Henryk Nitschmann: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
(→Działalność kulturalna i naukowa) |
|||
| Linia 4: | Linia 4: | ||
|pseudonim = | |pseudonim = | ||
|grafika = Henryk Nitschmann.jpg | |grafika = Henryk Nitschmann.jpg | ||
| − | |opis grafiki = Henryk Nitschmann | + | |opis grafiki = Henryk Nitschmann, źródło: [http://www.info.elblag.pl/8,4855,Wielki-elblazanin.html info.elblag.pl] [14.11.2014] |
|podpis = | |podpis = | ||
|data urodzenia = 24 kwietnia 1826 r. | |data urodzenia = 24 kwietnia 1826 r. | ||
| Linia 24: | Linia 24: | ||
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
== Życiorys == | == Życiorys == | ||
| − | + | Henryk Nietschmann był synem Henryka Leopolda Nitschmanna, elbląskiego radcy sądowego, w którego rodzinie zawód prawniczy dziedziczono od trzech pokoleń. Bliskie relacje łączyły Henryka ze starszą siostrą Augustą. Nie założył rodziny i nie zostawił po sobie potomków. Znaczną część majątku przeznaczył na rzecz ubogich. | |
<br/> | <br/> | ||
=== Szkoła i wykształcenie === | === Szkoła i wykształcenie === | ||
| − | Henryk Nitschmann uczęszczał do | + | Henryk Nitschmann uczęszczał do Gimnazjum Elbląskiego (1832–1843). Nauka szkolna była dwukrotnie przerywania z powodu złego stanu zdrowia chłopca i ostatecznie nie została ukończona. Rodzina zaplanowała w tych okolicznościach nowy scenariusz: Henryk miał zostać zawodowym rolnikiem. W związku z tym w latach 1843–1846 odbył praktyki w majątkach ziemskich, po czym rozpoczął służbę wojskową w huzarach. W 1855 roku kilka miesięcy spędził w Berlinie, gdzie jako wolny słuchacz uczęszczał na wykłady uniwersyteckie. Nie ukończył jednak żadnego kierunku studiów. |
<br/> | <br/> | ||
==Działalność kulturalna i naukowa== | ==Działalność kulturalna i naukowa== | ||
| − | Nitschmann posiadał niezwykły talent do nauki języków, który objawił się już w okresie gimnazjalnym. Jako dorosły | + | Nitschmann posiadał niezwykły talent do nauki języków, który objawił się już w okresie gimnazjalnym. Jako dorosły już człowiek tłumaczył literaturę z siedmiu języków. Interesował się historią i literaturą polską, teorią i historią muzyki oraz geografią powszechną. Po powrocie z Berlina zamieszkał w majątku ziemskim [[Pożary]], w posiadłości zakupionej przez ojca. Do 1865 roku poświęcał się pracy ziemianina i literata. Wówczas opuścił majątek, który oddał w dzierżawę, i wrócił do Elbląga. |
| − | Zainteresowanie Nitschmanna historią i literaturą polską zachęciło go do nauki języka polskiego. W 1854 roku na łamach dziennika "Elbinger Anzeigen" opublikował swój przekład wiersza Franciszka Morawskiego pt. ''Łza''. W tym samym roku w lipskiej gazecie "Novellen-Zeitung" pojawiło się kilka innych przekładów jego autorstwa. W 1860 roku w Gdańsku została wydana książka ''Polska na Parnasie. | + | Zainteresowanie Nitschmanna historią i literaturą polską zachęciło go do nauki języka polskiego. W 1854 roku na łamach dziennika "Elbinger Anzeigen" opublikował swój przekład wiersza Franciszka Morawskiego pt. ''Łza''. W tym samym roku w lipskiej gazecie "Novellen-Zeitung" pojawiło się kilka innych przekładów jego autorstwa. W 1860 roku w Gdańsku została wydana książka ''Polska na Parnasie. Ausgewählte Gedichte der Polen'' [wybrane poezje polskie] zawierająca 25 przekładów, między innymi utworów Adama Mickiewicza i Narcyzy Żmichowskiej. Publikacja doczekała się trzech wznowień, a każde kolejne było uzupełniane o nowe przekłady. W 1880 roku w Lipsku opublikowany został kolejny wybór tłumaczeń pt. ''Iris. Dichterstimmen aus Polen'' [Iris. Głosy poetów z Polski]. Od lat 80. XIX wieku Nitschmann coraz intensywniej poświęcał się badaniom historii literatury polskiej. W 1882 roku opublikował ''Geschichte der polnischen Litteratur'' [Historia literatury polskiej]. Ukoronowaniem jego pracy popularyzatora wiedzy o kulturze polskiej było trzykrotne wydanie tej pracy. |
| − | Tłumacz i literat uchodził za gorącego polonofila, jednak w swojej pracy translatorskiej nie stawiał sobie | + | Tłumacz i literat uchodził za gorącego polonofila, jednak w swojej pracy translatorskiej nie stawiał sobie ograniczeń. Za przykład może posłużyć jego zainteresowanie literaturą serbochorwacką, czeską, grecką i łacińską. |
| + | |||
| + | Nitschmann był człowiekiem uzdolnionym muzycznie. Pobierał nauki gry na pianinie oraz instrumentach smyczkowych. Około dziesięciu kompozycji własnego autorstwa wydał drukiem. Przede wszystkim jednak pozostawił po sobie liczne recenzje, sprawozdania i fachowe artykuły poruszające kwestie z zakresu teorii muzyki. W 1869 roku założył Towarzystwo Filharmoniczne w Elblągu, któremu przewodniczył do 1878 roku. W tym okresie dał się poznać jako organizator koncertów, akompaniator, a nawet konferansjer. Poza tym w każdą niedzielę urządzał we własnym mieszkaniu koncerty smyczkowe, w których uczestniczył jako muzyk. | ||
<br/> | <br/> | ||
==Ciekawostki== | ==Ciekawostki== | ||
| − | Tłumacz pozostawił po sobie ogromną bibliotekę liczącą około 3 tysięcy tomów. Znaczną część zbioru | + | Tłumacz pozostawił po sobie ogromną bibliotekę liczącą około 3 tysięcy tomów. Znaczną część zbioru stanowiła literatura podróżnicza, której był wielkim wielbicielem. W latach 1877–1878 w "Elbinger Zeitung" ukazywały się jego wrażenia z podróży po Sudetach. W tym okresie opublikował również opis podróży po obszarze dzisiejszego Trójmiasta. |
<br/> | <br/> | ||
| Linia 46: | Linia 48: | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | [[Kategoria: | + | [[Kategoria: Kultura|Nitschmann, Henryk]] [[Kategoria: Badacze historii i kultury|Nietschmann, Henryk]] [[Kategoria: Tłumacze|Nietschmann, Henryk]] [[Kategoria: 1801-1918|Nietschmann, Henryk]] [[Kategoria: Elbląg]]<br/> |
Wersja z 12:31, 14 lis 2014
| Henryk Nitschmann | |
| | |
![Henryk Nitschmann, źródło: info.elblag.pl [14.11.2014]](/index.php/Plik:Henryk_Nitschmann.jpg) Henryk Nitschmann, źródło: info.elblag.pl [14.11.2014]
| |
| Data i miejsce urodzenia | 24 kwietnia 1826 r. Elbląg |
| Data i miejsce śmierci | 27 kwietnia 1905 r. Elbląg |
Henryk Nitschmann (ur. 24 kwietnia 1826 r. w Elblągu, zm. tamże 27 kwietnia 1905 r.) – historyk literatury polskiej, tłumacz.
Spis treści
Życiorys
Henryk Nietschmann był synem Henryka Leopolda Nitschmanna, elbląskiego radcy sądowego, w którego rodzinie zawód prawniczy dziedziczono od trzech pokoleń. Bliskie relacje łączyły Henryka ze starszą siostrą Augustą. Nie założył rodziny i nie zostawił po sobie potomków. Znaczną część majątku przeznaczył na rzecz ubogich.
Szkoła i wykształcenie
Henryk Nitschmann uczęszczał do Gimnazjum Elbląskiego (1832–1843). Nauka szkolna była dwukrotnie przerywania z powodu złego stanu zdrowia chłopca i ostatecznie nie została ukończona. Rodzina zaplanowała w tych okolicznościach nowy scenariusz: Henryk miał zostać zawodowym rolnikiem. W związku z tym w latach 1843–1846 odbył praktyki w majątkach ziemskich, po czym rozpoczął służbę wojskową w huzarach. W 1855 roku kilka miesięcy spędził w Berlinie, gdzie jako wolny słuchacz uczęszczał na wykłady uniwersyteckie. Nie ukończył jednak żadnego kierunku studiów.
Działalność kulturalna i naukowa
Nitschmann posiadał niezwykły talent do nauki języków, który objawił się już w okresie gimnazjalnym. Jako dorosły już człowiek tłumaczył literaturę z siedmiu języków. Interesował się historią i literaturą polską, teorią i historią muzyki oraz geografią powszechną. Po powrocie z Berlina zamieszkał w majątku ziemskim Pożary, w posiadłości zakupionej przez ojca. Do 1865 roku poświęcał się pracy ziemianina i literata. Wówczas opuścił majątek, który oddał w dzierżawę, i wrócił do Elbląga.
Zainteresowanie Nitschmanna historią i literaturą polską zachęciło go do nauki języka polskiego. W 1854 roku na łamach dziennika "Elbinger Anzeigen" opublikował swój przekład wiersza Franciszka Morawskiego pt. Łza. W tym samym roku w lipskiej gazecie "Novellen-Zeitung" pojawiło się kilka innych przekładów jego autorstwa. W 1860 roku w Gdańsku została wydana książka Polska na Parnasie. Ausgewählte Gedichte der Polen [wybrane poezje polskie] zawierająca 25 przekładów, między innymi utworów Adama Mickiewicza i Narcyzy Żmichowskiej. Publikacja doczekała się trzech wznowień, a każde kolejne było uzupełniane o nowe przekłady. W 1880 roku w Lipsku opublikowany został kolejny wybór tłumaczeń pt. Iris. Dichterstimmen aus Polen [Iris. Głosy poetów z Polski]. Od lat 80. XIX wieku Nitschmann coraz intensywniej poświęcał się badaniom historii literatury polskiej. W 1882 roku opublikował Geschichte der polnischen Litteratur [Historia literatury polskiej]. Ukoronowaniem jego pracy popularyzatora wiedzy o kulturze polskiej było trzykrotne wydanie tej pracy.
Tłumacz i literat uchodził za gorącego polonofila, jednak w swojej pracy translatorskiej nie stawiał sobie ograniczeń. Za przykład może posłużyć jego zainteresowanie literaturą serbochorwacką, czeską, grecką i łacińską.
Nitschmann był człowiekiem uzdolnionym muzycznie. Pobierał nauki gry na pianinie oraz instrumentach smyczkowych. Około dziesięciu kompozycji własnego autorstwa wydał drukiem. Przede wszystkim jednak pozostawił po sobie liczne recenzje, sprawozdania i fachowe artykuły poruszające kwestie z zakresu teorii muzyki. W 1869 roku założył Towarzystwo Filharmoniczne w Elblągu, któremu przewodniczył do 1878 roku. W tym okresie dał się poznać jako organizator koncertów, akompaniator, a nawet konferansjer. Poza tym w każdą niedzielę urządzał we własnym mieszkaniu koncerty smyczkowe, w których uczestniczył jako muzyk.
Ciekawostki
Tłumacz pozostawił po sobie ogromną bibliotekę liczącą około 3 tysięcy tomów. Znaczną część zbioru stanowiła literatura podróżnicza, której był wielkim wielbicielem. W latach 1877–1878 w "Elbinger Zeitung" ukazywały się jego wrażenia z podróży po Sudetach. W tym okresie opublikował również opis podróży po obszarze dzisiejszego Trójmiasta.
Bibliografia biograficzna
Charytoniuk Janusz, Polonofil z pruskiego Elbląga,Tygiel, 1994, nr 12.
Oracki Tadeusz, Słownik biograficzny Warmii, Mazur i Powiśla XIX i XX wieku, Warszawa 1983.
