Stacze: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
| (Nie pokazano 6 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 4: | Linia 4: | ||
|flaga wsi = | |flaga wsi = | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
| − | |dopełniacz wsi = | + | |dopełniacz wsi = Staczy |
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = |
| − | |rodzaj miejscowości = | + | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka |
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
|powiat = olecki | |powiat = olecki | ||
| Linia 29: | Linia 29: | ||
|www = | |www = | ||
}}<br/> | }}<br/> | ||
| − | ''' Stacze ''' (niem. ''Gut Statzen'', ''Statzen'') – | + | ''' Stacze ''' (niem. ''Gut Statzen'', ''Statzen'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat olecki|powiecie oleckim]], w [[Kowale Oleckie (gmina wiejska)|gminie Kowale Oleckie]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała [[Podział administracyjny|administracyjnie]] do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. W latach 1999–2001 wieś wchodziła w skład [[Powiat olecko-gołdapski|powiatu olecko–gołdapskiego]]. Miejscowość w 2010 roku liczyła 178 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Witold Łukowski]]<ref>[http://bip.gmina.kowale.fr.pl/jednostki_pomocnicze/1/solectwa/ Strona Urzędu Gminy Kowale Oleckie] [ 05.12.2013]</ref>. |
| − | + | <br/><br/> | |
| − | Miejscowość w 2010 roku liczyła 178 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Witold Łukowski]]<ref>http://bip.gmina.kowale.fr.pl/jednostki_pomocnicze/1/solectwa [ | ||
| − | |||
| − | <br/> | ||
== Położenie == | == Położenie == | ||
| − | Wieś położona jest w | + | Wieś położona jest w północno–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, na [[Mazury Garbate|Mazurach Garbatych]] ([[Wzgórza Szeskie]]), między strumykami [[Strumień Wężówka |Wężówka]] i [[Strumień Rdzawka |Rdzawka]], 21 km na północny zachód od [[Olecko|Olecka]] i 9 km na zachód od [[Kowale Oleckie|Kowali Oleckich]], w pobliżu granicy z [[Powiat gołdapski|powiatem gołdapskim]]. Na północny wschód od wsi znajduje się niewielki staw [[Staw Stacki Karpieniec |Stacki Karpieniec]] (9 ha). |
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Wieś powstała w ramach kolonizacji | + | Wieś powstała w ramach kolonizacji północno–wschodnich terenów [[Prusy Książęce|Prus Książęcych]]. W połowie XVI wieku [[Kasper von Nostitz]] otrzymał od księcia [[Albrecht Hohenzollern|Albrechta Hohenzollerna]] 50 łanów, a w 1565 roku kolejnych 60 łanów w tej samej okolicy, całość na [[Prawo lenne|prawie lennym]]. Na obszarze pierwszego nadania powstała wieś Stacze, a drugiego – [[Rdzawe]] i [[Golubie Wężewskie]]. Nazwa wsi pochodzi od niejakiego Stacza, który mieszkał tu w 1564 roku. W XVIII wieku majątek w Staczach posiadała lub dzierżawiła polska rodzina szlachecka [[Rodzina Łęckich |Łęckich]]. Na przełomie XVIII i XIX wieku znajdował się tu zarówno majątek szlachecki, jak i wieś szlachecka. W 1888 roku majątek był własnością von Hoverbecków i obejmował 973 ha; był trzecim pod względem wielkości majątkiem na terenie powiatu oleckiego. Stacze należały do [[Parafia ewangelicka w Cichach|parafii ewangelickiej w Cichach]]. |
| − | Szkołę we wsi założono w drugiej połowie XVIII wieku (około | + | Szkołę we wsi założono w drugiej połowie XVIII wieku (około 1763–1786). W 1935 roku zatrudniony w niej był jeden nauczyciel, a w ośmiu klasach uczęszczało do niej ogółem 31 uczniów. |
| − | Po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]] we wsi działało [[Państwowe Gospodarstwo Rolne | + | Po [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach|II wojnie światowej]] we wsi działało [[Państwowe Gospodarstwo Rolne]]. |
| − | |||
| − | + | Liczba mieszkańców w poszczególnych latach: | |
| − | + | *1857 r. – 137 osób | |
| − | + | *1933 r. – 204 osoby | |
| − | 1988 | + | *1939 r. – 200 osób |
| − | + | ||
| + | *1988 r. – 221 osób | ||
== Ludzie związani z miejscowością == | == Ludzie związani z miejscowością == | ||
| − | *[[Tobiasz Stullich]] | + | *[[Tobiasz Stullich]] – chłop ze Staczy, sołtys, poeta ludowy, publikował m.in. w [["Gazeta Lecka"|"Gazecie Leckiej"]] i w [["Kalendarz Królewsko-Pruski"|"Kalendarzu Królewsko-Pruskim"]] |
| − | |||
| − | |||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | *[[Dwór w Staczach| | + | *[[Dwór w Staczach|zespół dworski]] z przełomu XIX i XX wieku: dwór murowany, park podworski, obora murowana; obecnie własność prywatna |
| − | * | + | *cmentarz rodowy w parku podworskim z XIX wieku (objęty ochroną prawną jako część parku) |
| − | * | + | *cmentarz ewangelicki z XIX wieku, własność komunalna |
| − | + | == Turystyka == | |
| + | *szlak rowerowy "czerwony" – przebieg trasy: Kowale Oleckie – [[Sokółki (gmina Kowale Oleckie)|Sokółki]] – [[Cichy]] – jezioro [[Jezioro Szwałk Mały|Szwałk Mały]] – jezioro [[Jezioro Łaźno|Łaźno]] i [[Jezioro Litygajny |Litygajny]] – [[Czerwony Dwór]] – jezioror [[Jezioro Piłwąg|Piłwąg]] – [[Jabłonowo]] – Stacze – [[Guzy]] – Kowale Oleckie | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | + | ''Olecko. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1974.<br/> | |
| − | + | ''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.<br/> | |
| − | + | [http://www.wuoz.olsztyn.pl/| Wojewódzka Ewidencja Zabytków] [12.11.2013]<br/> | |
| − | + | [http://bip.gmina.kowale.fr.pl/files/sites/3092/wiadomosci/197134/files/06tekst_studium_i2013_pelny_zab.pdf| Strona Urzędu Gminy Kowale Oleckie] [12.11.2013]<br/> | |
| − | + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [12.11.2013]<br/> | |
| − | + | [http://www.verwaltungsgeschichte.de/treuburg.html| Vervaltugsgeschichte] [12.11.2013] | |
| − | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
| Linia 83: | Linia 77: | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Powiat olecki]] | |
| − | + | [[Kategoria: Kowale Oleckie (gmina wiejska)]] | |
| − | + | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | |
| − | + | [[Kategoria: 1501-1600]] | |
| − | [[Kategoria: | ||
Aktualna wersja na dzień 23:21, 17 sty 2015
| Stacze | |
| | |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | olecki |
| Gmina | Kowale Oleckie |
| Liczba ludności (2010) | 178 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Stacze | |
| Położenie na mapie Polski  Stacze | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Stacze (niem. Gut Statzen, Statzen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie oleckim, w gminie Kowale Oleckie. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. W latach 1999–2001 wieś wchodziła w skład powiatu olecko–gołdapskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 178 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Witold Łukowski[1].
Spis treści
Położenie
Wieś położona jest w północno–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, na Mazurach Garbatych (Wzgórza Szeskie), między strumykami Wężówka i Rdzawka, 21 km na północny zachód od Olecka i 9 km na zachód od Kowali Oleckich, w pobliżu granicy z powiatem gołdapskim. Na północny wschód od wsi znajduje się niewielki staw Stacki Karpieniec (9 ha).
Dzieje miejscowości
Wieś powstała w ramach kolonizacji północno–wschodnich terenów Prus Książęcych. W połowie XVI wieku Kasper von Nostitz otrzymał od księcia Albrechta Hohenzollerna 50 łanów, a w 1565 roku kolejnych 60 łanów w tej samej okolicy, całość na prawie lennym. Na obszarze pierwszego nadania powstała wieś Stacze, a drugiego – Rdzawe i Golubie Wężewskie. Nazwa wsi pochodzi od niejakiego Stacza, który mieszkał tu w 1564 roku. W XVIII wieku majątek w Staczach posiadała lub dzierżawiła polska rodzina szlachecka Łęckich. Na przełomie XVIII i XIX wieku znajdował się tu zarówno majątek szlachecki, jak i wieś szlachecka. W 1888 roku majątek był własnością von Hoverbecków i obejmował 973 ha; był trzecim pod względem wielkości majątkiem na terenie powiatu oleckiego. Stacze należały do parafii ewangelickiej w Cichach.
Szkołę we wsi założono w drugiej połowie XVIII wieku (około 1763–1786). W 1935 roku zatrudniony w niej był jeden nauczyciel, a w ośmiu klasach uczęszczało do niej ogółem 31 uczniów.
Po II wojnie światowej we wsi działało Państwowe Gospodarstwo Rolne.
Liczba mieszkańców w poszczególnych latach:
- 1857 r. – 137 osób
- 1933 r. – 204 osoby
- 1939 r. – 200 osób
- 1988 r. – 221 osób
Ludzie związani z miejscowością
- Tobiasz Stullich – chłop ze Staczy, sołtys, poeta ludowy, publikował m.in. w "Gazecie Leckiej" i w "Kalendarzu Królewsko-Pruskim"
Zabytki
- zespół dworski z przełomu XIX i XX wieku: dwór murowany, park podworski, obora murowana; obecnie własność prywatna
- cmentarz rodowy w parku podworskim z XIX wieku (objęty ochroną prawną jako część parku)
- cmentarz ewangelicki z XIX wieku, własność komunalna
Turystyka
- szlak rowerowy "czerwony" – przebieg trasy: Kowale Oleckie – Sokółki – Cichy – jezioro Szwałk Mały – jezioro Łaźno i Litygajny – Czerwony Dwór – jezioror Piłwąg – Jabłonowo – Stacze – Guzy – Kowale Oleckie
Bibliografia
Olecko. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1974.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Wojewódzka Ewidencja Zabytków [12.11.2013]
Strona Urzędu Gminy Kowale Oleckie [12.11.2013]
Bank Danych Lokalnych GUS [12.11.2013]
Vervaltugsgeschichte [12.11.2013]
Przypisy
- ↑ Strona Urzędu Gminy Kowale Oleckie [ 05.12.2013]
