roku 1424 (wymieniana w przywileju dla [[Giętkie|Giętkich]]) jako dąbrowa obejmująca około 70 łanów, o którą zabiegał wówczas bliżej nieznany Mazowszanin z dwoma braćmi oraz sołtys z [[Pisz|Pisza]]. Prawdopodobnie trafiła ona ostatecznie w ręce tych pierwszych – przywilej lokacyjny z 1448 roku wystawiony został na Adama, jego syna Zygmunta i zięcia Szymona. Wieś liczyć miała 30 łanów na [[Prawo magdeburskie |prawie magdeburskim]]. Z części dóbr należących do Szymona powstały później [[Szymany (gmina Biała Piska)|Szymany]], osobna osada na 11 łanach. Od nazwiska jednego z właścicieli wieś początkowo zwano ''Adams feld''; później utrwaliła się nazwa ''Orlowen''. W październiku 1710 roku do wsi dotarła wielka epidemia dżumy, w wyniku której zmarło 26 mieszkańców.
 
+
Wieś początkowo należała do [[Parafia ewangelicka w Piszu|parafii piskiej]]; w XVII wieku włączono ją do [[Parafia ewangelicka w Białej Piskiej|parafii ewangelickiej w Białej Piskiej]].
<br/>
 
  
=== Dzieje miejscowości ===
 
Osada istniała już w roku 1424 (wymieniana w przywileju dla [[Giętkie|Giętkich]]) jako dąbrowa obejmująca około 70 łanów, o którą zabiegał wówczas bliżej nieznany Mazowszanin z dwoma braćmi oraz sołtys z [[Pisz|Pisza]]. Prawdopodobnie trafiła ona ostatecznie w ręce tych pierwszych – przywilej lokacyjny z 1448 roku wystawiony został na Adama, jego syna Zygmunta i zięcia Szymona. Wieś liczyć miała 30 łanów na prawie magdeburskim. Z części dóbr należących do Szymona powstaną później [[Szymany, gm. Biała Piska|Szymany]], osobna osada na 11 łanach. Od nazwiska jednego z właścicieli wieś początkowo zwano ''Adams feld''; później utrwaliła się nazwa ''Orlowen''. W październiku 1710 roku do wsi dotarła wielka [[epidemia dżumy]], w której wyniku zmarło 26 mieszkańców.
 
Wieś początkowo należała do [[parafia ewangelicka w Piszu|parafii piskiej]]; w XVII wieku włączono ją do [[parafia ewangelicka w Białej Piskiej|parafii ewangelickiej w Białej Piskiej]].
 
 
Szkoła we wsi powstała w 1756 roku. W 1935 roku dwóch nauczycieli zajmowało się w niej nauką 72 dzieci. Szkołę podstawową zorganizowano w Orłowie do końca grudnia 1945 roku; zatrudniony był w niej wówczas jeden nauczyciel. Biblioteka została zorganizowana w latach 1965-1966.
 
Szkoła we wsi powstała w 1756 roku. W 1935 roku dwóch nauczycieli zajmowało się w niej nauką 72 dzieci. Szkołę podstawową zorganizowano w Orłowie do końca grudnia 1945 roku; zatrudniony był w niej wówczas jeden nauczyciel. Biblioteka została zorganizowana w latach 1965-1966.
  
Aktualnie wieś jest siedzibą [[sołectwo|sołectwa]]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Kazimierz Waśkiewicz]]<ref> http://bialapiska.eu/index.php?option=com_content&task=view&id=18&Itemid=22 [data dostępu: 30.08.2013]</ref>.
+
Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.  
  
Liczba mieszkańców
 
  
1857 – 145 osób
+
Liczba mieszkańców w poszczególnych latach:
  
1939 211 osób
+
*1857 r. 145 osób
  
<br/>
+
*1939 r. – 211 osób
  
=== Zabytki: ===
+
== Zabytki ==
*Dawny cmentarz ewangelicki z XIX wieku
+
*dawny cmentarz ewangelicki z XIX wieku
*Szkoła z pierwszej połowy XX wieku, murowana
+
*szkoła z pierwszej połowy XX wieku, murowana
<br/>
 
  
=== Bibliografia: ===
+
== Bibliografia ==
#Białuński Grzegorz, ''Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie)'', Olsztyn 2002.
+
Białuński Grzegorz, ''Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie)'', Olsztyn 2002.<br/>
#Białuński Grzegorz, ''Przyczynek do przebiegu zarazy dżumy w starostwie piskim w latach 1709-1711'', Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, s. 51-57.
+
Białuński Grzegorz, ''Przyczynek do przebiegu zarazy dżumy w starostwie piskim w latach 1709-1711'', Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, ss. 51–57.<br/>
#Kossert Andreas, ''Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich'', przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004.  
+
Kossert Andreas, ''Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich'', przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004. <br/>
#''Pisz. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
+
''Pisz. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.<br/>
#''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen'', Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
+
''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen'', Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.<br/>
#Worobiec Antoni, Worobiec Krzysztof A., ''Z dziejów szkolnictwa na Ziemi Piskiej'', Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, s. 73-90.
+
Worobiec Antoni, Worobiec Krzysztof A., ''Z dziejów szkolnictwa na Ziemi Piskiej'', Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, ss. 73–90.<br/>
#Bank Danych Lokalnych GUS: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims [data dostępu: 15.08.2013]
+
[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims/ Bank Danych Lokalnych GUS] [15.08.2013]<br/>
#Deutsche Verwaltungsgeschichte: http://www.verwaltungsgeschichte.de/johannisburg.html [data dostępu: 15.08.2013]
+
[http://www.verwaltungsgeschichte.de/johannisburg.html/ Deutsche Verwaltungsgeschichte] [15.08.2013]<br/>
#Gminna Ewidencja Zabytków: bip.bialapiska.pl/zalaczniki/art/050506130925.doc [data dostępu: 15.08.2013]
+
[http://www.bip.bialapiska.pl/zalaczniki/art/050506130925.doc/ Strona Urzędu Gminy Biała Piska] [15.08.2013]
  
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}
Linia 76: Linia 71:
 
<br/>
 
<br/>
  
== Zobacz też ==
+
[[Kategoria: Powiat piski]]   
[[Użytkownik:Emes|Emes]] ([[Dyskusja użytkownika:Emes|dyskusja]]) 13:00, 24 wrz 2013 (CEST)
+
[[Kategoria: Biała Piska (gmina miejsko-wiejska)]]  
[[Użytkownik:Emes|Emes]] ([[Dyskusja użytkownika:Emes|dyskusja]]) 05:14, 29 paź 2013 (CET)
+
[[Kategoria: Wsie sołeckie]]  
[[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: wieś sołecka]] [[Kategoria: powiat piski]]  [[Kategoria: gmina Biała Piska]]  
+
[[Kategoria: 1501-1600]]
[[Użytkownik:Emes|Emes]] ([[Dyskusja użytkownika:Emes|dyskusja]]) 13:00, 24 wrz 2013 (CEST)
 

Aktualna wersja na dzień 20:08, 17 sty 2015

Orłowo

Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat piski
Gmina Biała Piska
Liczba ludności (2010) 123
Strefa numeracyjna (+48) 87
Kod pocztowy 12-230
Tablice rejestracyjne NPI
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Orłowo
Orłowo
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Orłowo
Orłowo
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Orłowo (niem. Orlowen, od 1938 r. Siegmunden) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Biała Piska. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. W 2010 roku wieś liczyła 123 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Kazimierz Waśkiewicz[1].

Położenie

Wieś położona jest na terenie Pojezierza Ełckiego wchodzącego w skład Krainy Wielkich Jezior Mazurskich. Miejscowość leży w odległości 7 km na północny zachód od Białej Piskiej, na północ od drogi krajowej nr 58.

Dzieje miejscowości

Osada istniała już w roku 1424 (wymieniana w przywileju dla Giętkich) jako dąbrowa obejmująca około 70 łanów, o którą zabiegał wówczas bliżej nieznany Mazowszanin z dwoma braćmi oraz sołtys z Pisza. Prawdopodobnie trafiła ona ostatecznie w ręce tych pierwszych – przywilej lokacyjny z 1448 roku wystawiony został na Adama, jego syna Zygmunta i zięcia Szymona. Wieś liczyć miała 30 łanów na prawie magdeburskim. Z części dóbr należących do Szymona powstały później Szymany, osobna osada na 11 łanach. Od nazwiska jednego z właścicieli wieś początkowo zwano Adams feld; później utrwaliła się nazwa Orlowen. W październiku 1710 roku do wsi dotarła wielka epidemia dżumy, w wyniku której zmarło 26 mieszkańców. Wieś początkowo należała do parafii piskiej; w XVII wieku włączono ją do parafii ewangelickiej w Białej Piskiej.

Szkoła we wsi powstała w 1756 roku. W 1935 roku dwóch nauczycieli zajmowało się w niej nauką 72 dzieci. Szkołę podstawową zorganizowano w Orłowie do końca grudnia 1945 roku; zatrudniony był w niej wówczas jeden nauczyciel. Biblioteka została zorganizowana w latach 1965-1966.

Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.


Liczba mieszkańców w poszczególnych latach:

  • 1857 r. – 145 osób
  • 1939 r. – 211 osób

Zabytki

  • dawny cmentarz ewangelicki z XIX wieku
  • szkoła z pierwszej połowy XX wieku, murowana

Bibliografia

Białuński Grzegorz, Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
Białuński Grzegorz, Przyczynek do przebiegu zarazy dżumy w starostwie piskim w latach 1709-1711, Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, ss. 51–57.
Kossert Andreas, Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich, przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004.
Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Worobiec Antoni, Worobiec Krzysztof A., Z dziejów szkolnictwa na Ziemi Piskiej, Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, ss. 73–90.
Bank Danych Lokalnych GUS [15.08.2013]
Deutsche Verwaltungsgeschichte [15.08.2013]
Strona Urzędu Gminy Biała Piska [15.08.2013]

Przypisy