Adwent: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Linia 3: Linia 3:
 
  |zdjecie              = Tradycyjny wieniec adwentowy.jpg  
 
  |zdjecie              = Tradycyjny wieniec adwentowy.jpg  
 
  |opis zdjecia          = Tradycyjny wieniec adwentowy     
 
  |opis zdjecia          = Tradycyjny wieniec adwentowy     
  |dzien                = P
+
  |dzien                =  
 
  |typ swieta            =   
 
  |typ swieta            =   
 
  |zwyczaje              =  
 
  |zwyczaje              =  
Linia 15: Linia 15:
 
}}
 
}}
  
''' Adwent''' (łac. ''adventus'' - przyjście) - okres przypominający oczekiwanie na powtórne przyjście Jezusa Chrystusa. Jednocześnie jest to czas poprzedzający pamiątkę pierwszego przyjścia – wcielenia, znanego pod nazwą narodzin Chrystusa..
+
''' Adwent''' (łac. ''adventus'' - przyjście) - okres poprzedzający [[Boże Narodzenie]]; w kościołach chrześcijańskich moment przypominający oczekiwanie na powtórne przyjście Chrystusa i zarazem czas poprzedzający pamiątkę pierwszego przyjścia.
 
 
<br/>
 
 
 
==Etymologia==
 
Adwent - poprzedzający [[Boże Narodzenie]]  [[Mazury|Mazurach]] przebiegał zgodnie z ludową tradycją. Na [[Warmia|Warmii] nie wyróżniał się  szczególnymi obrzędami.W tym okresie zaczynali chodzić przebierańcy. Byli to chłopcy z gwiazdą bądź osoby przebrane za maszkary.W niektórych wsiach do pochodu dołączała baba z koszem na datki, bocian i koza. Zwyczaj ten miał jednak typowo mazurski charakter.Na Warmii okres adwentu symbolizował jedynie wyplatany wieniec. W pierwszą niedzielę adwentu na Warmii i Mazurach przygotowywano wianek świerkowy, przeplatany czerwoną wstążką. Umieszczano na nim świeczkę, którą uzupełniano w każdą kolejną niedzielę następną - ostatecznie na wianku znajdowały się cztery świeczki. Dla każdej z nich przeznaczano inny kolor wstążki (kolejno: czerwona, żółta, srebrna i złota). Zwyczaj ten rozpowszechnił się na [[Warmia|Warmii]] dopiero w latach 30. XX wieku za sprawą niemieckich towarzystw kobiecych. W połowie XIX wieku w okresie adwentu ubogie warmińskie dzieci zbierały zwyczajowo dary. W miastach na dziesięć dni przed [[Wigilia|Wigilią]] przyjął się zwyczaj trąbienia, które oznajmowało bliskość narodziń Jezusa. Czynił to miejscowy pasterz, a każdy mieszczanin był zobowiązany wręczyć mu po jednym groszu za trąbienie. Natomiast w [[Elbląg|Elblągu]] w tym okresie chodziła po domach kobieta, najczęściej pielęgniarka z miejscowego szpitala. Zbierała dary dla bożonarodzeniowy stół w szpitalu. Co ciekawe otrzymywała ona kartki od dzieci, na których znajdowały się listy wymarzonych prezentów. W [[Olsztyn|Olsztynie]] i okolicach popularnym zwyczajem były jarmark świąteczny. Kiermasze rozstawiano wówczas wokół starego ratusza.
 
  
 
<br/>
 
<br/>
  
 
== Zwyczaje na Warmii i Mazurach ==
 
== Zwyczaje na Warmii i Mazurach ==
...
+
Na [[Mazury|Mazurach]] przebiegał zgodnie z ludową tradycją. Na [[Warmia|Warmii] nie wyróżniał się  szczególnymi obrzędami. W tym okresie zaczynali chodzić przebierańcy. Byli to chłopcy z gwiazdą bądź osoby przebrane za maszkary. W niektórych wsiach do pochodu dołączała baba z koszem na datki, bocian i koza. Zwyczaj ten miał jednak typowo mazurski charakter. Na Warmii okres adwentu symbolizował jedynie wyplatany wieniec. W pierwszą niedzielę adwentu na Warmii i Mazurach przygotowywano wianek świerkowy, przeplatany czerwoną wstążką. Umieszczano na nim świeczkę, którą uzupełniano w każdą kolejną niedzielę następną - ostatecznie na wianku znajdowały się cztery świeczki. Dla każdej z nich przeznaczano inny kolor wstążki (kolejno: czerwona, żółta, srebrna i złota). Zwyczaj ten rozpowszechnił się na [[Warmia|Warmii]] dopiero w latach 30. XX wieku za sprawą niemieckich towarzystw kobiecych. W połowie XIX wieku w okresie adwentu ubogie warmińskie dzieci zbierały zwyczajowo dary. W miastach na dziesięć dni przed [[Wigilia|Wigilią]] przyjął się zwyczaj trąbienia, które oznajmiało bliskość narodziń Jezusa. Czynił to miejscowy pasterz, a każdy mieszczanin był zobowiązany wręczyć mu po jednym groszu za trąbienie. Natomiast w [[Elbląg|Elblągu]] w tym okresie chodziła po domach kobieta, najczęściej pielęgniarka z miejscowego szpitala. Zbierała dary dla bożonarodzeniowy stół w szpitalu. Co ciekawe otrzymywała ona kartki od dzieci, na których znajdowały się listy wymarzonych prezentów. W [[Olsztyn|Olsztynie]] i okolicach popularnym zwyczajem były jarmark świąteczny. Kiermasze rozstawiano wówczas wokół starego ratusza.
<br/>
 
  
==Wierzenia==
 
...
 
 
<br/>
 
<br/>
  
 
== Symbole ==
 
== Symbole ==
...
+
* Wieniec adwentowy
<br/>
+
*Wizyty przebierańców w domach
 
+
*Jarmark świąteczny
== Znaczenie ==
 
...
 
 
<br/>
 
<br/>
 
 
[[File:Obrazek-nazwa.jpg|thumb|Obyczaje-Opis-Ryzunku]]
 
 
 
  
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
Linia 57: Linia 42:
 
<references>
 
<references>
  
[[Kategoria: Kultura]][[Kategoria: Etnografia]][[Kategoria: Wierzenia i Obyczaje]] [[Kategoria: Legendy i Podania]]
+
[[Kategoria: Kultura]][[Kategoria: Etnografia]][[Kategoria: Wierzenia i Obyczaje]]

Wersja z 14:54, 1 lip 2014

Adwent

Tradycyjny wieniec adwentowyTradycyjny wieniec adwentowy

Adwent (łac. adventus - przyjście) - okres poprzedzający Boże Narodzenie; w kościołach chrześcijańskich moment przypominający oczekiwanie na powtórne przyjście Chrystusa i zarazem czas poprzedzający pamiątkę pierwszego przyjścia.


Zwyczaje na Warmii i Mazurach

Na Mazurach przebiegał zgodnie z ludową tradycją. Na [[Warmia|Warmii] nie wyróżniał się szczególnymi obrzędami. W tym okresie zaczynali chodzić przebierańcy. Byli to chłopcy z gwiazdą bądź osoby przebrane za maszkary. W niektórych wsiach do pochodu dołączała baba z koszem na datki, bocian i koza. Zwyczaj ten miał jednak typowo mazurski charakter. Na Warmii okres adwentu symbolizował jedynie wyplatany wieniec. W pierwszą niedzielę adwentu na Warmii i Mazurach przygotowywano wianek świerkowy, przeplatany czerwoną wstążką. Umieszczano na nim świeczkę, którą uzupełniano w każdą kolejną niedzielę następną - ostatecznie na wianku znajdowały się cztery świeczki. Dla każdej z nich przeznaczano inny kolor wstążki (kolejno: czerwona, żółta, srebrna i złota). Zwyczaj ten rozpowszechnił się na Warmii dopiero w latach 30. XX wieku za sprawą niemieckich towarzystw kobiecych. W połowie XIX wieku w okresie adwentu ubogie warmińskie dzieci zbierały zwyczajowo dary. W miastach na dziesięć dni przed Wigilią przyjął się zwyczaj trąbienia, które oznajmiało bliskość narodziń Jezusa. Czynił to miejscowy pasterz, a każdy mieszczanin był zobowiązany wręczyć mu po jednym groszu za trąbienie. Natomiast w Elblągu w tym okresie chodziła po domach kobieta, najczęściej pielęgniarka z miejscowego szpitala. Zbierała dary dla bożonarodzeniowy stół w szpitalu. Co ciekawe otrzymywała ona kartki od dzieci, na których znajdowały się listy wymarzonych prezentów. W Olsztynie i okolicach popularnym zwyczajem były jarmark świąteczny. Kiermasze rozstawiano wówczas wokół starego ratusza.


Symbole

  • Wieniec adwentowy
  • Wizyty przebierańców w domach
  • Jarmark świąteczny


Bibliografia

  1. Chłosta Jan, Doroczne zwyczaje i obrzędy na Warmii, Olsztyn 2009.
  2. Szyfer Anna, Zwyczaje, obrzędy i wierzenia Mazurów i Warmiaków, Olsztyn 1968.
  3. Warmiacy i Mazurzy. Życie codzienne ludności wiejskiej w I połowie XIX wieku, red. Bogumił Kuźniewski, Olsztynek 2002.

Przypisy



Zobacz też

<references>