Niedźwiedziówka: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Linia 12: Linia 12:
 
  |www                  =
 
  |www                  =
 
}}
 
}}
<br/>
+
''' Niedźwiedziówka''' - miodowy likier, sztandarowy trunek wschodniopruski, swoją genezą sięga  XV wieku.
 
+
<br/><br/>
''' Niedźwiedziówka''' - miodowy likier, sztandarowy trunek wschodniopruski, swoją genezą sięga  XV wieku.<br/>
+
{{Galeria|Nazwa=Chleb na Warmii i Mazurach|wielkość=290|pozycja=right
 
+
|File: Współczesna wersja trunku, produkowana w Niemczech.jpeg|Współczesna wersja trunku, produkowana w Niemczech
 +
}}
 
== Geneza ==  
 
== Geneza ==  
 
Na [[Mazury|Mazurach]] funkcjonowała  litewska nazwa ''Meschkinnes'' lub ''Meschkinnis''. Niedźwiedziówka zawierała około 35% alkoholu. Mieli się nią podobno raczyć dawni Prusowie. Tradycja głosi, że była stosowany w celu odurzania niedźwiedzi, dzięki czemu udawało się je schwytać żywcem. Receptury na jej przygotowanie zaczęto umieszczać we wschodniopruskich książkach kucharskich od końca XIX stulecia. Na początku XX wieku w Królewcu rozpoczęła się jej produkcja na skalę przemysłową. Obecnie tradycję produkcji niedźwiedziówki kultywuje się w miejscowości Wolfenbüttel w Dolnej Saksonii. W roku 2008 trunek został wpisany na polską Listę produktów tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
 
Na [[Mazury|Mazurach]] funkcjonowała  litewska nazwa ''Meschkinnes'' lub ''Meschkinnis''. Niedźwiedziówka zawierała około 35% alkoholu. Mieli się nią podobno raczyć dawni Prusowie. Tradycja głosi, że była stosowany w celu odurzania niedźwiedzi, dzięki czemu udawało się je schwytać żywcem. Receptury na jej przygotowanie zaczęto umieszczać we wschodniopruskich książkach kucharskich od końca XIX stulecia. Na początku XX wieku w Królewcu rozpoczęła się jej produkcja na skalę przemysłową. Obecnie tradycję produkcji niedźwiedziówki kultywuje się w miejscowości Wolfenbüttel w Dolnej Saksonii. W roku 2008 trunek został wpisany na polską Listę produktów tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
 
 
<br/>
 
<br/>
 
 
=== Sposób przygotowania ===
 
=== Sposób przygotowania ===
 
Miód (wyłącznie lipowy bądź akacjowy) podgrzewało się w wysokim garnku. Nie wolno było przerywać mieszania. Jednocześnie dolewano taką samą objętość wódki. Trunek odstawiano do wystygnięcia. Następnie dolewano nową porcję wódki, dorzucano skórkę cytryny, laskę wanilii, goździki, czasami kawałek cynamonu. Niekiedy wódkę zastępowano spirytusem, winem mozelskim lub rumem.
 
Miód (wyłącznie lipowy bądź akacjowy) podgrzewało się w wysokim garnku. Nie wolno było przerywać mieszania. Jednocześnie dolewano taką samą objętość wódki. Trunek odstawiano do wystygnięcia. Następnie dolewano nową porcję wódki, dorzucano skórkę cytryny, laskę wanilii, goździki, czasami kawałek cynamonu. Niekiedy wódkę zastępowano spirytusem, winem mozelskim lub rumem.
[[File: Współczesna wersja trunku, produkowana w Niemczech.jpeg|thumb|left|300 px| Współczesna wersja trunku, produkowana w Niemczech]]
 
 
 
<br/>
 
<br/>
 
 
== Znaczenie w kuchni regionalnej ==
 
== Znaczenie w kuchni regionalnej ==
 
Naturalnie niedźwiedziówka posiadała cenne i nie wzbudzające wątpliwości walory prozdrowotne. Trunek serwowano osobom przeziębionym, a w okresie pogodowych perturbacji stosowano ją profilaktycznie. Należała do trunków mocnych i potrafiła zawrócić w głowie niejednemu koneserowi.
 
Naturalnie niedźwiedziówka posiadała cenne i nie wzbudzające wątpliwości walory prozdrowotne. Trunek serwowano osobom przeziębionym, a w okresie pogodowych perturbacji stosowano ją profilaktycznie. Należała do trunków mocnych i potrafiła zawrócić w głowie niejednemu koneserowi.
 
<br/>
 
<br/>
 
 
== Przepis ==
 
== Przepis ==
 
''Niedźwiedziówka''<ref>''Smak Mazur. Kuchnia dawnych Prus Wschodnich'', wyb. T. Ostojski, oprac. R. Wolski, Dąbrówno 2006, s.136.</ref>
 
''Niedźwiedziówka''<ref>''Smak Mazur. Kuchnia dawnych Prus Wschodnich'', wyb. T. Ostojski, oprac. R. Wolski, Dąbrówno 2006, s.136.</ref>
Linia 37: Linia 32:
  
 
''Pszczeli miód podgrzać, aż stanie się płynny, zdjąć z ognia, ostrożnie domieszać spirytusu, a gdy się wyklaruje, dodać wina mozelskiego lub wody. Zlać do butelek i odstawić na co najmniej kilka tygodni. Im dłużej będzie stać, tym trunek stanie się lepszy.''
 
''Pszczeli miód podgrzać, aż stanie się płynny, zdjąć z ognia, ostrożnie domieszać spirytusu, a gdy się wyklaruje, dodać wina mozelskiego lub wody. Zlać do butelek i odstawić na co najmniej kilka tygodni. Im dłużej będzie stać, tym trunek stanie się lepszy.''
 
 
<br/>
 
<br/>
 
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
#Jankowska-Buttitta Małgorzata K., ''Niezapomniana kuchnia Warmii i Mazur'', Zakroczym 2007.
+
Jankowska-Buttitta Małgorzata K., ''Niezapomniana kuchnia Warmii i Mazur'', Zakroczym 2007.<br/>
#''Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany'', red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.
+
''Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany'', red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.<br/>
#''Smak Mazur. Kuchnia dawnych Prus Wschodnich'', wybór Tadeusz Ostojski, opracowanie Rafał Wolski, Dąbrówno 2006.
+
''Smak Mazur. Kuchnia dawnych Prus Wschodnich'', wybór Tadeusz Ostojski, opracowanie Rafał Wolski, Dąbrówno 2006.<br/>
#[http://www.minrol.gov.pl/pol/Jakosc-zywnosci/Produkty-regionalne-i-tradycyjne/Lista-produktow-tradycyjnych/woj.-warminsko-mazurskie/Niedzwiedziowka-mazurska-nalewka| Lista produktów tradycyjnych] [data dostępu: 20.06.2014]
+
[http://www.minrol.gov.pl/pol/Jakosc-zywnosci/Produkty-regionalne-i-tradycyjne/Lista-produktow-tradycyjnych/woj.-warminsko-mazurskie/Niedzwiedziowka-mazurska-nalewka| Lista produktów tradycyjnych] [20.06.2014]
 
<br/>
 
<br/>
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}
Linia 53: Linia 46:
 
*[[Nikolaszka nidzicka]]
 
*[[Nikolaszka nidzicka]]
 
*[[Mazurskie mleko myśliwego]]
 
*[[Mazurskie mleko myśliwego]]
<br/>
+
 
 
[[Kategoria: Kultura]][[Kategoria: Etnografia]][[Kategoria: Potrawy regionalne]]
 
[[Kategoria: Kultura]][[Kategoria: Etnografia]][[Kategoria: Potrawy regionalne]]
 
<br/>
 
<br/>

Wersja z 23:59, 19 wrz 2014

Niedźwiedziówka

Etykietka likieru produkowanego w Ełku - na pierwszym planie niedźwiedź, koneser trunkuEtykietka likieru produkowanego w Ełku - na pierwszym planie niedźwiedź, koneser trunku
Inne nazwy Bärenfang, Meschkinnes, Meschkinnis

Niedźwiedziówka - miodowy likier, sztandarowy trunek wschodniopruski, swoją genezą sięga XV wieku.

Chleb na Warmii i Mazurach
Współczesna wersja trunku, produkowana w Niemczech
Współczesna wersja trunku, produkowana w Niemczech
 

Geneza

Na Mazurach funkcjonowała litewska nazwa Meschkinnes lub Meschkinnis. Niedźwiedziówka zawierała około 35% alkoholu. Mieli się nią podobno raczyć dawni Prusowie. Tradycja głosi, że była stosowany w celu odurzania niedźwiedzi, dzięki czemu udawało się je schwytać żywcem. Receptury na jej przygotowanie zaczęto umieszczać we wschodniopruskich książkach kucharskich od końca XIX stulecia. Na początku XX wieku w Królewcu rozpoczęła się jej produkcja na skalę przemysłową. Obecnie tradycję produkcji niedźwiedziówki kultywuje się w miejscowości Wolfenbüttel w Dolnej Saksonii. W roku 2008 trunek został wpisany na polską Listę produktów tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Sposób przygotowania

Miód (wyłącznie lipowy bądź akacjowy) podgrzewało się w wysokim garnku. Nie wolno było przerywać mieszania. Jednocześnie dolewano taką samą objętość wódki. Trunek odstawiano do wystygnięcia. Następnie dolewano nową porcję wódki, dorzucano skórkę cytryny, laskę wanilii, goździki, czasami kawałek cynamonu. Niekiedy wódkę zastępowano spirytusem, winem mozelskim lub rumem.

Znaczenie w kuchni regionalnej

Naturalnie niedźwiedziówka posiadała cenne i nie wzbudzające wątpliwości walory prozdrowotne. Trunek serwowano osobom przeziębionym, a w okresie pogodowych perturbacji stosowano ją profilaktycznie. Należała do trunków mocnych i potrafiła zawrócić w głowie niejednemu koneserowi.

Przepis

Niedźwiedziówka[1]

500 g miodu, 0,5 l spirytusu rektyfikowanego 96%, 1/4 l wina mozelskiego lub 1/4 l wody

Pszczeli miód podgrzać, aż stanie się płynny, zdjąć z ognia, ostrożnie domieszać spirytusu, a gdy się wyklaruje, dodać wina mozelskiego lub wody. Zlać do butelek i odstawić na co najmniej kilka tygodni. Im dłużej będzie stać, tym trunek stanie się lepszy.

Bibliografia

Jankowska-Buttitta Małgorzata K., Niezapomniana kuchnia Warmii i Mazur, Zakroczym 2007.
Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany, red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.
Smak Mazur. Kuchnia dawnych Prus Wschodnich, wybór Tadeusz Ostojski, opracowanie Rafał Wolski, Dąbrówno 2006.
Lista produktów tradycyjnych [20.06.2014]

Przypisy

  1. Smak Mazur. Kuchnia dawnych Prus Wschodnich, wyb. T. Ostojski, oprac. R. Wolski, Dąbrówno 2006, s.136.

<references>

Zobacz też